جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

دین و دولت از دیرباز در زندگی بشر حضور موثر داشته اند. از این رو تامل، تفکر و پژوهش درباره‌ی آن ها دارای سابقه ای طولانی است. توجه به کارکردهای مدرنیته نشان می دهد که روند مدرنیزاسیون تحولی را در رابطه‌ی دین و سیاست در ایران و ترکیه به وجود آورده است. در یک نگاه کلی نتیجه‌ی تاملات و پژوهش های به عمل آمده در این خصوص را می توان در دو قالب لزوم پیوند آن ها با یکدیگر و لزوم جدایی آن ها از یکدیگر بیان کرد که پذیرش هر کدام از این قالب های فکری آثار و پیامدهای خاص خود را دارد. نگارنده معتقد است که بین دین و دولت رابطه ای تعاملی برقرار است یعنی دین هم بر دولت تاثیر می گذارد و هم از دولت تاثیر می پذیرد. بررسی تحولات بعد از ورود مدرنیته به ایران و ترکیه نشان می دهد که این روند منجر به نظام سکولار در ترکیه و نظام مردم سالاری دینی در ایران گردیده است. بدیهی است عامل دوری و نزدیکی یا همگرایی و واگرایی دین و دولت در ایران و ترکیه لزوما از یک عامل ناشی نمی شود بلکه بسترها و زمینه های سیاسی و اجتماعی در کیفیت این رابطه دخیل هستند. در این میان آنچه که برجسته می نماید این است که اندیشه‌ی نخستین شیعه و سنی، جایگاه دین و روحانیت، پتانسیل دین در دو کشور، نوع پنداشت از مدرنیته و دین، ظهور طبقات تاثیر گذار در تاریخ دو کشور در کیفیت رابطه‌ی دین و دولت موثر بوده اند.

امروزه حق بر حریم خصوصی در اسناد بین‌المللی حقوق بشر و نیز در حقوق اساسی اغلب کشورها یک حق بنیادین محسوب می-شود. تحولات مدرن سیاسی در روابط شهروند-دولت و نیز پدیداری فناوری‌های نوین اطلاعاتی و ارتباطاتی هم بر اهمیت آن افزوده است به گونه‌ای که در حال حاضر حمایت جامع از آن یک ضرورت به شمار می‌آید. ولی با این‌حال تا کنون در نظام حقوقی ایران قانون مستقلی که از این حق حمایت کند به تصویب نرسیده است و قوانین پراکنده نیز سطح حمایت کافی را در پی ندارند و بایستی مقنن ایران چاره‌ای در این زمینه بیاندیشد. اما در این میان ماهیت پیچیده و متعارض حق بر حریم خصوصی که چالش‌های اساسی میان حقوق فردی و حقوق جمعی مانند امنیت و حق عموم بر دانستن و گردش آزاد اطلاعات، به وجود می‌آورد، این نکته را خاطرنشان می-سازد که تقنین در این حوزه امری دشوار است و برای موفقیت در این زمینه بایستی مفهوم واقعی و نیز حقوقی این حق شناخته شود و مبانی آن به عنوان اولین گام فرآیند منطقی تقنین، مورد بررسی قرار گیرد. پژوهش حاضر بدین منظور صورت گرفته است. بررسی ماهیت حق بر حریم خصوصی گویای این نکته است که این حق در رابطة فرد و جامعه تعریف می‌شود فلذا عناصر هستی‌شناختی آن عبارتند از: انسان، جامعه و رابطة میان فرد و جامعه. تعریف این عناصر در هر نظام حقوقی، رویکرد آن نظام حقوقی به حق بر حریم خصوصی را شکل می‌دهد. از سوی دیگر حق بر حریم خصوصی با حقوق بنیادین دیگر به ویژه کرامت، آزادی، برابری، امنیت و مالکیت خصوصی رابطة دوسویه دارد و مبانی مشترکی میان آنها قابل تعریف است. بنابراین شناسایی دقیق آنها می‌تواند مبانی حق بر حریم خصوصی را آشکارتر سازد. در نهایت سابقه حقوقی و به ویژه مصادیق فقهی حمایت از این حق وفق قاعده تلازم عقل و شرع می‌تواند مبنای مناسبی برای حمایت از حق بر حریم خصوصی ایجاد کند. این تحقیق در پی ضرورت پژوهش‌های مبنایی، در سه محور و طی سه بخش به بررسی مبانی هستی‌شناختی، بنیادهای حقوق بشری و مصادیق فقهی-حقوقی حق بر حریم خصوصی به عنوان راهنمایی برای تقنین منطقی پرداخته است.

