جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی

فارسی  |   العربیه  |   English  
telegram

در تلگرام به ما بپیوندید

public

کتابخانه مجازی الفبا
کتابخانه مجازی الفبا
header
headers
پایگاه جامع و تخصصی کلام و عقاید و اندیشه دینی
جستجو بر اساس ... همه موارد عنوان موضوع پدید آور جستجو در متن
: جستجو در الفبا در گوگل
مرتب سازی بر اساس و به صورت وتعداد نمایش فرارداده در صفحه باشد جستجو
  • تعداد رکورد ها : 69
فلسفه آفرینش جهان و انسان از دیدگاه قرآن
نویسنده:
علی رضا فارسی نژاد، حامد دژآباد
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
شیراز: دانشگاه شیراز,
چکیده :
مساله «فلسفه آفرینش» و این که چرا خداوند، انسان و سایر موجودات را آفریده، یکی از اساسی ترین مسایلی است که همواره مطرح بوده و هست. به طور کلی در این زمینه دو سوال اساسی مطرح است: یکی این که آیا آفریننده و فاعل این جهان، از کار خود هدفی داشته است؟ دیگر این که آیا این جهان به عنوان آفریده و فعل خداوند، هدف و مقصدی دارد؟ سوال اول، بیان گر هدف فاعلی و سوال دوم، بیان گر هدف فعلی است. مکاتب مختلف کلامی، فلسفی و عرفانی، پاسخ های مختلف و متعددی به این دو سوال داده اند؛ عده ای به کلی منکر غرض و هدف در افعال الهی و آفرینش موجودات شده اند. جمعی قایل به وجود غرض و هدف در همه افعال شده اند و گروهی وجود غرض و غایت را در برخی از افعال پذیرفته اند، اما منکر عمومیت و لزوم آن شده اند. مقاله حاضر این مساله را از دیدگاه قرآن بررسی کرده و به این نتیجه رسیده است که از دیدگاه قرآن، آفرینش کاملا هدف دار است؛ هدف از آفرینش جهان (در مقابل انسان)، انسان است و آسمان ها و زمین و هر چه در آن ها است برای انسان آفریده شده است،‌ مقصود از انسان، انسان کاملی است که به مقام عبودیت حقیقی رسیده است. هدف از آفرینش انسان کامل، ذات خداوند است و خداوند، انسان کامل را برای خودش آفریده است. پس به طور کلی، می توان گفت هدف خداوند از آفرینش جهان و انسان،‌ ذات بی همتای اوست.
صفحات :
از صفحه 103 تا 124
تأملات في مفهوم الفعل الإلهي
نویسنده:
عادل ضاهر
نوع منبع :
کتابشناسی(نمایه کتاب)
وضعیت نشر :
بدايات,
بررسی دیدگاه نانسی مورفی در باب فاعلیت خداوند در عالم
نویسنده:
تهامه انصاریان، نرگس نظرنژاد
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
چکیده :
نانسی مورفی، فیلسوف و متأله معاصر آمریکایی کوشیده است تا با استفاده از فیزیک کوانتوم، تبیین جدیدی از فاعلیت خداوند در عالم ارائه کند. به اعتقاد وی، هر نظریه‌ای که در باب فاعلیت خداوند در جهان مطرح می‌شود، در صورتی پذیرفتنی است که با علم و الهیات سازگار باشد. مورفی برای تبیین دیدگاه خود در باب عملکرد خداوند در جهان از «علیت پایین به بالا» بهره می‌برد. او خداوند را متغیر پنهان در سطح کوانتومی می‌داند. در نتیجه، با استفاده از عدم‌ تعینی که در این سطح وجود دارد، فاعلیت خداوند را توضیح می‌دهد. از نظر مورفی هیچ رویداد تصادفی‌ای در سطح کوانتومی وجود ندارد و هنگام رخداد فعل الهی، قوانین طبیعت نقض نمی‌شوند. در مقالۀ حاضر، پس از تلاش برای ارائة تبیین دقیقی از دیدگاه نانسی مورفی، نقدهای واردشده بر دیدگاه او طرح و بررسی شده‌اند.
