جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

هدف پژوهش حاضر دستیابی به مبانی رویکرد ته­واریکی (برنامه ملی کشور نیوزیلند) در تربیت اوان کودکی (=تاک) و نقد آن برپایه فلسفه تربیت در جمهوری اسلامی ایران است. این پژوهش با روش­ توصیفی-تحلیلی و با تکیه بر رویکرد استنتاجی و نقد بیرونی صورت گرفته است. اهم یافته­ها عبارتند از: الف- رویکرد ته­واریکی در برنامه تربیتی خود بر توانمندسازی در کشف درون وبرون، ایجاد روابط عاطفی، توجه توامان به فرهنگ بومی وجهانی، مشارکت همه عوامل در تاک و پذیرش تکثر فرهنگی استوار است؛ ب- فلسفه­های متفاوتی، زیربنای تربیتی آن هستند؛ ج- قائل شدن ته­واریکی به مبدأ و مقصدی معنوی برای انسان، توجه به جنبه­های مختلف وجود کودک، تاکید بر بهره­مندی از فرهنگ ملی و سنت بومی وتوجه به نقش خانواده از جمله وجوه مثبت این رویکرد از منظر "فلسفه تربیت در جمهوری اسلامی ایران"می­باشد. اما از همین منظر، مواردی نظیر بی­توجهی به نقش تعالیم دینی در تربیت کودک و تکیه نکردن بر یک مبنای فلسفی وارزشی جامع و نیز نوعی نسبیت­گرایی پنهان در رویکرد ته­واریکی، سیاست­گذاران وبرنامه­ریزان تاک در کشور ایران را نسبت به الهام بخشی از این رویکرد هشیار می­سازد.

هدف از این مطالعه بررسی نقش فرسودگی شغلی معلمان (فرسودگی هیجانی و نقصان کفایت شخصی) و ابعاد تعامل معلم- دانش­آموز در شادکامی دانش­آموزان بود. جامعه آماری پژوهش شامل کلیه معلمان و دانش­آموزان پایه ششم ابتدایی ناحیه دو یزد که در سال 98-1397 مشغول به تحصیل و تدریس بودند را شامل می­شود. نمونه­ای مشتمل بر 50 معلم (25 مرد و 25 زن) و 350 دانش آموز (175 پسر و 175 دختر) به صورت تصادفی طبقه‌ای انتخاب گردید. دو مؤلفه­ ی فرسودگی هیجانی و نقصان کفایت شخصی از پرسشنامه فرسودگی شغلی مزلاچ (1981) توسط معلمان و پرسشنامه ­های تعامل معلم- دانش­ آموز وابلز و همکاران (1993) و شادکامی آکسفورد آرگیل و لو (1991) توسط دانش ­آموزان تکمیل گردید. داده ­ها با استفاده از آزمون t مستقل و رگرسیون چندگانه با روش گام به گام تحلیل شد. به طور کلی نتایج حاکی از آن بود که دانش ­آموزان مربوط به معلمان دارای فرسودگی هیجانی و نقصان کفایت شخصی پایین­تر، از میزان شادکامی بیشتری برخوردارند و از بین ابعاد تعامل معلم – دانش­ آموز، متغیرهای عدم رضایت و رفتار سخت­گیرانه پیش­بینی ­کننده­ های منفی و رهبری و رفتار کمک کننده/ دوستانه، پیش­بینی ­کننده ­های مثبت شادکامی دانش ­آموزان می­باشند.

