جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

زبان قرآن و زبان حدیث از مسائل مهمی محسوب می شوند که عدم توجه به آنها موجب پدید آمدن کژفهمی در این دو متن مقدس خواهد گردید. در این راستا نکته ای که توجه بدان شایسته به نظر می رسد فهم تمایز و بیان تمایزات این دو زبان است. چرا که عدم توجه به این تمایزات و یکسان انگاشتن زبان این دو متن متفاوت، موجب ابهام و ایهام در فهم آنها و داشتن انتظاراتی از آن متون خواهد شد که رسیدن به مراد آیه و روایت را سخت و گاها ناممکن می سازد. لذا ما در این مقاله بر آن شده ایم تا با بیان این تمایزات، تصویر پیراسته تری از زبان قرآن و حدیث را برای طالبین فهم قرآن به نمایش بگذاریم.

در حالیکه جهان با شتاب توصیف ناپذیری به سوی صنعتی شدن و جهانی عاری از دشواری و سختی و تحولات عمیق فن آوری در حال حرکت است، همچنان موضوع بیماری ها و مشکلات روانی، موضوعی در خور توجه و نه چندان خشنود کننده به حساب می آید. از جمله بیماری روانی که دامنگیر جوامع گشته، بیماری دهشتناک اقتصادی است. این بیماری روح و روان جوامع را هدف قرار داده و آشفتگی روانی، اقتصادی و پریشان حالی را به دنبال خواهد داشت.قرآن کریم و روایات، در خصوص این موضوعات به لحاظ مبنایی و محتوایی از غنای والایی برخوردار است و نقش بسزایی در کاهش و از بین بردن فشارهای روانی و تقویت یا تامین بهداشت روانی در اجتماع، دارد. اسلام (قرآن و حدیث)، راهکارها و سفارش هایی در این بین دارد که زمینه ساز تقویت روحی و روانی افراد در اجتماع می باشد؛ آن سان که فشارهای روانی اقتصادی مردم را از بین می برد و بهداشت روانی اقتصادی آنان را در این زمینه تقویت و یا تامین می کند. از جمله مطالب یاد شده در این باره می توان از عمده ترین بیماری های روانی اقتصادی، پیامدهای آنان در اجتماع و راهکارهای قرآن و حدیث جهت درمان این بیماری نام برد.

در این پژوهش معنای دقیقی از واژه یقطین، موقعیت جغرافیایی یونس نبی (ع)، بیماری ‌های عارض شده بر وی و تاثیرات دارویی گیاه یقطین بر این امراض بررسی شده است. کلمه یقطین نام خانواده ‌ای از گیاهان به نام کدوبن است که خواص دارویی قابل توجهی دارد و با توجه به بیماری ‌های عارض شده بر یونس نبی (ع) که عبارتند از: تحلیل عضلات، ریزش مو و از بین رفتن پوست، تاثیرات آن گیاه بر روی چنین امراضی مورد توجه قرار گرفته است.از میان خانواده این گیاه، کدوی قلیانی بیشترین تاثیر همخوانی را با این امراض دارد. علاوه بر این موقعیت جغرافیایی یونس نبی (ع)؛ یعنی ساحل یافا در دریای مدیترانه نیز موید تاثیرات دارویی همین گیاه است.

