جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

چکیده پرسش از منشأ دین از پرسش‌های انسان مدرن محسوب می‌شود و مانند بسیاری از بحث‌های نوپدید دیگر، حاصل گذار انسان از سنت به مدرنیته است. این بحث با زمینه‌های دانشی دیگری و از جمله روانشناسی دین، جامعه‌شناسی دین، مردم‌شناسی و نیز تاریخ ادیان مرتبط است. تبیین یونگ از منشأ دین در فضای غرب و تبیین استاد مطهری از این مسئله در فضای اسلامی، از تبیین‌های مشهور در این زمینه هستند. تبیین یونگ با استفاده از مفهوم ناخودآگاه در روانکاوی و تبیین استاد مطهری با استفاده از مفهوم فطرت در فضای اندیشۀ اسلامی است. عمومیت و شمول کهن‌الگوها و فطریات، در ناخودآگاه قرار داشتن کهن‌الگوها و بالقوه بودن فطریات، بروز و ظهور کهن‌الگوها در شرایط خاصی مانند خواب و بروز و ظهور فطریات در حالات خاصی مانند ابتلا به خطرات، از اهم اشتراک‌های نظریات این دو اندیشمند است

انتخاب :

صفحات :

از صفحه 787 تا 806

مشخصات اثر

ثبت نظر

عنوان :

فطرت و دين

نویسنده:

‫قربان‌علي صالحي

نوع منبع :

رساله تحصیلی

وضعیت نشر :

‫قم : ‫مرکز اطلاعات و مدارک اسلامي، معاونت پژوهشي، دفتر تبليغات اسلامي,

زبان :

فارسی

کلیدواژه‌های اصلی :

دین فطری (در مقابل دین اکتسابی)

چکیده :

‫پژوهش حاضر به بررسي رابطه بين دين و فطرت مي‌پردازد، که در بحث از منشأ دين از آن به "نظريه فطرت" ياد مي‌شود. اين مبحث يکي از موضوعات مهمّ کلام جديد است که نظرانديش مندان اسلامي و معاصر غرب را به خود جلب کرده و ديدگاه‌هاي متنّوعي را به دنبال داشته است. نگارنده ضمن انعکاس اين نظريّات، ازمنظر آموزه‌هاي اسلامي قرآن و سنّت نيز اين مسأله را پيگيري کرده و فطري بودن دين را ثابت مي‌کند. اين نوشتار در چهار فصل تدوين شده است. نويسنده در فصل اول کلياتي همچون: فرضيه هاي تحقيق، سابقه آن، ضرورت تحقيق حاضر، نوآوري هاي موجود و مفاهيم مندرج در آن را بررسي مي‌کند. وي در فصل دوم به تبيين ماهيت دين پرداخته وپس ازتعريف لغوي و اصطلاحي دين، ضرورت تعريف آن و دشواري هايش آن را شرح مي‌دهد. در فصل سوم نويسنده ضمن بررسي مفهوم لغوي و اصطلاحي فطرت، مفاهيم همسو با آن، مانندِ طبيعت، غريزه و عقل را بيان کرده و مفهوم فطرت را از منظر اهل منطق، عرفان و قرآن و نيز حوزه‌هاي مرتبط با فطرت همچون: اخلاق، معرفت شناسي و انسان شناسي را تبيين مي‌سازد. وي در ادامه به اقسام امور فطري مانندِ معرفت‌هاي فطري از منظر فلاسفه غرب و انديش مندان مسلمان پرداخته و گرايش هاي فطري همچون: حقيقت‌جويي، فضيلت خواهي، زيبايي‌خواهي، ميل به جاودانگي، ميل به فعّال ما يشاء بودن و کمال جويي را بيان مي‌کند. ويژگي‌هاي امور فطري، روش‌هاي اثبات فطرت و امور فطري مانند روش تاريخي، عقلي، شهودي و وجداني و نقلي (قرآن و سنّت) از ديگر مباحث مربوط به همين فصل سوم محسوب مي‌شود. در فصل چهارم و پاياني نگارنده رابطه بين دين و فطرت را بررسيده و منشأ پيدايي دين و دينداري و نظريات مختلف در اين باره از فلاسفه غرب و مسلمان به ويژه نظريه فطرت را شرح مي‌دهد. وي در اين زمينه فطري بودن دين و اعتقادات و گرايش به خدا را با استفاد از ادلّه عقلي و نقلي مطرح کرده و دليل هاي متعددي در اين زمينه اقامه مي‌کند. او با استفاده از تعاريف فيلسوفان مسلمان و غرب از فطرت و دين و نسبتِ بين اين آن ها چُنين نتيجه مي‌گيرد: خداوند امور اخلاقي و اعتقادي را به وديعه در نهادِ هر انساني قرار داده، تا با استفاده از آن راه را تشخيص داده و به نوعي شناخت فطري نايل شود و گرايش به خوبي‌ها پيدا کرده و از بدي‌ها دور گردد.

