جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

چکیدهسخن درباره‌ی جاهلیت در واقع سخن از راه و روشی است که به زمانی مشخص محدود نیست زیرا جاهلیت تعبیری برای یک حالت (سرشت) اجتماعی است که می تواند در هر مکان و زمانی بروز کند و ویژگی‌ها و اهداف و معیارهای خاص خود را دارد، حقیقتی که قرآن کریم و سنت پیامبر (ص) و نیز پژوهش های محققان بر آن تاکید کرده است. قرآن کریم جاهلیت را در برابر دین و سنت، وخاستگاه آن را مخالف با اسلام دانسته است و تحقیقات پژوهشگران و محققان ماهیت آن را به عنوان یک حالت و نه گامه‌ای و مرحله‌ای زمانی قلمداد کرده است. اهمیت این موضوع بیشتر به خاطر غفلت بسیاری از انسانها به خصوص مسلمانان از این بیماری است و به ویژه آنکه جاهلیت مدرن و امروزی در جهان معاصر گسترش یافته و فراگیر شده است در این پژوهش، تلاش شده که علاوه بر آشنایی با مفهوم جهالت،بیشتر با جهالت امروزی که به جهالت مدرن تعبیر شده است آشنایی پیدا کرد.

انسان‏ها بر اساس نیازهای فردی و گروهی خود درفضاها فعالیت کرده و الگوهای رفتاری خاص خود را عرضه می‏ کنند. فضاها نیز در یک رابطه‎ی دوجانبه، از یک سو آیینه تمام ‏نمای فعالیت‏ ها و الگوهای رفتاری یک جامعه بوده و از سوی دیگر بر فعالیت‏ ها و رفتارهای ساکنان تاثیر زیادی می ‏گذارند. میزان سازگاری بین فضا و کالبد با فعالیت‏ ها و رفتارهایی که در آن اتفاق می ‏افتد، معیار مهمی برای ارزیابی میزان سلامت، توانایی و هماهنگی یک جامعه می‎باشد، در واقع اگر جامعه قادر به ایجاد بستری مناسب برای فعالیت ‏ها و رفتارهای ساکنان نباشد، نمی‏ تواند ادعای غنای فرهنگی کند. انسان بر اساس باورها، آیین ‏ها، جهان‏بینی و فرهنگ خویش محیطی را می ‏سازد که بتواند ضمن آنکه آئینه اصول و ارزش‏ هایش بوده، او را درجهت وصول به آنها یاری نماید. یکی از زمینه ‏های مهم در جامعه معاصر ایرانی با توجه به انگاره‏ های موجود، توجه کردن به بعد اجتماعی دین است که طی آن مبانی موردنظر در بطن جامعه نهادینه می‏ شود و از طریق نهادها و آموزه‏ هایش، جامعه را در مسیری که خود را در آن می‏ یابد، تحت تاثیر قرار می ‏دهد.

پدیده التزام پدیده ای است که متعلق به زمانی خاص یا جامعه ای خاص نیست ونمی توان آن رامحدود به یک برهه از زمان یا جای خاصی نمود بلکه در گذشته وحال به شکلهای گوناگون ظاهر شده است. این ظهور با توجه به شرایط زمانی همواره با افت و خیز همراه بوده است. در گذشته در آثار شعری شاعرانرگه هاییاز گونه های التزام به چشم می خورد بی آن که هر کدام از شاعران پیرو مکتب ویا اصول خاصی باشند. نمونه ها وگونه های این التزام خود را در قالب دفاع وجانبداری از قبیله، مذهب و... نشان داده اند. التزام یعنی همکاری ومشارکت شاعر در احساسهمدردی در همه مسائل اجتماعی، سیاسی وملّی با مردم است، علی بن خلف حویزی یکی از شاخص ترینشاعران اهوازی در قرن نهم هجری مصادف با قرن پانزدهم میلادی میباشد که استعداد بالقوّه وی تبدیل به استعداد بالفعل شده وشعر خود را وسیله ای برای دفاع از دین خود انتخاب کرده است وشعر وی بعنوان یک الگویی حقیقی از شعر متعهد وملتزم قلمداد می شود ودر واقع می توان گفت که شاعر پدیده التزام را در اشعارش به کار برده است. واز این جهت هدف این پژوهش مطالعه علل التزام دینی ومظاهر آن در دیوان علی بن خلف حویزی میباشد، وروشی که در این پژهش انتخاب نموده روش توصیف _ تحلیلی است، این پژوهش قضیه التزام را نزد شاعر وزندگی او یا کار هایی که نقش مهمی در التزام شاعر داشته اند، مانند فعایتهای سیاسی واجتماعی مورد برسی قرار میدهد وبعد از آن به بررسی مسأله التزام از دیدگاه شاعر می پردازد. امّا پژوهش حاضر شامل یک مقدمه وپنج فصل است: فصل اول: درباره التزام وانواع آن، فصل دوم: درباره زندگی سیاسی شاعر، فصل سوم: درباره زندگی اجتماعی وجغرافیایی عصر شاعر فصل چهارم: به زندگی شاعر از تولد تازمان وفات وهمچنین به آثار به جای مانده از وی اشاره می کند فصل پنجم: که آخرین فصل است به برسی اشعار حویزی که در بر دارنده التزام هستند می پردازد. یافته های این تحقیق نشان می دهد که شاعر بر خلاف تبعیدش وابستگی خاصی نسبت به اهل بیت داشته وبا وجود همه سختی هایی که با آنها روبرو شده دوستدار وملتزم به تمام معنا شده وروش کار وی بسیار ساده بودهوبسیاری از اشعاری که در بردارنده مفهوم التزام هستند در سالهای تبعید که نشانگر استقامت، تحمل درد وشکایت بوده سرودهشده است

