جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

اسطوره به عنوان بخشی از نظام ایدئولوژیک هر دینی به شمار می رود. هردینی در بطن جامع ه خویش تحول می یابد و از تحولات و تغییرات آن بی نصیب نمی ماند. اسطوره های زردشتی مثل تمام اسطوره ها از دوره ای به دور ه دیگر دچار تغییر و تحولاتی می شوند. این تغییرات ممکن است به دلایل متعدد و مختلفی انجام شود. برخی از این علل، تغییر ساختار اجتماعی، شیوه های تولیدی، نوع ادار ه حکومت می تواند باشد که این عوامل در ارتباطی دو سویه با باورهای دینی قرار دارند؛ یعنی از آنها تأثیر گرفته و بر آنها تأثیر می گذارند. اسطور ه نخستین انسان، به عنوان بخشی از اسطور ه آفرینش نیز می تواند به دلیل ذکر شده، تغییر کند. پس از سکونت بخشی از قوم آریایی در نجد ایران، جامع ه ایرانی شکل می گیرد و این قوم دچار تغییراتی می شود و به این ترتیب اسطور ه ایرانی بنا به نیاز های جدید جامع ه ایرانی و با توجه به شرایط جدید با آنها سازگار می شود. یم ه آریایی(نخستین انسان) نقش مهم شاه نخستین و سپس شاه آرمانی را بر عهده می گیرد و برخی از ویژگی های نخستین انسانی یمه به مهمترین چهر ه اسطوره ای زردشتی، یعنی نخستین انسان بدل می شود. به این ترتیب اسطور ه زردشتی همگام با تحولات، تغییر می کنند.

حجاب در ادیان و فرهنگ ها موضوع پژوهش حاضر می باشد اهداف اینجانب از گردآوری پایان نامه آشنایی بیشتر با چگونگی پوشش در اعصار گذشته و اثبات حجاب اسلامی به عنوان حجاب برتر است بیشتر منابع مورد استفاده از کتب جدید می باشد، بعد از بررسی ها و مطالعات متعدد مشخص شد زنان در دوران ها و موقعیت های گوناگون همواره پوشش و حجاب خود را حفظ کرده اند. در تمدن های هند و چین حجاب و پرده نشینی برای زنان وجود داشته و شوهران حفاظت همسران خود را بر عهده داشته اند و عروس چهره ی خود را از مردان می پوشانده است در ایران باستان حجاب سختی بین زنان رایج بوده، زنان مادها و هخامنشینان بالاپوشی مانند چادر امروزی داشته اند و در دین زرتشت حجاب امری واجب بوده است. ویل دورانت درباره ی حجاب زنان یهودی می گوید:« نپوشاندن موی سر خلافی بود که مرتکب آن را مستوجب طلاق می ساخت انجیل نه تنها وجود حجاب و پوشش را تذکر داده بلکه به حجاب درونی هم توجه کرده و نگاه به نامحرم را در ردیف زنا قرار داده است دین مقدس اسلام در آیات و روایات فراوان به وجود حجاب و چگونگی آن تاکید فراوان کرده است. تمدن امروز به خاطر اغراض استکباری و اقتصادی و بهره کشی از بانوان فرهنگ برهنگی و بی حجابی را رواج می دهد. واژگان کلیدی: حجاب، دین، فرهنگ

میرزا محمدمعصوم معروف به نایب الصدر شیرازی و ملقب به لقب طریقتی معصومعلشاه, مولف کتاب ارزشمند طرائق الحقایق و فرزند یکی از اقطاب سلسله نعمت اللهیه به نام رحمت علیشاه بود. وی که در زمره عرفا و فضلای صاحب نام عصر قاجار و عالم به علوم فقه و حدیث, فلسفه و کلام و منطق و... بود, این حجم از اطلاعات را با سیر آفاق و انفس و گردش در روی کره زمین به کمال رساند. میرزا محمد معصوم در تاریخ 14 ربیع الول 1270 ق چشم به جهان گشود. تحصیلات مقدماتی را در شهر شیراز به پایان رساند و در حالی که 18 سال بیشتر نداشت, برای ادامه تحصیل به عتبات عالیات رفت. پس از چهار سال به خاطر مشکل مالی مجبور به بازگشت می شود. و مدتی در طهران از محضر اساتید آن شهر بهره مند می شود. در سال 1304 ق به پیشنهاد برخی از دوستانش سکونت در طهران را اختیار می کند و یکسال پس از آن عازم سفر مکه می شود. خاطرات این سفر را پس از بازگشت در بندر بمبئی به صورت یک سفرنامه چاپ می کند و نامش را تحفه الحرمین می گذارد. حاجی نایب الصدر در همین سالها ادعای قطبیت در سلسه نعمت اللهیه را هم داشته است که به دنبال آن خانقاهی بنا کرده و در آن دستگیری و ارشاد می کند. در همین خانقاه تالیف طرائق را آغاز می کند. آن را در سال 1318 ق به پایان رسانده و یکسال بعد هم چاپ می کند. پایان طرائق همزمان با شروع فریادهای آزادیخواهی در گوشه و کنار کشور, در راه مبارزه با استبداد بوده است. نایب الصدر هم وارد ماجرا می شود و در صف آزادیخواهان قرار می گیرد و با عضویت در انجمنی به نام جنوب و تصدی ریاست آن برای مدتی, به مبارزه علیه استبداد می پردازد. که سرانجام با به توپ بسته شدن مجلس و شکست مشروطه تمامی آزادیخواهان, دستگیر, اعدام و یا متواری شدند. حاجی نایب الصدر نیز از طهران تبعید می شود و 17 سال باقیمانده عمر خود را در گناباد و گرگان و مشهد می گذراند. در گناباد و گرگان مدتی ریاست اوقاف آن شهرها را به عهده داشته. سرانجام پس از 71 سال زندگی در پنجم اسفندماه 1304 خورشیدی چشم از جهان فرو بسته و در قبرستانی در غرب مشهد به خاک سپرده می شود

