جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

هدف این پژوهش بررسی خواستگاه مبانی و سیر اندیشه های فلسفی اسلام در دو سده اول هجری است. در راستای این هدف در این مجموعه برآنیم تا با بیان خواستگاه و مبانی اندیشه های فلسفی اسلام از متون مقدس اسلام چون قرآن کریم و سنت شامل قول و تقریر معصومین (ع) اثبات نماییم که این دو سده از تاریخ اندیشه های اسلامی فاقد تاملات عقلانی و فلسفی نبوده، بلکه حکمت های نظری و عملی قرآن کریم و تعالیم فلسفی پیامبر (ص) و ائمه معصومین (ع) به عنوان خواستگاه و مبانی اندیشه های اسلامی الهام بخش خردمندان و طالبان حقیقت بوده است. در این پژوهش برای سیر اندیشه های فلسفی و تبیین فراز و نشیب های آن، نخست به بررسی گزاره ها و قضایای که سبقه عقلانی و فلسفی دارند از آثار مکتوب و منقول (زندگی آراء و نظریات) و نیز شخصیت های علمی و فکری به عوامل و رویدادهای تاریخی و سیاسی و فرهنگی که در تدوین و توسعه اندیشه های اسلامی مؤثر بوده اند نیز می پردازیم. بر این اساس پژوهش حاضر با عنایت به یک سیر تاریخی که از نزول قرآن کریم شروع و به اوایل قرن سوم ختم می گردد.

ادعیه ی مأثور از معصومین بخشی از احادیث ایشان را تشکیل می دهد. علما و بزرگان سلف تحقیقات گران بهائی بر روی ادعیه انجام داده و میراث علمی ارزشمندی به یادگار گذاشته اند؛ زمینه ی عمده ی این گونه مطالعات بر اساس دقت های ادبی، شرح و توضیح واژه گان در عرصه های مختلف صورت گرفته و به شکل ترجمه ی تفسیری، شرح از لحاظ ادبی یا توضیح عبارات ارائه گردیده است. اما این تحقیقات از زاویای خاص، نظیر مسائل تربیتی، رفتارهای اجتماعی و اخلاقی... به موضوع پرداخته اند. لیکن ادعیه ی مأثور بنا به دلالتهای ضمنی و التزامی آشکار، همبستگی عمیقی با قرآن دارند. این ادعیه ی مأثور به عنوان بخشی از احادیث ائمه می توانند مفسر قرآن که به تمامی جوانب زندگی انسان پرداخته است قرار گیرد. به عبارت دیگر می توان در تفسیر بر خی از آیات قرآن از ادعیه ی مأثور کمک گرفت. بر این اساس در این پایان نامه طی سه فصل به بررسی نقش کتاب صحیفه سجادیه در تفسیر قرآن پرداخته شده است. در فصل اول به همبستگی و ارتباط تنگاتنگ لفظی و معنوی قرآن و صحیفه ی سجادیه پرداخته، فصل دوم به بررسی اقتباسهای قرآنی صحیفه سجادیه است و بیان می دارد که آن حضرت با اقتباس از آیات قرآن به شرح و تفسیرپاره ای ازآیات پرداخته است. در فصل سوم به بررسی آیاتی پرداخته که در صحیفه سجادیه پیرامون آن آیات، مطالبی به عنوان تفسیر بیان شده است.چینش مطالب این فصل بدین گونه است که ابتدا آیه ی مورد نظر ذکر شده سپس تفسیر مفسران پیرامون آن آیه بیان گردیده و پس از آن قسمتی از بیانات حضرت سید الساجدین که تفسیر آن آیه می باشد. در پایان، این نتایج به دست می آید که: - صحیفه سجادیه به عنوان مجموعه دعاهای امام سجاد، مفسر بخشهائی از قرآن است. - دیگر دعاهای ائمه ی معصومین نیز می توانند به عنوان مفسر قرآن قرار گیرند. - به نظر می رسد در تفسیر قرآن می توان و باید از ادعیه ی مأثور از ائمه استفاده شود.

