جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

علامه حسن بن یوسف حلی كتاب «معارج الفهم فى شرح النظم» را در علم كلام نوشته است. اين كتاب در واقع شرح «نظم البراهين فى اصول الدين» از خود مؤلف است كه در قرن هشتم به زبان عربى نوشته شده است. علامه در اين كتاب قبل از ورود در مباحث اصول دين دو باب مبسوطا در مسئله نظر و حدوث باز نموده است. ايشان اول نظر را به «هو ترتيب امور ذهنيه يتوصل بها» إلى اخر تعريف مى‌ كند. علامه سپس دليل فقهى را مفيد علم دانسته و اين قول كه دليل نقلى متوقف بر ظنيّات عشر مى‌ باشد را باطل مى‌ داند. ايشان طرق استدلال را به طريق قياس، استقرا و تمثيل مى‌ داند. وى در مبحث قياس وارد مسائل منطقى شده و انواع قياس را با توضيحات لازم بيان مى‌ نمايد. باب دوم، معارج الفهم فى شرح النظم، همان طور كه گفته شد، در مورد حدوث است. ايشان در اين باب براهين حدوث عالم را ذكر كرده و به شبهات مطرح شده، در اين زمينه پاسخ مى‌ دهد. وى اصول دين را از مسئله توحيد آغاز مى‌ كند و دو برهان براى وجود صانع ذكر مى‌ كند. برهان اولى كه ذكر مى‌ كند، برهان حدوث است به اين صورت كه مى‌ فرمايد عالم محدث است و هر محدثى نياز به محدث دارد. پس عالم نياز به محدث دارد. دوّمين برهان را نيز كه اوثق از برهان اول مى‌ داند علامه حلى احكام قدرت را بيان نموده و براهين اثبات قدرت خدا را متذكر مى‌ گردد، سپس رد پنج مذهبى كه باطل مى‌ داند، را ذكر مى‌ كند. وى بعد از طرح مباحثى در اين زمينه و بيان احكام علم وارد بحث از ارادۀ الهى گرديده، مى‌ فرمايد مسلمين اختلاف در معانى مريد دارند با اين كه ارادۀ الهى به آنها با توجه به وصف حق تعالى نفس خود را به مريد ثابت است. علامه حلّى در كلام الهى نيز به قول اشاعره و معتزله و حنابله در حدوث و قدم كلام اشاره مى‌ كند. وى در بحث از وجودى و غير وجودى بودن صفات الهى وجودى بودنشان را با توجه به اين كه در صورت وجودى نبودن حملشان بر معدوم جايز مى‌گرديد، ثابت مى‌ كند. پنجمين باب كتاب در مورد نبوت است. در باب امامت، علامّه نخست امامت را از طريق قاعده لطف لازم شمرده، امامت را به اين صورت تعريف مى‌ نمايد كه «الامامة رئاسة عامّة فى امور الدين و الدنيا شخص من الاشخاص»، بعد اعتراضات نسبت به امامت را آورده و ردشان مى‌ نمايد. آخرين باب كتاب، معارج الفهم فى شرح النظم علامۀ حلّى در مورد معاد است.

انتخاب :

مشخصات اثر

ثبت نظر

عنوان :

شرح الفصول النصیریة

نویسنده:

عبد الوهاب بن علی الاسترابادی

نوع منبع :

کتاب , شرح اثر

منابع دیجیتالی :

نسخه PDF فهرست

زبان :

عربی

کلیدواژه‌های اصلی :

اصل امامت , اصل توحید , اصل عدل , اصل معاد , اصل نبوت , عقاید شیعه امامیه , معرفت اصول دین , تعلیم اصول دین(افعال انبیاء) , 13. علم کلام , دفع شبهات , تجرید الاعتقاد: خواجه نصیر , فرق الشیعة (نوبختی) , توحید صدوق , تفسیر کبیر : فلسفی و کلامی: فخر رازی , کتب کلام شیعه , کشف المراد: علامه حلی , نهایة المرام: علامه حلی , الغیبة: نعمانی , شفاء: ابن سینا , شرح اشارات: خواجه نصیر الدین طوسی , 01- کافی : شیخ کلینی , من لا یحضره الفقیه , وافی , تفسیر قمی (روایی) , مقالات الاسلامیین: ابوالحسن اشعری , قواعد العقائد: غزالی , مواقف: قاضى عضد‌الدین ایجى , شرح المقاصد: تفتازانی , الطبقات الکبری (طبقات ابن سعد) , نکت الاعتقادیه: شیخ مفید , اعتقادات: صدوق , قَواعِدُ المَرام فی عِلمِ الکَلام: ابن میثم بحرانی , شرح مواقف: شریف جرجانی , الغدیر: علامه امینی , عیون اخبار الرضا: شیخ صدوق , تفسیر عیاشی (روایی) , الیاقوت فی علم الکلام: ابراهیم بن نوبخت

