جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

تغییرات جهانی، همراه شدن این تغییرات با فناوری های اطلاعاتی و اقتصاد بازار آزاد، تغییر وضیعت جمعیت شناختی دانشجویان و کاهش منابع مالی دولتها، زمینه تشویق نظامهای آموزش عالی را برای توجه به ملاحظات ملی و پاسخگویی مناسب تر به نیازهای محلی فراهم کرده است. دانشگاهها و مؤسسات آموزشی عالی در پاسخ به این نیروها نیازمند پرورش و ایجاد بسترهای نوآوری می باشند؛ به ویژه آن دسته از نوآوری ها که در رویه های موجود تغییرات اساسی ایجاد می کنند - که از آن تحت عنوان «نوآوری مرزشکن» یاد می شود- که این جز، با تکیه بر دستاوردهای جدید در زمینه دانش و اداره اثربخش دانش امکان پذیر نیست. هدف:این مقاله بر این هدف است تا به تشریح اقدامات دانشگاه در مدیریت دانش و ارتباط آن با نوآوری بپردازد. روش انجام پژوهش تحلیل اسنادی بوده است.یافته: بدین منظور، ابتدا مفهوم و اهمیت مدیریت دانش و سپس مفاهیم مرتبط با نوآوری و ضرورت آن تبیین می شود. در ادامه، اقدامات مدیریت دانش در ارتباط با انواع نوآوری عنوان و در نهایت، نقش دانشگاه در ارتباط با مدیریت دانش و نوآوری تشریح می شود.

هدف این تحقیق، بررسی وضعیت عوامل دانش آفرینی و سیاست های شکل گیری و تقویت آنها در دانشگاه های دولتی استان بوشهر، از دیدگاه اعضای هیئت علمی است. روش تحقیق توصیفی - پیمایشی و جامعه آماری اعضای هیئت علمی دانشگاه های دولتی استان بوشهر در سال تحصیلی 92-93 بودند. برای تحلیل داده ها، علاوه بر روش های توصیفی از روش های استنباطی از جمله آزمون T برای مقایسه میانگین و تحلیل واریانس در قالب نرم افزار SPSS و EVIEWS استفاده شده است. نتایج نشان داد: راهبردهای مربوط به فرهنگ سازمانی و نظام آموزش و توانمندسازی، بر فرایند دانش آفرینی نقش مثبت داشته و در مورد ساختار سازمانی، ارتباط دانشگاه با جامعه و صنعت، نظام جذب نیروی انسانی، مراکز پژوهشی، نقش منفی راهبردهای فعلی بر فرایند دانش آفرینی پذیرفته شده است. همچنین بین دیدگاه آزمودنی ها در خصوص وضعیت مؤلفه های فرهنگ سازمانی، ساختار سازمانی، تجهیزات کالبدی، ارتباط با صنعت، ارتباطات علمی و بین المللی مراکز پژوهشی، در دانشگاه های بوشهر تفاوت معنی داری وجود ندارد. فرهنگ سازمانی، نظام آموزش و توانمندسازی و نظام ارزشیابی و جبران خدمات، به ترتیب دارای کمترین نقاط ضعف در میان عوامل دانش آفرینی می باشند.

فرایند تولید و تسهیم دانش در دانشگاهها از مهم ترین اهداف آنها به شمار می آید. تولید و تسهیم دانش، تصادفی نیست؛ بلکه معلول اقدامات مدیریتی و سیستم های سازمانی و فرهنگی است. هدف این مقاله، شناسایی عوامل مؤثر در این راستا و روش تحقیق، تحلیل عوامل و نظرخواهی از خبرگان و مطالعات کتابخانه ای است. یافته های کتابخانه ای نشان می دهد که فرهنگ سازمانی، فرهنگ اجتماعی، ساختار سازمانی در دانشگاه، فناوری اطلاعات، قابلیتهای رفتاری و سرمایه اجتماعی می توانند در تولید و تسهیم دانش مؤثر باشند. با بررسی نظر خبرگان، نتیجه نهایی منجر به شناسایی مهم ترین عوامل مؤثر شد که عبارتند از: ساختار سازمانی با درجه رسمیت پایین، فرهنگ سازمانی مطلوب، سرمایه اجتماعی مؤثر و وجود قابلیتهای فناوری اطلاعات.

