جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

در جنگ 8 ساله عراق با ایران به رژیم صدام به تمام معنا متنعماز انواع ثمرات خرد ابزاری در غرب بود ولی نتوانست بر ایران پیروز شود. نقطه اتکا ایرانی ها در این مقاومت بر خلافطرف مقابل که به سلاح تکیه داشت ، تکیه بر چیزی بود که ما آن را در اصطلاحاتی مانند" جهاد " ، "دفاع عاشورایی " از زبان طرف ایرانی شنیدیم. ما در کل این روحیه را " روحیه شهادت طلبی" می خوانیم . منظور ما تقلیل این روحیه تنها به " عملیات استشهادی" نیست یا همان عملیات هایی که با عنوان بمب گذاری انتحاری یا عملیات های انتحاری در ادبیات رسانه ای غرب مطرح می شود. منظور ما از روحیه " شهادت طلبی" چیزی عام تر از " عملیات استشهادی" است آن روحیه ای که حتی در جنگ ها و عملیات های معمول جنگی ، باعث می شود که افراد به راحتی شهادت را پذیرا باشند. ما این روحیه را به واسطه استراتژی استفهامیو تکنیک تحلیل محتوای وصیّت نامه شهدا فهم مینمایم. سپس به دنبال الگوی کنش یاعقلانیتی که افراد را به این کنش رهنمون می شود،با عبور از تنگنا های نظریهکنش وبر ، نوع جدیدی از عقلانیت می رسیم که " عقلانیت متعالیه " است . چنانچه وبر ریشه عقلانیت ابزار محور را در آئین پروتستان می جست ما نیز ریشه این عقلانیت را در مذهب شیعه می یابیم .در کنش عقلانی وبر، بازه عقلانیت و محاسبه سود و ضرر در بازه زمانی تولد- مرگ که یک بازه زمانی سکولار (دنیوی ) است محاسبه می شود. وبر هر کنشی را که فراتر از این بازه "عقلانیت زمان" باشد را در سنخ عقلانیت ارزشی طبقه بندی می نماید که با استفاده از مفاهیم وبری خود نوعی غیر عقلانیت است . با استفاده از شیوه فهم وبری درکنش شهادت طلبی ما بدین نتیجه رسیدیم که این کنش در هیچ یک از چهار سنخ کنش وبر جای نمی گیرد. در نتیجه شق پنجمی برای این گونه شناسی تعریف کردیم. در این شق پنجم خرد متعالیه خردی است که به سود و زیان در چارچوب بازه بلندتر زمانی می پردازد یعنی بازه ای که به حیات پس از مرگ و معاد وحساب اعمال معتقد است.البته استفاده از خرد متعالیه ضرورتاً به کنش شهادت طلبی منتهی نمی شود . بسامد این کنش در مذهب شیعه بیشتر مشاهده شده و علت آن را در تقابل جدی این مذهب با عواملی از جمله جبرگرایی ، سکولاریسم و ... برشمردیم . بنابراین خرد متعالیه ای از جنس یک قرائت خاص از شیعه، با شهادت طلبی پیوند نزدیک دارد.

آل‌‌بویه سلسله ای شیعی بود که ما بین سالهای 321 تا 447 قمریبخش عمده‌ای از قلمروی عباسیان را به زیر فرمان خود در آورد. این سلسله با توجه به خاستگاه و نیز شوقی که به برپایی شکوه ساسانی از خود نشان می‌دادند، می‌رفتند تا آیین‌های ایرانی را در سراسر حیطه حکمرانی خود، احیاء کرده و حتی المقدور حکومت خود را به فرمانروایی ایران باستان شبیه سازند. علاوه بر آیین‌های ایرانی، بنی‌بویه از آنجا که خود شیعه مذهب بوده و در سایه حکومتی شیعی (علویان طبرستان) رشد یافته بودند، با تسلط بر پایتخت عباسیان و برای نشر تشیع و نیز مبارزه فرهنگی با دستگاه خلافت سنی عباسی، اقدام به برپایی آیین‌های شیعی نیز نمودند. بدین سان این رساله بر آن است، تا تأثیر فرهنگ ایرانی و آموزه‌های شیعی را در آیین‌های آل بویه بررسی کند. گفتنی است روش این مطالعه، تحقیقی، تاریخی - تطبیقی و مبتنی بر تحلیل محتوی است. و از کلید واژگان، مراسم، مواسم، شیعه، فرهنگ، و آل‌بویه سود می‌جوید. در این پایان نامه از قاعده‌ای به نام هژمونی استفاده شده است تا پیوندی بین فرهنگ و دین و آیین‌ها برقرار نماید. . در این رساله، عواملی چون نمادهای تمدنی، جامعه اثر گذار ایرانی و سلطه آل‌بویه عوامل تأثیر گذار فرهنگ ایرانی و سلطه این خاندان شیعه مذهب و قدرت اقناع تشیع نیز عوامل شیعی موثر در آیین‌های آل‌بویه دانسته شده‌اند. در این نوشتار کوشیده شده مناسبت فرهنگ ایرانی و آموزه‌های شیعی، در مراسم و مواسم آل‌بویه را به دست دهد.