کلیدواژه‌های فرعی :

فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :

خواجه نصیرالدین طوسی

چکیده :

شرح الفصول النصيرية، به قلم عبدالوهاب بن علی استرآبادی، از جمله شروح عربی بر «الفصول النصيرية» خواجه نصیرالدین طوسى (متوفی 672ق) است. اصل این کتاب، رساله مختصری در اصول دین است که خواجه نصیرالدین طوسی آن را به شیوه کلامی نوشته و آن را بر چهار فصل توحید، نبوت، امامت و معاد مرتب کرده است. خواجه نصیرالدین طوسی، معروف به نگارش مباحث عمیق در موضوعات گوناگون معرفتی است؛ لذا شروح و تعلیقات فراوانی بر تألیفات وی نوشته شده است. از جمله تألیفات وی «الفصول النصيرية» است که شروح بسیاری بر آن نوشته شده است. برخی از این شروح، مزجی یا مقطعی و عربی یا غیر عربی است. محققین در مقدمه به اسامی هشت شرح اشاره کرده‎اند که از مهم‎ترین آنها شرح فاضل مقداد سیوری (متوفی 866ق) است

انتخاب :

مشخصات اثر

ثبت نظر

عنوان :

مشکاة الأنوار فی إثبات رجعة محمد و آله الاطهار

نویسنده:

محمد بن عبدعلی آل عبد الجبار القطیفی البحرانی؛ تحقیق: حامد رحمان الطائی

نوع منبع :

کتاب , نقد دیدگاه و آثار(دفاعیه، ردیه و پاسخ به شبهات)

منابع دیجیتالی :

نسخه PDF فهرست

زبان :

عربی

کلیدواژه‌های اصلی :

15. کلام نقلی , رجعت , رجعت در دنیا , عقاید شیعه امامیه , توحید صدوق , تفسیر کشاف : متقن ترین تفسیر اهل سنت، ممتاز به لحاظ نکات ادبی و بلاغی : زمخشری , تفسیر کبیر : فلسفی و کلامی: فخر رازی , کتب کلام شیعه , کشف المراد: علامه حلی , فتوحات مکیه: ابن عربی , بحار الانوار: علامه مجلسی , 01- کافی : شیخ کلینی , مستدرک الوسائل , وسائل الشیعه , تهذیب الاحکام , وافی , تفسیر قمی (روایی) , تفسیر مجمع البیان (اجتهادى‌) , مُروج‌الذَهَب و معادن‌ الجوهر , الطبقات الکبری (طبقات ابن سعد) , تاریخ یعقوبی (منتسب به تشیع) , نکت الاعتقادیه: شیخ مفید , اعتقادات: صدوق , الغدیر: علامه امینی , عیون اخبار الرضا: شیخ صدوق , تفسیر عیاشی (روایی)

کلیدواژه‌های فرعی :

احادیث رجعت , رجعت اهل بیت (ع) , علایم ظهور امام زمان (عج) , مهدویت , انتظار فرج , حقیقت رجعت , وجوب غیبت امام ثانی عشر علیه السلام , قیام امام زمان (عج) , امام زمان (عج) , حیات امام زمان (عج) , حکومت امام زمان (عج) , عصر غیبت , حضرت ظهور(عام) , معنای رجعت , رجعت امام زمان , مفهوم شناسی رجعت , امکان رجعت , وجوب رجعت , آیات رجعت , امر به اخفای شخص امام زمان(عج) ,

چکیده :

کتاب حاضر، به زبان عربی از تألیفات شیخ محمدبن علی آل‌عبدالجبار بحرانی از علمای قرن 13 با موضوع مهدویت است که توسط حامد رحمان الطائی تصحیح و تحقیق شده است. مصحح، در مقدمه خود شرح زندگانی و آثار علمی شیخ آل عبدالجبار را آورده است. سپس متن اصلی ارائه شده است. ابتدا لغت رجعت تعریف و مفهوم‌یابی شده است. سپس در خصوص پیشینه رجعت در میان امت‌های پیشین و وقوع آن صحبت شده است. در ادامه ادله صحت رجعت امام زمان(عج)، غیبت ایشان، کیفیت ظهور، نشانه‌های ظهور و ... بررسی شده است. سپس دلایل عقلی اثبات رجعت به بحث گذاشته شده و به شبهاتی که پیرامون آن وارد شده، پاسخ داده شده است. در نهایت نیز به کیفیت احوال قائم و رجعت ایشان پرداخته شده است.