توسعه فرهنگ دانشگاه اسلامی مستلزم توجه به فرهنگ اسلامی و شناسایی نشانگر های مربوط به توسعه دانش است. از آنجا که ممکن است نکات برگرفته از مدیریت دانش و شناخت مربوط به تجارب علمی و عملی آن بتواند توجه را به حکمت اسلامی بودن دانشگاه و نکات معرفتی آن برای توسعه جلب کند و چون زمینه اسلامی دانشگاه خود میتواند بستری برای توجه به ظهور و استفاده از مقوله های نوینی چون: توسعه علوم و فناوری اطلاعات و ارتباطات، پدیده جهانی شدن، دگرگونیهای جمعیت شناختی، آموزش مداوم، انفجار دانش، بحرانهای اخلاقی، سازمان یادگیرنده و رشد فزاینده دانش باشد، این مقاله برآن است تا مفهوم فرهنگ دانشگاهی را واکاوی کند، نقش و اهمیت بهره گیری از الگوی مدیریت دانش در فرهنگ دانشگاه اسلامی در دوران معاصر را شناسایی نماید، بر روال توسعه آن بیندیشد و با تعریف نسخ جدید از اصطلاحات مرتبط با فرهنگ دانشگاهی و توسعه سلسله مراتب مدیریت دانش، بستری مناسب در جهت توسعه فرهنگ دانشگاه اسلامی فراهم سازد.

در عصر اطلاعات، مزیت اصلی در سرمایه دانش نهفته است. دانش در دنیای پیشرفته امروز به سرعت در حال تبدیل شدن به مزیت رقابت اصلی سازمان‏ها می‏باشد. روند اوج یافتن نقش دانش، نوآوری و فناوری‏های نوین در ایجاد مزیت‏های راهبردی و اهمیت یافتن ارزش منابع دانش در اداره سازمان‏ها موجب شده است تا مقوله مدیریت دانش در قلب سیاست‏های راهبردی سازمان‏ها جای گیرد. بر این اساس، توجه ویژه به مدیریت دانش از جهت تحقق اهداف سازمان‏ها ضروری به نظر می‏رسد و تبیین جایگاه مدیریت دانش و کارکردهای آن در سازمان‏ها از اهداف تحقیق حاضر می‏باشد. روش پژوهش حاضر کتابخانه‏ای می‏باشد. مدیریت دانش می‏تواند با یکپارچه‏سازی سرمایه‏های دانشی سازمان‏ها در بخش‏های مختلف و تأثیرگذاری مستقیم بر مفاهیمی مانند مشتری‏مداری، یادگیری سازمانی، اعتلای فرهنگ سازمانی، رهبری و تصمیم‏گیری هوشمندانه، بازطراحی فرایندها، تولید دانش جدید و تبدیل دانش ضمنی به صریح، زمینه ارتقای سطح فعالیت‏ها و رسیدن به اهداف موردنظر را به همراه داشته باشد. البته سازمان‏ها بدون داشتن استراتژی مشخصی در استفاده از مدیریت دانش نمی‏توانند بهره‏ای از این کارکردها داشته باشند و می‏بایست در این خصوص سیاست‏های راهبردی تدوین گردد.

هدف پژوهش حاضر بررسی وضعیت استقرار سرمایه اجتماعی و مدیریت دانش در اورژانس 115 اهواز و تعیین رابطه بین این دو مفهوم است. پژوهش حاضر از نوع توصیفی ـ تحلیلی است که به روش پیمایشی و با استفاده از پرسشنامه سرمایه اجتماعی محقق ساخته و پرسشنامه مدیریت دانش برگرفته از پرسشنامه فولاد (1393)، مبتنی بر مدل جاشپارا انجام شده است. جامعه پژوهش تمام 287 نفر کارکنان اورژانس 115 اهواز شامل کارکنان ستادی و افراد مستقر در 29 پایگاه اورژانس در سطح اهواز هستند. پرسشنامه ها در تابستان سال 1393 بطور حضوری توزیع شد و در نهایت تعداد 244 پرسشنامه یا بیش از 61 درصد از آن ها در تجزیه و تحلیل داده ها مورد استفاده قرار گرفتند. تجزیه و تحلیل داده ها با استفاده از نرم افزار  SPSS19صورت گرفت. برای تعیین سطح هر مولفه از آزمون تی تک نمونه ای و برای تعیین وجود یا نبود رابطه بین دو مفهوم سرمایه اجتماعی و مدیریت دانش از آزمون همبستگی پیرسون استفاده شد. نتایج نشان داد که میزان استقرار سرمایه اجتماعی به صورت کلی در سطح نسبتا مطلوب و میزان استقرار مدیریت دانش به صورت کلی در سطح متوسط است؛ همچنین رابطه معنادار مثبت در حد متوسط بین سرمایه اجتماعی و مدیریت دانش وجود دارد. در انتها، بر اساس نتایج پژوهش، پیشنهادهایی ارائه شده است.

