جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

در پایان نامه حاضر شیطان از دیدگاه قرآن و ادیان مختلف بررسی شده است. در ابتدا، مفهوم شیطان وتفاوت آن با ابلیس ذکر شده و سپس سقوط شیاطین،فعالیتهای شیطان بر ضد انسان، مصادیق شیطان،راه رهایی از شر شیطان و شیطان در ادیان دیگر از قبیل زردشت، یهود، مسیحیت مورد بررسی قرار گرفته است.در پایان، شبهات مختلف در ارتباط با شیطان مطرح وپاسخ داده شده است.

در این پایان نامه دیدگاه قرآن درباره شرک موردبررسی قرار گرفته و در این باره موضوعات زیر مطرح شده است: مفهوم شرک، تاریخچه بت پرستی، علل پیدایش شرک، برخی عقاید مشرکین در قرآن،سرچشمه های شرک، دلایل عقلی بر نفی شرکت، دلایل قرآنی بر نفی شرک، اقسام شرک، مبارزه پیامبران الهی باشرک، ویژگیهای مشرکین در قرآن، برخورد با مشرکین،شرک در مذاهب اسلامی، از شرک تا اخلاص، اخلاص در آیات قرآن، مفهوم اخلاص، ریا به عنوان شرک.

موضوع این پایان نامه " سیری در دعای افتتاح" است که به جهت تبیین معارف والای اهل بیت در ادعیه و تعمیق باورهای مذهبی و اشباع عرفان دینی، به شرح فرازهایی از این دعا باتوجه به مباحث عرفانی، تفسیری، کلامی، فلسفی و اخلاقی پرداخته است. مباحث این تحقیق در چهار بخش تنظیم شده است که سرفصل های آن به ترتیب این موارد را در بر می گیرد. معناشناسی دعا و بیان آثار و فواید مادی و معنوی آن و تبیین جایگاه معارف والای اهل بیت در ادعیه و بررسی سند دعای افتتاح، از مباحث مقدماتی این پایان نامه است. سپس مخاطب با معنای حمد و دلیلِ آغاز نمودنِ دعای افتتاح با حمد الهی، آگاه می شود. شرح این دعا با توضیحاتی در خصوص مقدمه آن آغاز شده و پس از آن به شرح حمدهای هجده گانه دعای افتتاح که یک دوره کامل توحیدی است و هر سه مقام ذات، صفات و افعال را در بر می گیرد، پرداخته می شود. در ادامه معناشناسی صلوات صورت گرفته و فواید و آثار آن در قرآن کریم و روایات بیان شده است تا جایگاه آن تبیین گردد. این موضوع که آیا صلوات موجب ترفیع مقام پیغمبر می شود، بررسی گردیده و نظراتِ پیرامون آن مطرح شده است. سپس با محوریت دعای افتتاح، فرازهای صلوات بر پیامبر و دیگر ائمه معصومین و درود حضرت مهدی بر خودشان تبیین گردیده است. باتوجه به این که نام های دولت حضرت مهدی فراوان است از جمله دولت حق، دولت عدل و... اما مشهورترین آن ها دولت کریمه است که در دعای افتتاح به آن اشاره گردیده و ویژگی های بسیاری از جمله محوریت خداپرستی، حکمرانی مستضعفان، عدالت فراگیر جهانی و... را در بر می گیرد. از آن جا که لازمه ظهور، کسب معرفت نسبت به حق می باشد لذا سعی شده این مسئله تبیین گردد که معرفت حق یعنی معرفت امام و آگاهی به حق ولایت ایشان و از سوی دیگر معرفت امام یعنی معرفت خدا. در خاتمه نیز به برخی از دستاوردهای ظهور حضرت مهدی هم چون عزت اسلام و شیعیان، وحدت، عدالت و... اشاره شده و هم چنین جایگاه مهدی یاوران تبیین گردیده تا علاوه بر مبارزه با خطرات احتمالی از جمله هجوم غفلت، پیدایش مدعیان مهدویت و... ، در جهت تحقّق امر ظهور گام بردارند. از نظر دور نماند، باتوجه به فرضیه این پژوهش که دعای افتتاح یک منبع کامل اعتقادی است و سه اصل از اصول دین یعنی توحید، نبوت و امامت را در بر می گیرد، به این نتیجه می رسیم که دعای افتتاح می تواند در تعمیق اثرات معنوی دعا و تحکیم زیربنای اعتقادی افراد و تقویت مبانی اعتقادی مهدویت و برقراری ارتباط صحیح با امام عصر ، نقش به سزایی ایفا کند. منابع مورد استفاده در این پژوهش با عنایت به دعایی و روایی بودن بحث؛ کتب ادعیه مثل مفاتیح الجنان، صحیفه سجادیه و جوامع روایی چون اصول کافی، بحارالانوار و کتاب های تفسیری مانند المیزان، تسنیم، پیام قرآن و کتب شرح ادعیه هم چون شرح فرازهایی از دعای افتتاح، بیان حقیقت، شرح زیارت جامعه کبیره، شرح زیارت آل یاسین و... می باشد. واژگان کلیدی این تحقیق عبارتند از: دعا، حمد، صلوات، دولت کریمه، افتتاح، ولایت.