این تحقیق در دو بخش با این عنوان ها به نگارش درآمده است: بخش اول، نجات در عهد جدید: ماهیت نجات، پیشینه تاریخی نجات در فرهنگ یهودیت و عهد جدید، آیات نجات در اناجیل اربعه، تحلیل آیات نجات در اناجیل اربعه، مفهوم نجات در اعمال و رسائل رسولان و مکاشفه یوحنا؛ بخش دوم، نجات در قرآن: ماهیت نجات، آیات نجات در قرآن، عوامل و موانع رستگاری.

زن در تمامی ادیان در مسیر تجربه ی دینی خود با تمایزها و محدودیت هایی نسبت به مرد مواجه بوده است. برخی این محدودیت ها را ناشی از آموزه های دینی و برخی دیگر متأثر از علل و عواملی غیر دینی می دانند. در این تحقیق با بیان محدودیت های زن در دو دین زرتشت و اسلام، به بررسی این دیدگاه ها پرداخته شده است. ابتدا با استناد به متون دینی و فقهی، تمایزهایی را که میان زن و مرد در دینداری شان وجود دارد و عدم توجه به آنها صحت عمل و دینداری را مخدوش می کند، بیان گردیده و در ادامه با بررسی خاستگاه هایی که سبب نگرش فرودستانه به زن شده اند و در نتیجه محدودیت هایی را برای او به وجود آورده اند، به تحلیل علل و عواملی پرداخته شده است که محدودیت های دینداری را برای زن در جامعه ی ایران سبب شدند. این پژوهش علاوه بر آموزه ها و گزاره های دینی که محتوای جنسیتی دارند، نقش مفسران و عالمان دین را در تفسیر این آموزه ها و گزاره ها بسیار تأثیر گذار می داند؛ به گونه ای که برخی از تمایزها ناشی از استنباطی است که آنها داشتند و این می توانسته متأثر از شرایط سیاسی و اجتماعی هم باشد. بنابراین همراه با توجه به متون دینی و تأمل در نقش عالمان دین، ساختار سیاسی و اجتماعی جامعه نیز مورد ارزیابی قرار گرفته است. یافته های تحقیق حاکی از این است که بسیاری از محدودیت های دینداری زن ایرانی ناشی از ذات دین نیست، بلکه استنباط عالمان دین، ضرورت های اجتماعی- فرهنگی یا نظام های قدرت در ایجاد یا تشدید آنها مؤثر بوده اند. نگارنده ضمن بیان بازتاب محدودیت های دین داری در عرصه ی زندگی فردی و اجتماعی زنان، به این نتیجه می رسد که امکان اصلاح و تغییر آنها وجود دارد و این امر با بازپژوهی صحت بسیاری ازگزاره های دین و کنکاش دقیق در سیر تاریخی محدودیت های موجود در متون فقهی، مسلم نگرفتن همه ی گزاره های فقه سنتی، فرق گذاشتن میان مفاهیم و پنداشته های دینی با آداب و رسومی که ریشه ی اجتماعی دارند و وارد دین شده اند و با ارتقاء سطح آگاهی و معرفت زنان نسبت به خودشان و نیازهای واقعی شان امکان پذیر خواهد شد

هدف پاسخ به این پرسش که آیا اسلام و پست مدرنیسم می توانند هم زیستی داشته باشند و نسبت میان آنها چگونه است. در این پژوهش تلاش شده است به روش توصیفی - تحلیلی، نسبت میان اسلام و پست مدرنیسم مورد بررسی و شناسایی قرار گیرد. نتایج نشان می دهد که رسیدن به مقیاسی عمیق و دقیق میان اسلام و پست مدرنیسم با توجه به آثار و پیامدهای جهانی شدن برای جوامع بشری و آشنایی کافی با مولفه ها و مشخصه ها پست مدرنیسم است.

