جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

«البراهین القاطعة فی شرح تجرید العقائد الساطعة» تالیف محمد جعفر استرآبادی، شرحی است به زبان عربی بر تجرید الاعتقاد اثر خواجه نصیر طوسی. مقدمه کتاب درباره زندگی و احوال خواجه نصیر و متن تجرید الاعتقاد است. مولف قبل از پرداختن به مباحث اصلی کتاب به بیان معنای بسم الله الرحمن الرحیم می‌ پردازد و پس از آن طی شش مقصد به بررسی موضوعاتی در زمینه الهیات به معنی اعم و نیز الهیات به معنی اخص می‌ نشيند. استرآبادی قبل از ورود به مباحث اصلی کتاب پنج مقدمه ذیل را ذکر می‌ کند: در اولین مقدمه به بیان تفاوت علم کلام با علم تصوف (عرفان) می‌ پردازد. در مقدمه دوم به بیان موضوع کلام می‌ پردازد و موضوع علم کلام را مبدا و معاد معرفی می‌ کند. در مقدمه سوم به بیان فائده علم کلام می‌ پردازد. در مقدمه چهارم به یادآوری این نکته می‌ پردازد که علم کلام می‌ تواند به عنوان دانشی که تمام علوم شرعی بر محور آن بچرخد در نظر گرفته شود. مقدمه پنچم به بیان فرق اصول دین و اصول مذهب اختصاص یافته است و این موضوعی است که استرآبادی به تفصیل درباره آن به بحث نشسته است. مولف، در جلد اول به مباحث ذيل مي پردازد: مقصد اول: فی الامور العامه. مقصد ثانی: فی الجواهر و الاعراض.

انتخاب :

مشخصات اثر

ثبت نظر

عنوان :

تحفة المحمدیة فی کشف الأسرار الکلامیة المجلد2

نویسنده:

محمد طاهر آل شبیر الخاقانی

نوع منبع :

کتاب

منابع دیجیتالی :

نسخه PDF فهرست

وضعیت نشر :

قم: انوارالهدی,

زبان :

عربی

کلیدواژه‌های اصلی :

عقاید اسلامی , 13. علم کلام , تجرید الاعتقاد: خواجه نصیر , فصوص الحکم: ابن عربی , توحید صدوق , کتب کلام شیعه , کشف المراد: علامه حلی , شفاء: ابن سینا , اشارات و تنبیهات: ابن سینا , الشواهد الربوبیّة: ملاصدرا , شرح اشارات: خواجه نصیر الدین طوسی , فتوحات مکیه: ابن عربی , شرح فصوص الحکم: داود قیصری , بحار الانوار: علامه مجلسی , 01- کافی : شیخ کلینی , من لا یحضره الفقیه , استبصار , وسائل الشیعه , وافی , تفسیر مجمع البیان (اجتهادى‌) , شرح المقاصد: تفتازانی , شرح تجرید فاضل قوشچی , شرح مواقف: شریف جرجانی

کلیدواژه‌های فرعی :

اصل معاد , معاد جسمانی , معاد روحانی , احوال معاد , قیامت , آیات معاد ,

شابک (isbn):

978-600-292-027-0

چکیده :

جلد دوم از مجموعه دو جلدی تحفه المحمدیه درباره بحث معاد و مسائل پیرامون آن می باشد.

انتخاب :

مشخصات اثر

ثبت نظر

عنوان :

تحفة المحمدیة، فی کشف الأسرار الکلامیة المجلد1

نویسنده:

محمد طاهر آل شبیر الخاقانی

نوع منبع :

کتاب , مدخل آثار(دانشنامه آثار)

منابع دیجیتالی :

نسخه PDF فهرست

وضعیت نشر :

قم: انوارالهدی,

زبان :

عربی

کلیدواژه‌های اصلی :