فصل اول : 1- امامت در لغت و اصطلاح، 2- امام چرا؟، 3- مقصود از لفظ امام 4- احتیاج به وجود امام، 5- نصب امام لطف است برحق تعالی واجب. فصل دوم: 1- امام باید افضل از رعیت باشد، 2- طریق تعیین امام و تعیین امام به عهده کیست؟ 3- ضرورت معرفت امام از حیث نقل و عقل. فصل سوم: 1- امام مهدی کیست؟، 2- ولادت آن حضرت نزد تشیع، 3- اسماء گرامی آن حضرت و وجهه تسمیه آنان، 4- نسب امام زمان (عج) نزد علماء اهل سنت. فصل چهارم: صفات و ویژگی های امام زمان (عج)، 1- افضلیت امام بر انبیاء غیر از پیامبر اسلام، 2- آرزو داشتن حضرت موسی برای رسیدن به مقام حضرت (عج)، 3- خلیفه الله بودن 4- علوء مقام آن حضرت از مقام اصحاب، 5- ختم وصایت، 6- همراهی با ملائکه الهی فصل پنجم: فرمایشات رسول گرامی اسلام و ائمه اطهار درباره امام زمان، فصل ششم: 1- انتظار چیست؟ 2- آیا غیبت امر ممکن است و تحصیل آیه بر امکان غیبت 3- آیا مهدی زنده است؟ 4- علت انکار امام مهدی در غیبت، 5- دلیل بر بقاء امام زمان 6- بقاء افراد سه گانه، 7- بررسی برخی شبهات پیرامون امام زمان فصل هفتم: امام زمان در تأویل و تحلیل آیات و روایات از علمای عامه و خاصه.

علوی در لغت به معنای منسوب به علی است و در اصطلاح به کسی گفته می‌شود که حضرت علی را بر سه خلیفه دیگر ترجیح داده و پیرو آن حضرت است. علویان حدود 8 قرن پیش به سرزمین آناتولی آمدند و الان حدود یک سوم جمعیت ترکیه را تشکیل می‌دهند و حدود 20 الی 25 میلیون جمعیت دارند. در تمام مناطق ترکیه علویان زندگی می‌کنند ولی بیشتر آنها ساکن در غرب و جنوب ترکیه هستند. علویان از حیث ادب و هنر خیلی قوی هستند و از زمانی که به آناتولی آمدند ده‌ها شاعر برجسته ظهورکرده است که نمونه اشعار ایشان هم اکنون در منابع مربوطه در دسترس است. فشارهای حکومت عثمانی و تضییقات این حکومت بر علویان برای جلوگیری از ترویج عقاید و انجام مراسم و فعالیتهای مذهبی باعث شد که آنها از منابع و ارزشهای خودشان دور بمانند. و اما از زمان تشکیل حکومت جمهوری ترکیه چون تمام مراکز آموزش دینی اعم از مراکز سنی و غیر سنی بسته شد، مراکز علویان نیز تعطیل شد. و این نیز تأثیر بسزایی در دور ماندن آنها از فرهنگ و ارزشهای سنتی خودشان گشته است. علویان از حیث اعتقاد شیعه دوازده امامی هستند. اشعار آنها پر از مدح دوازده امام می‌باشد.و در ایمان خود خیلی قوی هستند. و اعتقاد به توحید و عدل و نبوت و امامت و معاد را در کتابهای خودشان ذکر کردند و توضیحاتی داده‌اند که با اعتقادات امامیه هیچ تفاوتی ندارد. علویان از حیث مذهب فقهی جعفری هستند و در کتابهای خودشان ذکر کرده‌اندو همبزرگان و دده‌های آنها بدون استثناء در تحقیقات میدانی ما گفته‌اند. ولی از جزئیات احکام به خاطر نبودن علماء ناآگاه هستند. اما بعد از انقلاب اسلامی در این زمینه پیشرفت خوبی حاصل کرده‌اند چون بعد از انقلاب اسلامی کتابهای زیادی ترجمه شده و اینها هم تأثیرات خودش را گذاشته است. علویان به ارزشهای اخلاقی کاملا پایبند هستند. آنها در میان مردم ترکیه با اخلاق و درستی و جوانمردی شناخته میشوند. می‌توان به مدد تبلیغات درست و تعلیم هر چه بیشتر معارف قرآن و اهل بیت، از نواقص عملی ایشان کاستو ایشان را با گذشته تاریخیشان بیشتر آشنا کرد.

