جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی

فارسی  |   العربیه  |   English  
telegram

در تلگرام به ما بپیوندید

public

کتابخانه مجازی الفبا
کتابخانه مجازی الفبا
header
headers
پایگاه جامع و تخصصی کلام و عقاید و اندیشه دینی
جستجو بر اساس ... همه موارد عنوان موضوع پدید آور جستجو در متن
: جستجو در الفبا در گوگل
مرور > مرور مجلات > قرآن و علم > 1402- دوره 17- شماره 32
  • تعداد رکورد ها : 15 
1 2 3 4 5
نویسنده:
سیدمحمدموسوی بایگی ، محمد امین افضل زاده
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
چکیده :
«زمان» از مهمترین ویژگیهای عالم ماده است که شناخت حقیقت آن همواره مورد توجه فلاسفه بوده است. سادگی ظاهری فهم زمان و مشکل بودن تبیین آن، موجب اختلاف بين فلاسفه ...  در تعریف آن شده است. فلاسفۀ اسلامی نیز در اینباره اختلاف‌نظر دارند که ریشۀ این اختلاف، به تعاریف متفاوت افلاطون و ارسطو از زمان برمیگردد. افلاطون زمان را جوهری قائم به نفس و ذاتاً مستقل تعریف کرده که صورت تفصیلی عالم مُثل است. از نظر ارسطو نيز زمان، عدد حرکت از جنبه تقدّم و تأخری است که با هم جمع نمیشوند. فلاسفة اسلامی با حکم به تباین این دو تعریف، معمولاً متمایل به یکی از این‌دو تعریف بوده و سعی کرده‎اند به تشکیکهای دیدگاه مختار خود پاسخ دهند و اتقان تعریف مقابل را نفی نمایند. فیلسوفانی مانند ابن‎رشد، ابن‌سینا و سهروردی به تعریف ارسطو و در مقابل، زکریای رازی و فخر رازی به تعریف افلاطون از زمان گرایش داشته‎اند. اما تلاش برای متقابل نشان دادن تعاریف افلاطونی و ارسطویی از زمان موجّه نیست، زیرا از نظر هر دو فیلسوف، اگرچه زمان متفاوت از حرکت است، اما وجود آنها از هم جدايي‌ناپذير است، بطوریکه فهم هر یک وابسته به فهم دیگری است. بر همين اساس، هدف نوشتار حاضر اينست که اولاً، با تبیین نظر افلاطون روشن سازد که نظر وی با نظر ارسطو در تقابل نیست و ثانیاً، تأثیر دیدگاه آنها میان فلاسفۀ مسلمان را نشان دهد.   بیشتر
صفحات :
از صفحه 81 تا 102
1 2 3 4 5
نویسنده:
رضا ماحوزي
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
چکیده :
فارابی، فیلسوف شهیر ایرانی، یکی از شخصیتهای محوری حکمت مشاء در قلمرو اسلامی است که گسترۀ افکار وی پس از حیاتش، از مرزهای اسلامی در سه قارۀ آسیا، اروپا و آفریقا... ا گذر کرده و اندیشمندان و حوزه‌های علمی ادیان یهودی و مسیحی و سرزمینهای غیراسلامی را نیز تحت تأثیر قرار داد. از این میان، اندیشه‌های فارابی و دو شخصیت محوری دیگر این جریان، یعنی ابن‌سینا و ابن‌رشد، تأثیری انکارناپذیر بر نهادهای علمی عالی قرون سیزدهم تا پانزدهم میلادی اروپا گذاشته‌اند تا آنجا که نمیتوان بدون توجه به این نقش در هویتبخشی به دانشگاههای اولیۀ اروپایی، بویژه دانشگاه پاریس و فرایند تأسیس دانشکدۀ فلسفه در جریان نزاع دو دانشکدۀ الهیات و صناعت، خوانشی مبتنی بر واقعیت از دلایل شکلگیری و توسعۀ دانشگاههای اولیۀ اروپایی بدست داد. این نوشتار بکمک اسناد و گزارشهای معتبر تاریخی، این فرایند اثرگذاری را توضیح خواهد داد. همچنین این خوانش، یکی از مسیرهای انتقال فرهنگ و اندیشۀ فلسفی مسلمانها به کشورهای اروپایی و نحوۀ شکلگیری نهاد دانشگاه در آن دوران را بصورت انضمامی بتصویر میکشد.   بیشتر