عقاید اسلامی , 13. علم کلام , تجرید الاعتقاد: خواجه نصیر , فصوص الحکم: ابن عربی , توحید صدوق , کتب کلام شیعه , کشف المراد: علامه حلی , اشارات و تنبیهات: ابن سینا , شرح اشارات: خواجه نصیر الدین طوسی , فتوحات مکیه: ابن عربی , بحار الانوار: علامه مجلسی , من لا یحضره الفقیه , استبصار , مستدرک الوسائل , وسائل الشیعه , تفسیر مجمع البیان (اجتهادى‌) , شرح المقاصد: تفتازانی , شرح تجرید فاضل قوشچی

کلیدواژه‌های فرعی :

اصل امامت , اصل توحید , اصل عدل , اصل نبوت ,

شابک (isbn):

978-600-292-028-7

چکیده :

جلد اول از مجموعه دو جلدی تحفه المحمدیه ص درباره اصل توحید، عدل ، نبوت و امامت و مسائل پیرامون آن می باشد.

انتخاب :

مشخصات اثر

ثبت نظر

عنوان :

معارج الفهم فی شرح النظم

نویسنده:

حسن بن یوسف علامه حلی؛ محققان: عبدالعلی صاحبی، عین الله یداللهی، محمد زارعی افین، محمد قائمی

نوع منبع :

کتاب , نقد دیدگاه و آثار(دفاعیه، ردیه و پاسخ به شبهات) , شرح اثر

منابع دیجیتالی :

نسخه PDF فهرست معرفی کتاب

وضعیت نشر :

مشهد: مجمع البحوث الاسلامیة,

زبان :

عربی

کلیدواژه‌های اصلی :

اصول دین , عقاید شیعه امامیه , 13. علم کلام , تجرید الاعتقاد: خواجه نصیر , توحید صدوق , تفسیر کبیر : فلسفی و کلامی: فخر رازی , کتب کلام شیعه , کشف المراد: علامه حلی , الغیبة: نعمانی , شفاء: ابن سینا , اشارات و تنبیهات: ابن سینا , شرح اشارات: خواجه نصیر الدین طوسی , بحار الانوار: علامه مجلسی , 01- کافی : شیخ کلینی , وافی , تفسیر مجمع البیان (اجتهادى‌) , شرح تجرید فاضل قوشچی

کلیدواژه‌های فرعی :

01. خداشناسی (کلام) , 17. فرق کلامی , اثبات خدا , امام شناسی , پیامبر شناسی , صفات الهی , معاد شناسی(کلام اسلامی ذیل فرجام شناسی) , امامت , حدوث عالم Ḥudūt̲h̲ al-ʿĀlam , معاد(کلام) , نبوت , وجوب نظر , آیات امامت امام علی (ع) , احادیث امامت امام علی(ع) , عدل الهی , امامت امام علی(ع) , نص رسول الله (ص) بر امامت حضرت علی (ع) , براهین خداشناسی , دفاعیه، ردیه و پاسخ به شبهات , اثبات امامت امام علی (ع) , برهان حدوث ,

فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :

علامه حلی

کد کنگره:

1388 60217ن8ع/BP210/5

چکیده :

