جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

ترجمه ماشینی: به مدت 30 سال، کواین، یک شخصیت مسلط در نظریه منطقی و فلسفه منطق، بینش‌هایی را در روش‌شناسی، زبان، معرفت‌شناسی و هستی‌شناسی ترکیب کرده است تا مرزهای متافیزیک نظری و علوم طبیعی را محو کند. این متن اصلاح شده شامل دو مقاله جدید با پاسخ از کواین است.

فلسفه ی تحلیلی یکی از جریان های مهم و پویا در فلسفه ی غرب است. این مکتب فلسفی از ابتدای پیدایش تا به امروز، مراحل و تطوراتی را از سر گذرانده است. به چند روش می توان یک مکتب فلسفی را مرور کرد که یکی از آن ها بررسی مسایل و موضوعات مهم آن است. در درسگفتار پیش روی، مروری بر مکتب فلسفه ی تحلیلی بر اساس سه موضوع محوری معنی، صدق و توجیه می شود و در ذیل هر موضوع به نظریات مهم در این مکتب فلسفی اشاره می شود. در خلال بحث ها، بسیاری بررسی های تطبیقی میان فلسفه تحلیلی و دیگر فلسفه ها نیز بیان می شود.

فلسفه ی زبان از جریان های مهم فلسفه ی تحلیلی است که قایل به تبیین گری محتوای فلسفی توسط کنش زبانی است، و در پژوهش فلسفی به استعمالات واژگان ملازم با مفاهیم فلسفی توجه ویژه ای دارد. مسأله صدق، حکایت، معنا، ضرورت و مسائل دیگری از این دست، موضوع مطالعه فلسفه زبان هستند. سلسله جلسات پیش رو، درس های دکتر مرتضی صداقت زاده آهنگری در دانشگاه صنعتی امیرکبیر در سال ۱۳۹۲-۱۳۹۳ می باشد که بر محور کتاب مایکل موریس ارایه شده است.

این اثر کوتاه یکی از دشوارترین و برجسته‌ترین متن‌های فلسفی سدة بیستم است و دربارة آن کتاب‌ها نوشته‌اند. کتاب حاضر بخش‌هایی از یادداشت‌های ویتگنشتاین است که پس از درگذشت وی، در حالی که به صورت مستقل آماده چاپ نبودند، به چاپ رسیده است. کتاب، علاوه بر بحث‌هایی دربارة یقین، ملاحظه‌هایی دربارة فلسفة روان‌شناسی و نیز شالودة مزداهیک به چشم می‌خورد. هم‌چنین برخی از پژوهش‌های ریاضی‌وار وی ارائه گردیده است. در بخش نخست نیز درآمدی از راسل همراه با متن انگلیسی آن موجود است. نکتة قابل توجه در ترجمة کتاب استفادة زیاد از واژه‌ها و ریشه‌های پارسی و ایرانی بیش از ویراست‌های پیشین است. نویسنده در سلوک فلسفی خود، دو مرحله را درمی‌نوردد که این رساله نمایندة مرحلة نخست اندیشة فلسفی اوست. نگارندة کتاب مساله‌های فلسفی را بررسی می‌کند و بر آن است تا برای اندیشیدن مرزی نهد، زیرا هنگامی که برای اندیشیدن مرزی قائل شویم باید بتوانیم هر دو سوی این مرز را بیندیشیم.‌

نگارنده در کتاب حاضر که نخستین تألیف اوست، خاطرنشان می‌سازد: "نظریاتی که در این رساله ارائه شده، ناشی از تعلیمات برتراند راسل و وینگنشتاین است که آن‌ها نیز به نوبه‌ی خود نتایج منطقی اصالت تجربه‌ی بارکلی و هیوم هستند. من نیز مانند هیوم، کلیه‌ی قضایای واقعی را به دو دسته تقسیم می‌کنم؛ قضایایی که به قول او مربوط به "نسبت بین تصورات" است و آن‌ها که مربوط به "امور واقع" است. نوع اول، شامل قضایای پیشینی منطق و ریاضیات خالص است. این‌ها را من فقط از این جهت که تحلیلی هستند ضروری و قطعی می‌دانم. یعنی معتقدم که علت این که این قضایا را نمی‌توان در تجربه نفی کرد این است که خبری درباره‌ی عالم تجربه نمی‌دهند و فقط قصدها را به استعمال علایم به نحو معینی ثبت می‌دارند. قضایای مربوط به امور واقع تجربی را بر خلاف آن‌ها، من فرضیاتی می‌دانم که ممکن است محتمل باشند ولی هرگز قطعی نخواهند بود و در بیان طریقه‌ی اثبات صحت آن‌ها ادعا می‌کنم که ماهیت صدق و حقیقت را توضیح داده‌ام. برای آزمایش این که جمله‌ای بیان یک فرضیه‌ی تجربی، حقیقی است، من اصلی تحقیق و اثبات را با تعدیلی اختیار کرده‌ام. زیرا به نظر من، فرضیه‌ی تجربی لازم نیست قطعا قابل اثبات باشد بلکه همین قدر که تجربه‌ی حسی ممکنی در تعیین صدق و کذب آن دخیل باشد، کافی است. اگر قضیه‌ی طرح شده شرط لازم این اصل را حایز نشود و معلوم متکرر هم نباشد می‌گویم مابعد الطبیعی است و چون چنین است نه صادق است و نه کاذب، بلکه مهمل است به معنی لغوی کلمه. بسیاری از آن چه معمولا به نام فلسفه خوانده می‌شود بنا به این ملاک، ما بعد الطبیعی است، خاصه نظریاتی مانند این که: یک عالم غیرتجربی غایات و ارزش‌ها وجود دارد، یا این که انسان دارای روح جاویدان است یا این که خدای متعال هست، اما خود قضایای فلسفه را می‌گوییم از لحاظ لفظی، ضروری و لذا تحلیلی هستند".