صفحات :
از صفحه 59 تا 80
1 2 3 4 5
نویسنده:
عبدالله علوی‌مهر ، حسین علوی‌مهر ، احمد مرادخانی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
چکیده :
مهمترین روش تفسیر قرآن در بنگلادش، روش تفسیر علمی است که از دیرباز مورد توجه علما و مفسران آن دیار بوده است. در این نوشتار با روش توصیفی تحلیلی تلاش شده است آس... سیب‌های این روش تفسیری در بنگلادش مورد نقد و بررسی قرار بگیرد. یافته‌های پژوهش حاکی از آن است که تفاسیر علمی قرآن در بنگلادش با وجود نکات مثبت و امتیازات فراوان، دارای نکات ضعف و آسیب نیز هستند. این آسیب‌ها را می‌توان به دو دسته تقسیم کرد که عبارتند از آسیب‌های مبنایی و آسیب‌های روشی. مهمترین آسیب‌های مبنایی تفاسیر علمی بنگلادش عبارتند از: توجیهات مادی برای امور خارق‌العاده، مخالفت با اصول عقلایی محاوره، استناد به فرضیات علمی، اعتقاد به وجود همه علوم در قرآن، غفلت از امور عبادی و معنوی و عدم رعایت قواعد لغت قرآن؛ اما آسیب‌های روشی عبارتند از: بی‌توجهی به دلالت آیه، عدم جمع‌آوری همه آیات مربوط به یک موضوع، دورشدن از هدف اصلی قرآن، تحمیل نظریات بر قرآن، استفاده از مطالب نامعتبر و استفاده از پیش‌فرض‌های نادرست. چون این آسیب‌ها به‌خاطر بی‌توجهی به شرایط و ضوابط تفسیر صحیح قرآن رخ داده است، لذا لازم است تفسیر علمی توسط مفسر دارای شرایط و با رعایت ضوابط تفسیر علمی صورت بگیرد.   بیشتر
صفحات :
از صفحه 353 تا 374
1 2 3 4 5
نویسنده:
عبدالمنان حسینی ، احمد سعادت
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
چکیده :
آزادی اقتصادی و سود هرچه بیشتر فرد، از بنیادی‌ترین مفاهیم اقتصادی نظام لیبرال‌سرمایه‌داری است. یکی از روش‌های رسیدن به چنین هدفی، تشکیل نظام اقتصادی است که بر ...  مبنای ربا و بهره استوار باشد. ازاین‌رو جوامعی که با الگوی لیبرال‌سرمایه‌داری اداره می‌شوند، به شدت تحت تأثیر این پدیده قرار گرفته‌اند. به‌گونه‌ای که شالوده نظام اقتصادی آنها بر پایه ربا و قراردادهای ربوی استوار است؛ اما از منظر آموزه‌های دینی و قرآنی، آزادی عمل در امور مالی و تجارتی به‌منظور جلوگیری از کسب منافع ظالمانه، با تعدادی از ممنوعیت‌ها ازجمله تجارت ربوی محدود شده است. ربا و قراردادهای تجاری ربوی از منظر قرآن کریم و روایات تحریم شده و برای آن پیامدها و آثار مختلف اخلاقی، اجتماعی و اقتصادی بیان شده است. یافته‌های این تحقیق که به روش تحلیلی- انتقادی به دست آمده، نشان می‌دهد که ربا و بهره، بسیاری از مشکلات اجتماعی، اخلاقی و اقتصادی را در جوامعی که نظام اقتصادی آن، بر مبنای اقتصاد ربوی لیبرالیسم استوار است، به وجود آورده است. متن اصلی نوشتار، اقتصاد ربوی آرمانشهر لیبرالیسم، آثار و آسیب‌های اجتماعی، اخلاقی و اقتصادی آن با رویکرد انتقادی درون‌دینی و قرآنی مورد بحث و بررسی قرار گرفته شده است.   بیشتر