در این پژوهش اصول اخلاقی تعقل ، تذکر ، عزت و عدل و روش های اجرایی آن اصول که عبارتند از : روش تزکیه ، تعلیم حکمت ، یاد آوری نعمت ، موعظه ی حسنه ، عبرت آموزی ، ابراز توانایی ، تغافل ، انذار ، مجازات به قدر خطا و تکلیف به قدر وسع از کتاب المحجه البیضاء ، تألیف ملا محسن فیض کاشانی استخراج شده و با کتاب های دین و زندگی دوره متوسطه تطبیق داده شده تا مشخص شود که چه میزان از این اصول و روش ها در کتاب های دین و زندگی مورد استفاده قرار گرفته است .فصل اول شامل یک مقدمه و بررسی تاریخچه کتاب های دین و زندگی است . درفصل دوم اصول و روش های اخلاقی کتاب المحجه البیضاء مورد بررسی قرار گرفته است .در فصل سوم اصول و روش های اخلاقی استخراج شده از کتاب المحجه البیضاء با جملات منتخب از کتاب های دین وزندگی دوره ی متوسطه و با گام های تربیتی آخر درس ها تطبیق داده شده و مورد ارزیابی قرار گرفته است . در فصل چهارم دو موضوع بررسی شده است . در بخش اول کیفیت اصول و روش های تربیتی به کار رفته در کتاب های دین و زندگی مورد تحلیل قرار گرفته است و در بخش دوم پیشنهاد ها و روش های آموزشی و تربیتی مناسب تر برای کتاب های دین و زندگی مطرح شده است .در کتاب های دین و زندگی تعداد جملات منتخب از اصول و روش ها به تعداد مساوی با هم به کار رفته است . اصل تعقل با 45.7 درصد، بیشترین درصد در میان اصول را به خود اختصاص داده است . در میان روش های تربیتی ، روش تعلیم حکمت با 31.7 درصد و روش تزکیه با 24.8 ردصد در رتبه دوم قرار دارد . اگر اصل تعقل و روش های آن باهم در نظر گرفته شود ، بیش از نیمی از کتاب دین و زندگی را به خود اختصاص داده است . با توجه به نتایج به نظر می رسد اهمیت عقل و استدلال در آموزش و تربیت نوجوانان از سایر موارد بیشتر است به این معنی که باید اصول دین و اخلاق را با تعقل و استدلال پذیرفت و با تزکیه و تهذیب نفس به صورت اخلاقی ثابت و تغییر ناپذیر در درون شخص رشد داد تا این که عقل دینی فرد رشد کرده و از انحراف و اشتباه مصون بماند و فرد در ارائه نظرات و تصمیم گیری های خود درست عمل کند . در نتیجه می توان گفت اصل تعقل و روش های تربیتی تعلیم حکمت و تزکیه زیر بنای مبانی اخلاقی در تربیت اسلامی است .

