جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی

فارسی  |   العربیه  |   English  
telegram

در تلگرام به ما بپیوندید

public

کتابخانه مجازی الفبا
کتابخانه مجازی الفبا
header
headers
پایگاه جامع و تخصصی کلام و عقاید و اندیشه دینی
جستجو بر اساس ... همه موارد عنوان موضوع پدید آور جستجو در متن
: جستجو در الفبا در گوگل
مرور > مرور مجلات > پژوهشهای ادبی-قرآنی > 1401- دوره 10- شماره 4
  • تعداد رکورد ها : 6
نویسنده:
علیرضا نبی لو
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
چکیده :
قرآن یکی از آبشخورهای اصلی ادبیات فارسی است و شاعران و نویسندگان به شیوه‌های مختلف از آن بهره گرفته‌اند، به گونه‌ای که روابط بینامتنی کاملی بین قرآن و متون ادبی دیده می شود. این رابطه از اقتباس و تلمیح شروع و به سطوح عمیق تر بینامتنیت ختم می شود. در پژوهش حاضر به منشآت قائم مقام فراهانی از منظر بینامتنیت پرداخته شده، و چنانکه دیده خواهد شد بهره گیری او از آیات قرآن به روش های مختلفی انجام شده است. گاهی از عین آیه با همان بافت قرآنی خود بهره می گیرد، در شیوه دیگر از عین آیه ولی در بافت دیگری استفاده می کند، گاهی استفاده بلاغی و ادبی از آیه بیشتر مدنظر است، در برخی نامه ها بیشتر بر اقناع مخاطب و خواننده متمرکز می شود و آیات را با این هدف به کار می برد، گاهی در ساختار ظاهری آیه دخل و تصرف کرده و بخش هایی از آیه را می آورد و با آن، غرض خود را پیش می برد، در برخی نامه ها مضمون آیه مورد نظر نویسنده است و با اشارتی به آن مضمون، نوشته خود را به رنگ و بوی قرآنی می آراید. گاهی متناسب با نشانه متنی از آیه استفاده می شود و یک نشانه واژگانی یا معنایی نویسنده را به استفاده از آیه هدایت می کند. برای روشمندتر شدن و نتیجه بخش تر بودن مباحث، یافته های پژوهش در سطوح واژگانی- نحوی، بلاغی، معنایی و کاربردشناسی یا بافتیِ زبان، دسته بندی می شود.
صفحات :
از صفحه 101 تا 118
نویسنده:
هومن ناظمیان ، علی اسودی ، الهه مختاری
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
چکیده :
علوم شناختی دانشی است که به پژوهش دربارۀ ذهن می‌پردازد. محققان علوم شناختی، تبیین کارکردهای شناختی و فرآیندهای پنهان ذهن را تنها از روشهای غیر مستقیمی مانند مطالعه زبان ممکن می‌دانند. از این رو زبان‌شناسی شناختی از جایگاه ویژه‌ای در علوم شناختی برخوردار است. در این رویکردِ معنابنیاد، یکی از کانونی‌ترین محورهای مطالعه، افعال حرکتی است. حرکت یک پدیدۀ مهم و مؤثر در مفهوم‌سازی است که به واسطۀ فعل به عنوان یک گزارۀ پویا در جمله نمود پیدا می‌کند. این نوشتار که به روش توصیفی- تحلیلی گردآوری شده، و با بررسی جامعه آماری افعال حرکتی خودشامل و جنبشی در مورد اجرام آسمانی در قرآن کریم و نحوه مفهوم‌سازی رویدادها در آیات قرآن را با تکیه بر اصول معناشناسی شناختی مورد بررسی قرار می‌دهد. طبق بررسی‌های انجام‌گرفته، در قرآن کریم افعال حرکتی اجرام آسمانی، به منظور مفهوم‌سازی امور انتزاعی مثل حرکت اجرام آسمانی، نحوه حرکت، چگونگی وقوع آن‌ها و... استفاده شده و انواع مفاهیم معنایی حرکت اجرام آسمانی در افعال قرآن بازنمایی شده است. نیمی از افعال به کار رفته در مورد این اجرام جنبشی و نیمی دیگر خودشامل هستند. افعال خودشامل مسیر حرکتی دایره‌وار اجرام را به ظرافت به تصویر کشیده‌اند که در کهکشان چگونه حرکت می‌کنند و از کجا حرکت خود را آغاز کرده و به جای خود برمی‌گردند. افعال جنبشی نیز به حرکت و رفت و آمد این اجرام دلالت می‌کنند که به جز زمانی که بر حوادث قیامت تأکید دارد، بازهم تأکیدی برای حرکت دایره‌ای و چرخشی بودن اجرام آسمانی است.