صفحات :
از صفحه 299 تا 324
1 2 3 4 5
نویسنده:
مهدی مشایخی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
چکیده :
ازجمله ایرادهایی که شبهه‌افکنان درباره قرآن مطرح کرده‌اند، وجود تعارض‌های ادبیاتی در این کتاب آسمانی است. بر همین اساس نویسنده کتاب «نقد قرآن» در فصل خطاهای نو... وشتاری قرآن، دیدگاه ناسازگاری آیات با دانش ادبیات را ارائه کرده است. فراوانی این موارد از سویی و پاسخ‌های قابل‌نقدی که داده شده از سوی دیگر، ضرورت بحث از چرایی طرح شبهات و نقد بنیادین آنها را نشان می‌دهد. به همین منظور، در این مقاله بررسی و چرایی طرح شبهات واکاوی و استقصا شد و سه علت به‌دست آمد که عبارتند از: 1. پیش‌فرض‌های نادرست نویسنده درباره سنجه‌بودن قواعد و فصاحت و بلاغت قرآن کریم؛ 2. ضعف دانشی در قواعد ادبی و ظرافت‌های زبان عربی؛ 3. وجود اندیشه‌های تخریبی و غرض‌ورزی در طرح شبهات. نتیجه بررسی‌ها نشان می‌دهد قرآن کریم به‌عنوان فصیح‌ترین سخن عرب، سنجه برای قواعد است و عرب از آغاز نزول تا به امروز به فصاحت و بلاغت آن اعتراف دارد. قضاوت ادبی درباره آیات قرآن نیز در گرو تسلّط بر قواعد و آگاهی از ظرافت‌های زبان عرب بوده و با دانش ادبی اندک، صلاحیت برای این کار وجود ندارد. افزون بر این ـ به استناد شواهد ـ نویسنده تعهدی نسبت به رعایت قانون بی‌طرفی و عدم‌غرض‌ورزی در نقد یک متن نداشته و با هدف ترویج کفر و الحاد، این شبهات را جمع‌آوری کرده است.   بیشتر
صفحات :
از صفحه 275 تا 298
1 2 3 4 5
نویسنده:
زینب جعفری مرندی ، صمد اسمی قیه باشی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
چکیده :
شخصی با نام مستعار «سها» با استناد به برخی آیات و روایات، علم ارزشمند از دیدگاه قرآن را منحصر در علم دینی دانسته است و آیاتی که درباره تفکر و تعقل صحبت شده است... ت، مراد از آن را مساوی با ایمان و عدم تفکر و تعقل را نیز برابر با کفر دانسته است و عدم پرداختن به علوم تجربی را دلیل بر غیروحیانی بودن قرآن نتیجه گرفته است. این پژوهش درصدد است با روش تحلیلی ‌ـ توصیفی و با بهره‌گیری از مبانی تفسیری به شبهات مطرح شده پاسخ دهد. دیدگاه ایشان از دو جهت قابل‌بررسی است: اشکالات مبنایی: مثل بی‌توجهی به آیات و روایات دیگر، بی‌توجهی به سیاق آیات و برداشت ناقص از علوم دینی و اشکالات محتوایی. بیشتر آیاتی که مورد استناد قرار می‌دهد: اولاً مراد از آن‌ها صرفاً علوم دینی نیست؛ بلکه علم و دانایی مطلق مراد است و ثانیاً باتوجه‌به سیاق، آیاتی که به علم و ایمان و یا اطاعت از خداوند توأمان اشاره دارد، مراد از آن‌ها معنای انحصاری علم در دین نیست؛ بلکه علم به همراه معنویت و ایمان و اخلاق مورد تأکید قرآن است. چون علم همانند عقل ابزار است اگر با ایمان و معنویت همراه شود، در خدمت ارزش‌ها قرار خواهد گرفت. در غیر این صورت علم، موجب سلطه و قدرت، زورگویی و نابودی حرث و نسل خواهد بود. قرآن کریم در آیات فراوانی به علوم تجربی پرداخته است که می‌توان در برخی موارد اعجاز علمی قرآن کریم را اثبات کرد که دلیل بر وحیانی و حقانیت این کتاب آسمانی است.   بیشتر