گسترش تفکر نیهیلیستی و اندیشه های پوچ گرایی و یاس و ناامیدی بر عقاید بشر ،باعث پیدایش بی هویتی ،انحطاط خانواده و آسیب های روحی و روانی فراوان و گسترش جنایات بی شماری گردیده ودر برخی احیان انسان رابه خود کشی کشانده است . راه کارهای اندیشه ورزان امروزی در رویارویی با این بحران ها همانند خردگرایی و پدید آوردن مکاتب نو پا برای بنیان کنی این نابسامانی ها نه تنها افاده نکرده ،بلکه آنها را فزونی بخشید ه و بشر بیشتر گرفتار بی هویتی و پوچی گردیده است .گسترش افکار و شیوه های زندگی غرب د رجوامع مسلمان که به صورت تهاجمات فرهنگی و بی هویت کردن مردم و رواج اندیشه های پوچ گرایی به منظور حاکمیت بر ملت هاو استثمار آنها صورت می گیرد زنگ خطری است جدی که در تقابل با آن می باید راه کارهایی راه بردی در افکند . در میان آموزه های دینی اکسیر حیات بخش مهدویت ،موضوعی راه بردی و استراتژیک و آموزه ای است جامع ،جهانی ، اصیل و ریشه دار ،سرنوشت ساز ، متعلق به ما و عصر ما و تنها راه نجات انسان معاصر از منجلاب احساس پوچی و بی معنایی زندگی است که در فرهنگ تشیع در اوج کار آمدی عرضه شده است .اعتقاد به امامت و مهدویتاز عناصر استوار و مبنایی شیعه است که آن را متمایز می سازد به طوری که با نبود این مولفه ءذاتی اندیشه شیعه فرو می ریزد . این عنصر اصلی تفکر شیعه سبب پویایی و حیات آن شده به گونه ای که اعتقاد به مهدویت رکن و عامل اساسی تمام حرکت های آزادی بخش و تحول آفرین جوامع شیعه گشته است که مهمترین آنها انقلاب اسلامی ایران است . اعتقاد به مهدویت و انتظار به شکل اصیلش شاخصه هایی دارد که تحقق آنها در منتظران واقعی سبب شکل گرفتن انسانهایی استوار ،ولایت مدار ،عدالت خواه ،ساده زیست و تجمل ستیز ،مروج ارزشهای اصیل و برخوردار از زندگی معنادار و حیات طیبه قرآنی می گردد. این پژوهش به چگونگی تاثیر گذاری اندیشه مهدویت و مبانی آن در عبور از نیهیلیسم و بی معنایی زندگی می پردازد و ره آوردهای اعتقاد به حضور امام و انتظار سازنده را در رسیدن به حیات طیبه یعنی زندگی ولایت مدار انه بیان می کند .