هدف از پژوهش حاضر ارائه الگوی توانمند سازی مهارت­های زندگی برای کودکان تحت سرپرستی مراکز نگهداری شبانه روزی بهزیستی بود. پژوهش از لحاظ هدف کاربردی، از نظر داده ترکیبی کیفی و کمی (آمیخته) و از نظر روش مطالعه پدیدار شناسی است. جامعه آماری شامل متخصصان حوزه روانشناسی کودک که سابقه کار و آشنایی با کودکان بهزیستی و آسیب های این کودکان را داشتند بود که از طریق نمونه گیری هدفمند به صورت گلوله برفی تا اشباع نظری انتخاب شدند. ابتدا با استفاده از مصاحبه عمیق به شناسایی مولفه­های توانمند سازی مهارت­های زندگی و استخراج پروتکل آموزشی و سپس طراحی ابزار جهت سنجش اثربخشی الگو پرداخته شد. جهت تجزیه و تحلیل دادها بخش کیفی از تحلیل مضمون و در بخش کمی از تحلیل عاملی اکتشافی و روایی همگرا و واگرا استفاده شد. داده­ها از طریق نرم‌افزارهایSPSS ,MAXQDA و smart-pls مورد تجزیه ‌و تحلیل قرار گرفت. نتایج نشان داد الگوی توانمند سازی مهارت­های زندگی شامل 6 مولفه (دوستی، مهربانی، مهارت مشارکت و همکاری، مهارت تفکر خلاق، احساس مسئولیت و اعتماد به نفس) و 36 شاخص می­باشد و الگوی حاصل از لحاظ روایی هم گرا و واگرا نیز مورد قبول بود. همچنین پرسشنامه به دست آمده از روایی و پایایی مناسبی برخودار بود.

هدف این پژوهش طراحی چارچوب مفهومی مدرسه ابتدایی دوستدار کودک در ایران بود. پژوهش حاضر به روش پدیدار شناسی انجام شد. در این پژوهش ۱۶ نفر از معلمان دارای سابقه تدریس در دوره ابتدایی به عنوان مشارکت کننده انتخاب شدند. معیارهای ورود به مطالعه شامل دارا بودن حداقل دو سال سابقه تدریس در دوره ابتدایی و داشتن حداقل یک مقاله، کتاب و یا طرح پژوهشی در زمینه مدرسه دوستدار کودک بود. برای انتخاب مشارکت کنندگان از روش نمونه گیری هدفمند و گلوله برفی بصورت ترکیبی استفاده شد. فرایند جمع آوری داده ها تا اشباع نظری ادامه یافت. ابزار گردآوری داده ها، مصاحبه بدون ساختار بود. مصاحبه ها با استفاده از تماس تلفنی و یا شبکه مجازی در فاصله زمانی اردیبهشت تا مهرماه ســال ۱۴۰۰ صورت گرفت. تجزیه و تحلیل داده ها با توجه به مراحل پیشنهادی گرینهایم و لاندمن صورت گرفت. یافته ها نشان داد که چارچوب مفهومی مدرسه دوستدار کودک از 6 بعد( محیط سالم و بهداشتی، محیط شاد، محیط سبز، آموزش و پرورش فعال، امنیت و ایمنی، فضای فیزیکی کودک محور) و 17 ملاک تشکیل شده است که بر مبنای این ابعاد و ملاک ها 6 گزاره برای تبیین ویژگی های مدرسه دوستدار کودک تدوین شد.

این پژوهش با هدف بررسی چگونگی استدلال اخلاقی در دانش­آموزان دوره دوم ابتدایی به روش آمیخته انجام شد. در بخش کمی، پرسشنامه استاندارد قضاوت اخلاقی MJT بین 395 دانش­آموز توزیع شد و نتایج آن مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. سپس با توجه به نتایج، دوازده نفر برای بخش کیفی انتخاب شدند. داده­ها از طریق مصاحبه نیمه ساختاریافته که براساس معماهای اخلاقی شکل گرفته بود، جمع­آوری و به روش کد گذاری و مقوله بندی تحلیل شد. یافته­های حاصل از تجزیه و تحلیل کمی نشان داد که دانش­آموزان پسر دوره دوم ابتدایی شهر همدان در مجموع از قدرت استدلال اخلاقی بالایی برخوردارند. یافته­های حاصل از بخش کیفی نیز حاکی از آن بود که مقولات «عاقبت اندیشی»، «روابط عاطفی و احساسی»، «انعطاف در قانون با توجه به شرایط» و «احترام به حقوق دیگران» در استدلال دانش­آموزان اثرگذار است. همچنین «خداوند»، «والدین»، «تجربه شخصی خود»، «قرآن»، «کتاب درسی» و «قانون» به عنوان منابع استدلال اخلاقی شناسایی شد. در نتیجه استدلال اخلاقی دانش­آموزان بیشتر تحت تاثیر خانواده قرار دارد و مدرسه نقش کمرنگی در آن دارد، لذا لازم است رشد استدلال اخلاقی در برنامه­های درسی­ بیشتر مورد توجه قرار گیرد. همچنین دین و روابط احساسی دو مقوله اثرگذار بر استدلال اخلاقی دانش­آموزان ایرانی است.

