جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

‫اين پژوهش در چهار فصل، در صدد رسيدن به پاسخ اين مسئله است که راهبردهاي نظري و راهکارهاي عملي قرآن براي پيشگيري از جرايم و انحرافات اجتماعي چيست؟ نويسنده در کليات، به نسبت شناسي جرم، انحراف و گناه و روش‌هاي پيشگيري از جرم و انحراف پرداخته است. اين روش‌ها عبارتاند از: پيشگيري کيفري، اجتماعي، وضعي و پيشگيري بر اساس آموزه‌هاي دين. سپس به مباني نظري جرم و انحراف در قرآن، پرداخته است. معيارهاي قرآن در ارزيابي عملکرد افراد بشر در حوزه بينش‌ها و رفتارها، عقايد توحيدي و دستورهاي ديني است. جرم و انحراف از نظر قرآن، نخست به دوگونه انحرافات اعتقادي و انحرافات رفتاري تقسيم شده است. انحرافات اعتقادي عبارتاند از: شرک، کفر، نفاق و ارتداد. انحرافات رفتاري بسيارند که برخي از مهم‌ترين آنها در حوزه دين، بدعت، افترا و شبهه افکني در دين، و سهل‌انگاري در حدود و هنجارهاي ديني است. انحرافات رفتاري در حوزه سياست، پذيرش ولايت ظالمين و کفار، و خودباختگي و استعمارزدگي است. در حوزه اقتصاد، تکاثر و فزون خواهي و سهل‌انگاري در اداي واجبات مالي مانند خمس و زکات است، و در حوزه اخلاق، ناهنجاري‌هاي جنسي و ازاله عقل با چيزهايي مانند مشروبات الکلي و مواد مخدر است. قرآن کريم نقش باورها و بينش‌ها را در ارتکاب ناهنجاري و همچنين پيشگيري از آن بسيار مهم دانسته و معتقد است که باورمندي به توحيد، معاد، عدل، نبوت و امامت، موجب مي‌شود تا انسان مرتکب ناهنجاري‌ها نشود. همچنين قرآن نقش برخي از فضايل اخلاقي مانند حکمت، عدالت و عفت را در بازدارندگي از جرم و انحراف ناديده نميگيرد. راهکارهاي عملي قرآن در مقابله پيشگيرانه با جرايم و انحرافات، در چهار محور راهکارهاي فردي، اجتماعي، وضعي و کيفري ارائه شده است. چند راهکار مهم فردي عبارتاند از: خود کنترلي دروني (تقوا)، پايبندي به الزامات ديني، ازدواج، اداي واجبات مالي. برخي از راهکارهاي اجتماعي عبارتاند از: تقويت نظام خانواده و دفاع اجتماعي از هنجارهاي جامعه (امر به معروف و نهي از منکر). راهکارهاي وضعي با سه عنصر بزهکار، بزهديده، و موقعيت و فرصت جرم مرتبط است. در راهکارهاي کيفري، پيشينه شناسي کيفر و مجازات در قرآن، انواع کيفر و روش‌هاي اجرايي آن در قرآن، و اهداف راهکارهاي کيفري بيان شده است. نتيجه اينکه قرآن کريم براي پيشگيري از جرايم و انحرافات اجتماعي، هم راهکارهاي نظري و هم راهکارهاي عملي را مؤثر دانسته است.

---