جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

از مباحث مطرح در اخلاق هنجاری تعیین ملاک درستی و نادرستی اعمال است. دو نظریه عمده در این باب وجود دارد: غایت گرایی اخلاقی که معتقد است خویی و بدی نتایج تنها ملاک تعیین کننده درستی و نادرستی اعمال است، و وظیفه گرایی اخلاقی که معتقد است درستی و نادرستی اعمال ناشی از ذات آنهاست و خوبی و بدی نتایج یا اصلا دخالتی ندارند و یا تنها ملاک نیستند وباید با توجه به شرایط تصمیم گرفت که نتیجه دخالت دارد یا نه. قاضی عبدالجبار، ایمانوئل کانت و دیوید راس سه وظیفه گرایی هستند که ما در این رساله نظراتشان را مقایسه می کنیم. کانت شاخص ترین چهره وظیفه گرایی معتقد است نتایج اعمال به هیچ وجه دخالیتی در درستی ونادرستی اعمال ندارد. ارزش اخلاقی اعمال به این است که آنها را به خاطر وظیفه بودن و بر اساس احترام به قانون اخلاقی انجام داد. عملی که به خاطر خوبی نتیجه اش انجام می پذیرد فاقد ارزش اخلاقی است. کانت معتقد است اصول اخلاقی مستنتج از امر مطلق، مطلق و استثناناپذیرند وشرایط و نتایج عمل موجب لغو آنها نمی شود. دیوید راس بعد از کانت برجسته ترین چهره وظیفه گرایی است. راس مخالف مطلق گرایی کانتی است و معتقد است شرایط عمل در درستی ونادرستی آنها دخیل هستند. اصول اخلاقی تنها در نگاه نخست مطلق هستند و در مقام عمل ممکن است در تعارض با اصول اخلاقی مهمتر لغو شوند. راس وظایف اخلاقی را به دو بخش وظایف در نگاه نخست و وظایف در مقام عمل تقسیم می کند. وظایف در نگاه نخست وظایفی هستند که با توجه به ذات آنها اقتضای درستی و وظیفه بودن دارند. اما در مقام عمل ممکن است با توجه به وجوه نادرست ساز موجود در شرایط عمل از اقتضای اولیه خود بازبمانند و عمل دیگر که دارای اهمیت بیشتری است وظیفه بالفعل گردد. قاضی عبدالجبار اعمالی را متصف به حسن و قبح می داند که دارای صفت زائدی علاوه بر وجودشان باشند و این صفت زائده را وجهی که عمل بر آن وجه واقع شده است و به تعبیری سازنده عنوان عمل است بیان می کند. برخی از اعمال دارای علل و وجوه مطلق حسن و قبح هستند که علم به آن وجوه در علم به حسن و قبح کفایت می کند. اینها اصول محسنات و مقبحات هستند مانند عدل و ظلم. اما برخی ازاعمال نیز دارای وجوه و عناوینی هستند که علم به حسن و قبح آنها ضروری نبوده و شرایط عمل تعیین کننده آنهاست. به تعبیر دیگر حسن و قبح آنها در نگاه نخست است. عبدالجبار و راس نتایج عمل را یکی از عوامل تعیین کننده درستی و نادرستی وظایف در نگاه نخست می دانند. به نظر ما دو اصل، ملاک درستی و نادرستی اعمال هستند: اصل وظیفه و اصل نتیجه. اصل وظیفه ابتدا تعیین کننده وظیفه در نگاه نخست ماست. بعد از تعیین وظیفه در نگاه نخست، باید به نتیجه عمل نیز توجه کرد. اگر نتیجه بدی نداشته باشد آن عمل وظیفه درست و بالفعل ماست. اگر نتیجه بدی در کار باشد باید به مقایسه اهمیت وظیفه و شدت بدی نتایج پرداخت. اگر شدت بدی نتایج خیلی بیشتر از اهمیت ذاتی عمل باشد این وظیفه در نگاه نخست لغو می شود. ولی اگر اهمیت ذاتی وظیفه خیلی مهمتر از نتایج بد آن باشد آن وظیفه فعلیت و تنجز خواهد یافت. سنجش ومقایسه اهمیت وظایف و نتایج به اجتهاد فاعل اخلاقی موکول است و با توجه به پیچیدگی شرایط،قواعد خاصی در این باره نمی توان داد. هر چه از علم بیشتری برخوردار باشد نظر صائب تری خواهد داشت.

