جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

پژوهش حاضر به دنبال کشف میزان گرایش جوانان به عضویت در عرفان‌های نوظهور بوده و درصدد است تا برخی از عوامل اجتماعی مرتبط با این گرایش را توضیح دهد. با استفاده از روش پيمايش و به‌کارگیری پرسش‌نامه‌هاي خود جهت ایفاء گردآوری داده‌ها، تعداد 400 نفر از جوانان دانشجو از طریق شیوه‌ی نمونه‌گیری تصادفی دو مرحله‌ای به عنوان پاسخگویان تحقیق انتخاب شدند. نتایج تحقیق حاکی از آن است که بیش از 18 درصد از دانشجویان گرایش قوی نسبت به عرفان‌های نوظهور داشته‌اند، درحالی‌که تنها کمتر از 10 درصد از آنها دارای گرایش ضعیف بوده‌اند و مابقی (72 درصد) از گرایش متوسط برخوردار بوده‌اند. تحلیل داده‌ها نشان می‌دهد که بالاترین میزان گرایش به عرفان های نوظهور در بین دانشجویان جوان‌تر، دارای قومیت لر، ترک و متعلق به طبقات اجتماعی بالاتر مشاهده شده است. علاوه بر این، تفاوت جنسیتی در گرایش به عرفان‌های نوظهور نیز گزارش شده است که بر مبنای آن، دختران گرایش شدیدتری به عرفان‌های نوظهور داشته‌اند. در نهایت، مشخص گردید جوانانی که دارای تقید مذهبی بالاتری هستند و از هویت قومی منسجم‌تری برخوردارند، گرایش کمتری به فرقه‌های عرفانی نوظهور از خود داشته‌اند. بر مبنای این یافته‌ها، پیشنهاد می‌شود که در کنار آگاهی‌بخشی مستدل به جوانان از چیستی فرقه‌های عرفانی نوظهور، به تقویت بنیان‌های مذهبی و تحکیم هویت قومی آنها توجه خاصی مبذول گردد.