انتخاب :

مشخصات اثر

ثبت نظر

عنوان :

مسائل مابعدالطبیعه در قرآن (خدا در قرآن)

نویسنده:

سید محمد حسینی بهشتی

نوع منبع :

رساله تحصیلی , مطالعه تطبیقی

منابع دیجیتالی :

متن کامل پایان نامه

وضعیت نشر :

موسسه پژوهشی حکمت و فلسفه ایران: ,

زبان :

فارسی

کلیدواژه‌های اصلی :

01. خداشناسی (کلام) , اصطلاحنامه علوم قرآنی , قرآن کریم , اثبات خدا در قرآن , خدا شناسی در قرآن , تفسیر المیزان (علامه طباطبایی، قرآن به قرآن و اجتهادى‌) , تجرید الاعتقاد: خواجه نصیر , کشف المراد: علامه حلی , شوارق الالهام: لاهیجی , شفاء: ابن سینا , اشارات و تنبیهات: ابن سینا , شرح اشارات: خواجه نصیر الدین طوسی , شرح فصوص الحکم: داود قیصری , 01- کافی : شیخ کلینی , مقالات الاسلامیین: ابوالحسن اشعری , شرح تجرید فاضل قوشچی

کلیدواژه‌های فرعی :

توحید (به لحاظ صفت) Divine unity (کلام) , صفات الهی , معاد شناسی(کلام اسلامی ذیل فرجام شناسی) , معطله (فرق کلامی) , آیات فطرت , اسمای صفات الهی(کلام) , عالم ذر , مشبهه (صفاتیه) , آیات توحید , 3- توحید ربوبی , راه فطرت , معراج پیامبر(ص) , براهین خداشناسی , اثبات وجود خدا , فلسفه (خاص) , برهان صدیقین , علم حضوری(مقابل علم حصولی) ,

چکیده :