پژوهش شامل موراد ذیل است زندگینامه و آثار کانت، اهمیت مکان و زمان از نظر کانت، زمان و مکان از دیدگاه لایب نیتس، نیوتن و کانت، نقش زمان و مکان در حساسیت استعلایی، تعریف شهود، تقسیمات شهود، تعریف حساسیت وماده و صورت معرفت، تبیین های متافیزیکمی و استعلایی زمان و مکان، اثبات ماتقدم ( کلیت و ضرورت ) شهودی و تالیفی بودن آنها ذهنی بودن زمان و مکان، پدیدار و ذات ناشناخته و ضرورت ایدئالیسم، بحث زمان و شاکله سازی، که با پرداختن به قوه ی خیال و کارکردهای آن، آشکال و بدون و ساطت شاکله ؛ اطلاق مفاهیم بر ادراکات حسی امکان پذیر نیست. نقش زمان ومکان در ریاضیات، اهمیت ریاضیات از نظر گاه فیلسوفان پیش از کانت، آراء سه نحله ی مهم فلسفه ی ریاضی، انتقاد ایر بر کانت،

این رساله ترجمه ای است از کتاب " خطابه هایی در موضوع الهیات فلسفی" اثر ایمانوئل کانت. این مجموعه شامل دو مقاله است. مقاله اولی درباره زندگی خود فیلسوف که به بررسی اجمالی احول و افکار او می پردازد . دومی در باب عقل و تمایز بین اطلاعات آن و نسبتش با شناخت خدا./

چکیده:هدف پژوهش : بررسی و روشنگری مضمون و محتوای زیباشناسی کانت و اندیشه های موثر بر آن، و چگونگی ارتباط « نقد قوه حکم » با دیگر آثار نقدی در ساختار اندیشه وی است.روش پژوهش بررسی کتابخانه ای و اسنادی است.نتیجه اینکه بررسیهای کانت در باب زیباشناسی در « نقد سوم » پیوسته با ساختار فلسفی وی در دیگر آثار نقدی او لحاظ گردید که به عنوان حلقه ارتباطی میان دو نقد اول و دوم محسوب می شود.و با وجود تاثیرات دیگر اندیشمندان و فیلسوفان در اندیشه های وی در باب « زیبا » و « والا » وی توان گفت که او این مسائل را هماهنگ با ساختار نقدی اثرش در هم آمیخته و بدانها رنگی تازه بخشیده است.