هر گاه من به شما سخن تازه‌ای گفتم؛ پس از من ( جایگاه آن را ) از کتاب خدا سوال نمایید.تحقیق پیش رو بررسی مستندات قرآنی است از سیر? سیاسی مولای متقیان علی 7، در این تحقیق سعی بر آن بوده است که ابتدا رفتار سیاسی امام 7از کتاب‌‌های حدیثی و سیره نقل شده،و سپس مستندات و مویّدات آن از قرآن استخراج گردد. در حقیقت در این پژوهش در پی آن بوده‌ایم که پیوند عمیق و ناگسستنی رفتار و گفتار امام7را با قرآن شریف نشان دهیم.رسول خدا 9 در روایت متواتر ثقلین سنت و عترت خود را همراه و همگام با قرآن برمی‌شمارد و همگان را دعوت می‌نماید با تمسک به آن‌‌ها موجبات سعادت و رستگاری خود را فراهم کنند.بر اساس این بیان شریف بین قرآن و اهل بیت : پیوندی عمیق و سازگاری تمام و کمال وجود دارد؛ پس چه نیکوست که ما نیز به عنوان دوستداران ایشان این پیوند را بیش از پیش واکاوی نموده؛ آن‌را تبیین کنیم.

پایان نامه‌ی حاضر به ساختار عقاید و اخلاق شیعه ( براساس مجلس 93 امالی شیخ صدوق) می پردازد. امالی شیخ صدوق یکی از کتب حدیثی وی می باشد که روایات و مطالب آن حاصل املای شیخ حدیث به شاگردان خود است. این کتاب شامل97 مجلس استکه یکی از مفصل ترین آنها ،مجلس 93 می باشد. از مهمترین محورهای این مجلس، مباحث اعتقادی و اخلاقی شیعه است.(که مبنا واساس این پایان نامه است) در محور عقاید،مباحث متعدداعتقادی از جمله : توحید ذاتی و صفاتی ، نبوت عامه وخاصه، معاد، امامت،ارکان دین اسلام، معراج پیامبر و ........ درفرازهای گوناگون این مجلس قابل مشاهده است ودرمحور اخلاقیاتیک سلسله از فضائل و رذائلاخلاقی از جمله : یقین، توکل،بخل،دروغ،غیبت و .... موردبحث ایشان قرار گرفتهاست که با کمی تأمل در مضامین آنهامتوجهمی شویم که تمامی این مباحث ریشه در آیاتقرآن و روایات اهل البیت (علیهم السلام) دارد .

پژوهش پیش رو تحلیل نظریه‌ی قرآنی دولت دینی به ویژه در مبانی نظری و ارزشی به مدد تعالیم دعای ندبه است، یک جریان شناختی است از مبانی هستی‌شناختی تا نیل به تصویری از اصل ولایت و در رأس آن امامت علوی و معرفی آن به عنوان الگوی مناسب زندگی که اندیشه مهدویت به مثابه‌ی نماد برجسته‌ی‌ اندیشه امامت و ایده‌ی مدیریت آینده و زمره حصول آموزه‌های دین اسلام و تشیع آل-البیت در نقطه کانونی آن قرار می گیرد و پژوهش در باب آن به مثابه‌ی اصل امامت یک ضرورت روشن و بدیهی دارد. آنچه که در پرداختن الگوی مطلوب دولت دینی به ما کمک می‌کند حیاتی جهت‌دار، مبتنی بر رویکرد به امامت علوی است. تحقیق و کنکاش در این مبحث ما را به نتایج راهبردی درباره الگوی مدیریت آینده و تغییر و تحول به سمت رشد و توسعه رهنمون می سازد. با توجه به این اندیشه در اسلام و به تبع آن در اندیشه‌ی شیعه، منشأ تمامی قدرت‌ها خداست، حکومت و اقتدار پیامبر تابع و جلوه‌ای است از قدرت خدا که به جانشینان ایشان منتقل گردید. بر این اساس دولت خاستگاهی دارد و نظریه امامت علوی در درون خاستگاه الهی جای می‌گیرد. طبق این نظر دولت آفریده‌ی خداوند است و هم اوست که دولت را مقدر و مستقر کرده است، دولت از نظر دین مبین اسلام و نظریه‌ی شیعه در شکل خلافت به عنوان نهادی سیاسی ـ اجتماعی پایه‌ی قرآنی دارد، در این میان که دعای ندبه در واقع مجموعه‌ای است قابل توجه از فضایل اهل بیت عصمت و طهارت، و با توجه به مضامین اعتقادی بلند این دعاکه می توان به جرأت آن را منشور شیعه دانست، به تبع دین و وحی خاستگاه پرداختن به این نظریه است. طلیعه‌ی کلام ارائه‌ی‌ نقشه‌ی پژوهش، به همراهبررسی سند این دعای شریف است که در دستور کار قرار گرفته است، در بخش دوم مخاطب شاهد چشم اندازی است تحلیلی از شروحی که تاکنون بر دعای ندبه نوشته شده است، ساختار تحلیلی نظریه دولت دینی با توجه به تفسیر موضوعی دعای ندبه حسن ختامی است برای این اندک کلام، به این امید که بتواند اندک جرعه‌ای از چشمه‌ی گوارا و بی کران اهل بیت عصمت و طهارت را به وی بنوشاند.واژگان کلیدی: دولت، دین، دعا، ندبه، امامت، رشد، دولت مهدوی