خدا از ديدگاه‌ قرآن‌ از معدود نوشتارهاي‌ بر جاي‌ مانده‌ از آيت‌الله‌ شهيد دكتر سيد محمد حسيني‌ بهشتي‌ است. عمر به‌ نسبت‌ كوتاه‌ و مشغلة‌ فراوان‌ ناشي‌ از برنامه‌ريزي‌ و سازماندهي‌ حركتهاي‌ اجتماعي‌ و مشاركت‌ فعال‌ در به‌ ثمر رسيدن‌ انقلاب‌ اسلامي‌ و پي‌ريزي‌ اركان‌ نظام‌ جمهوري‌ اسلامي، مانع‌ از آن‌ شد كه‌ ايشان‌ فرصت‌ و فراغت‌ لازم‌ را جهت‌ تنظيم‌ يادداشتهاي‌ فراواني‌ كه‌ حاصل‌ سالها پژوهش‌ و مطالعه‌ جدی در معارف‌ ديني‌ بود بيابند و به‌ همين‌ دليل، بيشتر آثار آن‌ انديشمند ژرف‌نگر به‌ صورت‌ گفتار و يادداشتهاي‌ ابتدايي‌ باقي‌ مانده‌ است. كتاب‌ حاضر پايان‌نامة‌ دكتري‌ ايشان‌ است‌ كه‌ به‌ همين‌ صورت‌ در زمان‌ حيات‌ ايشان‌ نيز منتشر شد. شهيد بهشتي‌ در سال‌ تحصيلي‌1329-30 مؤ‌فق‌ به‌ اخذ درجة‌ كارشناسي‌ در رشتة‌ فلسفة‌ اسلامي‌ (معقول) از دانشكدة‌ الهيات‌ و معارف‌ اسلامي‌ دانشگاه‌ تهران‌- دانشكدة‌ معقول‌ و منقول‌ وقت‌- شد. رسالة‌ ايشان‌ در اين‌ مقطع، با عنوان‌ “تحقيق‌ دربارة‌ بساطت‌ يا تركب‌ جسم”، به‌ راهنمايي‌ مرحوم‌ استاد دكتر محمود شهابي‌ تدوين‌ شد و هيئت‌ مميزه‌ آن، علاوه‌ بر مرحوم‌ شهابي، مرحوم‌ راشد و مرحوم‌ الهي‌ قمشه‌اي‌ بودند. ايشان‌ در سال‌1335 داوطلب‌ ورود به‌ دوره‌ دكتري‌ در همان‌ رشته‌ شد. گذراندن‌ دروس‌ اين‌ دوره‌ در سال‌1338 به‌ پايان‌ رسيد. انجام‌ رساله‌ دكتري‌ با بحرانهاي‌ سياسي‌ و اجتماعي‌ آن‌ سالها و شركت‌ فعال‌ وي‌ در نهضت‌ مردم‌ مسلمان‌ ايران‌ در آن‌ مقطع‌ تاريخي‌ مقارن‌ مي‌شود و ايشان‌ عملاً‌ از به‌ پايان‌ رساندن‌ آن‌ باز مي‌ماند. در سال‌1343 ، همزمان‌ با دستگيري‌ گروهي‌ از مبارزان‌ همرزم، و نيز توصية‌ مراجع‌ تقليد و دوستان‌ و همفكران، بنابر آن‌ مي‌شود كه‌ براي‌ تصدي‌ مديريت‌ مركز اسلامي‌ هامبورگ‌ عازم‌ آلمان‌ شود، كه‌ حضور پرثمر ايشان‌ تا سال‌1349 ادامه‌ مي‌يابد. پس‌ از بازگشت‌ به‌ ايران‌ در سال‌1349 بار ديگر به‌ پيگيري‌ رسالة‌ دكتري‌ مي‌پردازد. ايشان‌ از اين‌ رساله، با عنوان‌ “مسائل‌ مابعدالطبيعه‌ در قرآن”، به‌ راهنمايي‌ مرحوم‌ دكتر شهابي، در جلسة‌ دفاعيه‌ مورخ‌11/1 /53، در حضور گروه‌ داوران، متشكل‌ از استاد شهيد آيت‌الله‌ مطهري، استاد شهيد دكتر مفتح، دكتر مصلح‌ و دكتر آريانپور، دفاع‌ مي‌كند و رساله‌ با درجة‌ بسيار خوب‌ پذيرفته‌ مي‌شود. از آنجا كه‌ رسالة‌ مذكور داراي‌ انسجام‌ و قوام‌ و ارزش‌ پژوهشي‌ بسيار بوده، با درخواست‌ دوستان‌ همفكر براي‌ انتشار آماده‌ مي‌شود. در اين‌ مرحله‌ است‌ كه‌ نام‌ آن‌ به‌ “خدا از ديدگاه‌ قرآن” تغيير مي‌يابد و ويرايش‌ ادبي‌ آن‌ توسط‌ حجة‌الاسلام‌ جواد اژه‌اي‌ و زير نظر مستقيم‌ دكتر بهشتي‌ انجام‌ مي‌شود و سرانجام‌ توسط‌ انتشارات‌ بعثت‌ منتشر مي‌گردد. چاپهاي‌ دوم‌ به‌ بعد نيز توسط‌ دفتر نشر فرهنگ‌ اسلامي‌ صورت‌ گرفت‌ كه‌ با ويرايش‌ جديد و افزودن‌ فهرست‌ اعلام‌ در پايان‌ آن‌ توسط‌ بنياد نشر آثار و انديشه‌هاي‌ شهيد آيت‌ الله‌ دكتر بهشتي‌ منتشر گرديده‌ است.

انتخاب :

مشخصات اثر

ثبت نظر

عنوان :

درسگفتار کشف المراد

مدرس:

عبدالحسین خسروپناه

نوع منبع :

صوت , درس گفتار،جزوه وتقریرات

منابع دیجیتالی :

صوت

زبان :

فارسی

کلیدواژه‌های اصلی :

عقاید شیعه امامیه , 1. اصطلاحنامه کلام اسلامی (Kalam (Islamic scholastic theology , قواعد فقه جعفری (امامی) [منبع: اصطلاحنامه فقه] , تجرید الاعتقاد: خواجه نصیر , کشف المراد: علامه حلی , 01- تجرید الإعتقاد (متون فلسفی مرجع) , قواعد فقه امامی (جعفری) [منبع: القواعد الاصولیة والفقهیة على مذهب الامامیة]

انتخاب :

مشخصات اثر

ثبت نظر

عنوان :