به منظور بررسی جایگاه مدیریت دانش در دانشگاه شهید چمران و روابط ساده و چندگانه آن با فرهنگ سازمانی دانشگاه، باانتخاب تصادفی و مشارکت 188 نفر از اعضای هیات علمی و 119 نفر از کارشناسان دانشگاه در تکمیل پرسشنامه های مدیریت دانش و فرهنگ سازمانی، تحقیقی توصیفی- تحلیلی انجام شد. نتایج تحقیق دلالت دارند که مطلوبیت مدیریت دانش در سطح دانشگاه شهید چمران پایین تر از حد متوسط است و تفاوت میانگین نمرات آزمودنی ها با شاخص مطلوب مفروض در این پژوهش، معنادار است. بین مدیریت دانش و فرهنگ سازمانی و اکثر مولفه های آنها رابطه معنادار و مثبتی مشاهده گردید. بر اساس تحلیل رگرسیون گام به گام مشخص شد که از بین مولفه های فرهنگ سازمانی، پنج مولفه، شامل حمایت مدیریت، هویت، کنترل، سازش با تعارض و ریسک پذیری دارای تاثیر معنادار بر مدیریت دانش هستند و این پنج مولفه روی هم قادرند 36 درصد از واریانس مدیریت دانش را پیش بینی نمایند. طبق نتایج، مولفه درونی سازی می تواند به تنهایی 25 درصد از فرهنگ سازمانی دانشگاه را پیش بینی نماید.

مدیران سازمان ها باید بر دانش خود بعنوان عامل رقابت پذیر تکیه نمایند. انباشت دانشی که در سازمان ها به جهت تجربیات اجرای طرح ها و کارهای متعدد وجود دارد؛ و دانشی که در نیروهای با تجربه وجود دارد، جایگزین با هیچ پارامتر دیگری نیست. اکنون مدیریت سازمان ها به دنبال آن هستند که چگونه بتوانند دانش ضمنی را که در سازمان وجود دارد را به سراسر سازمان منتقل نماید. این تحقیق تاثیر عناصر سازمانی روی توسعه مدیریت دانش را در بین کارکنان شرکت ملی مناطق نفتخیز جنوب مورد بررسی قرار می دهد. جهت نیل به این هدف، پنج متغیر اصلی «فرهنگ سازمانی، ساختار سازمانی، منابع انسانی، فن آوری اطلاعات و ارتباطات، حمایت مدیران ارشد» شناسایی و در برابر تولید دانش و انتقال آن در سراسر سازمان با استفاده از ضریب همبستگی پیرسون و دیگر روش های آمار توصیفی مورد شناسایی و آزمایش قرار گرفت. داده ها جمع آوری شده و بر اساس پاسخ های آزمودنی ها به پرسشنامه طراحی شده و نتایج بدست آمده، حاکی از وجود تاثیر مثبت و معنی دار بین تمامی فرضیه ها به جز متغیر ساختار سازمانی روی توسعه سیستم مدیریت دانش که مختص به عنصر ساختار سازمانی است؛ بنابراین برای مدیریت شرکت ملی مناطق نفتخیز جنوب ضروریست به منظور اجرای استراتژی مدیریت دانش، عناصری که نمایانگر یک تاثیر معناداری بین متغیرهای مورد آزمایش است، را مد نظر قرار دهند. از این رو ایجاد محیط مبتنی بر اعتماد شناسایی سخت افزارها و نرم افزارهای مدیریت دانش و انتخاب و ایجاد تیم مستعد تولید دانش در این شرکت از جمله پیشنهادات این پژوهش می باشند.