در فصل نخست ، مفاهیمی از قبیل حقوق کیفری ، مجازات ، کیفر شناسی و سرانجام مفهوم مجازات شلاق از نظرگاه لغوی ، حقوقی و کیفر شناسی مورد بررسی قرار می گیرد . به همین نحو، تلاش شده است تا مبانی فلسفه تشریع مجازات شلاق از دیدگاه عام حقوق جزا و دیدگاه خاص حقوق کیفری اسلام تشریح گردد. در فصل دوم نیز بنا بر ضرروت ، تاریخچه اجرای شلاق را به ترتیب در جهان و ایران بررسی نموده ایم .این در دو فصل جداگانه تحت عناوین : پیش بینی شلاق به عنوان کیفری حدی ( فصل اول ) و پیش بینی شلاق به عنوان کیفر تعریزی ( فصل دوم ) مطرح می گردد که درصدد است به بررسی جایگاه و کیفیت اجرای این مجازات در سیستم کیفری و رویه قضایی ایران بپردازد. هدف از این اقدام آن‌است که ضمن بررسی مصادیق قانونی مجازات شلاق ، مبانی و ریشه‌های فقهی تشریع این کیفر نیز مورد مطالعه قرار گیرد .بخش سوم ( ارزیابی کیفر شناختی شلاق ) :برای دستیابی به این هدف سعی شده است تا منابع موجود در حوزه های متفاوتی ( اما مرتبط) از جمله جامعه شناسی ، روان شناسی ، جرم شناسی ، و کیفر شناسی از نظر دور نماند و افزون بر آن مباحث مورد نظر تا جایی که امکان دارد بر منابع معتبر در قلمروهای مطالعاتی مرتبط با بحث مبتنی شود . در فصل دوم نیز جایگاه کیفر شناختی این مجازات را در حقوق کیفری ایران بررسی خواهیم نمود . در این بین ، مباحثی از قبیل تبیین منابع مدون ملی و فرا ملی کیفر شناسی در ایران ، تعارض شلاق با اسناد حقوق بشر، توجه چرایی شلاق بر مبنای تئوری‌های رایج حقوق بشری ، ادله مشروعیت یا عدم مشروعیت اجرای علنی این مجازات در حدود و تعزیرات به همراه نقد و بررسی کیفر شناختی این موضوع ، مطرح خواهد شد .

پژوهش حاضر با هدف تحلیل و تبیین، و شناسایی نقاط قوت و ضعف محیط رابط پایگاه استنادی علوم جهان اسلام در بخش نمایه استنادی علوم ایران انجام پذیرفت. روش پژوهش کیفی و از نوع کاربردی بود و به شیوه مکاشفه‌ای انجام شد. به منظور انجام پژوهش مکاشفه‌ای از سیاهه وارسی که از ترکیب 3 سیاهه نیلسن (پیروتی، 2009)، چری و همکاران (لنکستر، 1997) و گالیور (2002) تدوین شده و روایی و پایایی آن نیز مورد تأیید قرار گرفته بود، استفاده شد. نمونه‌گیری پژوهش هدفمند و از جمله روش‌های غیراحتمالاتی بود. در این پژوهش ارزیابی به کمک 6 نفر از ارزیابان متخصص در رشته‌های کتابداری و اطلاع‌رسانی و علوم رایانه انجام شد. ایشان ارزیابی محیط رابط پایگاه استنادی علوم جهان اسلام را در 3 مرحله انجام دادند. ابتدا از ارزیابان تقاضا شد که به سوالات مندرج در سیاهه‌وارسی که در 8 مولفه طراحی شده بود، با گزینه‌های بلی و خیر پاسخ دهند. در مرحله دوم پس از گردآوری نتایج در مورد گویه‌هایی که از سوی ارزیابان پاسخ‌های متفاوت دریافت کرده بود، مصاحبه انجام شد و مشکلات موجود در این موارد بررسی گردید و در نهایت درجه شدت مشکلات با کمک ارزیابان دریافت و میانگین درجه شدت برای هر مولفه محاسبه شد. یافته‌های پژوهش نشان داد در پایگاه استنادی علوم جهان اسلام و در بخش نمایه استنادی علوم ایران از میان 83 گویه طراحی شده، در 8 مولفه سیاهه وارسی تنها 21 (25/3%) مورد رعایت شده بود و در 62 گویه (74/69%) دیگر با مشکلاتی همراه بود. مولفه‌های «طراحی کلی و جنبه‌های زیبا شناختی» و «اعمال محدودیت» با رعایت 50 % معیارهای مورد ارزیابی، از جمله مولفه‌هایی بودند که بیش‌ترین میزان همخوانی را با معیارهای سیاهه وارسی داشتند. نتایج نشان داد بیش‌ترین درجه شدت، مربوط به مولفه‌های «بازیابی مدارک»، «جست‌وجو» و «اعمال محدودیت» با میانگین 2/6 بود. این درجه شدت به معنای قرارگرفتن این مشکلات در زمره مشکلات اساسی پایگاه بود که رفع آن‌ها از الویت برخوردار است. به طور کلی یافته‌های پژوهش حاکی از ضعف محیط رابط پایگاه استنادی در رعایت معیارهای مورد ارزیابی بود.