این تحقیق تحت عنوان «احتکار و وظیفه حکومت اسلامی در برابر آن در فقه امامیه» دارای یک مقدمه، دو بخش، پنج فصل، شانزده مبحث و خاتمه می‌باشد.مقدمه تحقیق عبارت از کلیاتی است که در آن تعریف مسأله، بیان سوال‌های اصلی و فرعی، سابقه و ضرورت انجام تحقیق، فرضیه‌ها، هدف و روش تحقیق، روش گردآوری اطلاعات و ابزار آن و همچنین قلمرو تحقیق بیان گردیده است.فصل اوّل بخش نخست مربوط به مفهوم شناسی احتکار و مفاهیم مشابه آن بوده که معنای آن در لغت، در علم اقتصاد و در اصطلاح فقهاء آورده شده است.مفهوم احتکار با توجه به جنس و فصل آن، دو مفهوم مشابه دارد. احتکار از این دو مفهوم مشابه خود از نظر علم فقه و اقتصاد فرق‌های اساسی دارد.فصل دوّم مربوط به حکم و موارد احتکار با بیان ادلّه فقهی می‌‌باشد. درباره حکم احتکار میان فقهای امامیه دو دیدگاه اساسی وجود دارد. مشهور فقهاء قائل به حرام بودن احتکار، بعضی از فقهاء قائل به کراهت احتکار هستند. باتوجه به بررسی ادلّه هردو طرف، نظر حرام بودن احتکار دارای ادلّه محکم می‌باشد.موارد احتکار از نظر حکم اوّلی و حکم حکومتی با هم متفاوت است. در حکم اوّلی احتکار موارد آن منحصر در شش چیز، ولی در حکم حکومتی موارد احتکار شامل همه موادّ مایحتاج جامعه اسلامی می‌باشد.در فصل سوّم از عوامل زمینه‌ساز احتکار و همچنین آثار و عواقب زیانبار آن مثل آثار اخلاقی، اقتصادی و سیاسی- اجتماعی بحث شده است. و همچنین بیان شده است که انحصار اقتصادی همان شکل تغییر یافته احتکار است.فصل اول بخش دوم به راه‌های بازدارنده از سوی شارع مقدس در برابر احتکار و محتکر اختصاص یافته است.فصل دوم از بخش دوم به وظایف حکومت اسلامی برای مقابله با احتکار می‌پردازد.خاتمه تحقیق هم در بردارنده خلاصه و جمع‌بندی کلّ مطالب است.

از جمله مسائلی که در تاریخ پر فراز و نشیب بشر از چالش‌های همگانی و همه جایی بوده است اندیشه‌ی نجات و رسیدن به امنیت و آرامش در آخرالزمان بوده است، در بیشتر ادیان الهی مانند اسلام و مسیحیت با این اندیشه مواجه می‌شویم.در این میان نقش کتاب مکاشفات یوحنا، در پرداختن به دور نمایی از آینده جهان و ویژگی‌های آن از جایگاه ویژه ای برخوردار است. حال با بررسی و تبیین محتوای مکاشفات یوحنا و مقایسه‌ی آن با آیات قرآن کریم و روایات امامیه در مورد آخرالزمان می‌توان شباهت‌های زیادی را بین آنها مشاهده کرد، که این تشابهات، زمینه ای مناسب برای مقایسه‌ی دو دیدگاه می‌باشد، از جمله می‌توان به مباحث مشترکی مانند، ظهور و بروز پدیده‌های کیهانی و انسانی در آخرالزمان، ظهور مصلح و منجی، حکومت صالحان، خارج کردن شیطان از صحنه، شکست و نابودی نیروهای شرور، زندگی همراه با امنیت و آرامش اشاره کرد، صدور روایات فرجام شناسانه از یک منبع غیبی واحد و ابلاغ آنها بر پیامبران و مخاطبان خاص در ادیان آسمانی، باعث شده که بسیاری از این پیام‌های غیبی که در اصول معرفت و ارکان شریعت از همسانی و هم سخنی برخوردارند با همت پیروان ادیان الهی با گذشت زمان دستخوش تغییر جدی نگردیده و شکل کلی خود را حفظ کنند، در برخی موارد، که تفاوت‌های جزئی و اختلافات فرعی دیده می‌شود، این تمایزات ناشی از فرهنگ، اعتقادات و درک و فهم مخاطبان و مقتضیات زمان و مکان صدور، تصحیف و تحریف برخی از متون می‌باشد، در این بین آیات قرآن کریم و روایات امامیه به عنوان منابع متأخر و مکمل در سیر نزول معارف آخرت شناسی از جامعیت بیشتری برخوردار است.واژگان کلیدی: آخرالزمان، یوحنا، قرآن، شیعه، مکاشفه