صفحات :
از صفحه 249 تا 274
1 2 3 4 5
نویسنده:
حمید رضا طوسی ، علی احمد کریمی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
چکیده :
امروزه خطر سلاح‌های کشتارجمعی بشر را تهدید می‌کند. نبود قانون مصوب در ممنوعیت استفاده ازاین‌گونه سلاح‌ها فعالان حقوق بین‌الملل را بر آن داشته است تا راه چاره‌ا... ای بیابند. در این مقاله با روش‌شناسی مقایسه‌ای به توصیف و تحلیل دو دیدگاه قرآن و حقوق بین‌الملل در خصوص نظریه منع استفاده از سلاح‌های کشتارجمعی می‌پردازیم. از مقایسه این دو دیدگاه درمی‌یابیم که قاعده منع اعتداء در مکتب قرآن و قاعده منع تجاوز در حقوق بین‌الملل به‌عنوان یکی از بهترین ادله در ممنوعیت استفاده از سلاح‌های کشتارجمعی شناخته شده‌اند. منع توسل به زور کشورها را ملزم می‌دارد که از هیچ‌گونه سلاحی بر علیه دیگران استفاده نکنند. در مقام دفاع مشروع نیز رعایت تناسب و ضرورت الزامی است. حال‌آنکه با استفاده از سلاح‌های کشتارجمعی رعایت این دو ممکن نیست. قرآن و حقوق بین‌الملل عرفی در ممنوعیت استفاده از سلاح‌های کشتارجمعی در مقام دفاع مشروع هم‌نظر هستند؛ اما در حقوق بین‌الملل همان‌طور که دیوان بین‌المللی دادگستری بیان می‌کند نمی‌توان مانع استفاده از سلاح هسته‌ای توسط کشوری شد که بقایش در گرو استفاده از آن است؛ اما دیدگاه قرآن و فقه اسلامی استفاده از سلاح‌های کشتارجمعی را حتی در چنین شرایطی نیز جایز نمی‌داند.   بیشتر
صفحات :
از صفحه 223 تا 248
1 2 3 4 5
نویسنده:
سید مهدی ساداتی ، احمد مرادخانی ، سید مهدی میرداداشی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
چکیده :
حقوق شهروندی ازجمله حقوق نوپیدا و مختص روزگار جدید است که سازوکار‌های خاص خود را می‌طلبد. آزادی و عدالت اجتماعی، محتوای اصلی حقوق شهروندی و زمینه‌ساز تحدید قدر... رت حاکمیت است. حکومت‌‌های اقتدارگرا، اولویت را به برقراری نظم می‌دهند، درحالی‌که حکومت‌‌های دموکراتیک اولویت را به عدالت اجتماعی تخصیص می‌دهند. یکی از این آموزه‌ها، اصول حقوق شهروندی در امور اقتصادی است که در این تحقیق، اصول قرآنی حقوق شهروندی در امور اقتصادی از قرآن کریم اخذ گردیده است؛ اصولی همچون ایمان و تقوای اقتصادی، امنیت اقتصادی، مدیریت اقتصادی، عدالت اقتصادی، امنیت اقتصادی، مدیریت اقتصادی تأمین اجتماعی، گردش ثروت و فقرزدائی و... و هریک از آنها با اتخاذ روش توصیفی و تحلیلی مورد تحلیل و تبیین، واکاوی و کنکاش قرار گرفته است. این آموزه‌ها، همچون سایر آموزه‌های قرآنی تمامی ابعاد زندگی انسان را در بر ‌می‌گیرد. پایداری و بقای جامعه، منوط به وجود اقتصاد پویا و روبه‌رشد است؛ زیرا خداوند متعال فعالیت‌‌های اقتصادی را مایه قوام اجتماع قرار داده است که این مهم، در بخش‌های دیگر نیز تأثیر شگرفی را خواهد داشت.   بیشتر
صفحات :
از صفحه 197 تا 222
1 2 3 4 5
نویسنده:
سلمان قاسمی ، محمد مهدی صفورایی پاریزی ، شهلا علی‌پور شهرکی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