نوشتاری که پیش روی دارید ، پژوهشی است برای رسیدن به یک تکیه گاه مطمئن در دریافت حصول مسایل اعتباری ، اخلاقی وعرفی از بیانات پیامبر صلی الله علیه وآله وسلم ودوازده امام علیهم السلام اجمعین . موضوع این تحقیق ، تحلیل تطبیقی عصمت از دیدگاه ( شیعه اثنی عشری – معتزله – اشاعره ) است، از آنجایی که اعتقاد به عصمت ، عقیده ای مشترک بین ادیان آسمانی است . فرق مختلف کلامی با اصول مکتب خود برداشت خاصی از مقام عصمت دارند . لذا هدف از ارائه این موضوع ، آشنایی با فرق ومذاهب دیگر ورسیدن به یک قدر مشترک بین آنها واینکه اسلام کامل ترین وجامع ترین دین در میان ادیان آسمانی ، فرق ومذاهب دیگر می باشد . دامنه این تحقیق دربارة عصمت فرشتگان ، عصمت انبیاء علیهم السلام وعصمت ائمه اطهار علیهم السلام می باشد که به عنوان مصادیق واسوه های عصمت می باشند وبیان عقاید وادله ای که درباب عصمت درفرق( شیعه – معتزله - اشاعره ) آورده شده ، چرا که این مذاهب از بین مذاهب دیگر نظرات ومباحث بیشتری دربارة اعتقاد به عصمت انبیاء وائمه اطهار ( علیهم السلام)از جمله علی ? درمسأله خلافت وجانشینی بعد از پیامبر ذکر کرده اند . دراین تحقیق علاوه بر استفاده از منابع معتبر وقدیمی ودست اول چون کتاب « الفین فی معرفة امیرالمومنین » اثرعلامه حلی « علل الشرایع » اثر ابن بابویه ، « شرح المقاصد » سعد بن عمرتفتازانی و از منابع تفسیری ، روایی وحدیثی معتبری چون « المیزان » ازمحمد حسین طباطبایی، « بحار الانوار » و« میزان الحکمة » محمد محمدی ری شهری واز آیات الهی نیز استفاده شده است . بنابراین این تحقیق کتابخانه ای می باشد . ونتیجة این طرح ، معرفی دوفرقه از فرق اهل سنت وشیعه اثنی عشری ، معرفی مصادیق عصمت ، پاسخگویی به شبهات ارائه شده دربارة این موضوع ، پاسخ به سوالاتی در زمینه شناخت اشاعره ، معتزله ، شیعه اثنی عشری، بیان عقاید وادله این فرق دربحث عصمت می باشد . در بخش اول بعد از بیان کلیات به بررسی معنا وحقیقت عصمت پرداخته شده که شامل چند فصل می باشد . دربخش دوم با فرق( شیعه ،معتزله ، اشاعره) آشنا شده تابا آشنایی ازاین فرق واعلام وبزرگان آن بتوانیم بهتر عقایدشان را بررسی کنیم . دربخش سوم ابتدا عصمت از گناه ومنشاء وریشه گناه را بررسی نموده سپس ادله عصمت از گناه از دیدگاه هرسه فرقه ارائه گردیده وادله شیعه برعصمت از سهوونسیان ، عصمت ازمطلق گناه، وعصمت ازهرگونه خطا به طورگسترده تری به بحث گذاشته شده . دربخش چهارم به معرفی مصادیق عصمت از جمله عصمت ملائکه،پیامبر،انبیاء علیه السلام،ائمه ( علیهم السلام)که بارزترین نمونه های عصمت می باشند پرداخته شده . دربخش پنجم به بررسی شبهات پیرامون مبدأ اندیشه عصمت وشبهات مصادیق عصمت پرداخته وجواب هراشکال داده شده . کلید واژه ها : تحلیل،تطبیق ،عصمت ،انبیاء،امامت،شیعه،معتزله ،اشاعره،اهل سنت،ملائک ،معصوم،گناه، فرق.

