جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

شناخت عوامل آرامش و اضطراب، موضوعی است که در این تحقیق از دیدگاه قرآن و سنت مورد تحلیل و بررسی قرار گرفته است، به همین منظور ابتدا به حوزه معنایی اضطراب و آرامش در لغت، آیات و روایات و نیز به مفهوم اضطراب در روان‌شناسی، توجه گردیده و سپس با متقابل خواندن آرامش با اضطراب، همانند دو حالت بیماری و سلامتی انسان، بررسی عوامل اضطرابهای مخرب، و آرامش مفید، مورد اهتمام ویژه قرار گرفته است که در این بخش نخست عوامل اضطراب به سه دسته کلی شناختی، رفتاری، و اخلاقی-روانی، تقسیم و زیرمجموعه‌های هر یک مورد کنکاش واقع شده است. در این خصوص با تمسک به ظواهرآیات و روایات، شرک‌ورزی، خدافراموشی، از خود بیگانگی، و جهل به معمای هستی و فنا، مهمترین عوامل شناختی اضطراب شناخته شده و در مقام تحلیل، زندگی فرد جاهل به مقام پروردگار، مملو از ترس، اندوه، و پراضطراب معرفی گردیده است.این پژوهش یکی از پیامدهای خودبیگانگی را عدم تعادل روانی و اضطراب دانسته و بر اضطراب‌زایی جهل به معمای هستی و فنا، نیز تأکید نموده است. در بخش عوامل رفتاری، با ذکر مستندات قرآنی و حدیثی، گناه موجب عذاب وجدان و در نهایت عامل اضطراب تلقی شده و دنیاپرستی و عوامل اخلاقی مانند برخی مراتب حسدورزی نیز، مایه اضطراب و زوال آرامش فکری مطرح گردیده است. در فصل دیگر با تأثیرگزار خواندن تفکر و بینش بر نگرشهای عینی، رفتار، عواطف و احساسات با تکیه بر آیات و روایات، خداباوری و ایمان به غیب عامل مهم آرامش به شمار رفته است و چنین تحلیل گردیده که ایمان، ضمن پاسخ‌دهی به پرسشهای بنیادین از راه خوش بین ساختن انسان به سیر جهان، چهره جهان را در نظر انسان مومن زیبا و سختیهای آنرا قابل تحمل جلوه میدهد، زیرا او هر واقعه‌ای را انعکاسی از مشیت الهی می‌داند. اعتقاد و رضا به قضا و قدر الهی و توکل نیز با استناد به آیات و روایات، موجب آرامش درونی دانسته شده است. سپس با اشاره به تأکید اسلام بر خودشناسی، از آن به عنوان دیگر عامل شناختی آرامش یاد و از نقش نماز، دعا، صبر و تقوا نیز به عنوان عوامل رفتاری-عملی ایجاد آرامش، نام برده است. با توجه به ظواهر برخی متون دینی، به تأثیر خواب شبانه و همسر در آرامش فرد به حیث عوامل محیطی اشاره گردیده است. در نتیجه، بر اینکه رهیافتهای شناختی و نیز راهکار رفتاری-عملی، از نگاه قرآن و سنت، برجسته‌ترین رهیافتهای مواجهه با اضطراب و کسب آرامش است تأکید و ضمن اشاره به اظهارات و یافته‌های تجربی برخی دانشمندان، مبنی بر اثبات نقش برجسته شناخت و ایمان، در این زمینه، بر اختصاصی خواندن رهیافت "رفتاری-عملی" به قرآن و سنت، پافشاری و درنهایت، با ناکام دانستن تلاشهای بشری در مهار اضطراب و ایجاد آرامش بر ضرورت روآوری انسان به معنویت و دین توصیه و بر نقش بی‌بدیل آن، در جهت حل مشکلات روانی و پیشگیری و کاهش اضطراب بشر معاصر، با توجه به پیامدهای جهانی شدن، و روند رو به رشد احساس بی‌هویتی تأکید شده است.

یک مقدمه و پنج فصل است. مقدمه ضرورت بحث: مسأله معاد ارتباط تنگاتنگی با ذات انسان دارد و راز و رمز نهفته در وجود انسان معنی و تفسیر می‌کند. و لذا بحث مورد نظر ضرورت پیدا می‌کند. اما فصل اول: ماهیت و حقیقت معنی و تفسیر شده که مرگ به دیده قرآن توفی انفس است و در آخر فصل اثبات شده که مرگ یک نوع نعمت و رحمت است. فصل دوم:علل وحشت از مرگ بررسی شده که سه تاست، عدم شناخت کافی از مرگ، دل بستن به دنیا، پرونده تاریک انسان و آنگاه راههای علاج وحشت از مرگ بیان شده است که سه امر است، معرفت کافی از مرگ، دل بریدن ازدنیا، توبه در پیشگاه خداوند. فصل سوم:به بررسی آثار ایمان به معاد و قیامت پرداخته شده و چندین اثر مهم برای آن ذکر گردیده است. فصل چهارم:به کیفیت بازگشت انسان اشاره شده است و با استناد به قرآن و روایات اثبات شده که بازگشت انسان هم روحانی است و هم جسمانی. فصل پنجم: از کیفیت اعمال سخن گفته شده و با تمسک به قرآن و روایات اثبات شده است که در فردای قیامت خود اعمال انسان مجسم می‌شود و عدالت خداوند در همین امر هویدا است.