هدف از این تحقیق، بررسی و مقایسه شباهت ها و تفاوت های دو دیدگاه قرآن و روانشناسی درباره شیوه های مواجهه، اهداف درمانی و رویکردهای درمانی - مراقبتی با بیماران در حال مرگ می باشد. مرگ مفهوم پیچیده ای دارد که می تواند با درد و رنج زیادی همراه باشد. مقایسه دیدگاه روانشناسان درباره نحوه مواجهه و مقابله با درد و رنج مرگ، با قرآن کریم که به اعتقاد مسلمانان توصیف کننده جامع ترین (مائده/3) و معتدل ترین (بقره/143) روش زندگی است که اصول اساسی تمامی ادیان الهی را تایید می نماید (نساء/162)، بسیار قابل توجه خواهد بود.نتایج نشان داد که هر دو دیدگاه بر تمایل انسان به جاودانگی و ترس از مرگ تاکید می کنند و توافق دارند که نوع واکنش های هیجانی افراد در مواجهه با مرگ و پذیرش آن، بستگی به رفتار، ساختار شخصیتی و توان مقابله ای او با مسائل و مشکلات گذشته در طول زمان حیات دارد. اما مهمترین تفاوت این دو دیدگاه در اعتقاد یا عدم اعتقاد به حیات پس از مرگ است که باعث تفاوت در تعریف عملیاتی کیفیت مرگ، اهداف درمانی، و نوع مواجه با مرگ می شود. روانشناسی با تکنیک های مختلف روانشناختی و توصیه به کاهش سطح هوشیاری و مراقبت های تسکینی موقتی، در کاهش درد و رنج بیماران در حال مرگ تلاش می نماید، هر چند در کاهش درد جسمانی موفق بوده اند، اما در کاهش رنج روانشناختی به دلیل نداشتن نظریه هایی برای حیات جاوید، همیشه با مشکل مواجه بوده اند. در مقابل؛ قرآن کریم ضمن موافقت با مراقبت های تسکینی برای کاهش درد جسمانی، به نظریه پردازی برای حیات جاوید پرداخته است و با وجود آن که کاهش درد و رنج بیماران را در مقایسه با عظمت جهان آخرت (زمر/13)، از درجه چندم اهمیت برخوردار می داند و هدف اصلی کار با بیماران در حال مرگ را - با توصیه به وصیت و انجام معوقات شرعی - آماده کردن آنها برای سفر آخرت می داند؛ قادر است، در کاهش رنج روانشناختی بهتر از دیدگاه های روانشناسی معاصر که بر اساس اصل لذت گرایی و فرهنگ سکولار بنا شده اند، عمل کند.

پژوهش حاضر به بررسی رابطه شرکت در کلاس های آموزشی تلاوت و تفسیر قرآن کریم با شادکامی پرداخته است. هدف اصلی این پژوهش بررسی این مساله است. که کدامیک از انواع ارتباط با قرآن (مدت زمان آموزش، نوع دوره آموزشی) پیش بینی کننده بهتری برای شادکامی می باشد. بدین منظور 328 نفر از افراد شرکت کننده در کلاس های آموزشی قرآن (مرد و زن) شهر رشت از طریق روش نمونه گیری خوشه ای چند مرحله ای انتخاب شدند. افراد نمونه پرسشنامه شادکامی آکسفورد 29 گزاره ای (2001) و پرسشنامه اطلاعات جمعیت شناختی را تکمیل نمودند. اطلاعات به دست آمده با استفاده ضریب همبستگی پیرسون، همبستگی اسپیرمن و رگرسیون چند مرحله ای به روش گام به گام تحلیل شد. نتایج نشان داد که شرکت در دوره های آموزشی قرآن کریم بر اساس زمان دوره رابطه معنی داری با شادکامی دارد. در عین حال شرکت در دوره های آموزش قرآن بر اساس نوع دوره (تلاوت، تفسیر) رابطه معنی داری با شادکامی ندارد.

توجه به سیاق حالیه با هدف دستیابی به فهمی جامع تر از عبارات قرآن، شباهت بسیار زیادی به مفهوم بافت برون زبانی (موقعیت) در زبان شناسی دارد از همین رو نگارنده سعی نموده، ابعاد مختلف سیاق حالیه با توجه به شباهت هدف با بافت برون زبانی و موقعیتی با نظر به دیدگاه های سه زبانشناس مطرح در این زمینه فرث، هایمز و لوئیس به صورت تطبیقی واکاوی کند. آنچه بیشتر در این پژوهش مورد توجه قرار گرفته، بررسی تطبیقی سیاق حالیه با مختصاتی است که هایمز و لویس به عنوان مختصات بافت برون زبانی یا بافت موقعیت مطرح کرده اند. این مختصات به شرح زیر است: جهان ممکن، زمان، مکان، گوینده، مخاطب، مورد اشاره، مطالب گذشته، تخصیص.