دور بودن از تجربه زندگی اخروی، پژوهش و تحقیق درآن را بس دشوار ساخته است، از این رو آرا و نظرات دین پژوهان و حکیمان در این قلمرو، متفاوت شده است. گاه زندگی درآن جا را همچون زندگی دنیوی ترسیم کرده و حضور آدمیان را در دو بعد روحانی و جسمانی دانسته اند و گاه تمایز و تفاوت را معتقد شده و حضور در آن سرا را روحانی محض، تفسیر کرده اند. البته تصویر معاد روحانی، تبیین فلسفی آن آسان است، اما پذیرش معاد جسمانی همواره مورد بحث بوده هست. ظاهر آیات و روایات بسیاری بر این نوع معاد دلالت دارد. مفسران، حکیمان و متکلمان بزرگ نیز به تحلیل و تبیین این گونه از معاد پرداخته اند. در این میان تنها کسی که بیشترین و دقیق ترین پژوهش را ارایه نموده و قلم محققانه او راه گشای بسیاری از مسائل مربوط به عالم پس از مرگ بوده و هست، صدرالمتالهین است. آنچه آثار او را از سایر آثار اندیشمندان متمایز ساخته است، دقت و احاطه وسیع او به حکمت و تلفیق آن با متون دینی است. در این رساله کوشش بر این است که نخست دیدگاه ملاصدر را در مورد نفس و تاثیر آن بر معاد شناسی دقیقا بررسی شود و پس از آن تاثیر رابطه نفس با بدن در معاد جسمانی و تفاوت تاثیر دو نظریه «روحانیة الحدوث» بودن یا «جسمانیة الحدوث» بودن نفس در معاد شناسی مورد تبیین قرار گیرد. روش تحقیق در این رساله، روش توصیفی ، تحلیلی محتوا و کتابخانه ای است. نتایج حاصل از این تحقیق، بدین قرار است: الف: بر پایه وجود شناسی صدرا، هستی بر سه بخش تقسیم می شود : وجود مادی، وجود مجرد خیالی و وجود مجرد عقلی. ب: درهستی شناختی صدرا، هر موجود در یک مرتبه از مراتب هستی قرار می گیرد وتعین وتشخص پیدا می کند، در این میان تنها نفس است که در جایگاه و مرتبه مشخص و ثابتی باقی نمی ماند. هر چند در اولین طلیعه وجود، در ماده جسمانی ظاهر می شود، ولی بر اثر حرکت جوهری و اشتداد وجودی، به مرتبه حیوانی وشأن ادراکی نائل می گردد و وارد مرتبه وجود خیالی و جهان مثالی می شود. نفس به واسطه اتحاد با مدرکات خویش، اندک اندک ار جهان مادی کنده شده، به جهان غیر مادی می پیوندد. این روند با افزایش فعالیت های ادراکی از سویی، و کسب ملکات فاضله یا رذیله از سوی دیگر، شدت یافته و سپس وجود برزخی نفس شکل می گیرد. مرتبه سوم که تنها خاص برخی انسان ها ست، مرتبه مربوط به ادرک کلیات عقلی می باشد که دریچه ورود نفس به جهان عقلانی است. در این مرتبه، نفس در اثر ارتباط با معقولات خویش، به مرتبه اعلایی از تجرد می رسد؛ اما مقام نفسیت و اضافه ذاتی او به بدن و قوای بدنی از او جدا نمی شود. ج: بر اثر دیدگاه ملاصدرا، معاد جسمانی امری مسلم است، زیرا بنابر برهان های عقلی و با توجه به تجرد قوه خیال، شخص محشور در یوم نشور، همان انسان موجود در دار غرور (حقیقت مرکب از جسم و روح) است. د: از نظر ملاصدرا بهشت و جهنم مراتب وجود خود انسان است. بهشت هر کسی، عالم اختصاصی خود اوست و درجات بهشت و درکات جهنم چیزی جز درجات وجودی انسان که در همین دنیا تحصیل کرده ، نیست. پیشنهاد نگارنده در خصوص موضوع تحقیق، این است که پژوهش و تحقیق بر روایات و متون دینی و انطباق دیدگاه ملاصدرا بر آن، موجب تثبیت آرای ایشان می شود.

