جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

در آفریقای جنوبی ترکیب قومی و تفاوت نژادی بیشتر از هر عامل دیگری در روند یک صد ساله آن تاثیر گذار بوده است. از زمان استقلال این کشور در سال 1910، دگرگونیها و تغییرات تحت تاثیر عامل مذکور بوده است. طراحی نظام آپارتاید بر اساس نظام جدایی نژادی بوده و پس از پایان آپارتاید در سال 1994 سازماندهی سیاسی کشور بر واقعیتهای قومی ونژادی بومیان منطبق شد. نیجریه هرچند در مشابهتبا آفریقای جنوبی سابقه استعماری انگلیس را در گذشته تاریخی خود دارد لیکن تفاوت کار دراینجاست که استعمارگران، آفریقای جنوبی را برای ماندن انتخاب کرده بودند و روند صنعتی شدن دوران تکامل خود را بطور طبیعی طی کرد در حالیکه در نیجریه هدف استعمار تسلط بر منابع و بهره برداری از کشور بوده است. در هرحال در نیجریه تنوع قومیتی به اضافه تنوع مذهبی در قالب دو دین اسلام و مسیحیت عوامل اصلی شکاف در طول سالیان پس از استقلال این کشور بوده اند. تجربه کودتاهای مکرر و دخالت مداوم نظامیان در سیاست و حکومت این کشور، تجزیه طلبی، کشمکشهای قومی- مذهبی،توزیع ناعادلانه ثروت، عدم وجود طبقه متوسط تاثیرگذار و فساد سیاسی اداری از مشکلاتی بوده که همواره گریبانگیراین کشور بوده است. از سال 1999، نیجریه بر اساس قانون اساسی جدید خود چهار دوره انتخابات ریاست جمهوری را پشت سر گذاشته و در این سالها کودتای جدیدی صورت نگرفته ولی در مجموع در مورد نیجریه توسعه نیافتگی سیاسی مورد اتفاق صاحب نظران می باشد.

روابط ایران و آلمان دارای سابقه طولانی و پراز فراز و نشیب است.سطح این روابط از انقلاب اسلامی و اتحاد مجدد آلمان وارد فاز جدید و با تحولعمده ای مواجه شد.آلمان به عنوان موسس اتحادیه اروپا و یکی از موثرترین کشورهای عضو این اتحادیه، سومین قدرت اقتصادی و کشور صنعتی دنیا و نیز قهرمان صادرات جهان، دارای نقش رهبری در اتحادیه اروپا و ستون فقرات ناتو است.از سوی دیگر، ایران به عنوان کشور مهم و تاثیرگذار در حوزه منطقه ای و فرا منطقه ای توسط قدرت های بزرگ تلقی می شود.اگرچه آلمان مهم ترین شریک اقتصادی ایران در اروپا بوده و میزان تبادلات تجاری دو کشور سالیانه درحال رشد می باشد،اما روابط سیاسی مابین آن ها شکننده و آسیب پذیر است.به دنبال فروپاشی دیوار برلین و وحدت دو آلمان در 1990 و در نتیجه تولد دولت جدید جمهوری فدرال آلمان، سیاست خارجی نوینی از درون نظام سیاسی آلمان متحد آشکار گردید. به بیان دیگر، «وضعیت پس از اتحاد» و «نظام بین الملل پس از جنگ سرد»، دو عاملی بودند که جهان بینی و نگرش تازه ای به سیاست خارجی آلمان فدرال بخشیدند.مقاله حاضر به دنبال مطالعه تطبیقی سیاست خارجی دولت شرویدر و مرکل در قبال جمهوری اسلامی ایران است. دو دولت اخیر آلمان از سال 1998 تاکنون در عرصه قدرت قرار داشته اند. با توجه به اینکه دو دولت مزبور از دو حزب مختلف بوده اند، این مقاله با بیان این فرضیه که روابط بین دو کشور در دوران مرکل در قیاس با دوران شرویدر، به سردی گراییده، انجام گرفته و نهایتا با ارائه داده ها و مقایسه آن ها با یکدیگر و نیز با ارائه شاخص های بهبود روابط در دوره شرویدر و سردی روابط در دوره مرکل مورد تجزیه و تحلیل قرار می گیرد.

موضوع مهاجرت در اتحادیه اروپا در سال های اخیر توجهات بسیاری را به خود معطوف داشته است به طوری که از یک مساله درونی در کشورهای اتحادیه به یک مساله خارجی مبدل گشته و در حال حاضر جزء الویت های سیاست خارجی اتحادیه نیز محسوب می گردد.برخی از مقامات اروپایی معتقدند که در بعضی از حوزه ها بهتر است مشارکتشان در قالب واحدی به نام اتحادیه اروپا صورت پذیرد چرا که همکاری مشترک در حوزه مبارزه با مهاجرت های غیر قانونی و پناهجویان می تواند موثرتر باشد. سیاست همسایگی و انعقاد موافقت نامه های پذیرش مجدد با دول ثالث از جمله این ابزار سیاسی بوده که اتحادیه برای حل معضل مهاجران غیر قانونی از ممالک مبدا و جلوگیری از ورود آنان به درون اتحادیه به کار برده است که هم جنبه تشویقی و هم تنبیهی را در خود دارد. در حالی کهبرخی دیگر از مقامات اروپایی معتقدند کهوضع قوانین مهاجرتی و پذیرش مهاجران هنوز در اختیار دولتهای ملی است و کشورهای عضو هنوز به سیاست مشترک مهاجرتی دست نیافته اند. این مقاله درصدد بررسی و ارزیابی دیدگاه های مذکور بوده و در جستجویاین است که در هزاره جدید چه تغییر و تحولی در سیاست های مهاجرتی اتحادیه اروپا رخ داده است؟