انتخاب :

مشخصات اثر

ثبت نظر

عنوان :

جستاری در آراء کلامی‌ علاّمه طباطبائی(ره)در تفسیر المیزان (به انگلیسی: Essay on verbal votes of Allama Tabatabi in Tafsir al-Mizan)

نویسنده:

محمد شعبانپور

نوع منبع :

مقاله

منابع دیجیتالی :

نسخه PDF متن

وضعیت نشر :

تهران: دانشگاه علامه طباطبایی,

زبان :

فارسی

کلیدواژه‌های اصلی :

علامه طباطبایی , دین فطری (در مقابل دین اکتسابی) , رجعت , شفاعت , 3- توحید ربوبی , خلود عذاب کافر , قرآن , درباره علامه طباطبایی

فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :

علامه طباطبایی: سید محمدحسین طباطبایی

چکیده :

از ابتکارهای علامّه طباطبائی (ره) در حوزه تفسیر و کلام این بود که میان این دو علم پیوند منطقی و فلسفی ایجاد نموده است و تمام تلاش و کوشش علمی‌خویش را در این راه صرف نمود تا تبیین کند که قرآن و متن قطعی دین در برخورد با مسائل کلامی‌ و اصول فلسفی چه دیدگاه و پیامی ‌را ارایه می‌دهد. به همین منظور، تنها تفسیری که توانسته این خواسته را پاسخگو باشد و مطلب مورد نظر را انعکاس دهد، تفسیر المیزان بوده است. این مقاله در صدد است تا به روش تحلیل محتوایی، برخی از آراء کلامی ‌و فلسفی علاّمه همچون خاستگاه دین، توحید ربوبی، عذاب دائمی ‌کفّار، رجعت و شفاعت را از منظر قرآن و با توجّه به استفاده از آیات مورد نظر مورد پژوهش قرار دهد.

انتخاب :

صفحات :

از صفحه 91 تا 112

مشخصات اثر

ثبت نظر

عنوان :

مقایسه ماهوی میان «تجربه دینی» و «فطرت»

نویسنده:

حمیدرضا بصیری

نوع منبع :

مقاله , مطالعه تطبیقی

منابع دیجیتالی :

نسخه PDF

زبان :

فارسی

کلیدواژه‌های اصلی :

دین فطری (در مقابل دین اکتسابی) , برهان تجربه دینی (مسائل جدید کلامی) , تجربه دینی (فلسفه دین)

چکیده :

تجربه دینی یکی از مسائل جدید در حوزه کلام و فلسفه دین به شمار می‌رود و به معنای گونه‌ای از ظهور و تجلی خداوند بر شخص تجربه‌گر است که در برخی حالات و احساسات او بروز پیدا می‌کند. ممکن است این حالات شخص تجربه‌گر تأییدی بر فطرت یا شبیه به آن دانسته شود یا تجربه دینی را به دلیل شتابزدگی، منطبق بر برهان فطرت تلقی شود. اما تفاوت‌های ماهوی مهمی میان این دو وجود دارد که موجب تمایز در نوع معرفت افزایی و نیز دایره معرفتی آنها می‌شود. بنابراین لازم است که ابتدا این دو اصطلاح را به طور مختصر تعریف کنیم و سپس به بررسی تطبیقی میان آن دو بپردازیم. این مقاله چنین مقصودی را در حد بضاعت نویسنده، دنبال می‌کند.