در این مقاله ابتدا، بحث مختصری درباره توسعه دانش مدیریت اسلامی و شرایط فنی و زمینه ای آن ارائه و این نتیجه حاصل شده است که در موقعیت کنونی، اکتشاف، استخراج و تحلیل داده ها و اطلاعات مرتبط، و استنتاج و استحصال دانش از آنها، مستلزم کاربست الگوها و روش های کیفی خاصی است. در این باره، فرایند چرخه ای تحلیل سارانتاکوس (1998)، به عنوان یک روش تحلیل کیفی و مشتمل بر سه مرحله تقلیل داده ها، سازماندهی و تفسیر، به طور مختصر معرفی شده است. در ادامه، نگارنده با عنایت به توانایی های ویژه این روش و نیز با نظر به مقتضیات زمینه ای توسعه دانش مدیریت اسلامی و بر اساس تجربه های خود در کاربست روش یاد شده در پنج پژوهش، آن را به عنوان یک روش پژوهش کیفی که می تواند در مسیر توسعه دانش مدیریت اسلامی مفید باشد، به طور مستدل توسعه داده است. این روش که مشتمل بر چهار مرحله گردآوری اطلاعات، تقلیل احیاگرانه داده ها، سازماندهی و تحلیل اطلاعات، تفسیر و نتیجه گیری است، به طور کاربردی شرح و بسط داده شده است. در پایان نیز، یک نمونه پژوهش انجام شده با استفاده از این روش، مختصرا توصیف شده است.

پژوهش حاضر نتیجه تحقیق در خصوص امکان سنجی پیاده سازی مدیریت دانش و همچنین بررسی تفاوت دیدگاه اعضای هیات علمی و کارکنان در دانشگاه آزاد اسلامی واحد اسلامشهر می باشد. به این منظور برای سنجش ابعاد و مولفه های مدیریت دانش از مدل پاولوسکی استفاده شد. پژوهش مورد نظر از لحاظ ماهیت کاربردی و از نظر روش توصیفی- پیمایشی بوده است. جامعه آماری مشتمل بر 308 نفر عضو هیات علمی و 320 نفر کارمند بوده است که با استفاده از جدول مورگان حجم نمونه به ترتیب 175 و 169 نفر تعیین گردید و با در نظر گرفتن 20% ضریب افت پرسشنامه بین نمونه ها توزیع گردید. روش نمونه گیری تصادفی ساده بوده است. ابزار سنجش پرسشنامه محقق ساخته ای است که روایی آن توسط پنج نفر از استادان حوزه مدیریت مورد تایید قرار گرفت و صحت و پایایی آن از طریق آزمون آلفای کرونباخ با ضریب 95% مورد تایید قرار گرفت. در بررسی فرضیه ها از آزمون تیتک نمونه ای استفاده شد. بر اساس نتایج به دست آمده: از نظر آزمودنی ها امکان پیاده سازی مولفه های شناسایی دانش، تولید دانش، اشاعه دانش، یکپارچه سازی و انتقال دانش در سه بعد ساختار سازمانی، تکنولوژی اطلاعات و ارتباطات، و منابع انسانی در دانشگاه آزاد اسلامی واحد اسلامشهر وجود ندارد. همچنین در بررسی تفاوت بین دیدگاه اعضای هیات علمی و کارکنان در خصوص آمادگی لازم برای پیاده سازی مدیریت دانش از آزمون مقایسه میانگین دو گروهی استفاده شده است و نتیجه حاصله نشان دهنده این است که تفاوت معناداری بین دیدگاه اعضای هیات علمی و کارکنان در هیچ یک از ابعاد و مولفه ها وجود ندارد. با توجه به اهداف تحقیق از طریق آزمون رتبه ای فریدمن مشخص شد که بین شاخص ها به لحاظ میزان آمادگی جهت پیاده سازی مدیریت دانش تفاوت وجود دارد و در مقایسه با سایر شاخص ها تولید دانش در دانشگاه مورد نظر بیشتر از سایر مولفه ها می باشد.