بدن انسان ابزاری برای روح مجرد اوست. به وسیله این بدنو جسم است که روح می تواند، مکنونات خود را در این دنیا، متبلور و نمایان سازد. اما پس از قطع رابطه روح با این بدنو پس از اینکهروح امکان بهره وری از اینبدن را به عنوان یک ابزار و وسیلهنداشت؛ در وعائی دیگر و در نشئه ای متفاوت از حیات این دنیا، به فعالیت خود ادامه می دهد. روح در یک بدن مثالی شبیه بدن قبلی، متناسب با موقعیت و شرایط جدید ادامه حیات می دهد. این قالب جدید که روحآن را به کار می گیرد؛ بدن مثالی نامیده می شود. که از نظر اندازه و شکل، همچون بدن صاحب آن روح، در زندگی این دنیا می باشد؛ اما از نظر سایر ویژگیها، مثل جرم و وزن، متفاوت با آن است. باتجلی روح در این بدن و جــسم جدیدکه جسم برزخی نامیده می شود؛ در نشئه جدید از حیاتخود، به فعالیت ادامه می‌دهد. اما این حیات جدید، همراه لذایذ یا رنجهای ویژه ای است. این لذایذ یا رنجها، نتیجه افکار، عقاید، اعمال، نیّات، صفات و ملکات راسخ در نفس است که در طول حیات دنیوی فراهم نموده است.این پژوهش، با کمک دلایل نقلی،از آیات و روایات،و تفسیرآن از منظر بزرگان اهل تفسیر(اعم از شیعه و سنی)و دلایل عقلی، به اثبات این موضوع می پردازد که روح، مراحل مختلف حیات را طی می کند. و انسان در مسیر تکاملی خود، بعد از نشئه دنیا وپس از مرگ، در نشئه جدیدی از حیات، به نام عالم برزخ قرار می گیرد. و نشان می دهد که حیات انسان پس از مرگ دنیوی، متوقف نمی شود.

سعادت انسان، هدایت و رسیدن به مقام والای انسانیت، نجات از قید و بند اسارت، دست یافتن به مقام عبودیت و یکتا پرستی جز در پرتو هدایت ائمه معصومین و قبول ولایت آن ها ممکن نیست؛ از این رو شناخت ائمه معصومین از دیدگاه قرآن یکی از مهم ترین و لازم ترین کارها در این زمینه است. این پایان نامه با موضوع « امامت در قرآن از دیدگاه فریقین» در چهار فصل ارائه شده است: در فصل اول، پیشینه تاریخی بحث امامت، ضرورت موضوع، معنای لغوی و ا صطلاحی امام، موارد استعمال کلمه امام در قرآن، اهمیّت امامت نزد فریقین، جایگاه امامت در قرآن و برتری آن بر نبوّت و فرق بین نبوت و امامت بررسی شده است. در فصل دوم، علم امام درقرآن، ضرورت آگاهی رهبری جامعه اسلامی از نظر قرآن، دیدگاه امامیه درباره علم امام، دیدگاه اهل سنّت درباره علم امام و نقد آن، ادّله جواز تقدیم مفضول بر فاضل و نقد آن معرفی راسخین در علم، مراد از اتوالعلم در آیه شریفه 49 عنکبوت و تنها مصداق من عنده علم الکتاب(رعد_43) مورد بررسی قرار گرفته است. در فصل سوم به بررسی عصمت امام در قرآن، ضرورت عصمت برای مقام امامت، معنای لغوی و اصطلاحی عصمت، دیدگاه اهل سنّت درباره عصمت، بررسی دیدگاه اهل سنّت پیرامون آیه شریفه 124 بقره و دیدگاه امامیه پیرامون آیه شریفه 59 نساء پرداخته شده است. فصل چهارم به بررسی راه های تعیین امام و بررسی آیات مربوط به ولایت و امامت علی (ع) از دیدگاه فریقین پرداخته است. انسان کامل از منظر قرآن و روایات موسوی، سید حسن شهاب. کارشناسی ارشد فقه و معارف اسلامی. مدرسه عالی فقه و معارف اسلامی. استاد راهنما: قدردان قرا ملکی، محمد حسن. استاد مشاور: حسینیان، محمدجعفر. 