روش شناسی علامه حلی در استنباط تبیین تنظیم اثبات رد شبهه و رد عقاید معارض با تکیه بر کتاب کشف المراد

نویسنده:

سیدایوب میرافضلی استاد راهنما: رضا برنجکار استاد مشاور: مهدی نصرتیان اهور

نوع منبع :

رساله تحصیلی

منابع دیجیتالی :

متن ناقص پایان نامه

زبان :

فارسی

کلیدواژه‌های اصلی :

روش شناسی علم کلام , روش شناسی , کشف المراد: علامه حلی

فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :

علامه حلی

چکیده :

علم کلام هرچند از لحاظ محتوا بسیار غنی است، اما از لحاظ روشی مورد بحث و بررسی قرار نگرفته و متکلمان به آن نپرداخته‌اند. مراد از روش‌شناسی علم کلام، بررسی و شناخت راه‌هایی است که ما را به استنباط عقاید و دفاع از آن‌ها رهنمون می‌سازد. بهره‌گیری از میراث کلامی متکلمان نامی شیعه یکی از بهترین راه‌ها در این زمینه می‌باشد. مرحوم علامه حلی، یکی از مؤثرترین متکلمانی است که در تنقیح و تبویب این علم بسیار کوشیده است و ما در این پژوهش، روش‌هایی که ایشان در استنباط و دفاع از آموزه‌های اعتقادی به کار گرفته‌اند را بیان می‌نماییم. مرحوم علامه حلی، در استنباط آموزه‌های کلامی از عقل و نقل بهره می‌برد. ایشان نقل قطعی و اخبار متواتر را در استنباط، حجت می‌داند و خبر واحد را در فروعات کلامی، آن هم در صورتی که از لحاظ محتوا، مدعا را اثبات کند و مخالف ادله‌ی قطعیه نباشد معتبر می‌داند. ایشان همچنین از ظهور آیات بسیار استفاده کرده و معتقد به حجیت آن است، به شرط اینکه مخالفت با حکم عقل نداشته باشد. مرحوم علامه در روش عقلی، هم از کارکرد نظری عقل استفاده می‌کند و هم از کارکرد عملی آن. مرحوم علامه حلی در تبیین گزاره‌های کلامی از روش‌های مختلفی مانند قیاس غایب بر شاهد، استفاده از آیات و روایات و تعریف مفردات استفاده می‌کند. علامه حلی گاهی بر اساس اهمیت آموزه‌ها، گاهی بر اساس آموزه‌های عقلی و نقلی و در برخی مواقع از لحاظ تقدم و تأخر آموزه‌ها در اثبات به تنظیم عقاید پرداخته است. علامه حلی در اثبات آموزه‌های اعتقادی یا از دلیل مبتنی بر عقل نظری استفاده می‌کند یا از دلیل مبتنی بر عقل عملی و یا از دلیل مبتنی بر نقل. ایشان برای کاربردی ساختن عقل نظری از شیوه‌های متعددی چون کشف استلزامات، قواعد بدیهی عقلی مثل استحاله‌ی دور و تسلسل و برهان خلف و قواعد بدیهی فلسفی مانند برهان امکان، برهان لمی و انی بهره می‌برد. پرکاربردترین روش عقل عملی در اثبات آموزه‌ها هم حسن و قبح عقلی می‌باشد. در اثبات گزاره‌ها با استفاده از دلیل نقلی، عقل نیز حضور دارد و با تمسک به ظواهر دلیل نقلی و کشف استلزامات به اثبات گزاره‌های کلامی دیگری می‌پردازد. علامه حلی در مقام پاسخگویی به شبهات با ارائه‌ی پاسخ نقضی و پاسخ‌های حلی، همچون رد لوازم شبهه، نشان دادن مغالطه در شبه و رد مبنای آن، به پاسخ از شبهات پرداختند. علامه گاهی با تخریب دلیل دیدگاه مخالف و گاهی با روش‌های دیگری مثل ارجاع به بدیهیات، استفاده از مسلمات شرعی و ارتکازات متشرعه، به رد دیدگاه مخالف می‌پردازد.

انتخاب :

مشخصات اثر

ثبت نظر

عنوان :

درسگفتار کشف المراد - مقصد چهارم تا ششم

مدرس:

محمدحسین حشمت پور

نوع منبع :

صوت , درس گفتار،جزوه وتقریرات

زبان :

فارسی

کلیدواژه‌های اصلی :