جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

خانواده به عنوان بنیان اصلی جامعه، در طول تاریخ، تحت تاثیر تحولات گوناگون اقتصادی و اجتماعی، دگرگون شده است. به طور حتم مسائل خانواده امروز ایرانی با خانواده پنجاه یا صد سال پیش تفاوت های عمده ای دارد. یکی از عرصه هایی که در این سال ها دستخوش تغییر و تحولات بسیاری شده، روند رشد جمعیت و فرزندآوری و روی آوردن خانواده ها به داشتن یک فرزند است. پژوهش حاضر سعی کرده کنش تک فرزندی زنان شهر اهواز را مورد کندوکاو قرار دهد و چالش های مشارکت کنندگان را در ارتباط با خانواده و فرزندپروری که منجر به این رفتار شده را شناسایی کند. برای رسیدن به این هدف از روش شناسی کیفی و نظریه زمینه ای استفاده شده است. با استفاده از نمونه گیری هدفمند و نظری تعداد 20 زن که دارای یک فرزند بودند، انتخاب و با کمک از مصاحبه های عمیق، داده ها جمع آوری شدند و تحلیل داده ها به شیوه کدگذاری باز، محوری و گزینشی انجام شد. یافته های تحقیق شامل 17 مقوله فرعی، 6 مقوله اصلی و مقوله هسته چالش های سخت پیش روی فرزندآوری می باشد. یافته ها نشان می دهند که عدم حمایت کافی از زنان و خانواده و نداشتن زمان کافی به واسطه شاغل بودن یا ادامه تحصیل به عنوان شرایط علی چالش های پیش روی فرزند آوری می باشند. زنان در مواجهه با این چالش ها در بستری که مشکلات مالی و مسکن در آن وجود دارد و تجربه ناخوشایندی از تعداد زیاد اعضای خانواده دارند و مداخله فضای اجتماعی مخاطره آمیز و بالا بودن هزینه های فرزندآوری، استراتژی تک فرزندی را انتخاب می کنند.

هم سرمایه اجتماعی و هم قانون پذیری، هر دو پدیده هایی جامعه زاد و جامعه زی هستند؛ از این رو، با توجه به چنین خاستگاه مشترکی، می توان نسبتی بین آنها قائل شد. مقاله حاضر به تحلیل نظری رابطه این دو مفهوم در آراء سه نسل از جامعه شناسان پرداخته است. بر اساس یک رویکرد تطبیقی، در آراء جامعه شناسان موردنظر، این نتیجه، حاصل گردیده که، مکانیسم شکل گیری سرمایه اجتماعی و فرآیند نهادینه شدن قانون پذیری در ایده نسل اول، خصلتی، نظم گرایانه و ساختاری داشته در نسل دوم، رد پای کنش گر در کنار الزام ساختاری و در نسل سوم علاوه بر این دو عامل (ساختار و کنش)، عنصر تضاد نیز دیده می شود. به سخن دیگر، هر قدر از نسل اول جامعه شناسان به نسل های بعدی می رسیم، هم چند سبب بینی و هم واقع گرایی در خصوص مفاهیم فوق و نسبت آنها با هم در آرای آنان به چشم می خورد.

در این پژوهش، هدف بررسی کیفی ورزش زورخانه با رویکرد امیک و تفسیری است. 15 نفر از باستانی کاران زورخانه های شهر کرمان در این تحقیق مشارکت نمودند. روش شناسی کیفی نظریه زمینه ای برای تحلیل داده ها استفاده شده است که 4 مقوله بدست داد. این مقولات عبارتند از: ادوات زورخانه، هنر و معماری، اشعار و مناسک و شخصیت ها، به طور کلی تحلیل یافته ها نشان داد: ورزش زورخانه تاثیر زیادی بر شکل گیری هویت پهلوانی دارد. در واقع هویت پهلوانی ساخته و پرداخته آداب و رسوم، نوع حرکات ورزش و نحوه اجرای حرکات به وسیله ابزار زورخانه که توامان با اشعاری حماسی و مذهبی است. در واقع ادوات زورخانه، نوع اشعاری که قرائت می شود، معماری سنتی و وجود شخصیت های حماسی و مذهبی چه کهن و معاصر همانند پوریای ولی یا تختی مکمل یکدیگر هستند. این فرایند باعث افزایش تاثیر زورخانه بر شکل گیری هویت می شود و به شکل گیری هویتی واحد تحت عنوان هویت پهلوانی می انجامد.