علامه حسن بن یوسف حلی كتاب «معارج الفهم فى شرح النظم» را در علم كلام نوشته است. اين كتاب در واقع شرح «نظم البراهين فى اصول الدين» از خود مؤلف است كه در قرن هشتم به زبان عربى نوشته شده است. علامه در اين كتاب قبل از ورود در مباحث اصول دين دو باب مبسوطا در مسئله نظر و حدوث باز نموده است. ايشان اول نظر را به «هو ترتيب امور ذهنيه يتوصل بها» إلى اخر تعريف مى‌ كند. علامه سپس دليل فقهى را مفيد علم دانسته و اين قول كه دليل نقلى متوقف بر ظنيّات عشر مى‌ باشد را باطل مى‌ داند. ايشان طرق استدلال را به طريق قياس، استقرا و تمثيل مى‌ داند. وى در مبحث قياس وارد مسائل منطقى شده و انواع قياس را با توضيحات لازم بيان مى‌ نمايد. باب دوم، معارج الفهم فى شرح النظم، همان طور كه گفته شد، در مورد حدوث است. ايشان در اين باب براهين حدوث عالم را ذكر كرده و به شبهات مطرح شده، در اين زمينه پاسخ مى‌ دهد. وى اصول دين را از مسئله توحيد آغاز مى‌ كند و دو برهان براى وجود صانع ذكر مى‌ كند. برهان اولى كه ذكر مى‌ كند، برهان حدوث است به اين صورت كه مى‌ فرمايد عالم محدث است و هر محدثى نياز به محدث دارد. پس عالم نياز به محدث دارد. دوّمين برهان را نيز كه اوثق از برهان اول مى‌ داند علامه حلى احكام قدرت را بيان نموده و براهين اثبات قدرت خدا را متذكر مى‌ گردد، سپس رد پنج مذهبى كه باطل مى‌ داند، را ذكر مى‌ كند. وى بعد از طرح مباحثى در اين زمينه و بيان احكام علم وارد بحث از ارادۀ الهى گرديده، مى‌ فرمايد مسلمين اختلاف در معانى مريد دارند با اين كه ارادۀ الهى به آنها با توجه به وصف حق تعالى نفس خود را به مريد ثابت است. علامه حلّى در كلام الهى نيز به قول اشاعره و معتزله و حنابله در حدوث و قدم كلام اشاره مى‌ كند. وى در بحث از وجودى و غير وجودى بودن صفات الهى وجودى بودنشان را با توجه به اين كه در صورت وجودى نبودن حملشان بر معدوم جايز مى‌گرديد، ثابت مى‌ كند. پنجمين باب كتاب در مورد نبوت است. در باب امامت، علامّه نخست امامت را از طريق قاعده لطف لازم شمرده، امامت را به اين صورت تعريف مى‌ نمايد كه «الامامة رئاسة عامّة فى امور الدين و الدنيا شخص من الاشخاص»، بعد اعتراضات نسبت به امامت را آورده و ردشان مى‌ نمايد. آخرين باب كتاب، معارج الفهم فى شرح النظم علامۀ حلّى در مورد معاد است.

انتخاب :

مشخصات اثر

ثبت نظر

عنوان :

تصحیح حاشیه شرح تجرید الاعتقاد اثر میرصدرالدین دشتکی

نویسنده:

محمد رضا اثنی عشری

نوع منبع :

رساله تحصیلی , شرح اثر , حاشیه،پاورقی وتعلیق , کتابخانه عمومی

وضعیت نشر :

موسسه پژوهشی حکمت و فلسفه ایران: ,

زبان :

فارسی

کلیدواژه‌های اصلی :

تجرید الاعتقاد: خواجه نصیر

فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :

غلامحسین ابراهیمی دینانی

انتخاب :

مشخصات اثر

ثبت نظر

عنوان :

شرح الفصول النصیریة

نویسنده:

عبد الوهاب بن علی الاسترابادی

نوع منبع :

کتاب , شرح اثر

منابع دیجیتالی :

نسخه PDF فهرست

زبان :

عربی

کلیدواژه‌های اصلی :

اصل امامت , اصل توحید , اصل عدل , اصل معاد , اصل نبوت , عقاید شیعه امامیه , معرفت اصول دین , تعلیم اصول دین(افعال انبیاء) , 13. علم کلام , دفع شبهات , تجرید الاعتقاد: خواجه نصیر , فرق الشیعة (نوبختی) , توحید صدوق , تفسیر کبیر : فلسفی و کلامی: فخر رازی , کتب کلام شیعه , کشف المراد: علامه حلی , نهایة المرام: علامه حلی , الغیبة: نعمانی , شفاء: ابن سینا , شرح اشارات: خواجه نصیر الدین طوسی , 01- کافی : شیخ کلینی , من لا یحضره الفقیه , وافی , تفسیر قمی (روایی) , مقالات الاسلامیین: ابوالحسن اشعری , قواعد العقائد: غزالی , مواقف: قاضى عضد‌الدین ایجى , شرح المقاصد: تفتازانی , الطبقات الکبری (طبقات ابن سعد) , نکت الاعتقادیه: شیخ مفید , اعتقادات: صدوق , قَواعِدُ المَرام فی عِلمِ الکَلام: ابن میثم بحرانی , شرح مواقف: شریف جرجانی , الغدیر: علامه امینی , عیون اخبار الرضا: شیخ صدوق , تفسیر عیاشی (روایی) , الیاقوت فی علم الکلام: ابراهیم بن نوبخت

