جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

ترجمه ماشینی: نامه ای که من آن را از مهمترین نامه های خود می دانم و در ابتدا آن را به جمعی از برادران معتزله خود در فرانسه نوشتم پس از آن که برخی از مدعیان معتزله اظهارات انحرافی بر خلاف اصول شرع کردند. عقاید و گروهی مشکوک - معتزله پاریس - به نام معتزله در آنجا صحبت کردند و نگارش نامه من با یک مورد مهم دیگر مصادف شد که در مواضع برادران ما نسبت به برخی از آنها متعصب است. به همین دلیل تصمیم گرفتم که پیام برای همه باشد، پیامی که در آن به موضوعاتی پرداختم - همانطور که عنوانش پیداست - بیانیه اجماع که همه ما به آن بازگشته و به آن پایبند هستیم و اختلاف نظری که در مورد آن وجود دارد. با نصیحت هایی در مورد تعصب و نرمش، یکدیگر را معذور کنید.

بی‌تردید تمدن اسلامی عصر عباسیان را می‌توان یکی از مهم‌ترین و باشکوه‌ترین دوره‌های تمدن اسلامی نامید که برخاسته از عواملی بود که مذهب معتزله با ترویج عقل‌گرایی در مباحث علمی نقش مهم و سازنده‌ای در آن ایفا کرد. این نوشتار بر اساس روش توصیفیـ تحلیلی، نخست از رابطه معتزله و حکومت عباسیان و نفوذ متکلمان معتزلی در دربار عباسی و برخورداری از قدرت سیاسی خلفا سخن می‌گوید؛ سپس زمینه‌های عقل‌گرایی معتزلیان را بیان می‌کند و با عوامل اثرگذاری معتزله در شکوفایی و توسعه تمدن اسلامی عصر عباسی کلام را ادامه می‌دهد و آنها را در مناظرات علمی، تعامل با اندیشمندان غیرمسلمان، ایجاد و توسعه مراکز علمی و فرهنگی و تدوین و توسعه جایگاه عقل در کلام اسلامی می‌شمارد که در ترویج عقل استدلالی در جامعه اسلامی دوره عباسی نقش‌آفرینی کردند و شکوفایی و توسعه تمدن آن دوران را با ترویج عقل‌گرایی به ارمغان آوردند.

ترجمه ماشینی : اهمیت عبدالجابر (320-415 هجری قمری) در تاریخ اندیشه اسلامی این است که آثار او نمایانگر ویژگی های نهایی عقل گرایی اسلامی به طور عام و معتزلی به طور خاص است. آثار او، به‌ویژه دایره‌المعارف کلامی «ال، اوغنی»، نه تنها به حفظ اندیشه‌های عقل‌گرایان قدیم و ماهیت اختلافات میان آنان و مخالفانشان می‌پردازد، بلکه تلاش می‌کرد تا اسلام را از منظری جامع ارائه کند. او به عنوان یک معتزله در اندیشه خود جایگاه بسیار برجسته ای برای عقل قائل شد. او استدلال خود را برای حمایت از تقدم عقل بر مسئولیت انسان استوار کرد. از آنجا که انسان مسئول است، باید ماهیت مسئولیت خود را درک کند. وجوب از نظر عبدالجبار مستلزم علم و عمل است; دانش کاملاً مستقل است، اما انجام اعمال به دانش بستگی دارد. تحقیق اولین واجبات انسان است، زیرا منبع اصلی حقیقت و معرفت است. او معتقد بود که کارکرد تحقیق این است که اشیا را به همان صورتی که در جهان مادی وجود دارند و درک رویدادهای واقعی از طریق مشاهده و مقایسه است. او از به رسمیت شناختن پیروی از عقاید دیگران به عنوان منبع دانش خودداری کرد، زیرا این سؤال را مطرح می کند که چرا باید از یک شخص یا دکترین پیروی کرد تا دیگری، و نمی توان بدون تحقیق یا تفکر به این سؤال پاسخ داد. عبدالجابر نیز این دیدگاه را که می‌توان الهام را منبع شناخت و حقیقت دانست، رد کرد و گفت که چون حدس و استدلال و استدلال در حیطه توانایی انسان است، نیازی به الهام نیست. از نظر عبدالجابر، معرفت عبارت است از یقین مربوط به شیء همان گونه که هست، در صورتی که این یقین به گونه ای واقع شود که موجب آرامش ذهن شود. عبدالجابر نظریه علم خود را بر اصول پیشینی بنا نهاد که آن را «علم ضروری» نامید و شامل ادراک، اصول اخلاق و مبانی براهین است. او همچنین ادراک را سرچشمه معرفت بشری دانست که از طریق آن جهان مادی و مفهوم هستی را می شناسیم و از طریق رنج می دانیم چه چیزی عادلانه و چه چیزی ناعادلانه است. عبد الجابر بر انکار نبوت استدلال کرد. از آنجایی که هیچ مدرک روشنی مبنی بر داشتن نمایندگان برهمن های هندی در حیات فکری اسلامی وجود ندارد، نام براهیمه می توانست توسط برخی از متکلمان مسلمان به عنوان لقبی برای کسانی که این نبوت را انکار می کردند برای توجیه خصومت خود با آنها به عنوان گروهی بیگانه استفاده کنند. یا فرقه و همچنین ممکن است این نام توسط افراد یا گروه هایی استفاده شده باشد که به نبوت حمله کرده اند تا نگرش واقعی خود را نسبت به این سؤال پنهان کنند. کارکردهای نبوت از نظر عبدالجابر دو گونه است: الف) به عنوان منبع دانش یا اطلاعات. پیامبران ما را به تفصیل از چیزهایی که قبلاً به طور کلی با عقل می دانیم آگاه می کنند. او اظهار داشت که دانش جزئی به اندازه دانش عمومی مهم است. وحی نیز ما را به بسیاری از تکالیف واجب که با عقل نمی توان شناخت، یعنی فرایض دینی، آگاه می کند. 2) به عنوان لطف (لطف) خداوند به…