انتخاب این کتاب بدین جهت بوده است که خوانندگان تا حدی بتوانند با پیرجمال و آثار او آشنا گردند. اهدافی که دراین کار مورد نظر بوده عبارت است از: 1-معرفی شخصیت پیرجمال اردستانی و شرح زندگانی وی . 2-آشنائی با آثار وی . 3-آشنائی با کتاب عرفانی -تعلیمی محبوب الصدیقین . در ابتدای کار مقدمه ای در شرح احوال و زندگانی شاعر نوشته سپس به معرفی طریقت و مذهب وی پرداخته و در ادامه آثار او بیان شده است . پس از آن توضیحی در مورد کتاب محبوب الصدیقین داده شده و شیوه نگارش کتاب بیان گردیده است . بعد از آن به تصحیح کتاب پرداخته شده و در پایان فهرستها که شامل فهرست اعلام ، احادیث و منابع است فراهم گردیده است .

تحقیق و تفحص پیرامون جامعة آرمانی ومطلوب در متون مقدس ادیان اصلی ترین بحث این پژوهش است. کتابهای آسمانی در عرصة بیان معیارها و ملاکها برای این جامعه و ارائه دورنمایی از آن، افقی گسترده وبی انتها را گشوده اند. اندیشه دستیابی به جهانی روشن در ادیان، ابعادی الهی وآسمانی دارد وگرچه ورای تفکر بشری وبرتر از مقیاسهای مادی اوست اما بهیچ عنوان از جنبه های خیالی ودست نیافتنی برخوردار نیست. تحقق چنین جامعه ای را در دنیای امروز نباید غیرممکن دانست چرا که این ادعا خود می تواند جوامع بشری را از یک حقیقت بزرگ بازداشته واز تلاش برای دستیابی به آن مأیوس کند. نگارنده براین باور است همانطور که نمی توان بدون ارائه دلائلی منطقی، آراء جامعه شناسان، فلاسفه واندیشمندان یک جامعه را برای تحقق عدالت، امنیت وصلح و . . . آرمانگرایی تلقی کرد وآنها را نادیده گرفت اندیشه های دینی را نباید با این اتهام واهی از نظر دور داشت. بر محققین فرض است به جای ارائه نظرات و راهکارهای موازی، قوانین پیشنهادی ادیان را به عنوان یک راه وروش، بدون تعصب وواقع بینانه مورد نقد وبررسی قرار دهند. جامعة مطلوب از دیدگاه ادیان را باید شناخت و نظام وقوانین حاکم برآن را باید بدور از حب وبغضهای فردی مورد مطالعه قرار داد. این پژوهش تتبعی است هر چند اجمالی در خصوص سیر اندیشه و اعتقاد ادیان سامی و زرتشت در باب ساختار اجتماع، حکومت وقوانین مربوط به آن، به منظور دستیابی به دیدگاههای مشترک وارائه دورنمایی از آنچه که در متون مقدس برای تشکیل جامعه ونظامی منطبق بر قوانین دینی رقم زده شده است. از نظر نگارنده نقاط مشترک فرهنگها بیش از نقاط تفرق آنهاست واندیشمندان ومحققان می توانند به جستجوی پارادایمی که در زیر سایة آن بهترین ها بر مردم حاکم شود پرداخته وبا ارائه نظرات وراهکارهای دقیق ودرست درصدد رفع موانع تحقق این جامعة آرمانی برآیند.

در این پایان نامه نخست قیامت از نظر قرآن کریم و سپس از دیدگاه عرفان بررسی شده است. در بررسی قرآنی پس از توجه به واژه قیامت و ترکیبات و مترادفات آن این نتیجه به دست آمده است که قیامت در قرآن دارای مراحل مختلفی مانند موت، برزخ، صراط، بهشت، جهنم و...است و روح انسانی برای یافتن کمال حقیقی خویش در مراحل آن شکل می یابد و معاد هم روحانی و هم جسمانی است. در بررسی عرفانی چنین نتیجه گرفته شده است که قیامت عبارت از ظهور کامل حق محض به طور دائم و ابدی است. این ظهور در دنیا به طور ناقص و در آخرت به نحو کامل و اتمّ است و آیات قرآنی بر آن صحّه گذاشته اند.