دین یکی از قدیمی ترین و مهم ترین نهادهای اجتماعی است و تمامی جوامع در طول تاریخ دارای دین بوده‌اند. با صنعتی شدن جوامع، ظهور اندیشه‌های غیردینی، دین و باورهای دینی تنها قلمرو خاصی را در کنار مفاهیم دنیوی تشکیل دادند.گرایش به خدا، ذاتی ذهن انسان و مکمل طبیعت بشری است. شاید همه چیز تحلیل رود ولی اعتقاد به خدا که اصل همه‌ی ادیان جهان است بر جای خواهد ماند. این گرایش اصیل یعنی خداجویی در هر نحله و مذهبی به شکل های گوناگون تجلی یافته است. همان طور که کُنت می‌گوید جامعه به یک اعتقاد مذهبی مشترک نیاز دارد: دین همان اصل وحدت بخش است و زمینه‌ی مشترکی را فراهم می‌سازد که اگر نبود، اختلاف‌های فردی جامعه را از هم می‌گسیختند. دین به انسان‌ها اجازه می‌دهد تا برتمایلات خودخواهانه‌شان فایق آیند و به خاطر عشق به همنوعشان فراتر از این خودخواهی عمل کنند. دین همان شیرازه‌ی نیرومندی است که افراد جامعه را با یک کیش و نظام عقیدتی مشترک به همدیگر پیوند می‌دهد و نیز سنگ بنای سامان اجتماعیاست و برای مشروعساختنزمان های حکومت اجتناب ناپذیر است. هیچ قدرتی دنیوی نیست که بدون پشتیبانی یک قدرت معنوی دوام آورد؛ هر حکومتی برای تقدیس و تنظیم رابطه‌ی فرماندهی و فرمانبری، لاجرم به یک دین نیاز دارد (کوزر، 1382: 34). دین در چشم انداز جامعه شناسی به عنوان یکی از پنج نهاد عمده‌ی جامعه محسوب می‌شود که نقش تعیین کننده‌ای در حیات جمعی بشر برعهده دارد. بدیهی است در هر جامعه‌ای که از جمعیت جوانی برخوردار باشد به دلیل انرژی، تحرک و هیجان خاص جوانی، تغییر و تحول در ساختار فکری این قشر در سطح جامعه نسبت به سایر اقشار چشمگیرتر می باشد... گرایش انسان به موضوعات مختلف، خواه پدیده‌های اجتماعی و خواه امر غیراجتماعی، تحت تاثیر علل و عوامل گوناگون قرار دارد. آن چه مسلم است این است که انسان براساس فراگرد جامعه پذیری و تعامل اجتماعی، رفتارهای گوناگون را می آموزد و با الگوهای رفتاری ـ گروه‌ها، تشکل‌ها و ... آشنا می‌شود و ارزش‌ها و هنجارهای جامعه را می‌شناسد.در این تحقیق سعی شده است با دیدی جامع نگر و با استفاده از چارچوب نظری، عوامل اجتماعی، اقتصادی و فرهنگی را که باعث تغییر در دینداری می‌شود، بررسی و مورد مطالعه قرارگیرند. نتایج توصیفی داده‌ها مبین آن است که میزان دینداری در بین جوانان در حد متوسطیقراردارد.در تبیین علت دینداری افراد، نتایج تحلیل این تحیق نشان می دهد: عوامل فرهنگی و سواد بیشترین تاثیر را بر میزان دینداری افراد داردشغل پدر دومین متغیری است که بر دینداری افراد تاثیر مثبت دارد. در مورد پاسخ گویان پسر و دختر میزان دینداری در دختران بیشتر از پسران می باشد. همچنین با افزایش سن پاسخ گویان، میزان دینداری آنان کمتر می شود. * لازم به ذکر است که با توجه به دامنه‌ی کم متغیر سن، این نتیجهتنها در مورد همین دامنه (سنین جوانی) قابل تعمیم می‌باشد و ممکن است در سنین بالا نتایج دیگری داشته باشد. مهمترین نتیجه‌ای که از تحلیل مسیر متغیرهای موثر بر دینداری حاصل شد این است که: درآمد افراد بیشترین تاثیر را در کاهش دینداری افراد داشته درآمد ماهانه و منزلت شغلی پدر به صورت غیرمستقیم بر میزان دینداری افراد تاثیر دارند. به طور کلی می توان نتیجه گرفت که در این تحقیق، عوامل اجتماعی (سن ـ جنسیت ـ داشتن پدر و مادر مذهبی و ...) عوامل اقتصادی (درآمد ماهانه‌ی خانواده ـ رتبه منزلت شغلی پدر) عوامل فرهنگی (تماشایماهواره ـ گوش دادن به رادیوهای بیگانه) به طور مستقیم و غیرمستقیم با میزان دینداری افراد رابطه‌ی معنی دار دارد.

از معضلاتی که در جوامع بشری کم و بیش وجود دارد پدیده انحرافات جنسی در نسل جوان است. انحراف جنسی به رفتارهای جنسی مغایر با معیارهای مورد قبول جامعه، قانون و شرع گفته میشود. گر چه غریزه جنسی یک خواسته و نیاز طبیعی بشر و جزیی از سرشت و نیاز روانی اوست اما روش صحیح و عقلانی آن است که از مسیر طبیعی و با تکیه بر آموزههای وحیانی و کلام معصومان(علیهم السلام) برآورده و ارضا شود. البته روانشناسان در خصوص تعریف انحرافات جنسی و راه حل آنها دیدگاههایی دارند که بعضاً با نظر اسلام مغایر بوده و از غنای لازم برخوردار نیستند. در این پژوهش به روش توصیفی، علل انحرافات جنسی در سه حیطه فردی، خانوادگی و اجتماعی و نیز ضررهای جسمی، روحی، روانی و اخلاقی آن مورد بررسی قرارگرفته است. سپس راهکارهایی برگرفته از آموزههای وحیانی و کلام اهلبیت(علیهم السلام) برای مقابله با انحرافات جنسی و پیشگیری از آن ارائهشدهاند. عناوین مهم این پژوهش عبارتاند از مباحث پیشنیاز پیرامون مسائل جنسی، بررسی زمینهها و عوامل انحرافات جنسی و راههای پیشگیری از انحرافات جنسی. در بخشی از نتایج این تحقیق آمده است: ایجاد خانواده سالم بر اساس توصیه های اسلام و تربیت جنسی صحیح کودک توسط خانواده مهمترین نقش را در پیشگیری دارد. جامعه و افراد آن نیز در پیشگیری از انحرافات جنسی جوانان نقش بسزایی دارند. آگاهی بخشی به والدین و جوانان در مسائل جنسی و آشنا کردن آنها با پیامدها و مضرّات آن، رعایت حجاب و عفاف در محیط جامعه و تأثیر آن در بهداشت روانی افراد و اجتماع و پر کردن اوقات فراغت جوانان از جمله راههای مقابله با انحرافات جنسی است.