کلیدواژه‌های فرعی :

فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :

خواجه نصیرالدین طوسی

چکیده :

شرح الفصول النصيرية، به قلم عبدالوهاب بن علی استرآبادی، از جمله شروح عربی بر «الفصول النصيرية» خواجه نصیرالدین طوسى (متوفی 672ق) است. اصل این کتاب، رساله مختصری در اصول دین است که خواجه نصیرالدین طوسی آن را به شیوه کلامی نوشته و آن را بر چهار فصل توحید، نبوت، امامت و معاد مرتب کرده است. خواجه نصیرالدین طوسی، معروف به نگارش مباحث عمیق در موضوعات گوناگون معرفتی است؛ لذا شروح و تعلیقات فراوانی بر تألیفات وی نوشته شده است. از جمله تألیفات وی «الفصول النصيرية» است که شروح بسیاری بر آن نوشته شده است. برخی از این شروح، مزجی یا مقطعی و عربی یا غیر عربی است. محققین در مقدمه به اسامی هشت شرح اشاره کرده‎اند که از مهم‎ترین آنها شرح فاضل مقداد سیوری (متوفی 866ق) است

انتخاب :

مشخصات اثر

ثبت نظر

عنوان :

مسائل مابعدالطبیعه در قرآن (خدا در قرآن)

نویسنده:

سید محمد حسینی بهشتی

نوع منبع :

رساله تحصیلی , مطالعه تطبیقی

منابع دیجیتالی :

متن کامل پایان نامه

وضعیت نشر :

موسسه پژوهشی حکمت و فلسفه ایران: ,

زبان :

فارسی

کلیدواژه‌های اصلی :

01. خداشناسی (کلام) , اصطلاحنامه علوم قرآنی , قرآن کریم , اثبات خدا در قرآن , خدا شناسی در قرآن , تفسیر المیزان (علامه طباطبایی، قرآن به قرآن و اجتهادى‌) , تجرید الاعتقاد: خواجه نصیر , کشف المراد: علامه حلی , شوارق الالهام: لاهیجی , شفاء: ابن سینا , اشارات و تنبیهات: ابن سینا , شرح اشارات: خواجه نصیر الدین طوسی , شرح فصوص الحکم: داود قیصری , 01- کافی : شیخ کلینی , مقالات الاسلامیین: ابوالحسن اشعری , شرح تجرید فاضل قوشچی

کلیدواژه‌های فرعی :

توحید (به لحاظ صفت) Divine unity (کلام) , صفات الهی , معاد شناسی(کلام اسلامی ذیل فرجام شناسی) , معطله (فرق کلامی) , آیات فطرت , اسمای صفات الهی(کلام) , عالم ذر , مشبهه (صفاتیه) , آیات توحید , 3- توحید ربوبی , راه فطرت , معراج پیامبر(ص) , براهین خداشناسی , اثبات وجود خدا , فلسفه (خاص) , برهان صدیقین , علم حضوری(مقابل علم حصولی) ,

چکیده :

