جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

زنان مهمترین نقش را در تربیت و رشد خانواده و جامعه ایفا می‌کنند. از این رو بحران هویتی زن که باعث بروز آثار منفی در کانون خانواده و به تبع جامعه می‌شود، از مهمترین دغدغه‌های اندیشمندان بوده و هست. در این میان طبیعی است که در جوامع دیندار، هویت دینی زن و چالش‌های پیش رو، مورد توجه ویژه قرار گیرد. جهانی شدن، ورود تکنولوژی‌های جدید و فضای سایبری، اشتغال زنان و تغییر سبک زندگی از جمله عوامل مطرح در این زمینه می‌باشد. با توجه به مواجهه اجتناب ناپذیر زن مسلمان با بحران هویت، شناسایی عامل یا عوامل تاثیر گذار نقش مهمی در ارایه راهکار مقابله با بحران هویت ایفا می‌کند. این پژوهش با استفاده از روش تحلیلی و داده‌های زیستی، به بررسی عوامل مطرح در این زمینه پرداخته است. نتایج نشان می‌دهد که جهانی شدن و برداشته شدن مرزهای زمانی و مکانی بیشترین تاثیر را در زمینه تضعیف هویت دینی زنان داشته است. برای مواجهه با این عوامل و کم کردن آثار منفی آن باید تدبیری در سه حوزه خانواده، اجتماع و فراملی اندیشیده شود.

این پژوهش ناظر به کاربست روش‌ نوآورانه در تفسیر قرآن‌به قرآن در سده اخیر است، که مدعیان فراوانی دارد و انتظار می‌رود به دلیل روش یکسان حداقل خروجی نه یکسان، که هماهنگ داشته‌باشند، ولی برخی مشمول تکفیر و ضلالت می‌شود و یک تفسیر در اوج ستایش قرار‌می‌گیرد. در این پژوهش با استمداد از از روش شناسی علوم انسانی، گونه‌شناسی، گونه‌های‌های روش‌ تفسیر قرآن‌به قرآن را معرفی کرده، و ضمن تحلیل و ریشه‌یابی تفاوت‌‌ها در قالب گونه‌شناسی، برای دست‌یابی به خودآگاهی دراین روش و برای مفهومینه کردن یک چارچوب نظری براساس مباحث روش و گونه‌‌های آن برای توسعه و تعمیق آن در تفسیر قرآن به‌قرآن تلاش می‌‌شود.میزان انحصار در استناد به قرآن در مسیر کشف متفاوت است و باعث تفاوت در نتیجه نیز شده‌است. این مقاله تلاش می‌کند که در قالب سه گونه: تفاسیر قرآن بسنده، تفاسیرتلفیقی قرآن‌‌به‌قرآن و قرآن‌به‌روایات، تفاسیر قرآن‌به‌قرآن و روش‌‌های موازی، به تفاوت‌ها توجه دهد. در این تیپولوژی سعی شده‌است مصادیق با ذکر مثال در تفاسیر معاصری که اذعان به محصور بودن دست‌یابی به کشف مراد الهی به قرآن دارند؛ نشان داده‌شود. دراین پژوهش، شواهد پراکنده را جستجوکرده و تلاش کردم با یک شکل‌دهی منسجم و فهم‌پذیر به گونه‌شناسی دست‌یابم. پژوهش قصد داوری ندارد؛ بلکه با گونه‌شناسی بر ظرافت استفاده از نوع روش تفسیر و چگونگی استناد به قرآن توجه خواهد‌داد.

مطالعه نسبت عقل و ایمان هماره مورد نظر اندیشمندان ادیان مختلف بوده است و نوع خوانش از نسبت عقل و ایمان موجب پدیدار شدن جهان های فکری مختلفی در میان پیروان ادیان توحیدی شده است. در دین توحیدی اسلام نیز اندیشمندان مختلف به این مسئله مهم پرداخته و از ایمان گرایی تا عقل گرایی در قالب نظام های فکری اشاعره، معتزله، اهل حدیث، اخباریون و شیعی و خوانشِ عرفانی و فلسفی و قشری از نسبت عقل و ایمان امتداد داشته است. مرتضی مطهری بعنوان اندیشمند صاحب سبک در جهان اسلام، برآمده از نظام فکری اسلامی هر چند مستقلاً به این مسئله نپرداخته، اما پرداختن وی به تعریف و تقسیم و بیان حقیقت ایمان و عقل؛ و کاربست این دو وادی در ماهیت دین؛ می تواند راهنمای محققین برای تبیین نسبت عقل و ایمان باشد. در این پژوهش با مراجعه به آثار دست اول از مرتضی مطهری، پس از فیش برداری و بیان ماهیت عقل و ماهیت ایمان به نسبت عقل و ایمان در اندیشه استاد مطهری پرداخته شده است. در اندیشه مطهری ثبوت اهلیت عقل برای کشف واقعیت، برآمده از نصوص دینی از طریق استشهاد به نصوص دینی است وی معتقد است نه تنها ایمان، مانع عقل نیست بلکه عقل گروی به ایمان دینی در درک باورها بسیار کمک می کند. مطهری در تعارض ایمان و عقل جانب عقل را دارد.همچنین طبق دستگاه معرفتی مطهری در بیان نظریه فطرت، ایشان با اثبات و دفاع از این نظریه، ایمان را عقلانی و عقل را ایمانی قلمداد می کند.