مباحث این رساله به دو بخش کلی تقسیم شده که هر بخش شامل سه فصل ذیل است: بخش اول فصل اول: نگاهی گذرا به سرزمین فلسطین زادگاه حضرت مریم (س) و اجداد مطهرش داشته و موقعیت سیاسی و فرهنگی آن سرزمین را مورد بررسی قرار داده است. فصل دوم: به عنوان ولادت حضرت مریم (س) از خانواده، خویشان و چگونگی تولد ایشان با استفاده از آیات قرآن و اخبار و روایات معصومین بحث نموده است. فصل سوم: کفالت و سرپرستی آن حضرت را مطرح می کند که خداوند سبحان برای تعلیم و تربیت وی صالح ترین فرد زمان یعنی حضرت زکریا (ع) را از طریق قرعه انتخاب نمود. بخش دوم فصل اول: در مورد دوران بارداری و زایمان حضرت مریم است که نقطه عطفی در تاریخ زندگی این بانو است. زیرا در این زمان بود که وی با فرشتگان وحی ملاقات نمود و توسط ملک مقرب به عیسی (ع) باردار شد و جهت به دنیا آوردن فرزندش به نقطه ای دور دست منتقل شد. فصل دوم: هم که پیرامون شخصیت حضرت مریم (س) بحث نموده و به صفات شایسته ایشان از قبیل، عفت و پاکدامنی، عصمت و طهارت و صبر و استقامت اشاره کرده است. فصل آخر هم که بحثی پیرامون رحلت و پایان زندگی آن حضرت است.

در این رساله تفسیر آیات سوره های یونس هود و یوسف آورده شده است.

هدف از این پایان نامه بررسی ظاهر و باطن کلام الهی از دیدگاه قرآن و سنت می باشد و در این موضوع سعی در پاسخ به سوالاتی چون ‎۱- مفهوم و باطن قرآن کریم چیست ؟ ‎۲- جایگاه ظاهر و باطن در فهم و تفسیر قرآن کریم و رابطه ظاهر و باطن با یکدیگر چیست ‎۳- " تنزیل " و " تاویل " با " ظاهر " و " باطن " چه رابطه ای دارند ؟ را دارد و در همین ارتباط فرضیه هایی چون - طاهر قرآن کریم معانی آن و باطن قرآن کریم مقاصد آیات و سور آن است ‎۱۲- ظاهر و باطن هر دو باهم مراد خداوند متعال است و در طول یکدیگر قرار دارند و مکمل یکدیگرند ‎۳- در منابع دینی " تنزیل " و " تاویل " ناظر به " ظاهر" و " باطن " است روش گردآوری این تحقیق عمدتا" کتابخانه بوده و بامطالعه و فیش برداری از کتب حدیثی و سایر منابع و در مواردی که به نقل آراء می پردازد ، تحقیق به صورت توصیفی صورت گرفته است این پایان نامه در یک مقدمه و سه فصل انجام گرفته که در مقدمه کلیات و در فصل اول " ظاره " و " باطن " در بیان قرآن کریم و لسان احادیث و در فصل دوم " ظاهر " و "باطن " از نظر مفسران و قرآن پژوهان و جایگگاه آن دو در فهم و تفسیر قرآن و در فصل سوم هم معنایی " ظاهر" و " باطن " با " تنزیل " و " تاویل " به طور کامل مورد بررسی قرار گرفته است از یافته های این تحقیق می توان نتیجه گرفت ظاهر و باطن قرآن از جمله مباحث پیچیده قرآنی است که به صراحت در قرآن نیامده است اصطلاح ظاهر و باطن ریشه در روایات داشته و در میان متون روایی مورد توجه و تاکید معصومان بوده و به یقین بیان آن مقصد و غایتی داشته است وجود وجوه چند گانه در نمونه هایی از احادیث بطون قرآن کریم و گوناگونی تعاریف ظرهر و باطن در احادیث موجب گوناگون فهم و در نتیجه موجب آسیب های خاص خود شده است بخشی از آسیب ها به حوزه سند شناسی و دشواری های طریق صدور ، بخشی به محتوا و مضامین احادیث و بخشی نیز به عدم توجه به هم سویی بطون قرآن با خطوط اساسی کلام الهی و روح حاکم بر قرن باز می گردد و این مضامین مورد بررسی افراد مختلف قرار گرفته است از این رو فهم و درک صحیح مفهوم چنین اصطلاحاتی و شناخت گستره کاربرد و جایگاه حقیقیشان از اهمیت ویژه برخوردار بود و در نگاه به قرآن کریم تاثیر ژرف خواهد داشت همچنین از آنجا که ظاهر و باطن قرآن دو ویژگی قرآن کریم است بنابراین همسو و هماهنگ با آیات قرآن و روح کلی حاکم بر آن است و ظاهر و باطن در طول یکدیگر و مکمل همدیگر و هر دو مراد خداوند متعال است .