پژوهش حاضر با هدف شناسایی مؤلفه­های آموزش حقوق شهروندی در دوره ابتدایی بر اساس اسناد بالادستی ایران و مطالعات بین‌الملل انجام شد. رویکرد پژوهش از نوع کیفی و روش آن سنتزپژوهی می­باشد که در آن پژوهش­های اخیر با روشی نظام­مند انتخاب، واکاوی محتوایی و دسته بندی شده­اند. نمونه مورد مطالعه قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران، سند تحول بنیادین آموزش‌وپرورش(1390)، برنامه درسی ملی جمهوری اسلامی ایران(1391)، اهداف مصوب دوره­های تحصیلی(1397) و قانون برنامه پنج­ساله ششم توسعه اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی جمهوری اسلامی ایران(1395)، اعلامیه جهانی حقوق بشر(1948) و کنوانسیون حقوق کودک(1989) و تعداد 54 مورد پژوهش مرتبط بود که به صورت هدفمند انتخاب گردیدند. تحلیل‌ها از طریق کدگذاری و طبقه‌بندی انجام گردید. مؤلفه­های شناسایی شده از اسناد بالادستی ایران و مطالعات بین‌الملل شامل هشت طبقه اصلی مذهبی، مدنی، سیاسی، فرهنگی، آموزشی، اقتصادی، قضایی و بهداشتی و زیست‌محیطی و 59 مؤلفه جزئی شدند. توجه به مؤلفه­های شناسایی شده و ورود آن­ها به سیاست‌های هدف گذارانه، کتاب­های درسی و بخش­های اجرایی برنامه درسی دوره عمومی می­تواند دانش­آموزان دوره ابتدایی را با حقوق شهروندی آشنا نموده، مطالبه­گری­شان را افزون­تر سازد و زندگی اجتماعی­شان را قاعده­مند و منظم کند. اثر این آموزش­ها بر دولت نیز این‌گونه خواهد بود که کارکرد حاکمیتی­اش عمیق­تر و گسترده­تر می­شود.

والدین به‌عنوان یکی از مؤلفه‌های اساسی آموزش در دوران اوان کودکی، به شیوه‌هایی متفاوت نسبت به متخصصان آموزش، بازی کودکان را درک می‌کنند. درک و شناسایی دیدگاه والدین، زمینه را برای فهم عمیق‌تر بازی و درنتیجه پیاده‌سازی اثربخش‌تر آن در برنامه‌های آموزشی دوران اوان کودکی را فراهم می‌کند. هدف پژوهش حاضر بررسی دیدگاه والدین از بازی کودکان بود. روش پژوهش حاضر کیفی با رویکرد پدیدارشناسی بود. جامعه پژوهش مادران کودکان مراکز پیش از دبستان شهر تهران بود که با روش نمونه‌گیری هدفمند از 15 مادر به طریق مصاحبه عمیق و نیمه ساختاریافته، داده‌ها گردآوری شد. داده‌ها با روش هفت مرحله‌ای کلایزی (1987) تجزیه‌وتحلیل شد. یافته‌ها منجر به شناسایی سه دیدگاه اصلی والدین از بازی شد بازی وسیله‌ای برای یادگیری، بازی فعالیتی سرگرم‌کننده و بازی فعالیتی برای تخلیه انرژی. همچنین یافته‌ها نشان داد اغلب والدین دیدگاه نتیجه محوری به بازی داشتند و بازی را بیشتر به خاطر دستاوردهای یادگیری رشدی و دانشگاهی ارزشمند می‌دانستند.