1380.103 صفحه. تعداد منابع: 27. کلید واژه انسان، کامل، فلاسفه، مکاتب، افلاطون، ارسطو، ژان پل سارتر، نیچه، ابوعلی سینا، صدر المتألهین، عرفا، ابن عربی، مولوی، ملکوتی، حیوانی، پیامبر|، امیرالمومنین(ع)، خود شناسی، آزادی، حق، تواضع، امام حسن×، زیاده طلبی، جهالت، سکوت، ابراهیم(س)چکیده این تحقیق با عنوان « انسان کامل از منظرقرآن و روایات» در پنج فصل تنظیم شده است: فصل اول به بررسی کلیات، ضرورت موضوع، هدف و روش تحقیق، تعریف انسان و انسان شناسی اختصاص دارد. نویسنده هدف از این تحقیق را آگاهی از تفاسیر مکاتب و دانشمندان بزرگ آن ها درباره انسان کامل و آشنایی با تفسیر انسان کامل از منظر قرآن مجید و روایات معرفی کرده است. فصل دوم به بررسی دیدگاه ها، آرای فلاسفه مغرب زمین(افلاطون، ارسطو، ژان پل سارتر و نیچه)، آرای فلاسفه اسلامی( ابوعلی سینا، فلاسفه قدیم و صدرالمتألهین)، آرای عرفا (ابن عربی و مولوی) و تحلیل و بررسی آرا و بیان نظریه مختار، پرداخته است. فصل سوم، انسان کامل از منظر قرآن مجید را طی سه گفتار ( ابعاد ملکوتی انسان، ویژگی های انسان کامل و ابعاد حیوانی انسان مورد بررسی قرار داده است. فصل چهارم به بررسی انسان کامل و صفات آن از منظر پیامبر اکرم|، امیرالمومنین(ع) (خود شناسی، آزادی خواهی، گفتار حق، رفتار با تواضع، گوش دادن به دانش های سودمند و...) و امام حسن مجتبی(ع) ( بی اهمیّت بودن دنیا در نظر او، پرهیز از زیاده طلبی، دوری از جهالت، سکوت حکیمانه و...) اختصاص یافته است. در فصل پنجم، ابعاد کمالی حضرت ابراهیم (س)، پیامبر اکرم| و امیر المومنین علی (ع) پرداخته شده است.

در این تحقیق برآنیم تا تفسیری تطبیقی از سوره کهف(آیات 1 تا 59) از روایات موجود فریقین در ذیل آیات ارائه دهیم و هدف از آن روشن نمودن نقاط اختلاف و اشتراک بین دو گروه می‌باشد تا معین گردد کدامین مذهب به مباحث معرفت‌شناختی بیشتر پرداخته است.برای این کار علاوه بر منابع مهم فریقین در تفسیر، چه تفاسیر اجتهادی و چه تفاسیر روایی بیشترین بهره را از تفسیر نورالثقلین در روایات شیعه و تفسیر الدرالمنثور در روایات اهل سنت برده‌ایم. همچنین از بسیاری کتب دیگر که ما را در ارائه هر چه بهتر بحث یاری می‌کردند استفاده شده است.تحقیق مورد بحث شامل پنج فصل می‌باشد که فصل اول بیانگر کلیات مورد بحث در تحقیق است، در فصل دوم به تفسیر روایی آیات پرداخته شده است، فصل سوم کار گونه-شناسی روایات را بر عهده دارد تا روشن گردد کدام گونه روایی بیشترین مورد را به خود اختصاص داده است و در فصل چهارم آسیب‌های موجود در روایات شناسایی شده و سعی بر این بوده تا آسیب‌ها به نوعی برطرف گردد و در انتها آموزه‌های هدایتی که از آین آیات به دست می‌آید بیان شده است معارفی که بیشتر درباره مسائل اعتقادی از جمله توحید و معاد می‌باشد.