چین از جمله کشورهایی است که با تدبیر سیاست های اقتصادی توسعه گرا، از منزلت ویژه ای در سطح بین الملل برخوردار شده است. تاثیر نظام رهبری چین در این امر و تداوم آن از سال 1979 تا کنون،به ویژه دنگ شیائوپینگ به عنوان معمار توسعه اقتصادی این کشور، برکسی پوشیده نیست. وی ضمن ریل گذاری توسعه این کشور، و با درک الزامات داخلی و خارجی توسعه اقتصادی و نهادینه کردن الگوی مدیریتی ثابت و تربیت نیروهای نخبه و فراهم کردن زمینه جابجایی رهبران و نخبگان در سیستم سیاسی و حزبی این کشور فرایند توسعه این کشور را شتاب مناسبی داد.از آنجا که استراتژی توسعه اقتصادی چین توسط دنگ،به چارچوبی قانونمند و سیستمی تبدیل شده بود،رهبران بعدی این کشور نیز،علیرغم ویژگی و سلایق مختلف،ادامه دهنده راه وی بوده و موجب توسعه اقتصادی روزافزون این کشورگردیده اند. آنها با برگزیدن سیاست های هدفمند و برنامه ریزی شده در حوزه های علوم،فناوری،تحقیقات و تجارت شرایط رو به رشد وپیشرفت چین را فراهم ساختند.توجه به دانش،کارآمدی و تخصص،توانمندی و جوانگرایی در نظام رهبری چین در نسل های بعدی موجب نتایج چشمگیری در رشد اقتصادی این کشور شده و چین در عرصه داخلی و بین المللی جلوه تازه ای به خود گرفته است.

تحولات دولت های عربی که از سال 2010 در تونس آغاز شد و دومینووار به کشورهای دیگر از جمله مصر و لیبی رسید، باعث واکنش دولت های مختلف شد که یکی از آنها ترکیه است. ترکیه در دوران حزب عدالت و توسعه حضور خود را در جهان عرب و خاورمیانه پررنگ کرده است و بیداری اسلامی نیز فرصتی در اختیار سیاست گزاران این دولت قرار داد تا با حضور فعال در جریان این تحولات، اهداف خود را جدی تر از قبل در منطقه پیگیری کنند.در این مقاله سعی بر این است تا به واکاوی تاثیر تغییر نگاه سیاست گزاران ترکیه در دوران حزب عدالت و توسعه بر سیاست خارجی فعال این کشور در قبال بیداری اسلامی در جهان عرب پرداخته شود، بدون اینکه بخواهیم درستی یا نادرستی، موفقیت یا عدم موفقیت سیاست خارجی ترکیه را مورد ارزیابی قرار دهیم. همچنین، چگونگی حضور این کشور در پژوهشنامه روابط بین الملل قالب رفتارهای میانجی گری، حمایت، همراهی با ناتو و سفر مقامات ترکیه ای به کشورهای عربی بررسی می شود. چرایی حضور دولت ترکیه در قالبتلاش برای گسترش مدل اسلام ترکیه ای در منطقه، تبدیل شدن به پل واسطی میان خاورمیانه اسلامی با اروپا، حمایت از منافع آمریکا در جهان عرب، تبدیل شدن به الگوی هویتی منطقه ای و تلاش برای رهبری در اصلاحات منطقه و رقابت هویتی با ایران مورد مطالعه قرار گرفته است.

وقوع انقلاب ها در شمال آفریقا و تسری آن به خاورمیانه سبب شد تا بازیگران منطقه ای و فرا منطقه ای، رویکردهای متفاوتی را در منطقهخاورمیانه اتخاذ نمایند. روسیه، به عنوان یکی از بازیگران فرا منطقه ای حاضر در منطقه خاورمیانه که تاریخچه حضور آن به دوره تزارها بازمی گردد در جریان این خیزش ها، رویکرد خود را نسبت به این منطقه تغییر داده و در هر یک از کشورهای قیام کرده با توجه به منافع و ابزار خود، سیاستی متفاوت را اتخاذ نموده است. خاورمیانه و موضوعات مختلف معطوف به آن، یکی از مسائلی است که مسکو، به ویژه در دوره دوم ریاست جمهوری پوتین، توجه زیادی به آن داشته است.تردد بالای دیپلماتیک میان مقامات خاورمیانه ای به مسکو و بالعکس، به خوبی بیانگر بروز نوعی تحرک و پویایی در سیاست خاورمیانه ای روسیه و متفاوت از دهه های گذشته می باشد. چنین به نظر می رسد که در پی تحولات پس از 11 سپتامبر 2001، و به ویژه اقدامات نظامی آمریکا در افغانستان و عراق که منجر به تکثیر بنیادگرایی دینی و احساسات ضدآمریکایی در خاورمیانه گردید، روسیه از یک وضعیت و اقبال عمومی بیشتری نزد دولت ها و افکار عمومی جوامع منطقه یاد شده برخوردار شده است، وضعیتی که این کشور؛ خود نیز به استقبال و بهره برداری از آن فکر می کند.یافته های مقاله حاکی از آن است که خیزش های مردمی در منطقه خاورمیانه با عنوان «انقلاب های عربی» موجب گردید تا روسیه ابتدا سیاست همراهی با این انقلاب ها را در قالب همکاری با غرب در پیش گیرد اما در ادامه به دلیل نگرانی از افزایش حضور آمریکا در منطقه و تسری این جریان به منطقه اوراسیا، سیاست تقابل با جریان های انقلابی و حمایت از دولت های حاکم را در قالب تقابل با غرب دنبال نماید. مقاله حاضر، رویکرد روسیه را نسبت به خیزش های مردمی و وقوع انقلاب ها در منطقه خاورمیانه تبیین خواهد نمود.