کتابنامه: ص. ۲۴۵-‎۲۳۶؛ همچنین بصورت زیرنویس // تشکیک یکی از مهمترین مباحث فلسفی و در حقیقت از ارکان اصلی فلسفه محسوب می شود این اصل مهم همچون حقیقت خارجی از نوآوریها و ابداعات سهروردی است. محور اصلی نوشتار پی گیری ا ین مساله است که آیا اساسا تفاوت یا تفاوتهایی بین شیخ اشراق و ملاصدرا در مساله تشکیک وجود دارد؟ و این دو فیلسوف با استفاده از این اصل قادر به حل چه مسایلی بوده اند و چه نتایج و آثاری را بر این مساله ترتیب کرده اند؟ در جواب ابتدا ارا و عقاید شیخ اشراق و ملاصدرا را در زمینه تشکیک بررسی شد که بررسی آرا اینن دو فیلسوف از محورهای اصلی این رسال محسوب می شونود شیخ اشراق پس از اثبات اصالت ماهیت در بحث از اقسام تمایز و کثرت در ماهیت، تشکیک در ماهیت را- در برابر مشاء که منکر وقوع تشکیک در ماهیات هستند- مطرح می کند و آن را در مطلق ماهیت - چهجواهر و چه اعراض- به عنوان یک امر خارجی جاری و ساری می داند و با خارجی کردن بحث تشکیک این مساله را به صورت یک مساله جدید فلسفی در می آورد. پس از اینکه شبخ تشکیک در ماهیت را به اثبات می رساند آن را در نظام نورری خویش جاری می کند. در حقیقت عمده کاری شیخ اشراق در فلسفه، متافیزیک نوری است که نظام نوری را در آن به تصویرز می کشد. مهم ترین اصلی که در تصویر این نظام دخیل است تشکیک می باشد. شیخ قائل است تشکیک در مطلق انوار مطرح است چه انوار جوهری و چه انوار عرضی و چه انواری که در نظام نوری در طول یکدیگر قرار دارند و چه انواری که در عرض هم جای دارند. نه تنها تشکیک در انوار و ترتیب آنها واقع است بلکه در روابط بین انوار نیز این اصل مهم جاری و ساری می باشد. تشکیکی در انوار می گویید که همه انوار در اصل و فسخ نور شریکند و تنها به شدت و ضعف با هم متفاوتند. شیخ اشراق با بحث تشکیک در انوار به پیشرفتهای قابل توجهی دست یافت و قادر به حل مسایلی شد که جز به مدد تشکیک حل آنها میسر نبود. از جمله این مسایل، حل امتیاز نورالانوار از نور اقب در عین بساطت نور الانوار، حل ظلمت و شر در نظام نوری است. ملا صدرا اصل تشکیک را از سهروردی گرفته و آن را در وجود پیاده می کند. پس از اثبات اینکه متن خارج را وجود پر کرده و وجود، تحقق و خارجیت دارد و از طرفی وجود، واحد و بسیط است نوبت به توجیه کثرات در عالم می رسد. ملاصدرا در توجیه کثرات، تشکیک در وجود را برابر مشاء- که وجودات را حقایق متبانیه می دانند- و در برابر برخی از عرفا- که وحدت محض را می پذیرند و کثرت را مجاز می انگارند- مطرح کرد. تشکیک در وجود به این معنی که وجود حقیقتا واحد است، کثرات نیز حقیقتا موجودند اما کثرات به وحدت برمی گردند و وحدت در کثرات، ساری است. این نظریه، تشکیک در مراتب یا تشکیک خاص نام دارد. ملاصدرا نیز با طرح بحث تشکیک در وجود به آثار و نتایج بسیار مهمی دست یافت. تشکیک در وجود، در حکمت متعالیه ملاصدرا از چنان اهمیتی برخوردار است که در بسیاری از مسائل فلسفی به عنوان مقدمه اصل اثبات آنها قرار می گیرد و در حقیقت نقش رکن را در اثبات بسیاری از مسایل ایفا می کند. اما ملاصدرا با تحلیل علیت و ارجاع علیت به شان، وحدت شخصی را به عنوان نظر نهایی می پذیرد. با قبول وحدت شخصی وجود، کثرات، شئون باری تعالی هستند که از خود وجود فی نفسه مستقل بلذات ندارد و تشکیک در همین شئون و مظاهر، صورت می گیرد. اصل تشکیک هم نظام نوری سهروردی و هم نظام وجودی ملاصدرا را بصورت نظامی واحد، متصل و هماهنگ در می آورد. هر دو نظام بر اساس تشکیک بصورت هرمی خواهند بود که کثرات در آن از پیوند و ارتباط عمیقی برخوردارند. نه تنها انوار و وجودات در دو نظام، رابطه تشکیکی دارند بلکه اوصاف و کمالات آنها نیز تشکیکی خواهند بود. به خاطر ا ختلاف مبانی، اختلافات اساسی بین سهروردی و ملاصدرا در مساله تشکیک وجود دارد. این تفاوتها نه تنها در نفس تشکیک مطرح است بلکه با لتبع در آثار و نتایج آن نیز اختلافاتی وجود دارد. بر اساس اختلافات این دو حکیم در مساله تشکیک، به جد می توان گفت نتوع نگاه به عالم هستی نگاهی متفاوت خواهد بود.