بحث و بررسی در زمینة چیستی الگو و نقش آن در تربیت، همواره دغدغة مهم فیلسوفان تعلیم و تربیت بوده است. بر این اساس، دربارة جایگاه الگو و اهمیت آن، سخنان نغز، بسیار گفته شده است؛ اما دربارة نقش الگو در انتقال ارزش ها و چگونگی اثرگذاری آن بر افرادِ تحت تربیت، به ویژه نسل جوان، کمتر سخن به میان آمده است.پژوهش حاضر بررسی نقش الگو با رویکرد یاد شده را مطمح نظر خود قرار داده است. نویسنده در این نوشتار با تقسیم روش شناسی مرتبط با الگو و افراد هدف و بیان مؤلفه هایی در ذیل هریک، کوشیده است تا به دیدگاهی نو در این زمینه تقرب جوید. اهمیت و حساسیت الگوپذیری، برخوردار از فرایندی است که سرعت و سلامت آن، به دقت و توجه به این مؤلفه ها و رعایت عملی آنها وابسته است. این پژوهش با رویکرد درون دینی و به شیوة تحلیلی ـ منطقی انجام شده است.

نقش خانواده در شکل دهی به گرایش های دینی فرزندان همواره مورد توجه نظریه پردازان و محققان حوزه دین بوده است. از این گذشته، هردو نهاد دین و خانواده در جامعه ایران دست خوش تغییرات محسوس و قابل اعتنایی شده اند، این دو امر تحقیق حاضر را بر آن داشت تا با هدف شناخت نقش خانواده در ممانعت یا تعدیل گرایش جوانان به اشکال جدید دینداری از یک سو و نیز کمک به فهم رابطه بین تغییرات دین و خانواده از سوی دیگر این پرسش را مطرح کند که آیا بین میزان و نوع دین داری جوانان با سرمایه اجتماعی خانواده آنها رابطه هست؟ یافته های تحقیق حاضر که با روش پیمایشی بین نمونه 380 نفری از جوانان سه منطقه شهر تهران به دست آمده است نشان می دهد که پاسخ به این سوال مثبت است. بدین ترتیب، در حالی که بین سرمایه ساختاری خانواده با میزان دینداری رابطه ای برقرار نیست، بعد فرآیندی سرمایه خانوادگی و چهار مولفه اصلی آن با میزان و انواع دینداری رابطه دارند، در بین ابعاد اصلی دینداری، صرفا دینداری مناسک گرا با سرمایه اجتماعی خانواده و ابعاد آن رابطه دارد. در بین ابعاد سرمایه خانوادگی، مشارکت و ارتباط خانوادگی بیشترین همبستگی را با میزان دینداری دارد. این تحقیق به طور کلی بر اهمیت تعاملات و انسجام روابط خانوادگی بر افزایش دینداری جوانان و کاهش گرایش آنها به اشکال غیر سنتی دینداری تاکید دارد و آن را به منزله فرصتی می داند که بدین منظور در اختیار سیاست گذاران و مجریان امور فرهنگی کشور قرار دارد.