بروز شکاف میان امت اسلامی و تقسیم ابتدایی آن‌ها به دو گروه شیعه و سنی، حاصل اختلاف در نوع برداشت از واقعه غدیر، به‌ویژه خطبه و حدیث غدیر، است. این پژوهش بر آن است تا برداشت‌های مختلف از حدیث غدیر را از دیدگاه فریقین بررسی نماید. با وجود واقعه غدیر، جایی برای اختلاف و تشتّت امت اسلامی پس از وفات رسول اکرم (ص) نبود؛ اما با این حال، مشاهده اختلافات عقیدتی و حضور حکام نالایق و خودکامه، نشان از عدم درک صحیح از حدیث غدیر و سوء استفاده تشنگان قدرت از این وضعیت دارد. برای دلالت حدیث غدیر بر جانشینی امام علی( به‌جای رسول خدا(، نشانه‌هایی وجود دارد که از آن جمله می‌توان به مکان غدیر، زمان تجمع حجاج، طرح موضوع در اجتماع بزرگ مسلمین، ایراد خطبه‌ای بلند، معرفی صریح علی( به‌عنوان جانشین، و مراسم ویژه بیعت اشاره کرد. اهمیت جایگاه حدیث غدیر در مسأله خلافت و جانشینی پیامبر آن‌قدر سرنوشت‌ساز است، که حضرت علی( پس از جریان سقیفه، در رویارویی با غاصبان خلافت و در محاجه‌ها و مناشدات خود، انتخابش در غدیر را به‌عنوان یکی از امتیازات خود برشمرده است. به‌علاوه، حضرت فاطمه(، اصحاب پیامبر، و ائمه( هم در دلالت‌ها و احتجاجات خود، بارها به واقعه غدیر اشاره کرده‌اند. البته در کنار این شواهد و مویدات روایی و تاریخی، امامیه دلایل عقلی را نیز بر دلالت‌های دیگر افزوده و با قدرت عقل، موضوع جانشینی حضرت را به اثبات رسانده‌اند. علی‌رغم وجود حدیث غدیر در منابع مهم اهل سنت، عده‌ای آن را منکر شده و ادعا نموده‌اند که چنین حدیثی وجود خارجی ندارد و در حقیقت، ساخته و پرداخته شیعیان است. اما با همه این تفاصیل و تفاسیر، روایات متعددی وجود دارد که شیخین علی‌رغم غصب مقام و موقعیت امام علی(، بر ممتاز بودن آن حضرت صحّه گذاشته و به اطرافیان خود توصیه می‌کردند تا با خاندان پیامبر مدارا کنند.

چکیده ندارد.

این پایان نامه در موضوع حکومت صالحان و آینده بشریت از دیدگاه قرآن و حدیث تدوین گردیده و هدف از تدوین، بیان آموزه های وحیانی یعنی قرآن و حدیث در ارتباط، بین این دو موضوع «حکومت صالحان» و «آینده بشریت» است که چگونه این دو موضوع با هم در یک جا تحقق پیدا می کند؟ و نگاه قرآن و حدیث در این مورد چگونه است که مجموع این مباحث در سه فصل بیان گردیده: فصل اول، به کلیات پرداخته شده، از جمله در موضوعات تعاریف حکومت و حاکمیت، صالحان و بیان مفهوم جهانی شدن و همچنین جهانی شدن از دیدگاه آموزه های اسلامی پرداخته شده است. فصل دوم، به نمونه هایی از حکومت صالحان اشاره گردیده که ابتدا به حکومت صالحان از دید آموزه های وحیانی اشاره گردیده و دیگر اینکه تئوری حکومت صالحان در زمان حضور معصوم (ع) و همچنین زمان غیبت را به عنوان الگو و موید این بحث آورده ایم. فصل سوم: موعود ادیان و ملل جهان و یا به تعبیری مصلح جهانی را از دیدگاه ادیان بررسی نموده و در ادامه به آیات قرآنی استناد گردیده و بعد دیدگاه مذاهب اسلامی را بیان نموده ایم.