آدمی در اولین مواجهه با عالم خارج تاثیراتی را در خود احساس می کند مثلا رنگ قرمز گل را مشاهده می کند. صدای زیبای پرندگان را می شنود. گلبرگ لطیف گلها را لمس می کند و... در این مواجهه آنچه عقل عرفی و جمعی قبول می کند این است که ما به تمام و کمال موجودات عالم خارج را به همراه صفات و خصوصیات ظاهری شان ادراک میکنیم. به عبارت دیگر در این مواجهه ما شاهد دو جهان هستیم که از دریچه یک جهان نظاره گر جهان دیگر هستیم. در این رویکرد جهان خارج ماهیتی دارد و وجودی که ماهیت آن عین ماهیت ذهنی است و از این نظر هیچ تفاوتی ندارد. ماهیت گل قرمز، درخت سبز و دیوار سفید و ... تماما بدون هیچ کم و کاستی به ذهن منتقل می شود و البته این ماهیت پل ارتباطی و علم ما به علم خارج می باشد اما در قالب دو وجود وجودی ذهنی و وجودی خارجی پس فارق، ذهن و خارج،وجود است و عامل ارتباط ماهیت. این مطلب عینا نظر اکثر فلاسفه اسلامی است درباره ماهیت علم. در این نوشتار سعی بر آن است که با نظری گسترده، جامع و در عین حال عمیق موشکافانه و به دور از کلی گویی و مبهم نویسی به تامل در این مبنا بپردازیم. علت این تردید نیز عوامل متعددی است که بارزترین آن خطای حواس و حتی خطای در تفکر و تعقل می باشد. از سویی وجود برخی مبانی فلسفی که مورد قبول متفکرین اسلامی واقع شده پذیرش مبنای فوق را در باب معرفت شناسی دچار مشکل می سازد. همچنین ادله حکمای اسلامی در باب تطابق کامل عین و ذهن که در مبحث وجود ذهنی فلسفه اسلامی ارائه شده مخدوش بوده و صرفا وجود ماهیتی را در ذهن مدرک اثبات می کند نه چیز دیگری را. لذا سعی نموده ایم بادقت درکلمات بزرگان قوم به نقد و بررسی مبنای فوق پرداخته و نظریه ای که با اشکالات کمتری مواجهه است را مورد توجه و بررسی قرار دهیم.

در این رساله ابتدا سیری از تاریخچه مکتب توفیق عقل و وحی در ادیان و فلسفه های یهودیت و مسیحیت و متکلمین و فلاسفهء اسلامی بیان شده است تا اهمیت ... و نظر از دیدگاه ملاصدرا جایگاه واقعی خود را پیداکند و آنگاه بحث مستوفی در زمینه روش تفسیری و فلسفی ملاصدرا بعمل امده و در نهایت چگونگی توفیق قرآن و برهان ازنظر ملاصدرا در مواردی خاص از بحث خداشناسی اسفار مورد کنکاش قرار گرفته است و در پایان داوریهایی انجام شده است .

مباحث این پایان نامه عبارتند از: معنای لغوی واصطلاحی معراج، معراج از دیدگاه مفسرین و محدثین،معراج در سوره های اسراء و نجم، کیفیت معراج، بررسی معراج از دیدگاه عرفا.