هدف اصلی این مقاله، سنجش رابطه بین استفاده از رسانه های جمعی و مسوولیت پذیری جوانان شهر کرمانشاه می باشد. روش تحقیق در این پژوهش پیمایش و ابزار گردآوری اطلاعات، پرسشنامه می باشد. جامعه آماری مورد مطالعه؛ جوانان شهر کرمانشاه می باشند که تعداد آنها برابر 360450 نفر است. تعداد 400 نفر به شیوه تصادفی ساده برای مطالعه انتخاب شدند. داده های گردآوری شده با استفاده از نرم افزار  SPSSتجزیه و تحلیل شدند. از روایی صوری برای ارزیابی گویه ها و آلفای کرونباخ برای پایایی استفاده شد. نتایج همبستگی نشان می دهد که بین میزان استفاده از رسانه ها (چاپی و الکترونیکی) و مسوولیت پذیری جوانان ارتباط معناداری وجود دارد. نتایج حاصل از تحلیل رگرسیون نشان می دهد که رسانه های الکترونیکی نسبت به رسانه های چاپی می تواند پیش بینی کننده قوی تری برای مسوولیت اجتماعی جوانان باشد. رسانه ها در آگاهی ساختن جوانان به وظایف و تعهداتشان نقش اساسی به عهده دارند تا جایی که باعث تغییر در نگرش های جوانان نسبت به تعهدات و وظایف شان شده است؛ همچنین نتایج این پژوهش نشان دهنده ارتباط معنادار بین دو سازه استفاده از رسانه ها و مسوولیت پذیری جوانان است.

تحولات و دگرگـونی های اجتماعی، گروه های اجتماعی را به تناسب منابع، قابلیت ها و ظرفیت های آن ها از خود متاثر می سازند. هر گروه اجتماعی در شرایط خاص هر جامعه از جایگاه، منزلت و توان مشخصی برای واکنش به تغییرات و تطابق خود با وضعیت جدید برخوردار است. این مقاله بر اساس بازخوانی زمینه های درک یک وضعیت به عنوان مساله اجتماعی، به بررسی آن شرایطی می پردازد که رفتارها و کنش ها، باورها و پنداشت ها، و قضاوت ها و جهت گیری های گروه جوانان، آنان را به عنوان حامل مسایل اجتماعی معرفی می کند. هدف این نوشتار، توجه به این مهم است که چگونه در شرایط ویژه جامعه ایران، دختران، مستعد نگریسته شدن به عنوان گروهی مساله آفرینند. با تمرکز بر مولفه ها و اجزای مختلفی که نقش محول دختران جوان را به لحاظ ذهنی عمومیت می بخشند و نیز عوامل موثر بر فاصله گرفتن نقش محقق دختران از آن، مقاله به ارایه یک گونه شناسی از مسایل اجتماعی دختران می پردازد. روش این مقاله، کتابخانه ای است.

مقدمه: امروزه مساله اعتیاد علاوه بر مشکلات فردی، اجتماعی یک مشکل خانوادگی هم می باشد. معضل اعتیاد بر روی بهداشت روانی فرد معتاد و خانواده وی نیز اثر بدی می گذارد. بر این اساس مقاله حاضر می کوشد تا وضعیت کیفیت فرزند پروری و سلامت روانی افراد معتاد را با افراد غیر معتاد مورد مقایسه قرار می دهد. روش: روش تحقیق حاضر علی مقایسه ای (پس رویدادی) و مقطعی می باشد. به عبارت دیگر در پژوهش حاضر دو گروه افراد معتاد و غیر معتاد از نظر وضعیت فرزند پروری در گذشته و وضعیت سلامت روانی در حال حاضر مورد مقایسه قرار گرفته اند. تعداد 25 نفر معتاد و 25نفر از افراد عادی انتخاب شدند. ابزار جمع آوری اطلاعات عبارت بود از: چک لیست نشانه‌های روانی SCL90 و از پرسشنامه محیط خانوادگی استفاده شد. یافته ها: نتایج نشان داد که در مقیاسهای سایکوتیک، ترس مرضی، پرخاشگری، اضطراب، افسردگی، حساسیت بین فردی میزان علایم اختلال در افراد معتاد بیش از افراد غیر معتاد بوده ولی در مقیاسهای شکایت جسمانی، وسواس عملی- فکری و افکار پارانویا تفاوت معناداری بین دو گروه وجود نداشت (P<0.05). از سویی دیگر در شیوه فرزند پروری، کنترل- آزادی بین دو گروه تفاوت معنی داری نبود در حالیکه شیوه فرزند پروری گرمی- سردی در بین دو گروه تفاوت معنی داری را نشان داد (P<0.0001). نتیجه گیری: هر یک از شیوه های فرزند پروری تاثیرات متفاوتی بر سلامت روانی فرزندان دارد. لازم است والدین از تاثیر هر یک از این الگوهای فرزندپروری بر وضعیت روانی و رفتاری فرزندانشان آگاهی‌ داشته باشند تا بتوانید از آسیبهای اجتماعی از جمله اعتیاد فرزند پیش گیری نمایند.