پایان نامه ی حاضر از یک مقدمه و پنج فصل تشکیل یافته است: مقدمه: عهد جاهلیت، اخلاق عمومی، وضع فرهنگی، وضع مذهب، وضعیت اجتماعی، وضع حکومت، عظمت حضرت محمد از نظر غیرمسلمانان؛ فصل اول، کلیات: تبیین موضوع، مفردات موضوع، اهداف، پیشینه ی تحقیق، ضرورت تحقیق، روش تحقیق، سؤال های تحقیق؛ فصل دوم، سیمای فردی، نام های پیامبر در قرآن، صفات حضرت، مؤدب به تأدیب الهی، اخلاق شخصی حضرت، عبادت و عبودیت، زهد و دنیاگریزی، جهاد و شجاعت حضرت؛ فصل سوم، سیمای اجتماعی: سیره ی پیامبر در رفتار با خانواده و خویشان، سیره ی پیامبر در برخورد با مؤمنین، سیره ی پیامبر در رفتار با مشرکین و کافرین، سیره ی پیامبر در رفتار با اهل کتاب، سیره ی پیامبر در رفتار با منافقین و بیماردلان؛ فصل چهارم، فضائل و مناقب: بعثت حضرت به رسالت و نحوه ی تلقی وحی، اعجاز، عصمت، تبلیغ و دعوت، وجوب اطاعت از حضرت، شفاعت، مقامات عالیه ی وجودی حضرت محمد(ص)، امدادهای غیبی به حضرت؛ فصل پنجم، نتیجه گیری و پیشنهادها

ابراهیم علیه السلام اولین پیامبر صاحب کتاب آسمانی ودومین پیامبر اولوالعزم و از بزرگترین شخصیتهای الهی است که نقش تاریخ سازی او بر کسی پوشیده نیست. ازدیدگاه قرآن، ابراهیم علیه السلام در میان پیامبران دارای امتیازات ویژه ای است که باعث شده در نزد پروردگاربه عالیترین مقامات ممکن دست یابد. زندگی او سراسرمبارزه با مظاهر شرکت و طاغوت و دعوت به توحید وهدایت بشریت است. مبارزات وی گاه به صورت مناظرات منطقی و زمانی به شیوه عملی، با شکستن بتهانمود می یابد. خلوص و ایمان و استقامت شگفت انگیزقهرمان توحید، موجب شد که خداوند او را مقتدای دین باوران و امام بشریت قرار دهد و مشی او را صراطمستقیم و آیینش را دین حنیف بنامد و همه خداجویان تاریخ را مأمور به پیروی از این بزرگ پیشوای آسمانی گرداند.