انسان عصر میانه خود را در کشاکش ما بین دو شهر شیطانی و خدایی می‌دانست که به اشکال مختلف نمودار می‌شد، گاه به صورت کشاکش میان دو مکتب اخلاقی که یکی طبیعی و دیگری الهی است، زمانی بصورت نزاع میان دو فلسفه عقلی و آسمانی و کشاکش در میان دو نوع جمال جسمی و روحی،دو افتخار فانی و ازلی و سرانجام خود را در کشمکش بین تشکیلات دنیوی و کلیسایی مشاهده می‌کرد. که گاهی این دو گروه آشتی می‌کنند اما میان آنها اختلاف فطری وجود دارد و نزاع آنها نسل ها و عصرها را پر می‌کند تا وقتی که خطی در میانه نهند و زمینی را که بر سر آن جنگ می‌کردند میان خود تقسیم کنند... اختلاف دو شهر شیطانی و خدایی به علت همان اختلافی است که در ذات و اساس خود دارند. بدین گونه هر شهری ثمره خود را می‌دهد و طبیعت واقعی خویش را منعکس می‌سازد." (همان:18) در تفکر قرون وسطایی دو حوزه دین و دنیا کاملاً از یکدیگر جدا بود و امکان تجاوز یکی به حوزه دیگری و یا خلط بین آن دو وجود نداشت. یک انسان یا باید آسمانی می‌شد و یا زمینی می‌ماند. او اگر روحانی بود لزوماً نمی‌توانست به جسم خویش بپردازد و اگر به جسم خود و امور مادی خویش بهایی می‌داد دیگر روحانی نبود.کلیسا با وجود ادعای دینداری از هیچ‌گونه ظلم و بی‌عدالتی و بزرگی خودداری نمی-کردند و دین را وسیله‌ای در طریق جاه‌طلبی و آزمندی خود قرار داده بودند.کلیسا علاوه بر بخشش گناهان ادعا داشت که فروش اراضی بهشت نیز به دست آنان است. چنین بود که شخصی چون مارتین لوترفریاد اعتراض برآورد که نجات تنها با اراده ی خداوند و بدون وساطت کلیسا و موسسات آنچنانی ممکن است و از همه ی مراسم کلیسا فقط غسل تعمید و آئین عشاء ربانی را پذیرفته بود. به نظر او بخشش گناهان کار حاکمان کلیسا نیست بلکه چون خداوند در همه جا حاضر و ناظر است و همه امور را می‌داند بنابراین بندگان برگزیده و پارسا را فقط او می‌شناسد، نه ارباب کلیسا. لوتر بر اختیار و آزادی انسان تأکید می‌نمود. (همان) نظام فکری حاکم بر قرون وسطی و فشار بیش از حد کلیساها، که خود را نگهبانان نظم حاکم بر جهان می-دانستند و دانشمندان و اندیشمندان را در دادگاه های تفتیش عقاید محکوم می‌کردند و کار علمی را به منزله دخالت شیطانی در امور عالم تلقی می‌نمودند زمینه‌های وقوع رنسانس را، که فریاد اعتراض بر علیه جریانات جاری در عصر میانه بود، ایجاد نمود. نتیجه چنین نگرشى، استقلال فرد انسانى و آزادى از حاکمیت کلیسا و به بیان دیگر، پیدایش اومانیسم بود. علاقه و شیفتگى این دوره نسبت‏به غنا و بارورى عهد باستان، موجب شد که شاعران، نویسندگان

در ‌ ‌‌‌عـصر‌ جدید مفهوم علم در جهان غرب تحوّلی عظیم یافته است و با تحقیقات‌ و تجربیّات‌ دانـشمندان عـالی‌قدری چـون کپرنیک و گالیله و فلاسفه‌ای چون فرانسیس بیکن و رنه دکارت (که در واقع‌ اصول تفکّر جدید را بنیان نهاده‌اند) روح حـاکم بر آن و بینش و روشی که به نحوی‌ از‌ انحاء مناسبتی با آن دارد به‌طور صریح بیان شـده است. با این حال تـحوّل تـاریخی فلسفه در عصر جدید در دنیای غرب الزاما در جهت اسارت کامل تفکّر فلسفی به‌وسیلۀ علم‌ جدید نبوده است و در واقع اگر در نحله‌هایی چون فلسفه تحصّلی اوگوست کنت، که در نوع خود از اقسام بسیار سـطحی تفکّر به حساب می‌آید، تن به چنین اسارتی‌ داده‌ شده است عملا از این نظرگاه نه مفهوم درستی از فلسفه به دست آمده و نه تصور دقیقی از علم. در واقع به جای این‌که عـلم از بـت‌های بیکنی‌ رها شود،‌ گاهی‌ با نفی آینده و امکانات آتی خود، و با توجه انحصاری به فن و صنعت، خود به بت متحجری تبدیل شده است