خدا از ديدگاه‌ قرآن‌ از معدود نوشتارهاي‌ بر جاي‌ مانده‌ از آيت‌الله‌ شهيد دكتر سيد محمد حسيني‌ بهشتي‌ است. عمر به‌ نسبت‌ كوتاه‌ و مشغلة‌ فراوان‌ ناشي‌ از برنامه‌ريزي‌ و سازماندهي‌ حركتهاي‌ اجتماعي‌ و مشاركت‌ فعال‌ در به‌ ثمر رسيدن‌ انقلاب‌ اسلامي‌ و پي‌ريزي‌ اركان‌ نظام‌ جمهوري‌ اسلامي، مانع‌ از آن‌ شد كه‌ ايشان‌ فرصت‌ و فراغت‌ لازم‌ را جهت‌ تنظيم‌ يادداشتهاي‌ فراواني‌ كه‌ حاصل‌ سالها پژوهش‌ و مطالعه‌ جدی در معارف‌ ديني‌ بود بيابند و به‌ همين‌ دليل، بيشتر آثار آن‌ انديشمند ژرف‌نگر به‌ صورت‌ گفتار و يادداشتهاي‌ ابتدايي‌ باقي‌ مانده‌ است. كتاب‌ حاضر پايان‌نامة‌ دكتري‌ ايشان‌ است‌ كه‌ به‌ همين‌ صورت‌ در زمان‌ حيات‌ ايشان‌ نيز منتشر شد. شهيد بهشتي‌ در سال‌ تحصيلي‌1329-30 مؤ‌فق‌ به‌ اخذ درجة‌ كارشناسي‌ در رشتة‌ فلسفة‌ اسلامي‌ (معقول) از دانشكدة‌ الهيات‌ و معارف‌ اسلامي‌ دانشگاه‌ تهران‌- دانشكدة‌ معقول‌ و منقول‌ وقت‌- شد. رسالة‌ ايشان‌ در اين‌ مقطع، با عنوان‌ “تحقيق‌ دربارة‌ بساطت‌ يا تركب‌ جسم”، به‌ راهنمايي‌ مرحوم‌ استاد دكتر محمود شهابي‌ تدوين‌ شد و هيئت‌ مميزه‌ آن، علاوه‌ بر مرحوم‌ شهابي، مرحوم‌ راشد و مرحوم‌ الهي‌ قمشه‌اي‌ بودند. ايشان‌ در سال‌1335 داوطلب‌ ورود به‌ دوره‌ دكتري‌ در همان‌ رشته‌ شد. گذراندن‌ دروس‌ اين‌ دوره‌ در سال‌1338 به‌ پايان‌ رسيد. انجام‌ رساله‌ دكتري‌ با بحرانهاي‌ سياسي‌ و اجتماعي‌ آن‌ سالها و شركت‌ فعال‌ وي‌ در نهضت‌ مردم‌ مسلمان‌ ايران‌ در آن‌ مقطع‌ تاريخي‌ مقارن‌ مي‌شود و ايشان‌ عملاً‌ از به‌ پايان‌ رساندن‌ آن‌ باز مي‌ماند. در سال‌1343 ، همزمان‌ با دستگيري‌ گروهي‌ از مبارزان‌ همرزم، و نيز توصية‌ مراجع‌ تقليد و دوستان‌ و همفكران، بنابر آن‌ مي‌شود كه‌ براي‌ تصدي‌ مديريت‌ مركز اسلامي‌ هامبورگ‌ عازم‌ آلمان‌ شود، كه‌ حضور پرثمر ايشان‌ تا سال‌1349 ادامه‌ مي‌يابد. پس‌ از بازگشت‌ به‌ ايران‌ در سال‌1349 بار ديگر به‌ پيگيري‌ رسالة‌ دكتري‌ مي‌پردازد. ايشان‌ از اين‌ رساله، با عنوان‌ “مسائل‌ مابعدالطبيعه‌ در قرآن”، به‌ راهنمايي‌ مرحوم‌ دكتر شهابي، در جلسة‌ دفاعيه‌ مورخ‌11/1 /53، در حضور گروه‌ داوران، متشكل‌ از استاد شهيد آيت‌الله‌ مطهري، استاد شهيد دكتر مفتح، دكتر مصلح‌ و دكتر آريانپور، دفاع‌ مي‌كند و رساله‌ با درجة‌ بسيار خوب‌ پذيرفته‌ مي‌شود. از آنجا كه‌ رسالة‌ مذكور داراي‌ انسجام‌ و قوام‌ و ارزش‌ پژوهشي‌ بسيار بوده، با درخواست‌ دوستان‌ همفكر براي‌ انتشار آماده‌ مي‌شود. در اين‌ مرحله‌ است‌ كه‌ نام‌ آن‌ به‌ “خدا از ديدگاه‌ قرآن” تغيير مي‌يابد و ويرايش‌ ادبي‌ آن‌ توسط‌ حجة‌الاسلام‌ جواد اژه‌اي‌ و زير نظر مستقيم‌ دكتر بهشتي‌ انجام‌ مي‌شود و سرانجام‌ توسط‌ انتشارات‌ بعثت‌ منتشر مي‌گردد. چاپهاي‌ دوم‌ به‌ بعد نيز توسط‌ دفتر نشر فرهنگ‌ اسلامي‌ صورت‌ گرفت‌ كه‌ با ويرايش‌ جديد و افزودن‌ فهرست‌ اعلام‌ در پايان‌ آن‌ توسط‌ بنياد نشر آثار و انديشه‌هاي‌ شهيد آيت‌ الله‌ دكتر بهشتي‌ منتشر گرديده‌ است.