هدف پژوهش حاضر شناسایی عوامل موثر بر آگاهی و ارتقای سطح علمی، فکری و فرهنگی کودکان می‌باشد. روش پژوهش حاضر توصیفی پیمایشی و به لحاظ هدف کاربردی است که جامعه آماری آن را مدیران و کارشناسان امور فرهنگی استان­های غربی کشور و مسئولین فرهنگی شهرستان­ها، مدیر و مربیان کانون­های فرهنگی تربیتی کمیته امداد و اعضای هیات علمی دانشگاه دراستانهای غربی کشور( ایلام، کرمانشاه، همدان، کردستان )بودند که با توجه به گسترده بودن جامعه آماری، تعداد 383 نفر به عنوان نمونه آماری انتخاب گردید. به منظور گردآوری اطلاعات از پرسشنامه محقق ساخته استفاده شد که داری 61 گویه می­باشد که روایی صوری محتوایی از دیدگاه متخصصان و پایایی آن از طریق آزمون آلفای کرونباخ تایید شد جهت تجزیه و تحلیل داده ها و آزمون فرضیه های پژوهش در سطح آمار استنباطی از نرم افزار مدل­یابی معادلات ساختاری PLS به منظور سنجش الگوی پیشنهادی مورد نظر تحقیق استفاده گردید. نتایج پژوهش نشان داد که عوامل سازمانی، اجتماعی فردی، فرهنگی، آموزشی و محیطی از عوامل موثر بر آگاهی و ارتقای سطح علمی، فکری و فرهنگی کودکان در کانون های فرهنگی کمیته امداد هستند، مدل عوامل مؤثر بر آگاهی و ارتقای سطح علمی، فکری و فرهنگی کودکان در کانون های فرهنگی کمیته امداد از برازش مناسبی برخوردار320/0 = GOF است.

موثرترین رویکرد برای افزایش خلاقیت، به‌عنوان یکی از توانایی‌های اساسی انسان، توسعه مهارت‌های تفکر خلاق است که از اواسط قرن بیستم هدف آموزشی مطلوب بوده است. پژوهش حاضر با هدف شناسایی میزان اثربخشی بازی‌ رایانه‌ای لِگو بر مهارت‌های تفکر خلاق و به تبع آن رویکرد حل‌مسئله در میان نوآموزان مقطع پیش‌دبستان انجام پذیرفت. این پژوهش، به روش نیمه آزمایشی با طرح پیش‌آزمون- پس‌آزمون، انجام شد. نمونه‌ی آماری شامل 39 نوآموز دختر و پسر پیش‌دبستانی به صورت نمونه‌گیری تصادفی انتخاب شدند که توسط پرسشنامه تورنس مورد مطالعه قرار گرفتند. بر اساس نتایج به دست آمده بین مولفه‌های خلاقیت پیش‌آزمون و پس‌آزمون دختران و پسران مشارکت کننده، تنها در بُعد انعطاف‌پذیری دختران تفاوت معناداری ایجاد شده بود. اما در بین سایر مولفه‌های خلاقیت پیش‌آزمون و پس‌آزمون هر دو گروه دختران و پسران، هیچ رابطه‌ی معناداری مشاهده نشد.

هدف این پژوهش، شناسایی چالش‏ها و ارائه راهکارهای آموزش تفکر خلاق در مدارس دوره ابتدایی شهر یاسوج بود. روش پژوهش حاضر کیفی از نوع پدیدارشناسی بود. به منظور گردآوری داده‏ها از تکنیک مصاحبه نیمه‏ساختاریافته با در نظر گرفتن قاعده اشباع نظری استفاده شد. با تحلیل محتوای استقرایی و بررسی موشکافانه داده‏ها در مراحل مختلف فرایند تحلیل داده‏ها، و استخراج کدهای معنادار، 25 مقوله‏ی محوری احصاء‏ شد و در قالب دو کد گزینشی چالش‏های آموزش تفکر خلاق (12 مقوله) و راهکارهای آموزش تفکر خلاق (13 مقوله) دسته‏بندی شد. برای اعتباریابی پژوهش از روش مسیر ممیزی و روش بازبینی توسط مشارکت­کنندگان، بررسی توسط گروه پژوهشگران و دقت علمی پژوهشگران استفاده شد. نتیجه به دست آمده از پژوهش حاکی از آن است که مقوله‏های محوری، می‏توانند عملکردی دوگانه داشته باشند بدین نحو که هم می‏توانند آموزش تفکر خلاق را با چالش روبرو کنند و هم با در نظر گرفتن مسیر مناسب، راهکاری برای برطرف‏کردن چالش‏های آموزش تفکر خلاق باشند. از دیدگاه معلمان، آنچه موجب بروز خلاقیت می‌شود، در صورت عدم‏‏توجه و در نظر نگرفتن ضرورت‌ها توسط آموزش‏وپرورش، منجر به ایجاد موانع خواهد شد. توجه‏کردن به راهکارهای سیزده‌گانه، منجر به شکوفایی خلاقیت در دانش‏آموزان خواهد شد.