از جمله عوامل شکل دهنده گفتمان، کاربرد نشانه‌های احتیاط ( hedge) می‌باشد. صورتها و ساختارهاییکه برای بیان شک و تردید به کار می‌روند در زبانشناسی به نام نشانه های احتیاطنامیده می‌شوند. عباراتی همچون: (شاید، اگر، ممکن است...) ازهمین موارد هستند که باعث سلب اطمینان از گزار? مطرح شده می شوند. رساله حاضر به بررسی کارکردهای این نشانه ها در ششصد آیه از قرآن کریم بر اساس چارچوب هایلند(2005) می‌پردازد. به این منظور هفت سوره از قرآن به صورت تصادفی انتخاب شدند که مشتمل بر سیصد آیه مکی و سیصد آیه مدنی می باشند.نتایج تحقیق حاضر نشان می دهد که وجود این عبارات احتیاط ‌آمیز منتسب به خداوند و اصول دین نبوده است بلکه نسبت به بندگان آورده شده است و بازهم در چنین شرایطی نوعی تهدید و هشدار بوده و غرض از آوردن این نشانه های احتیاط نوعی معنای تاکیدی و تنذیری پنهان را در خود دارند.

یکی از مهمترین آموزه های اسلامی مسئله معاد است. این آموزه بقدری از اهمیت برخوردار است که یکی از اصول دین اسلام به حساب آمده و بلافاصله پس از توحید قرار گرفته است. یکی از مباحث بحث برانگیز در موضوع معاد، بحث خلود و عذاب ابدی برخی از گناهکاران است.مسائلی که در این رساله با روش تحلیلی مورد کنکاش قرار می گیرند مسالی هستند از این قبیل که: دلایل عقلی موافقان ومخالفان عذاب ابدی وجاودانه چیست؟ اگردلایل این دوگروه متخاصم را درمقابل هم بگذاریم عقل به صدق کدام طرف رضایت می دهد؟ آیا ملاصدرا به عنوان سردمدار حکمت متعالیه موافق با عذاب ابدی است یامخالف آن؟

با توجه به عنوان این پایان نامه، هدف بررسی آراء و نظرات این دو فیلسوف(کی یرکگارد و مرلوپنتی) برای درکهویت انسان و چگونگی رویارویی اش با پدیده مرگ است. این پژوهش به سه فصل تقسیم می شود، بعد از فصل کلیات، در فصل دوم به شرحِ آراء و نظر کی یرکگارد در باب هویت انسان و مواجهه او با مرگ پرداختیم. حاصل آن که با نگاه دینمدارانه ، از ترس در مواجهه با مرگ می گوید ومعتقد است گستردگی باور به جاودانگی، نشانی از دلهره انسان از مرگ است با این حال برای رسیدن به آرامش و دوری از دلهره، روشی دینی را توصیه می کند. در فصل سوم که فصل پایانی رساله هم می باشد با تشریح اندیش? مرلوپنتی(پدیدار شناسی، سیاست،جامعه، هستی شناسی) با دیدگاه اگزیستانسیالیستی مادی که در مقابل دیدگاه اگزیستانسیالیستی معنوی کی یرکگارد نمایان می شود، مرگ را برای هویت بخشی به زیست انسان ضروری می داند و نه چون افلاطونیان انتزاعی و نه چون پوزیتیویست ها صرفا شناختی می داند؛ بلکه می گوید مرگ ترکیبی از این دو است. ضمن آنکه نتیجه گیری از هر دو فصل در پایان فصل سوم آورده شده است.