انتخاب :

مشخصات اثر

ثبت نظر

عنوان :

نگاهی به نسخ و محتوای کتاب «تفرید الاعتماد فی شرح تجرید الاعتقاد»

نویسنده:

براتعلی حاتمی ، مهدی نجفی افرا ، مقصودمحمدی

نوع منبع :

مقاله

منابع دیجیتالی :

نسخه PDF مراجع

زبان :

فارسی

کلیدواژه‌های اصلی :

تجرید الاعتقاد: خواجه نصیر

چکیده :

«تجرید الاعتقاد» از معروفترین کتاب کلامی جهان اسلام است که به دلیل اهمیّت و جایگاه آن، شروح بسیاری توسط علمای شیعه و اهل سنت بر آن نوشته شده است.اما شرح «ابوالعلاء اسفراینی» بر این کتاب، به نام « تفرید الاعتماد فی شرح تجرید الاعتقاد»علیرغم سبقه تاریخی آن، تاکنون بصورت خطی باقی مانده است. با توجه به شیوه شرح مزجی این کتاب که آن را در نوع خود منحصر به فرد نموده، بر آن شدیم تا با نشان دادن اهمیّت آن از نظر تاریخی و معرفی و مقایسه ی آن با سایر نسخه های موجود، به بیان چگونگی شرح و نشان دادن تسلط و تلاش شارح بر افکار و نظریات مؤلّف، بپردازیم و جایگاه و اهمیّت علمی این کتاب را به اندیشمندان و اهل تحقیق در حوزه کلام و فلسفه اسلامی را نشان دهیم.

انتخاب :

صفحات :

از صفحه 69 تا 90

مشخصات اثر

ثبت نظر

عنوان :

بازشناسی کتاب تجرید الاعتقاد

نویسنده:

علیرضا عبداللهی سیستانی

نوع منبع :

مقاله

منابع دیجیتالی :

نسخه PDF مراجع

زبان :

فارسی

کلیدواژه‌های اصلی :

تجرید الاعتقاد: خواجه نصیر , 01- تجرید الإعتقاد (متون فلسفی مرجع)

فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :

خواجه نصیرالدین طوسی

چکیده :

«تجرید الاعتقاد»، کتابی در علم کلام به زبان عربی، نوشته خواجه نصیرالدین طوسی (متوفی ۶۷۲)، از کتاب‏هاى مهمى است که در تبیین و ارائه نظام کلامى- فلسفى عقاید امامیه، نگاشته شده و به گفته برخى، اولین آنها به حساب مى‏آید. این کتاب از بدو تألیف تا کنون قریب به ۹ قرن مدار فکرى عامه و خاصه گردیده و پیوسته مورد استفاده اندیشمندان و دانش‏پژوهان بوده است. تجرید الاعتقاد به جهت رویکرد خاص آن به فلسفه و کلام، نقطه عطفی در تاریخ کلام محسوب می‌شود. خواجه، مباحث تجرید را در ۶ مقصد سامان داده است، تعداد فصول کتاب، یازده فصل، در دویست و بیست و پنج مسأله مى‏باشد.آشکار‌ترین ویژگی این کتاب، اختصار فوق‌العاده آن است. نوشتار پیش‌رو، با استفاده از منابع کتابخانه‌ای به روش توصیفی سعی در معرفی این کتاب دارد.