صفحات :
از صفحه 65 تا 88
«فعل خداوند در طبیعت» طرح و بررسی دیدگاه جان پوکینگ‌هورن
نویسنده:
روزبه زارع
نوع منبع :
مقاله , کتابخانه عمومی
منابع دیجیتالی :
چکیده :
چکیده آیا راه معقولی وجود دارد که بپذیریم دست خداوند در طبیعت باز است؛ راهی که از ایراد تاریخیِ خدای رخنه­پوش در امان باشد؟ جان پوکینگ­هورن، فیزیکدان و متکلم مشهور انگلیسی، از پیشگامان عرصة علم و الهیات و از معروف­ ­ترین متفکران مسیحی در این صحنه است. او علاوه بر دستاوردهای مهم در فیزیک نظری، در مباحث علم و الهیات نیز صاحب رأی به­شمار می­آید. یکی از نظریات خاص او، به تصویری مربوط می­شود که دربارۀ فعل الهی در طبیعت است. این تصویر، بر دیدگاهی واقع­گرایانه و ابتنای متافیزیک بر فیزیک مبتنی است و با توجّه به نظریه آشوب از نوعی علیت بالا به پایین دفاع می­کند. در این مقاله، پس از ذکر مقدماتی دربارۀ حیات علمی پوکینگ­هورن، نظام فکری او متناسب با مسئلۀ فعل خداوند ترسیم و پس از آن، دیدگاه او در این زمینه، به تفصیل، تبیین می­شود. در انتها مبانی و دیدگاه اختصاصی او در باب فعل خداوند در طبیعت، به­ویژه با توجه به مبانی حکمت اسلامی، نقد و بررسی می­شود. به­نظر می­رسد دیدگاه پوکینگ­هورن، در عین تفطّن به نکات مهم، اتقان فلسفی لازم را ندارد و او نتوانسته است تصویری استوار دربارة فعل خداوند در طبیعت، ارائه دهد.
صفحات :
از صفحه 25 تا 47
مراحل فعل الهی در آیات و روایات
نویسنده:
رضا برنجکار، مکارم ترجمان
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
قم: انجمن كلام اسلامی حوزه علميه ,
چکیده :
ﻣﺘﻜﻠﻤﺎن اﺳﻼمی ﺑﺮای ﺗﺤﻠﻴﻞ ﻓﻌﻞ الهی، از اراده اﺳﺘﻔﺎده می ﻛﺮدﻧﺪ و ﻓﺎﻋﻠﻴﺖ ﺧﺪاوﻧﺪ را ﻓﺎﻋﻠﻴﺖ ﺑﺎﻻراده می داﻧﺴﺘﻨﺪ. ﺑﻪ اﻋﺘﻘﺎد آﻧﺎن، ﻋﻠﻢ الهی ﺑﺮای ﺗﺤﻘﻖ ﻓﻌﻞ، ﻛﺎفی ﻧﻴﺴﺖ و ﭘﺲ از اراده، ﻓﻌﻞ ﺗﺤﻘﻖ می ﻳﺎﺑﺪ. ﻣﺴﺌﻠﻪ اﻳﻦ ﻧﻮﺷﺘﺎر آن اﺳﺖ ﻛﻪ ﺑﺮ اﺳﺎس ﻗﺮآن و رواﻳﺎت، ﭼﻪ ﻣﺮاﺣﻞ و ﻣﻘﺪﻣﺎتی ﺑﺮای ﺗﺤﻘﻖ ﻓﻌﻞ الهی ﻻزم اﺳﺖ. آﻳﺎت و رواﻳﺎت ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ ﺗﺤﻠﻴﻞ ﻓﻌﻞ الهی، ﺳﻪ ﮔﻮﻧﻪ اﺳﺖ؛ ﮔﺎه ﻣﺸﻴﺖ ﻳﺎ اراده ﺑﻪ ﻋﻨﻮان واﺳﻄه ﻣﻴﺎن ذات و ﻓﻌﻞ ﺧﺪاوﻧﺪ ﻣﻄﺮح می ﺷﻮد. در دﺳﺘﻪ ای دﻳﮕﺮ از رواﻳﺎت، ﻓﻌﻞ الهی دارای ﻫﻔﺖ ﻣﺮﺣﻠﻪ: ﻣﺸﻴﺖ، اراده، ﻗﺪر، ﻗﻀﺎ، اذن، ﻛﺘﺎب و اﺟﻞ اﺳﺖ. ﺗﻤﺎمی اﻳﻦﻫﺎ ﻋﻠﻢ فعلی ﺧﺪاوﻧﺪ ﻫﺴﺘﻨﺪ. در دﺳﺘه ﺳﻮم، ﻓﻘﻂ از ﭼﻬﺎر ﻣﺮﺣﻠه اول ﺑﻪ ﻋﻼوه اﻣﻀﺎ ﻛﻪ ﺗﺄﻛﻴﺪ ﺑﺮ ﻗﻀﺎ و حتمی ﺷﺪن آن اﺳﺖ، ﻧﺎم ﺑﺮده ﺷﺪه اﺳﺖ. ﺑﻪ ﻧﻈﺮ می رﺳﺪ، ﻣﺮاﺣﻞ اﺻلی ﺗﺤﻘﻖ شیء ﻣﺸﻴﺖ، اراده، ﻗﺪر و ﻗﻀﺎﺳﺖ و ﺑﻘﻴه ﻣﻮارد ذﻛﺮﺷﺪه، از ﻟﻮازم اﻳﻦ ﭼﻬﺎر ﻣﺮﺣﻠﻪ اﺳﺖ.
صفحات :
از صفحه 105 تا 120
قاعده الواحد از منظر فلسفه و عرفان اسلامى با تأكيد بر آراى ابن عربى و مشائيان
نویسنده:
على خالقى پور، احمد سعيدى
نوع منبع :
مقاله , مطالعه تطبیقی
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
قم: موسسه آموزشی و پژوهشی امام خمينی قدس‌سره,
چکیده :
قاعده «الواحد»، يكى از قواعد مهم فلسفى است كه بر طبق آن، از علت واحد جز معلول واحد صادر نمى شود: «الواحد لايصدر عنه الا الواحد». با وجود توافقى كه ميان فلاسفه نسبت به اين قاعده وجود دارد، در كلمات عرفا، اين قاعده با انكار و يا دست كم اصلاح روبه رو شده است. فارغ از قبول يا عدم قبول اصل قاعده، چالش اصلى تقرير فلسفى و عرفانى تعيين مصداق براى مصدر و صادر اول و همچنين تبيين چگونگى صدور كثرات از علت واحد است. اين مقاله با روش تحليلى ـ توصيفى درصدد است با ارائه قرائت هاى فلسفى و عرفانى اين قاعده و بررسى ايرادات عرفا به فلاسفه، مصاديق ارائه شده براى مصدر و صادر اول در دو دستگاه فكرى را معرفى كرده، تقرير ايشان را نسبت به چگونگى صدور كثرات بيان كند؛ همچنين ثابت نمايد كه اولاً، فارغ از اختلافات صغروى فلسفه و عرفان، اصل قاعده با مبانى عرفانى سازگار است و ثانيا، ايرادى كه عرفا بر فلاسفه وارد كرده اند قابل پاسخ گويى است؛ اگرچه تقرير عرفانى مبتنى بر رد يا قبول اشكال مزبور نمى باشد.