در این پژوهش سعی شده تا سیر تحول درفش ایران از باستان تا امروز مورد بررسی قرار گیرد. از آنجا که درفش به عنوان نماد هویت اجتماعی و تاریخی و فرهنگی ملت است و باگذشته آن ملت سر و کار دارد بنابراین برای شناخت این فرم و نقش های به کار رفته در پرچم و یا هر اثر نقش دار دیگر مستلزم شناخت گذشته بوده نگارنده بر خود واجب دیده به بررسی این امر مهم پردازد برای نیل به این هدف از روش تحقیق کتابخانه ای از منابع اینترنتی استفاده نموده است. درنتیجه به توضیح اسطوره، نماد، جغرافیای ایران و معبودهای مختلف دینی که در گذشته انگیزه پیدایش نقوش نمادین شدند پرداخته است، که این نقوش عبارتند از نشان های سماوی به ترتیب حروف الفبا (خورشید، ستاره، ماه). و آتش (نماد زمینی خورشید) و مهر یا میترا، چلیپا یا گردونه خورشید که همگی به آسمان مربوطند، نشان های جانوری، نباتی و سمبولیک هستند. سپس به تجزیه و تحلیل درفش درمتون ودرفش در دوران های مختلف قبل از اسلام و پس از اسلام و معاصر پرداخته است. و در نهایت به این نتیجه می رسیم که درفش، بیرق و پرچم نماینده گروهی از جمعیت است که دارای قلمرو بوده و زیر نفوذ حاکمیت یک قدرت برتر اداره می شود و به کار بردن بیرق از روزگار پیش از تاریخ در میان تیره ها و ملت های گوناگون رواج داشته و بیشتر در جنگ ها برای برقراری نظم، ایجاد شور و هیجان و پایداری از آن بهره می گرفتند. و طرح و رنگ پرچم نشأت گرفته از باورهای مشترک افراد جامعه است.

در این پژوهش به تحلیل محتوای مقالات دایره‌المعارف پزشکی اسلام و ایران پرداخته شده است. این پژوهش از نوع کاربردی است و روش انجام آن تحلیل محتوا می‌باشد. جامعه آماری این پژوهش شامل تنها جلد منتشر شده دایره‌المعارف پزشکی اسلام و ایران (جلد اول) است که حاوی 389 مقاله می‌باشد و به علت محدود بودن جلدهای منتشر شده دایره‌المعارف، در این پژوهش نمونه‌گیری انجام نشد و کلیه مقالات جلد 1 مورد بررسی قرار گرفت. برای گردآوری داده‌ها مقالات مورد مطالعه قرار گرفت و داده‌های مورد نیاز در سیاهه کنترلی که براساس سؤالات اساسی پژوهش تنظیم شده بود، درج گردید. نتایج حاصل از این بررسی به شرح زیر ارائه می‌گردد: مطالعه وضعیت پدیدآورندگان مقالات دایره‌المعارف نشان داد که اکثر آن‌ها (43/75%) دارای مدرک کارشناسی ارشد می‌باشند و زنان (52/34%) بیش از مردان (47/66%) در تولید مقالات مشارکت داشته‌اند. همچنین بیشتر پدیدآورندگان (92/19%) دارای ملیت ایرانی هستند.مطالعه وضعیت مقالات دایره‌المعارف نشان داد که از 389 مقاله مورد بررسی، 370 مقاله (95/12%) تألیف و 19 مقاله (4/88%) ترجمه بوده است؛ از این بین، 219 مقاله (56/3%) به موضوع اعلام و اشخاص، 106 مقاله (27/25%) به موضوع مباحث خاص، 41 مقاله (10/54%) به موضوع کتاب‌ها و تألیفات، 15 مقاله (3/85%) به موضوع کلیات و 8 مقاله (2/06%) به مباحث متفرقه تعلق دارند. هر مقاله به طور میانگین 2.64 صفحه از دایره‌المعارف را شامل می‌شود و در هر مقاله به طور متوسط 16.58 استناد به کار رفته است. همچنین، از بین مقالات مورد بررسی تنها در 93 مقاله مجموعاً 106 تصویر به کار رفته است و 296 مقاله فاقد تصویر می‌باشند.بررسی وضعیت استنادهای به کار رفته در مقالات دایره‌المعارف نشان داد که از کل 6451 استناد موجود در جلد 1، بیشترین استنادات (98/66%) به زبان غیرفارسی صورت گرفته است و تنها 23/02% از استنادات به زبان فارسی می‌باشد و به طور کلی، زبان عربی با 49/31% بالاترین میزان استنادها را به خود اختصاص داده است. در بررسی تاریخ انتشار استنادات مشخص شد که بیشترین استنادها (54/15%) دارای تاریخ انتشار میلادی هستند و پس از آن به ترتیب تاریخ هجری شمسی (36/8%) و هجری قمری (4/84%) وجود دارند. بررسی‌ها نشان داد پربسامدترین پدیدآورندگان مورد استناد در مقالات، ابن‌ابی‌اصیبعه با فراوانی 128 و پربسامدترین منابع مورد استناد کتاب عیون الانباء فی طبقات الاطباء (به زبان عربی) اثر ابن‌ابی‌اصیبعه با فراوانی 123 می‌باشد.همچنین هیچ رابطه معناداری بین تعداد استنادها و ملیت نویسندگان مقالات یافت نشد؛ درحالی که مشخص شد بین زمان نشر و تعداد دفعات استناد، رابطه معنادار و مستقیم وجود دارد.