انتخاب :

صفحات :

از صفحه 47 تا 67

مشخصات اثر

ثبت نظر

عنوان :

روش‌شناسی و کارآمدی الهیات توماس آکوئیناس و کلام خواجه‌نصیرالدین طوسی

نویسنده:

احمدرضا مفتاح ، محمد غفوری نژاد ، مهدی قاسمی

نوع منبع :

مقاله , مطالعه تطبیقی

منابع دیجیتالی :

نسخه PDF مراجع

زبان :

فارسی

کلیدواژه‌های اصلی :

تجرید الاعتقاد: خواجه نصیر

فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :

خواجه نصیرالدین طوسی , ابن سینا: ابوعلی سینا

چکیده :

استفاده از روش فلسفی و کارآمدی آن در کلام و الهیات همواره میان متکلمان مسلمان و مسیحی محل بحث‌ونظر بوده است. توماس آکویناس و خواجه طوسی، متکلمان هم‌عصری هستند که با اثرپذیری از فلسفۀ ابن‌سینا و با کاربرد برهان در تبیین و دفاعیات کلامی دین، مشرب و روشی مشابه یافته‌اند که می‌توان آن ‌را کلام عقلی ـ نقلی نامید. این پژوهش تطبیقی به روش‌شناسیِ تعلیمی آن‌ها اشاره می‌کند. توماس آکویناس با قائل‌شدن به دو نظام معرفتی مبتنی بر وحی و عقل، دو نوع الهیات به نام الهیات وحیانی و الهیات طبیعی را مطرح کرد. وی در کتاب جامع الهیاتِ برخلاف کتب پیشینیانش که تنها جنبۀ رهبانی و درون‌متنی داشتند، افزون بر استناد به متون مقدس و آثار آبای کلیسا به تحلیل فلسفی در مباحث الهیاتی همت گماشت. خواجه طوسی نیز در کتاب تجرید الإعتقاد به تلفیق روش عقلی و ‌نقلی پرداخت. این‌جستار، ضمن اشاره به روش کلامی پیش از این دو متفکر، با نگاهی ‌توصیفی تحلیلی، وجوه اشتراک و افتراق روشیِ توماس و خواجه را بیان می کند. اتخاذ روش اعتدالی از وجوه اشتراک آنان است. آکویناس در میانۀ رأی تفریطی تِرتولیان و دیدگاه افراطیِ ابن‌رشدیان لاتینی قرار دارد و خواجه نیز با عبور از نص‌گرایانی چون شیخ صدوق، از آسیب‌های افراطی برخی معتزله و برداشت‌های غلوآمیزی چون فرقۀ شیخیه به‌دور است. نتیجۀ روش اعتدالی هردو، استفادۀ حداکثری از برهآن‌های عقلی و عبور از «نص‌بسندی» به «نص‌پسندی» است. روش دانش کلام اساساً انحصاری نیست، اما نویسنده از رهگذر این مقایسه و توجه به ملاک تشابهات روشی، بر آن است که روش اعتدالی آن‌دو، کارآیی و سودمندی و پاسخ‌گویی بیشتری نسبت به روش‌های نص‌گرا دارد.

انتخاب :

صفحات :

از صفحه 109 تا 133

مشخصات اثر

ثبت نظر

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10

تعداد رکورد ها : 111

درخواست مدرک

کاربر گرامی : برای در خواست مدرک ابتدا باید وارد سایت شوید

چنانچه قبلا عضو سایت شده‌اید ورود به سایت در غیر اینصورت عضویت در سایت را انتخاب نمایید

ورود به سایت

عضویت در سایت

ارسال نظر

نوع

توضیحات

آدرس پست الکترونیکی

کد امنیتی **

با موفقیت به ثبت رسید

كليه حقوق محفوظ است ، استفاده از مطالب با ذكر منبع بلامانع است.