موضوع پایان نامه ما «صراط مستقیم و نقد پلورالیزم دینی » است. اما از آنجا که حقیر علاقه مندم این موضوع و مبحث را تا سر حد امکان، تنقیح نمایم، در آغاز رساله خویش به بیان نقش دین در ابعاد زندگی مادی، معنوی، فردی و اجتماعی انسان پرداخته و سپس نقش دین در خودآگاهی و دیگر آگاهی و تأثیر آن در نهادهای دینی را تبیین کرده و سعی نموده ام بیان کنم که تعدد و اختلاف ادیان، چه نقشی در تأثیر «دین» در رویکردهای فوق دارد. آنگاه پس از بیان غیر قابل انکار بودن تکثر در نژادها ، رنگهای مختلف، زبانهای متعدد، فرهنگهای متفاوت، ادیان متنوع، اندیشه های گوناگون، گرایشها، میلها و سلیقه ها مغایر، بیان نمودم که در مواجهه با کثرت ادیان و مذاهب، چهار سؤال اساسی مطرح می باشد. 1) ادیان مختلف چه بهره ای از حقیقت دارند؟ 2) چرا در طول تاریخ، ادیان و مذاهب مختلفی ظهور کرده اند، نه دین و مذهب واحد؟ 3) چه دلایلی و عللی، علی الخصوص امروزه بشر را به قبول و اظهار بهره مندی پیروان ادیان دیگر، از حقیقت سوق داده است؟ 4) پیروان هر دینی با پیروان ادیان دیگر چگونه رفتار کنند؟ که مجموعه مباحثی که در ذیل کثرت گرایی دینی در جامعه ما مطرح شده است، در واقع پاسخهایی هستند به یکی از چهار سؤال فوق که خالی از خلط و ابهام نیستند. آنگاه، موضع گیریهایی متفاوت در مواجهه با مسأله تعدد و تنوع ادیان را تبین نموده و پس از ذکر دیدگاههای متفاوتی همچون «طبیعت گرایی»، «وحدت گرایی»، «شمول گرایی»، [که هر چند موضوع پایان نامه ما نبود، ولی بی ارتباط با آن هم نمی باشد و برای تنقیح و جامعیت هر چه بشتر بحث لازم است] ونقد و بررسی مختصر هر یک از آن دیدگاهها، به بیان تفصیلی و نقد و بررسی دیدگاه «کثرت گرایی» و پیشینه تاریخی آن، مبانی، ادله، مدلول، لوازم، آثار و نتایج آن، مبادرت نمودم و با بضاعت مزجات سعی نمودم هر چه بیشتر روشن کنم که مرام پلورالیزم دینی از هشت منظر (و شاید هم از منظرهای دیگر) تأمل بردار و نقد و نقض پذیر است. 1) از لحاظ علل و عوامل تاریخی، اجتماعی پیدایش. 2) از حیث شمول و تمامیت مبانی، دلائل طرح شده، صدق و صحت نتایج مورد ادعا. 3)از جهت لوازم فلسفی و عقلی مترتب بر آن. 4) از نظر لوازم کلامی و دینی مترتب بر آن. 5) از دریچه روش شناختی با توجه به تناقضات و مغالطات فراوانی که دلدادگان این مرام مرتکب شده اند. 6) از زاویه سو فهم و فعل هایی که توسط مدعیان پلورالیسم در زمینه اسناد و اسناد مدعیات روی داده است. از جمله بد فهمی یا تحریف معنوی آیات، روایات و اشعار مورد استناد، و نیز نسبت دیدگاههای پلورالیستی به برخی متفکران و اندیشمندان. 7) از جنبه روانشناختی و تبعات روانی اعتقاد تام نظری به پلورالیسم، اگر ممکن و متمشی باشد. 8) از منظر جامعه شناختی و پیامدهای اجتماعی التزام جدی عملی به «تکثرگرایی». پس از نقد و بررسی دیدگاههای فوق و بیان لوازم و توالی فاسد پلورالیزم، رابطه و زمینه سازی پلورالیزم با «سکولاریسم»، لیبرالیسم و اومانیسم را طرح و تبین نمودم . و در نهایت به طرح و تفسیر «حصرگرایی» و نظریه مختا که گونه خاصی از انحصارگرایی است، پرداخته و ادله و براهین خود را ذکر نموده و شبهات مطرح شده را جواب می گوئیم.

در این پژوهش سعی شده دو بحث مهم عدل و رحمت خداوند را با جمع آوری کلیه آراء متکلمین و فلاسفه اسلامی و با استفاده از نظریات علماء جامعه شناس و روان شناس و سایر علوم تبیین نموده و بدون هیچگونه تعصبی برترین آراء را معرفی نماید. روش پژوهش روش کتابخانه ای است. نتایج حاصله از این پژوهش که شامل تطبیق آراء متکلمین و دانشمندان اسلامی یعنی اشاعره، معتزله و شیعه و همچنین حکماء و فلاسفه با یکدیگر و همچنین با آراء و نظریات ارائه شده توسط دانشمندان و علماء علوم اجتماعی و جامعه شناس بوده است، به اثبات آراء دانشمندان شیعی که تماما بازتاب آراء ائمه اطهار می باشد ختم گردید.