مقدمه و هدف: آسیب شناسی و تعیین آسیب پذیری جوانان گام اساسی در مصون سازی آنها در برابر تعییرات ارزشی، فرهنگی و اجتماعی است. تحقیق حاضر در صدد برآمده است تا آسیب پذیری های فرهنگی و اجتماعی را در بین نوجوانان و جوانان کشور مورد بررسی قرار دهد.روش: تحقیق حاضر یک مطالعه توصیفی و تحلیلی است. جمعیت مورد بررسی با بهره گیری از روش نمونه گیری خوشه ای چند مرحله ای انتخاب شدند و شامل 1030 نفر از نوجوانان و جوانان شهرهای مختلف کشور بود. ابزار جمع آوری اطلاعات، پرسشنامه محقق ساخته بود. به منظور تجزیه و تحلیل داده ها از آزمون t استفاده شد.نتایج: نتایج بدست آمده نشان داد که 12.5% از نوجوانان و جوانان مورد بررسی دارای آسیب پذیری زیاد و خیلی زیاد هستند. همچنین ملاحظه شد که در ابعاد عدم رعایت حجاب و پوشش اسلامی، گرایش به اعتیاد، تصور از خود، ارتباط با دوستان ناباب، داشتن نگرش فمینیستی، گرایش به استفاده از ماهواره و رسانه های خارجی، لذت طلبی و مادیگرایی، ارتباط با جنس مخالف، ضعف هویت ملی و نحوه گذران اوقات فراغت در سطح 0.01>p و در غرب گرایی و قانون گریزی در سطح 0.05>p تفاوت معنی داری بین دختران و پسران از نظر میزان آسیب پذیری وجود دارد.بحث: با توجه به جمعیت جوان کشور و با توجه به اینکه آسیب پذیری نوجوانان و جوانان در واقع شروع آسیب پذیری حداقل دو نسل آینده جامعه است توجه بیش از پیش مسوولین امور فرهنگی ضرورت دارد ضمن اینکه در برنامه و اولویت مصون سازی لازم است به نوع تفاوت آسیب پذیری در بین دختران و پسران توجه شود.

مقدمه: گرچه امروزه رشد روزافزون تکنولوژی امکان رفاه و آسایش خانواده ها را فراهم نموده است، ولی با وجود فواید فراوان عاملی تهدید کننده برای جوانان نیز به حساب می آید. با توجه به ویژگی های منحصربه فرد اینترنت که می تواند موجب استفاده طولانی مدت و بیش از اندازه و در نتیجه وابستگی و اعتیاد جوانان به این شبکه جهانی شود، این تحقیق کیفی، با هدف شناخت واقعی و عمیق از تجربه جوانان در زندگی با اینترنت انجام شده است.روش: در این تحقیق از روش کیفی پدیدارشناسی تفسیری بنر استفاده شده است. روش اصلی جمع آوری اطلاعات در این مطالعه مصاحبه های نیمه سازمان یافته با 12 جوان ایرانی وابسته به اینترنت بود که از طریق نمونه گیری هدفمند انتخاب شدند. تجزبه و تحلیل داده های حاصل با روش درون مایه ای بنر انجام شد.یافته ها: به طور کلی 4 درون مایه اصلی و 8 درون مایه فرعی از نتایج این پژوهش استخراج شد. درون مایه های اصلی عبارتند از: 1- دنیای اینترنت به عنوان ایده آل مجازی جوانان؛ 2- اینترنت و تغییر در سبک زندگی؛ 3- اینترنت حصاری برای تنهایی؛ 4- اینترنت و تغییر در وضعیت جسمی- روانی.نتیجه گیری: اینترنت با داشتن شرایط دل انگیز و کاذب مجازی، به خصوص برای جوانان، می تواند باعث گسیختگی تمام ابعاد زندگی آنها شده و ارتباطات سازنده این سنین را به عمق انزواطلبی و تنهایی بکشاند که نتیجه استفاده افراطی از این تکنولوژی است. این نتیجه، لزوم تلاش همگانی برنامه ریزان آموزشی و پژوهشی و گسترش فرهنگ استفاده درست از این تکنولوژی را یادآوری می کند.