پرسش اصلی این تحقیق چنین است: «ملاک در برهانِ صدیقین چیست؟»پرسش های فرعی تحقیق عبارتند از: ویژگی هایِ برهان صدیقین چیست؟ کدام ویژگی ها ملاک در برهانِ صدیقین شمرده می شوند؟ کدام ویژگی ها مزیّتِ برهان صدیقین به شمار می روند؟ مطالب این تحقیق که پاسخی به پرسش های اصلی و فرعی است، ضمن پنج فصل تدوین شده است: فصل اوّل، کلیّاتِ تحقیق است. فصل دوم بررسیِ راه های بشر در رسیدن به خدا را به عهده دارد. در این فصل، با بحث و بررسی عمده ترین راه های بشر در رسیدن به خدا (البتّه به اجمال و برخی به تفصیل، آن هم بر پایه اهداف تحقیق) مواجه می شویم. در فصل سوم پیشینه و سیر تاریخیِ برهان صدیقین از آغاز تفکّر و تمدّن تا مباحث امروزین بررسی شده است. در فصل چهارم، پنج ویژگی از ویژگی هایِ برهانِ صدیقین از نظر عنصرِ ملاک یا مزیّت بودن بررسی شده که این ویژگی ها عبارتند از: واجب بالذّات از طریق ملاحظه وجود اثبات شود; با انکار مخلوقات،خللی به اثباتِ واجب نرسد و برهان باز هم واجب بالذّات را اثبات کند; سیرِ اثباتِ واجب بالذّات بی نیاز از ابطال دور و تسلسل باشد; در سیرِ اثباتِ واجب بالذّات از اوصافِ حقیقی و واقعی استفاده شود; انکار یا عدم انکارِ عالمِ امکان، هیچ گونه تأثیری در سیرِ اثباتِ واجب بالذّات نداشته باشد و برهان در هر دو صورت، به یک نحو واجب بالذّات را اثبات کند. با مطالعه فصل پنجم درخواهیم یافت که ویژگی های اوّل و دوم، عناصرِ ملاکِ برهان صدیقین را تشکیل میدهند. ویژگی های چهارم و پنجم نیز مزیّتِ های تقریرِ برهان صدیقین هستند و ویژگی سوم، مزیّتی برای هر نوع برهانی خواهد بود و به برهان صدیقین اختصاص *.

در فرهنگ مدرنیته و به ویژه در تفکر لیبرالیسم باور بر این است که یاعقل را اصول کلی و عمومی است که برای هر انسانی پذیرفتنی است و آن اصول عام مشترک، زیربنای فعل و تفکر عاقلانه و ملاک معقولیت یا عدم معقولیت اعمال و باورهای ماست، یا آنکه با انکار این اصول تنها بدیل ممکن است، روایات مختلف نسبی گرایی خواهد بود. لیبرالیسم بر بدیل اول اصرار ورزیده و نسبی گرایی و منظر گرایی بر بدیل دوم تاکید داشته است. پروفسور السدیر مک اینتایر، ضمن نقد جدی رونگری و رد و ابطال هر دو بیل فوق، شکست طرح روشنگری را اعلان می کند خود، بدیل سومی را به نام " عقلانیت سنت ها" مطرح می ساد. بنابر این دیدگاه انسان هرگز نمی تواند خود را از جایگاه خاصی که در تاریخ، جامعه و سنت خویش دارد رها سازد و هیچ راهی برای پژوهش های عقلانی و اخلاقی مستقل از سنت و بدون لحاظ تاریخ خود وجامعه خود وجود ندارد. در طرح ادعایی او تاریخ گرایی و سنت گرایی همراه با رد و انکار نسبی گرایی است. در دیدگاه او در هر پژوهشی و در کل حیات خود، که پژوهش مستمری از خیر و بهترین است، با شروع از آن جایی که سنت و تاریخ ما را بر آن قرار داده است و هیچ گریزی از آن نست، به سمت واقعیت غیر مشروط حرکت می کنیم؛ این حرکت که یک سیر دیالکتیکی - تاریخی و در درون سنت است، وقفه ناپذیر و پایان ناپذیر ادامه دارد و به خوبی غایت مندی، هویت و حدت حیات بشر را تبیین و توجیه می کند. در این رساله محقق کوشیده است طرح مک اینتایر را بازسازی کرده و به تیین آراء و نظریات او درباره عقلانیت بپردازد. بنابر این چند فصل اول به لیبرالیسم، نسبی گرایی و منظر گرایی اختصاص داده و سپس با تقریرهای مختلفی که از آثار خود او گرفته شده است نظریه عقلانیت سنت ها توصیف وشرح داده شده است

هدف پژوهشگر بررسی و تحقیق پیرامون موضوع « بررسی مضامین قرآنی دعای ابوحمزه ثمالی و اثبات این فرضیه که کلام و گفتار معصومین علیه السلام همان بیان و تفسیر آیات قرآن مجید بوده است. روش پژوهش بر اساس مطالعات کتابخانه ای و فیش برداری از آن منابع و بهره برداری از لوح های فشرده ی احادیث معصومین علیه السلام و تفسیر آیات قرآنی. نتیجه کلی این فرضیه به ثبوت رسید که کلام ائمه اطهار همان تفسیر و تبیین آیات قرآنی می باشد.