صفحات :
از صفحه 45 تا 62
نظام فکری علامه طباطبایی: عقل‌گرایی اعتدالی و ایمان‌ورزی خردمندانه
نویسنده:
عصمت همتی؛ مهدی دهباشی
نوع منبع :
مقاله , مدخل اعلام(دانشنامه اعلام)
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
تهران: پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی,
چکیده :
علامه طباطبایی (1281- 1360 ش) اولین متفکر دوران معاصر است که به بحث‌های معرفت‌شناسی پرداخته است. او در کتاب اصول فلسفه و روش رئالیسم به شبهات مکاتب سوفسطایی، شکاکیت، و تجربه‌گرایی افراطی در عدم اعتماد به عقل در دریافت حقیقت پاسخ داده است و فلسفه اسلامی را نظام رئالیستی مبتنی بر عقل‌گرایی معرفی می‌کند. وی هم‌چنین به نقش بی‌بدیل عقل در فهم حقایق دینی توجه دارد و نکات مهمی را در این باره متذکر می‌شود. می‌توان گفت علامه در دو جبهه از خرد‌ورزی دفاع کرده است، اول: در برابر حس‌گرایی و تجربه‌گرایی افراطی که در غرب به شکاکیت و نسبیت‌گرایی در همه حوزه‌های اعتقادی و اخلاقی منجر شد و دوم: در برابر ظاهر‌گرایان و اخباریونی که با بی‌اعتبارکردن حجت عقل وحی را نیز بی‌اعتبار کردند و به تعطیلی دین و عقل با هم رسیدند. بررسی موضع علامه موضوع این نوشتار است.
صفحات :
از صفحه 121 تا 141
فعل الهی غیرمداخله‌گرایانه و نظریه‌ی علیت نوصدرایی
نویسنده:
ابوتراب یغمایی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
شیراز: دانشگاه شیراز,
چکیده :
واقع‌گرایان نسبت به قوانین طبیعت و فعل الهی خاص با این مسأله رو‌به‌رو هستند که خداوند چگونه در روی‌دادن رخدادهای طبیعی که از قوانین طبیعت حاصل می‌شوند، نقش علی دارد. در پاسخ به این مسأله، مدافعان نظریه‌ی فعل الهی غیرمداخله‌گرایانه استدلال می‌کنند که خداوند در پدید‌آمدن رخدادهای طبیعی نقش علی دارد، اما فاعلیت وی مستلزم نقض قوانین طبیعت نیست. از سوی ‌دیگر و در الهیات نوصدرایی، درحالی‌که علل طبیعی نقش اعدادی دارند، خداوند علت ایجادی‌ است. در این مقاله، استدلال خواهد شد که نظریه‌ی علی نوصدراییان ضمن توضیح چگونگی نقش علی خداوند در جهان طبیعی، وجود قوانین طبیعت را محترم می‌شمارد و بنابراین، نظریه‌ای غیرمداخله‌گرایانه از فعل الهی است. در نتیجه، اگر نظریه‌های فیزیک معاصر نظریه‌ی فعل الهی غیرمداخله‌گرایانه را تأیید کنند، نظریه‌ی علی نوصدراییان را نیز تأیید می‌کنند.
صفحات :
از صفحه 131 تا 144
ابن‌ابی‌جمهور، مؤسس کلام شیعی اشراقی
نویسنده:
طاهره کمالی زاده؛ رضا کوهکن
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
تهران: دانشگاه تهران,
چکیده :
ابن‌ابی‌جمهور احسایی از علمای متضلّع شیعی است که تا اوایل تشکیل دولت صفوی در ایران، در قید حیات بوده است. او را از این حیث که هم در قالب و روش و هم در تلقّی کلامی، تحوّلی بنیادی در کلام شیعه پدید آورد، می‌توان مؤسّس خواند و از آن‌جا که این تحوّل با تکیه بر حکمت اشراق و به مدد آن محقق می‌شود و صبغۀ آن را می‌گیرد، وی را باید «مؤسس کلام شیعی اشراقی» دانست. مقاله نشان می دهد که تحول مذکور، از حیث قالب، اساساً از طریق «روش جمع و تطبیق» صورت می‌گیرد و از حیث تلقّی، با تغییر خویشکاری، سطح وجودی و سطح خطاب علم کلام محقق می‌شود و در نتیجۀ آن، دیدگاه‌های متعارف کلامی در خصوص توحید، نبوت، امامت و معاد، بر اساس مضامین بلند و معانی عمیق اعتقادات شیعی ارتقا می‌یابد.
صفحات :
از صفحه 239 تا 255
  • تعداد رکورد ها : 69