فقر و نابرابری خصوصا نابرابری اقتصادی همواره از سوی صاحب نظران مسائل اجتماعی و اقتصادی بعنوان یکی از معضل های کلیدی کشور ایران مطرح گردیده است. از آنجایی که مطالعات پیشین محققان داخلی از انسجام برخوردار نبودن و برای دوره های زمانی یکسان قضاوت های متفاوتی مشاهده می شد. سعی شد در این مطالعه پس از مروری بر ادبیات فقر، نابرابری و عدالت به کمک آمارهای داخلی و بین المللی معتبر روند تغییرات فقر و نابرابری در سال های پس از انقلاب بررسی شود. نتایج نشان داد در طی این دوره روند فقر و نابرابری هردو سیر نزولی داشته ولیبیکاری افزایش یافته، سرانه کلی GDP و همچنین GDP نسبت به تعداد شاغلان افزایش نداشته یعنی اوضاع اقتصادی بهبود نیافته بلکه افزایش درآمد به واسطه اعانه های دولتی بوده و درآمد واقعی افراد افزایش نیافته است. بر اساس این مشاهدات می توان گفت جامعه ایران به سمت طبقه متوسط رو به پایین پیش می رود که درآن توزیع درآمد برابرتر و متوسط درآمدها به واسطه پرداخت های نقدی دولت افزایش نسبی یافته است.

هدف از انجام این پژوهش بررسی عوامل اجتماعی و اقتصادی پدیده روسپی گری در شهر شیراز در سال 1389 است. در مجموع برای این تحقیق پنج سوال در نظر گرفته شده، که بر مبنای آن پنج فرضیه مطرح می گردد. 1- نقش عوامل زندگی شهری (تحصیلات بالا، شهرنشینی، وسایل ارتباط جمعی و تحصیلات پایین والدین) در روسپی گری چیست؟ 2- عدم نظارت اجتماعی بر روسپی گری چه آثاری دارد؟ 3- کارکرد منفی خانواده چه آثاری بر توسعه این بلا دارد؟ 4- ناهنجاری اخلاقی چه نقش مضری در این پدیده دارد؟ 5- عوامل فردی (زیبایی چهره، حاشیه نشینی، فقر، اعتیاد و درآمد بالای روسپی گری) چه نقشی در بحث ما دارد؟ روش پژوهش پیمایشی و صورت توصیفی و تحلیلی است. صد نمونه از زنان روسپی و صد نمونه عادی مورد سوال واقع شده اند. پرسش نامه ای برای جمع اطلاعات با سی سوال فراهم شده و به کمک نرم افزار SPSS و آزمون آماری در قالب جداول توصیفی و تحلیلی مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفته است. نتایج بدست آمده، که فرضیات را تایید می کند به این شرح است: الف) 49% زنان روسپی عوامل زندگی شهری را در رخداد روسپی گری موثر دانسته اند و تنها 20% زنان عادی به این مساله اشاره داشتند؛ ب) 47% از زنان روسپی مساله عدم نظارت اجتماعی را عامل این پدیده دانسته و 44% زنان عادی به این عامل اشاره کرده اند؛ ج) در بحث کارکرد منفی خانواده، 79% از زنان درگیر این عامل را باعث معضل روسپی گری دانسته و 58% زنان عادی به این نقش اشاره کرده اند؛ د) نقش ناهنجاری اخلاقی را در ایجاد روسپی گری 51% درصد زنان روسپی و 35% زنان عادی برشمرده اند؛ ه) به نقش عوامل فردی، 59% زنان روسپی و 53% زنان عادی توجه داده اند؛ بنابراین هر پنج عامل در روسپی گری رابطه معنادار دارند ((P<0.05.