چکیده :
تقویت و تعمیق سبک زندگی اسلامی بدون شناخت سرچشمه‌ها و نقطه‌های کانونی که نقش تولید و تکثیر اولیه آن را بر عهده دارند، تلاشی سطحی و کم‌اثر خواهد بود. خانواده، ک... کوچک‌ترین واحد اجتماعی و هسته شکل‌گیری جامعه انسانی است که نقش عمده‌ای در فرایند شکل‌گیری سبک زندگی ایفا می‌کند. پژوهش حاضر به بررسی جایگاه کانونی خانواده و نقش‌های خانوادگی در تحقق سبک زندگی اسلامی بر اساس قرآن پرداخته است، این پژوهش مبتنی بر روش مطالعه تحلیلی آیه‌های مرتبط با سبک زندگی و خانواده با تکیه بر منابع کتابخانه‌ای انجام شده است. علاوه بر این از روایات تفسیری ذیل آیات نیز بهره برده است. این تحقیق در شناسایی، معرفی و تبیین کانون تحقق سبک زندگی اسلامی، از نوع تحقیقات توسعه‌ای و در زمینه‌سازی برای ارائه الگوی کاربردی و برنامه عملی، از تحقیقات کاربردی به‌شمار می‌رود. نتایج تحقیق نشان می‌دهد از میان زمینه‌ها و عوامل دخیل در تحقق سبک زندگی اسلامی، نظیر زمینه‌ها و عوامل زیستی (وراثت)، خانواده و عوامل اجتماعی، «خانواده و نقش‌های خانوادگی»، نقطه کانونی به‌شمار می‌رود. شیوه تأثیر نقش‌های خانوادگی در سه دسته کلی نقش آموزشی خانواده، نقش تربیتی خانواده و نقش‌های اختصاصی مردان و زنان تعریف می‌شود. نقش تربیتی خانواده با زیرمجموعه‌هایی در حوزه‌های دینی، اخلاقی، اجتماعی، اقتصادی و تربیت جنسی به‌عنوان یک ظرفیت بالقوه با تمرکز بر متربّی و یک ابزار کارآمد با تمرکز بر مربّی یعنی والدین، کانونی‌ترین نقطه ایجاد، گسترش و نهادینه‌سازی ارزش‌های سبک زندگی اسلامی به‌شمار می‌رود.   بیشتر
صفحات :
از صفحه 171 تا 196
1 2 3 4 5
نویسنده:
علی کریم‌پور قراملکی ، احمد ملایی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
چکیده :
نگره تکلیف زن به فرزندآوری در مقابل دیدگاه فمنیستها، دارای مبانی خاص از منظر قرآن کریم است. در این نوشتار، سعی شده است مبانی فوق، مورد بررسی قرار بگیرند. امروز... زه، ضرورت استحکام نظام اسلامی با اتکاء بر نیروی عظیم انسانی، اهمیت بررسی مبحث را روشن می‌نماید. هدف از انجام این تحقیق، نشان دادن وظیفه و تعهد شرعی زن در نهاد خانواده و جامعه با رویکرد قرآنی است. ضعف مبانی دیدگاه مخالف، منشأ تردید در صحت آنها به شمار می‌آید. نگارنده با روش تحقیق کتابخانه‌ای و تحلیلی – توصیفی به همراه شیوه درون متنی، مبانی مورد نظر از منظر قرآن را تحلیل کرده است. یافته‌های پژوهش در این نوشتار، معطوف به این حقیقت مهم است که از منظر قرآن کریم، فرزندآوری برای زن، به لحاظ بقاء نسل، تحصیل اثر نیک، آرامش بخشی و سایر ادله، به عنوان یک تکلیف شرعی است. ضمن آنکه، فرزندآوری برای زن با احراز امکان پذیری آن، یکی از حقوق شوهر است و او می‌تواند در صورت امتناع زن از عمل بدان، درخواست طلاق نماید، لذا هیچ عاملی جز موارد استثنایی، نمی‌تواند به عنوان مجوّزی برای زن در استنکاف از عمل به این تکلیف شرعی به شمار بیاید.   بیشتر
صفحات :
از صفحه 147 تا 170
  • تعداد رکورد ها : 15