جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

هدف پژوهش آشنایی بیشتر با اندیشه های افلاطون و افلوطین و همچنین شناخت بهتر ایده خیر و واحد و نیز ارتباطی که با عالم پیدا می کنند و مهمتر از آن کشف رابطه ای که ایده خیر و واحد می توانند با خدا داشته باشند. روش پژوهش : مطالعه آثار این دو فیلسوف بزرگ و تعمق در نظرات آنان و همچنین مطالعه کتب و نوشته هایی که در این زمینه تحقیق کرده اند. این پژوهش به صورت مقایسه ای طرح شده است و در آن سعی شده که همگام با نظریه ها و نوشته های دو فیلسوف، به صورت مستند پیش رفته و اندیشه های آنان در رابطه با موضوع مورد بررسی قرار گیرند. نتیجه آن که اگر از یک سلسله تفاوتهایی که به نوع اندیشه و فرهنگ زمانه هر دو فیلسوف مربوط می شود، بگذریم، ایده خیر و واحد بسیار به هم نزدیکند و شباهت اساسی و ریشه ای دارند ( اگرچه در جزئیات متفاوتند ) و همچنین بسیار به خدای دینی و صفات آن نزدیکند به گونه ای که گاهی اوقات از ویژگی های یکسانی برخوردارند.

چکیده (فارسی): چکیده یکی از مهم ترین موضوعات مطرح شده در معارف بشری و الهی«انسان کامل» می باشد. نظر به اهمیت این موضوع در طول تاریخ پژوهش های متعددی پیرامون آن صورت گرفته است. مسأله انسان کامل همواره در آراء و افکار فیلسوفان مهم بوده و جایگاه بسیار والایی داشته است. اگرچه در آثار فلاسفه اعم از شرق و غرب فصلی به عنوان«انسان کامل» به چشم نمی خورد امّا در لابلای مباحث فیلسوفان مطالبی بیان شده است که قابل انطباق بر انسان کامل می باشد. در رساله حاضر دیدگاه دو فیلسوف الهی یعنی افلاطون و فارابی پیرامون انسان کامل بررسی شده است. هرچند افلاطون در فلسفه خود بابی به عنوان انسان کامل مطرح ننموده است ولی ویژگی هایی که او برای حکیم حاکم یا فیلسوف پادشاه بیان نموده قابل مطابقت با انسان کامل می باشد. افلاطون بعد از مشاهده نظام های مختلف عصر خودش و ناتوانی آن ها در تحقق عدالت در جامعه، مدینه فاضله ای را طراحی نمود که با قرارگرفتن فیلسوف راستین در رأس آن عدالت و سایر فضائل در جامعه محقق می شوند. فیلسوف راستین افلاطون شیفته هستی یگانه ابدی حقیقی است و تلاش می کند ماهیت حقیقی اشیاء را با سیر عقلانی مشاهده نماید. لازمه این کار هرچه بیشتر شبیه شدن به «مثال نیک» یا خدا می باشد. حکیم حاکم افلاطون(انسان کامل) از کلیه صفات رذیله مبرّی بوده و مزیّن به فضائل اخلاقی می باشد. خصوصیات این رهبر دولت آسمانی شبیه خصوصیات انسان کامل در مکاتب عرفانی می باشد. فارابی فیلسوف مسلمان نیز در عصر خودش شاهد ظلم و ستم حکام فراوانی بود به تأسّی از افلاطون مدینه فاضله ای را طراحی می کند که در آن خبر از ظلم و ستم نباشد. رهبری این مدینه را، انسان کاملی به عهده می گیرد که فارابی از او به عنوان«فیلسوف»،«نبی» و «امام» تعبیر می نماید. درست است اوصاف و ویژگی های رهبر مدینه فاضله فارابی کاملاً شبیه اوصاف رهبر مدینه فاضله افلاطون می باشد، ولی فارابی در طرح این مدینه فاضله مقلّد صرف نیست بلکه در این مسأله نیز مانند سایر مسائل منظومه فلسفی اش متأثر از آموزه های دین اسلام و مکتب تشیّع می باشد، چرا که؛ فیلسوف مدنظر فارابی پس از اتّصال به عقل فعّال و دریافت وحی و رسیدن به مرحله عقل مستفاد به مرتبه انسان کامل می رسد. نگارنده رساله حاضر تلاش نموده با جستجو در آثار دو فیلسوف الهی و بیان شباهت ها و تفاوت های آن ها در مورد رئیس مدینه فاضله

چکیده (فارسی): اسطوره حکایتی تخیلی است که متعلق باوراست. افلاطون فیلسوفی است که به رغم انتقاداتی که در کتاب دوم جمهوری برهومر وهزیود وارد کرده است و آن دو را به سبب اینکه دروغهایی را به خدایان نسبت داده اند. مورد نکوهش قرار داده است با این حال افلاطون برای بیان برخی از مباحث فلسفی خود از اسطوره استفاده کرده است اسطوره در فلسفه افلاطون از جایگاه مهمی برخوردار است. افلاطون به علت این که برای بیان برخی از مباحث فلسفی خود از طریق استدلال های منطقی نمی توانست پیش برود لذا برای رسیدن به اهداف و مقاصد اخلاقی و دیالکتیکی خود به اسطوره متوسل شده است. اسطوره هایی که افلاطون مورد استفاده قرار می دهد نقشها و کارکردهای مختلفی در فلسفه افلاطون دارند. برخی از این اسطوره ها ستنتی و کهن هستند و برخی دیگر از این اسطوره ها را خود افلاطون ابداع کرده است.

هدف پژوهش بررسی رساله ی منون افلاطونی است. منون از محاورات دوره ی میانی افلاطون است. این رساله ی کوچک اما مهم دربردارنده ی نظریه ی برابری فضیلت و معرفت و همچنین نظریه ی یادآوری است. آموزه ی اخلاقی مطرح شده در این رساله، برخلاف نظریه ی یادآوری، از مهمترین تعالیم سقراطی نیز قلمداد می شود. یکسان گیری فضیلت و معرفت همواره مورد انتقاد قرار گرفته است. نادیده گرفتن نقش و قدرت امیال نفسانی در افعال آدمی، مهمترین نقدی است که بر این یکسان گیری وارد شده است. افلاطون خود متوجه این انتقاد بوده و درصدد پاسخ به آن برآمده است. او تاکید می کند که هر عمل نادرست صرفا به سبب خطای عقلانی در تشخیص خیر به وقوع می پیوندند. در واقع وی با این پاسخ، منکر هرگونه طبیعی فرض کردن بخشی از اعمال نادرست آدمی به سبب پیروی از غرایز است و تربیت غلط را تنها عامل ارتکاب شرور می داند. در مورد نظریه ی یادآوری نیز با توجه به اضهارات افلاطون رسائلی که این نظریه در آنها مطرح شده و اظهار نظر اکثر محققین، نمی توان آن را نظریه ای استوار در تمامی ادوار تفکر افلاطون در نظر گرفت. ظاهرا او در دوران متاخر اندیشه ی خود چندان به این نظریه وفادار نبوده است. بنابراین این نظریه را می توان اشاره ای از جانب افلاطون مبنی بر وجود عنصر ماتقدم در شناخت و یا حداکثر یک نظریه ی معرفت در حوزه ی اخلاقیات دانست.