نوشتار موجود با عنوان شیوه های سیر و سلوک الی الله تنظیم شده است و شامل شش بخش می باشد. بخش نخست راه نیل به توحید است در هر شناختی، قهراً از اموری مانند معلوم، عالم، علم، معلم، اقسام شناخت ابزارها و موانع شناخت و … بحث می شود. قرآن کریم راه هایی را فراسوی موحدان و سالکان پژوهش توحیدی قرار داده است که بعضی از بعض دیگر دقیق تر است. این راه های سه گانه عبارتند از: 1. راه آفاقی 2. راه انفسی 3. از مقصد به مقصود راه آفاقی: بسیاری از آیات قرآن کریم، انسان را به مطالعه در اسرار طبیعت و نظم محیّرالعقول جهان، تفکر در آفرینش آسمان ها و زمین، کوه ها و دریاها دعوت می کند و این خود یکی از راه های نیل به توحید خداست، راهی که انسان عاقل و منصف را موحد می کند. امتیاز راه آفاقی از راه های دیگر آسانی و قابل فهم بودن آن برای همگان است و این راه به مبادی عمیق و برهان های سنگین فلسفی نیاز ندارد و انسان با دور بودن از هوا و هوس و سیر اجمالی در عالم طبیعت به وجود الله و یگانه بودن او و سایر صفات، پی خواهد برد. راه انفسی: مقصود از راه انفسی سیر در آیات درونی و شناخت خدا از راه خودشناسی است؛ این راه به مقصد نزدیک تر و دقیق تر از راه آفاقی است و سعادت افزون تری را نصیب انسان سالک می کند. در این سیر، معلوم می شود خود انسان آیت توحید خداست و همین تأمل در خویشتنِ خویش، رهگشای مناسبی برای خداشناسی و جهان بینی است. از مقصد به مقصود: در این سیر، انسان سالک با اندیشه و سیر در حقیقت هستی ره به مقصود می برد و در همه جا قبل از هر چیز خدا را می یابد، به طوری که راه و مقصد یکی است؛ هر چند تفاوت آنها محفوظ است. در این بخش گزارشی از « رساله الطیر» با نام سوگنامه مرغ در بند و پرواز از قفس و جریان یا طیران آدمیت را بیان می کنیم و همچنین در این بخش به ضرورت التزام به صراط مستقیم در سلوک الی الله و راه سیر و سلوک می پردازیم. بخش دوم در مبداء حرکت نامیده شده است. از این جا تا پایان بخش ها به مقامات عارفان و مراحل سیر و سلوک می پردازیم که این بخش شامل شش فصل از جمله: ایمان، ثبات، نیت، صدق، انابه، اخلاص است که هر کدام را توضیح می دهیم. بخش سوم در ازاله ی عوایق که به معنای زایل کردن و از بین بردن چیز هایی که بر سر راه کسی قرار دارد که شامل توبه، زهد، ریاضت، محاسبت و مراقبت و تقوی می باشد. بخش چهارم در سیر و سلوک و احوال سالک است که شامل خلوت، تفکر، صبر، معرفت، یقین، سکون. و بخش پنجم: در حالاتی که اهل وصول را سانح شود که شامل توکل، رضا، تسلیم، توحید، اتحاد وحدت و در پایان فنا می باشد که هنگامی که سالک به مقام فنا بار یابد، فانی در شهود ذات اقدس خداوند است و بس و نه تنها خود را نمی بیند، بلکه توحید و فنای خود را هم نمی بیند و فقط « الله» و هویت مطلقه ی الهی را بدون اکتناه می بیند و می گوید: «لا هو الاّ هو» که هر کدام از اذکار معهود نشانه ی مرتبه ای از مراتب سالکان کوی توحید است. وقتی کلام به مقام فنا برسد، پایان می پذیرد. چون در آن مقام، مجالی برای کلام نیست و تمام شدنی هم نیست. بخش ششم هم به ذکر نمونه ای از ره یافتگان و به نام آقا شیخ جعفر مجتهدی می پردازد. امید است با مطالعه ی دقیق این رساله، راهی به سوی محبوب بیابیم و بتوانیم به لقای پروردگار متعال نایل شویم.

در این رساله ابتدا در مورد شواهد شعری التبیان شاهد را ذکر کرده و آنرا معنی نموده و سپس نام شاعر و ترجمه آن و ابیات قبل و بعد شاهد را آورده است. و پس از آن به معنی لغات شعر پرداخته و اعراب آن آمده و در آخر نیز به بیان موضع استشهاد پرداخته و در این مورد توضیحاتی داده است. در ضمن شواهد ذکر شده در این رساله به سه بخش تقسیم شده است: 1- شواهد لغوی: استفاده از شاهد برای استعمال آن لغت در فلان معنی 2- شواهد صرفی و نحوی 3- شواهد مفهومی: که به مفهوم بیت یا قسمتی از آن استشهاد شده است