تاریخ یکی از دانش‌ های بشری ا‌ست و تاریخ نویسی یکی از ابزارهای مهم انتقال تجربیات و فهم زندگی بشر به شمار می ‌رود که از دیرباز بسیاری از افراد و متون، به ثبت و ضبط آن همت گمارده ‌اند. در این میان، کتب ادیان ابراهیمی به طور عام و قرآن‌ کریم، به طور خاص از جمله متونی‌ هستند که مفادی تاریخی را به همراه دارند. از سویی دیگر متون دینی نظیر قرآن، در پی انسان سازی و بیان آمده ‌اند و بیهود‌گی و زیاده ‌گویی در آنها راه ندارد. قرآن کتاب زندگانی و الگوی مسلمانان است و همه‌ علوم در آن نهفته است و برداشتن پرده ‌های ابهام از هر چیزی در لوای آن میسر است.این مقاله با بازخوانی دقیق ‌تر سوره‌ مبارکه یوسف (ع)، به عنوان سوره ‌ای تاریخی از قرآن، در تلاش است تا به ویژگی ‌های الگوی روایت تاریخی از منظر قرآن کریم دست یابد.مقاله‌ پیش رو، ابتدا با تبیین نسبت میان روایت داستانی قرآن و روایت تاریخی مرسوم، نگاه مخاطب را به قابلیت الگویابی روایت تاریخی از میان الگوی روایت داستانی قرآن معطوف می ‌دارد. سپس با تحلیل روایت داستانی سوره‌ یوسف (ع) به مثابه‌ الگویی برای روایت تاریخی، و دسته ‌بندی نتایج به دست آمده، به توصیه هایی مناسب بهره‌ گیری برای رسیدن به روایت مطلوب تاریخی دست می ‌یابد. روشن ‌گری، دارای پیام انسان ‌ساز بودن، توجه به بندگی خدا به عنوان نخ تسبیح روایت تاریخی، توجه به غیب و قدرت الهی، در نظر گرفتن نقش شیطان در تاریخ، پرداختن به شخصیت ‌های تاریخی و ارائه‌ الگوها، گذشتن از حواشی روایی، ارجاع مدام به سنن الهی، و روایت منزل به منزل با جانب داری حق با محوریت نقاط عطف روایت بر اساس سیر توحیدی تاریخ از جمله ویژگی ‌های روایات تاریخی قرآن کریم هستند که در این مقاله مورد توجه قرار دارند.

از خودبیگانگى«alienation»  یکى از مهمترین مسائل انسان شناختى است که در رشته هاى گوناگون علوم انسانى از جمله جامعه شناسى، روان شناسى، فلسفه و حتى روان پزشکى مورد توجه قرار گرفته است. اگر چه این موضوع در جهان با نام تئوری انتقادی شناخته شده ولی در تعالیم اسلامی نیز از ابعاد مختلفی به آن پرداخته شده است. این واژه با نظریات مارکس در توصیف طبقه کارگر وارد سازمان ها شد و اگر چه از آن زمان تاکنون شکل های متعددی از «از خودبیگانگی» مورد نظر اندیشمندان چپ گرا بوده است ولی اصل موضوع همیشه بوده و به آن توجه ویژه ای شده است. در مقاله حاضر علاوه بر بیان مقدمه ای بر «از خودبیگانگی» به مقایسه بین قرآن و اندیشمندان پیشرو تئوری انتقادی از جمله هگل، مارکس و ... پرداخته شده است. در این پژوهش ابتدا با توجه به شباهت این موضوع در اندیشه صاحب نظران مسلمان و اندیشمندان پیرو مکتب هگلیان جوان پرداخته شده است. سپس ضمن بررسی این موضوع از دیدگاه قرآن نگرش های مختلف با همدیگر مقایسه شده اند. این مقایسه در قسمت نتیجه گیری ارائه شده است.