انتخاب :

صفحات :

از صفحه 133 تا 155

مشخصات اثر

ثبت نظر

عنوان :

نظريۀ فطرت آيت‌الله شاه‌آبادي و كاركردهاي كلامي ـ اخلاقي آن

نویسنده:

مهدی دیناروند

نوع منبع :

مقاله

منابع دیجیتالی :

نسخه PDF

زبان :

فارسی

کلیدواژه‌های اصلی :

اصول دین , فطرت انسان , 03. انسان شناسی Human nature , فطرت(کلام) , فطرت دینی , فطرت(سرشت) (معرفت شناسی)

کلیدواژه‌های فرعی :

خاستگاه دین , حجت الهی , دفائن العقول , فروع دین , فطری بودن ولایت , خود مطلق , دین الهی (در مقابل دین غیرالهی) , دین فطری (در مقابل دین اکتسابی) , آیات فطرت , اخلاقیات , حریت نفس , امور فطری , حریت , مراتب نفس رحمانی , حس(قوه حاسه) , عقل((قوه عاقله)، اصطلاح وابسته) , فطرت در قرآن و احادیث , فطرت حریت , فطری بودن توحید , فطری بودن امامت , عشق و علم , فطری بودن معاد , هفت شهر عشق ,

چکیده :

عارف کامل، حضرت علامه ميرزامحمد‌علي شاه‌آبادي که از نوادر دوران و نوابغ زمان است و حقيقتاً ايشان را بايد مفسر جدي فطرتِ قرآني دانست، با نظريۀ فطرت خود، مبناي وثيقي در تبيين ارتباط ميان کتاب تکوين (انسان) و کتاب تدوين (قرآن) بنا نهاد. اينکه تمام دين با همۀ اصول و فروعش و با فقه و اخلاق و اعتقادياتش ريشه در فطرت بشري داشته باشد، مي‌تواند از نظريۀ فطرت علامه شاه‌آبادي قابل اصطياد باشد. لذا در اين مقاله به تبيين نظريۀ فطرت ايشان پرداخته و كوشيده‌ايم که فطري بودن تمام ارکان و اجزاي دين (توحيد، معاد، نبوت و امامت، اخلاق و احکام) را مبتني بر نظريۀ فطرت آيت‌الله شاه‌آبادي مورد بحث و بررسي قرار دهيم و به اثبات برسانيم. همچنين به برخي از نتايج حاصل از اين نظريه در حوزه‌هاي گوناگون دين و اخلاق، از جمله استفاده‌اي که مي‌توان از آن در اثبات «خالي نبودن زمين از حجت حق» کرد، اشاره شده است.

انتخاب :

صفحات :

از صفحه 53 تا 70

مشخصات اثر

ثبت نظر

1 2 3 4 5

تعداد رکورد ها : 47

درخواست مدرک

کاربر گرامی : برای در خواست مدرک ابتدا باید وارد سایت شوید

چنانچه قبلا عضو سایت شده‌اید ورود به سایت در غیر اینصورت عضویت در سایت را انتخاب نمایید

ورود به سایت

عضویت در سایت

ارسال نظر

نوع

توضیحات

آدرس پست الکترونیکی

کد امنیتی **

با موفقیت به ثبت رسید

كليه حقوق محفوظ است ، استفاده از مطالب با ذكر منبع بلامانع است.