هدف پژوهش حاضر بررسی وضعیت استقرار سرمایه اجتماعی و مدیریت دانش در اورژانس 115 اهواز و تعیین رابطه بین این دو مفهوم است. پژوهش حاضر از نوع توصیفی ـ تحلیلی است که به روش پیمایشی و با استفاده از پرسشنامه سرمایه اجتماعی محقق ساخته و پرسشنامه مدیریت دانش برگرفته از پرسشنامه فولاد (1393)، مبتنی بر مدل جاشپارا انجام شده است. جامعه پژوهش تمام 287 نفر کارکنان اورژانس 115 اهواز شامل کارکنان ستادی و افراد مستقر در 29 پایگاه اورژانس در سطح اهواز هستند. پرسشنامه ها در تابستان سال 1393 بطور حضوری توزیع شد و در نهایت تعداد 244 پرسشنامه یا بیش از 61 درصد از آن ها در تجزیه و تحلیل داده ها مورد استفاده قرار گرفتند. تجزیه و تحلیل داده ها با استفاده از نرم افزار  SPSS19صورت گرفت. برای تعیین سطح هر مولفه از آزمون تی تک نمونه ای و برای تعیین وجود یا نبود رابطه بین دو مفهوم سرمایه اجتماعی و مدیریت دانش از آزمون همبستگی پیرسون استفاده شد. نتایج نشان داد که میزان استقرار سرمایه اجتماعی به صورت کلی در سطح نسبتا مطلوب و میزان استقرار مدیریت دانش به صورت کلی در سطح متوسط است؛ همچنین رابطه معنادار مثبت در حد متوسط بین سرمایه اجتماعی و مدیریت دانش وجود دارد. در انتها، بر اساس نتایج پژوهش، پیشنهادهایی ارائه شده است.

از دو دهه گذشته مفهوم موقعیت زنان از نظر تحصیل و پایگاه اجتماعی ـ اقتصادی فراتر رفته و به دستیابی آنان در کنترل منابع و قدرت تصمیم گیری در خانواده انجامیده است. این واقعیتی انکارناپذیر است که اگر هر دو همسر در تصمیم گیری ها مشارکت داشته باشند، نتایج بهتری حاصل خواهد شد تا اینکه هر یک از همسران به تنهایی تصمیم گیرنده باشد. تحصیلات و موقعیت اقتصادی ـ اجتماعی زنان اساس قدرت آنان را در خانواده پی ریزی می نماید. هدف تحقیق حاضر، بررسی جامعه شناختی عوامل موثر بر جایگاه زنان در ساختار قدرت خانواده است. روش مورد مطالعه، روش پیمایشی (کمی) می باشد که با استفاده از روش نمونه گیری خوشه ای چند مرحله ای، تعداد 384 نفر (زن متاهل) بعنوان نمونه از 53943 نفر جامعه آماری (جمعیت زنان متاهل) انتخاب شده است. این تحقیق با استفاده از رویکردهای زیست شناختی، روان شناختی، جامعه شناختی و نظریه های تفکیک نقش، نظریه های فمنیستی، نظریه منابع، نظریه جامعه پذیری جنسیتی و نظریه بوردیو به بررسی عوامل موثر بر جایگاه زنان در ساختار قدرت خانواده پرداخته است. بدین ترتیب، نتایج آزمون اسپیرمن و آزمون های T و F نشان می دهند که رابطه مثبت و معناداری بین متغیرهای نگرش های جنسیتی زنان، میزان منابع ارزشمند زنان، تطابق پذیری زنان، اشتغال زنان و سن همسر با قدرت زنان در خانواده وجود دارد؛ اما رابطه متغیرهای سن زنان، قومیت زنان و مردان و طول مدت ازدواج با قدرت زنان در خانواده معنادار نبوده است.