تنوع اندیشه فقهاء، در شکل دهی به ساختار فقه و پویایی اجتهاد شیعه نقش اساسی دارد. بررسی دیدگاه فقهی فیض به عنوان فقیهی نواندیش برای دستیابی به فقه متناسب با شرایط جامعه، جهت استنباط احکام فقهی کارآمدتر ضروریست. هدف از این پژوهش بررسی آرای فقهی فیض، ارائه مستندات و ادله فقهای مخالف و همسو و کشف مبانی فقاهتی و اصول فکری ایشان جهت حل مسائل جامعه و پویایی اجتهاد است. علیرغم بستر اخباری زمان فیض، بدلیل تاثیر پذیری از اساتیدی چون ملاصدرا، شیوه تفقه متمایز از سایر اخباریون برمی-گزیند.از ویژگی¬های مهم مبانی فقهی و اصولی فیض، اهتمام به کاربرد عقل در تایید و جمع بین روایات، بی-توجهی به اجماع منقول و شهرت فتوایی با عدم تاثیر از فتاوای علمای دیگر، توجه زیاد به اصل سهولت، عنایت به همگرایی با اهل سنت و اهل کتاب، توجه خاص به تقریب بین مذاهب و ادیان، بوده است. نهایت اینکه با رویکرد فهم و تفسیر اجتماعی نصوص دینی و توجه به فهم مقاصد الشریعه و فاصله گرفتن از رویکرد فردگرایانه که جهت گیری غالب در سنت اجتهادی علمای سلف بوده است، به پاکی اهل کتاب و نسبی بودن سن بلوغ فتوا می¬دهد که در تعاملات اجتماعی عصر حاضر می¬تواند بسیار کارساز باشد.

انسان، همو که خداوند متعال او را برتری بخشید و در روی زمین خلیفه‌اش گردانید، حقوقی را داراست که همه‌ی ادیان آسمانی و قوانین وضعی به آن حقوق احترام گذاشته‌اند. حقّ زندگی، حق تندرستی، و حمایت شدن در برابر ستم‌هایی که وارد می‌شود. دین اسلام نیز احکام خاصی در مورد حقوق فردی و اجتماعی انسان وضع نموده است از جمله‌ی این حقوق، که حق مسلمان معصوم‌الدم است حق قصاص و دیه است که در برابر قتل به تعدّی و قتل و جرح به خطا آمده‌ست. دیه‌ی نفس در اسلام بر طبق عناوین ششگانه تعریف شده است که این عناوین شامل صد شتر، دویست گاو، هزار گوسفند، هزار دینار، ده هزار درهم، و دویست حله می‌باشد. و دیه‌ی اعضاء و جوارح و منافع و حواس هم در دین مبین اسلام تعیین شده است. از گذشته تا حال، فقها و اندیشمندان این مواد را مورد تجزیه و تحلیل قرار داده‌اند و مباحث مهمی‌در این رابطه مطرح است که سعی شده در این پژوهش، این تجزیه و تحلیل‌ها مورد بررسی قرار گیرد.

پناهجویی و پناهندگی امروز، بحث بسیار مهمی می باشد که افراد در کشورهای مختلف از جمله از خاورمیانه به غرب یا سایر کشورها پناهنده می شوند. در مورد زنان این بحث بسیار مهم می باشد. چراکه زنان ممکن است به خاطر جنسیتشان مورد آزار و اذیت زیادی قرار گیرند و به همین دلیل این بحث هم در حقوق بین الملل و هم در اسلام وجود دارد. در چارچوب حقوق بین الملل، این بحث در چارچوب حقوق بشر بیشتر مطرح می شود و در اسلام نیز بیشتر در چارچوب کفار و مسلمانان مطرح شده است. بر این اساس در این مقاله با اتخاذ روش تحلیلی – توصیفی و به صورت کتابخانه ای درصدد بررسی موضوع بررسی وضعیت زنان پناهجو از منظر اسلام و حقوق بین الملل هستیم. یافته های تحقیق نشان می دهد که پناهجویی زنان در اسلام چندان مورد توجه قرار نگرفته و تنها در سوره ممتحنه و یک آیه به آن اختصاص داده شده است ولی می توان مقرراتی را از این آیه استخراج کرد و با مقررات امروزی مقایسه نمود. در حقوق بین الملل نیز در چارچوب حقوق بشر این موضوع مطرح شده است و کنوانسیون های متعدد حقوق بشری در این زمینه به تناسب موضوع، به این بحث پرداخته اند. در اسلام زنان پناهجو بیشتر به کافر و مسلمان تقسیم بندی می شوند و عدم امنیت زنان پناهجو بیشتر متوجه جامعه اسلامی می باشد و حاکم اسلامی در این زمینه ضمانت و امان می دهد تا جان وی در مدت اقامت در سرزمین اسلامی مورد تهدید واقع نشود ولی در حقوق بین الملل پناهندگی وپناهجویی زن به خاطر عدم امنیت جانی ومالی به سبب عقیده، نژاد، امور سیاسی، مجازات مرگ و ... می باشد و در واقع نه مفهومی ایدئولوژیک همانند اسلام، بلکه مفهومی سرزمینی می باشد.