رساله حاضر درباره ریا از منظر قرآن کریم و روایات است که از پنج فصل تشکیل شده است: در فصل اوّل مطالب مرسوم از قبیل بیان مسأله، ضرورت تحقیق، پیشینه تحقیق، پرسش‌های تحقیق، اهداف و نوآوری تحقیق، فرضیه‌های تحقیق، واژه‌های کلیدی تحقیق‌ و واژه‌های مشابه و مخالف پرداخته شده است.در فصل دوم: نخست اقسام ریا از جهت متعلّق و از ناحیه حکم مطرح شده و سپس به توضیح هر کدام پرداخته شده است.در فصل سوم: مهم‌ترین عوامل ریا؛ یعنی ایمان نداشتن به خداوند متعال، باور نداشتن روز قیامت، خواسته‌های نفس امّاره، وسوسه‌های شیطان، دلبستن به دنیا،‌آرزوهای طولانی، چشمداشت به داشته‌های دیگران، نادانی،‌ فرار از نکوهش، دوستان ناباب، ستایش مدّاحان، دوست داشتن ستایش، فخر فروشی و قدرت خواهی از علت‌های مهمّی ریا به حساب آمده‌اند. در این فصل نیز نشانه‌های ریاکاران: نفاق و دورویی، مردم محوری، کسالت در خلوت، نشاط در جمع، خدعه و نیرنگ ودنیا محوری مورد بحث و بررسی قرار گرفته است.در فصل چهارم: در آغاز پیامدهای سوء مهمّی فردی دنیوی ریاکاری: بیماری روان، اضطراب و ناآرامی روحی، دوستی با شیطان، توهین به خداوند متعال، دشمنی با خداوند، واگذاری ریاکاران به دیگران،‌ بی‌آبروی در دنیا، و نرسیدن به هدف سپس به پیامدهای سوء اجتماعی ریا: از بین رفتن همبستگی، بی‌ریشه شدن کارها، وقوع زلزله، عدم استجابت دعا، فساد و تباهی جامعه شرک به خداوند، پرداخته شده است. در پایان بعضی از پیامدهای سوء اخروی آن از قبیل: احباط عمل یا نابود شدن کارها، نرسیدن به پاداش، رسوایی روز قیامت، دوری از رحمت خدا و سخت‌ترین جزا تذکّر داده شده است.در فصل پنجم: در آغاز روش‌های پیشگیری از ریا؛ یعنی خودشناسی، ایمان به خداوند متعال، تأمّل در پیامدهای ریا، خوف و رجا، استعاذه به خداوند متعال،‌ محاسبه نفس، ذکر و یاد مرگ، خلوص در کارها،‌ نیایش و توسّل به خداوند سپس به روش‌های درمان ریا؛ یعنی توبه یا بازگشت به سوی خدا، پی جویی و درمان ریشه‌های ریا، جلوگیری از غلبه هوای نفس، دریافت واقعیت‌ دنیا، همنشینی با بیداردلان، ذکر و یاد خداوند متعال، تمسّک به قرآن مجید، انجام پنهانی امور خیر، تفکّر در امور، واگذاری کارها به خداوند متعال، مورد بحث و بررسی قرار گرفته است.در پایان جمع بندی و نتیجه نهایی صورت گرفته است.

در این پژوهش موضوع تواضع و تکبر در قرآن و حدیث مورد بررسی قرار گرفته که دارای پنج فصل می‌باشد. فصل اول مربوط به کلیات تحقیق است که در آن به تبیین تحقیق، پیشینه تحقیق،‌ اهمیت و ضرورت تحقیق،‌روش تحقیق،‌سوالهای تحقیق،‌مفهوم شناسی تواضع و تکبر و واژه های آنها و جایگاه تواضع و تکبر در نظام اخلاقی اسلامی ذکر کرده‌ایم. در فصل دوم به اقسام و مصادیق تواضع و تکبر پرداخته شده‌است که من جمله تواضع و تکبر در برابر خداوند و مصادیق آنها و تواضع و تکبر پرداخته شده‌است که من جمله تواضع و تکبر در برابر خداوند و مصادیق آنها و تواضع پیامبر اسلام در برابر مردم و مصادیق آنها را ذکر کردیم.اما در فصل سوم عوامل پیدایش تواضع و تکبر را بیان کردیم که از آنها و نیز توضیح مختصری می‌دهیم عوامل تواضع، ‌شناخت فلسفه آفرینش، عبودیت‌ و شکر به شاهد نعمت را بر اساس آیات و روایات مورد تحقیق قرار دادیم. اما در فصل چهارم: آثار تواضع و تکبر در زندگی اجتماعی و فردی از دیدگاه قرآن و حدیث مورد بررسی قرار گرفته که از آن جمله ارتباط به خدا و رفعت و بلندی در دانش به عنوان تواضع و جلب محبت مردم و ادب احترام به دیگران را و همچنین تکبر فردی و اجتماعی منوط از مقام ولایش و محرومیت از علم و حکمت غیر ذلک در آیات و روایات بررسی کردیم. اما در فصل پنجم به روش ایجاد تواضع و از بین بردن تکبر که مشتمل بر این مطلب که روش علمی معرفت نفس و روش عملی آن را با تمسک به آیات و رویات بررسی کردیم نیز جمع بندی، نتیجه گیری،‌ توصیه و پیشنهادات را در فصل فوق بیان نمودیم.

چکیده ندارد.