جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

هر چند تاکنون در باب رابطه اخلاق و شریعت و نیز ارتباط متقابل آن دو با علوم گوناگون، از جمله سیاست، پژوهش های بسیاری صورت گرفته، تصویر روشنی از ارتباط اخلاق و سیاست در پرتو شریعت، برای حل ابهامات موجود، ارائه نشده است. در این خصوص، ملاصدرای شیرازی، برای نشان دادن نسبت اخلاق و سیاست، دستگاه فلسفی ویژه ای بنا نهاد (حکمت متعالیه)، که جامع عقل و وحی بود، هر چند باید به این سوال پاسخ داد که او چگونه توانست به این امر توفیق یابد (سوال). در حکمت متعالیه، اخلاق، به دلیل سیراب شدن از دو منبع عقل و وحی، دارای قابلیت لازم برای ارتباط یافتن با سیاست است (فرضیه).بررسی ارتباط حکمت و شریعت در حکمت متعالیه و سپس واکاوی رابطه اخلاق و سیاست راهی برای سنجش فرضیه مقاله حاضر است (روش). در این مقاله درصدد بوده ایم نشان دهیم اخلاق برخاسته از دو منبع حکمت و شریعت، با نگاهی جامع به ابعاد انسان و جامعه، می تواند نویدبخش مدینه فاضله باشد (هدف). لزوم توجه هم زمان به حکمت، شریعت، اخلاق، انسان و جامعه، به منزله لوازم دستیابی به مدینه فاضله، از نتایجی است که در این مقاله بدان دست یافته ایم (یافته ها).

لطفا برای مشاهده چکیده به متن کامل (PDF) مراجعه فرمایید.

---

‫در اين پايان‌نامه فرايند ادراک حسي از ديدگاه دانش علوم تجربي يا علم فيزيولوژيک و حکمت متعاليه صدرايي از طريق منابع کتابخانه‌اي و اينترنتي و مشاوره با اساتيد اين دو فن گردآوري و مطالعه و تحليل شده و در چهار بخش ارائه گرديده است. نگارنده پس از بررسي، به اين نتيجه رسيده است که فرايند ادراک حسي، صرفا محصول واکنش‌هاي فيزيولوژيک سيستم عصبي و يا معلول نفس به تنهايي نيست؛ بلکه نفس و قواي آن مدرک حقيقي است و فعاليت فيزيولوژيک سيستم ادراکي، نقش اعدادي در فرايند ادراک دارد. ملاصدرا بر خلاف بسياري از فيلسوفان گذشته مانند افلاطون که معتقد بودند سيستم يادگيري به معناي يادآوري آن چيزهايي است که انسان از قبل در عالم مُثُل آموخته است، معتقد به خالي بودن ذهن انسان از بدو تولد مي‌باشد و بر اين باور است که سير تکوين ادراک، از ادراکات حسي آغاز مي‌شود و ضمن تکامل نفس، مراتب حسي، خيالي و عقلي را مي‌پيمايد. وي معتقد است: علم و ادراک، وجود مجرد و ذومراتبي است که از يک سو به بدن جسماني و از سوي ديگر به نفس غيرمادي مرتبط است و محصول اين ارتباط دو سويه مي‌باشد. البته صدرا بين نفس و بدن، چيزي به نام روح بخاري را به عنوان رابط تصوير کرده است که نگارنده آن را نمي‌پذيرد. وي تحقيق نسبتاً جامعي در باره مباني فيزيولوژيک ادراک حسي، از زمان انعقاد نطفه و دوره جنيني انجام داده و نحوه تشکيل مغز و سيستم عصبي، نقش نورو بيولوژيک سيستم ادراکي و شيوه انتقال پيام‌ها در اين سيستم، نحوه پردازش اطلاعات، ارتباط ادراک و حواس پنج‌گانه، و مفهوم يادگيري و حافظه در اين فرايند را به نحو علمي بيان کرده است. از سوي ديگر مطالعه مفصلي در انديشه فيلسوفان، از يونان باستان گرفته تا متکلمان و فيلسوفان جديد غرب و فلاسفه اسلامي در باره علم و ادراک را انجام داده و بهترين نظريه را نظريه حکمت صدرايي دانسته و به تبيين آن پرداخته است و يافته‌هاي علوم تجربي را نيز همسو با ديدگاه ملاصدرا مي‌داند.