به منظور بررسی جایگاه مدیریت دانش در دانشگاه شهید چمران و روابط ساده و چندگانه آن با فرهنگ سازمانی دانشگاه، باانتخاب تصادفی و مشارکت 188 نفر از اعضای هیات علمی و 119 نفر از کارشناسان دانشگاه در تکمیل پرسشنامه های مدیریت دانش و فرهنگ سازمانی، تحقیقی توصیفی- تحلیلی انجام شد. نتایج تحقیق دلالت دارند که مطلوبیت مدیریت دانش در سطح دانشگاه شهید چمران پایین تر از حد متوسط است و تفاوت میانگین نمرات آزمودنی ها با شاخص مطلوب مفروض در این پژوهش، معنادار است. بین مدیریت دانش و فرهنگ سازمانی و اکثر مولفه های آنها رابطه معنادار و مثبتی مشاهده گردید. بر اساس تحلیل رگرسیون گام به گام مشخص شد که از بین مولفه های فرهنگ سازمانی، پنج مولفه، شامل حمایت مدیریت، هویت، کنترل، سازش با تعارض و ریسک پذیری دارای تاثیر معنادار بر مدیریت دانش هستند و این پنج مولفه روی هم قادرند 36 درصد از واریانس مدیریت دانش را پیش بینی نمایند. طبق نتایج، مولفه درونی سازی می تواند به تنهایی 25 درصد از فرهنگ سازمانی دانشگاه را پیش بینی نماید.

تحقیق حاضر، در صدد بررسی عوامل موثر بر رفتار نوع دوستانه در هنگام بروز یک موقعیت اضطراری و بحرانی می باشد. اینکه چه عواملی می توانند در چنین موقعیت هایی در مداخله و ارائه رفتار یاری گرانه، نقش تسهیل کننده یا مانع شونده ایفا کنند؛ با این هدف، به نظریه هایی که به صورت مستقیم یا غیرمستقیم درباره این موضوع به بحث پرداخته بودند، مراجعه شد. نظریه هایی همچون شهرگرایی، نهادگرایی، غفلت جمعی، لوث مسوولیت و رفتارگرایی چارچوب نظری پژوهش را تشکیل داده و فرضیات تحقیق از آنها استخراج شدند. روش تحقیق، پیمایش و تکنیک مورد استفاده، مصاحبه به کمک پرسشنامه محقق ساخته با سوال های بسته می باشد. جامعه آماری تمامی شهروندان بالای 18 سال شهرستان همدان بود که بر اساس سرشماری سال 1392 مرکز آمار ایران 889583 نفر ذکر شده است. با استفاده از فرمول کوکران حجم نمونه 384 نفر محاسبه گردید. نحوه نمونه گیری، ترکیبی از روش خوشه ای و تصادفی است. بدین صورت که مناطق مختلف شهری بر اساس عرف اقتصادی ـ اجتماعی به سه طبقه تقسیم و در مرحله اول بر اساس نمونه گیری خوشه ای، از هر طبقه پنج منطقه انتخاب شدند و در مرحله بعد، با استفاده از نمونه گیری تصادفی پاسخگویان انتخاب شدند. یافته های تحقیق و آزمون های آماری مربوطه نشان داد که بین نهادگرایی (0.41-)، شهرگرایی (0.72-)، غفلت جمعی (0.37-)، لوث مسوولیت (0.27-) و رفتارگرایی (0.56-) و نوع دوستی رابطه معناداری وجود دارد. به عبارت دیگر؛ نهادگرایی، شهرگرایی، لوث مسوولیت، غفلت جمعی و تعلق به اصول رفتارگرایی باعث کاهش میزان نوع دوستی در افراد می گردد.

مقاله حاضر با هدف بررسی رابطه بین احساس امنیت اجتماعی ـ اقتصادی، پایگاه اجتماعی ـ اقتصادی با کیفیت زندگی افراد در شهر اهواز انجام گرفته است. نظر به این است که احساس امنیت اجتماعی ـ اقتصادی و پایگاه اجتماعی ـ اقتصادی، موجد سطوح متفاوتی از کیفیت زندگی می گردد. چارچوب نظری مقاله برگرفته از فضای مفهومی، نظری، بینشی و روش شناختی رویکرد ساختاری می باشد. داده های پژوهش با روش پیمایشی از نمونه ای با حجم 385 نفر از میان شهروندان اهواز با روش نمونه گیری خوشه ای چند مرحله ای انتخاب گردیده و جمع آوری شد. مراحل آماری آن با استفاده از نرم افزار  SPSS16انجام شده است. نتایج نشان داد، احساس امنیت اجتماعی ـ اقتصادی و پایگاه اجتماعی ـ اقتصادی بر کیفیت زندگی افراد در شهر اهواز به طور مثبت موثر است.