صفحات :
از صفحه 39 تا 58
نویسنده:
زیبا پریشانی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
چکیده :
داستان‌های قرآن کریم از حیث آنکه بافتار روایی دارند، می‌توانند از لحاظ علم روایت‌شناسی مورد تحلیل و بررسی قرار گیرند. در این نوع تحلیل، ارتباطات درون متنی میان مؤلفه‌های روایت بررسی می شوند. از میان قصه‌های قرآن، داستان موسی (ع) دارای گسترده‌ترین متن روایت است که در سوره‌های مختلف به شکل پراکنده نزول یافته است. میخائیل باختین با ابداع مفهوم «کرونوتوپ» که در آن نسبیت میان دو عنصر زمان و مکان و ارتباط آنها با یکدیگر و قیاس این دو مؤلفه با سنجه‌های عینی و زمینی آن، مورد تحلیل قرار می‌گیرد، به تحلیل روایت در قصه می‌پردازد. پرسش اصلی مقالۀ حاضر این است که با استفاده از ابزار کرونوتوپ، داستان موسی (ع) در قرآن واجد چه ویژگی‌های منحصر به فردی است که آن را از روایت داستان این پیامبر در تورات ممتاز می‌کند و اینکه روایت هستی این پیامبر چه همسانی و تفاوتی با داستان‌های دیگر پیامبران در قرآن دارد. نتیجۀ تحلیل نشان می‌دهد که قرآن کریم در قسمت‌های قابل تطبیق با تورات از زمان و مکان سنجه‌پذیر تبعیت نمی‌کند و در بخش‌هایی از قصۀ موسی که در تورات روایت نشده و تنها قرآن به نقل آن پرداخته است، مانند موسی و خضر، زمان و مکان، ویژگی رمزی و جادویی می‌گیرند.
صفحات :
از صفحه 59 تا 73
نویسنده:
محمدحسین احمدیار ، سیمین ولوی ، علیرضا باقر
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
کلیدواژه‌های اصلی :
چکیده :
یکی از نظریات مطرح شده درباره نظم قرآن کریم، نظریه میشل کویپرس است که با استفاده از ادبیات نظم متقارن و معکوس رهیافتی نو، به نظم و انسجام قرآن دارد. وی در نظریه خود، به فن تالیف کلام توجه می کند ودیدگاهی کل نگر به قرآن دارد. ایشان متن را به سطوح مختلف تقسیم می کند، آنگاه اشکال گوناگون تقارن در این نظریه را با کمک شاخص های تالیفی مطرح کرده و به بررسی اشکال تقارن می‌پردازد.نیز توازی ترادفی، توازی تضادی، توازی تالیفی یا تکاملی، نظم محوری یا ترکیب دایره‌ای، نظم معکوس یا ترکیب آینه‌ای یا مقابله عکسی از اشکال گوناگون تقارن است که به کمک شاخص‌های تالیفی تجاور، دوتایی بودن، ترادف، تضاد، تشابه، تکرار یا این‌همانی، تماثل صوتی یا هم‌صدایی، شباهت‌های صرفی، ساختار نحوی یکسان برای تحلیل و بررسی متن مورد استفاده قرار می گیرد.در این مقاله پس از تبیین و توضیح نظریه مذکور، جامعیت و کارایی آن از طریق تطبیق قواعد مورد استناد کویپرس در سوره اعلی مورد بررسی قرار گرفته و مشخص شده است که اجرای قواعد مورد نظر در این سوره و تقسیم بندی آیات در سطح فَرع، قِسم و جُزء در تعداد قابل توجهی از آیات تطبیق نمی کند اما در سطح، مَفصَل و مقطع در همه آیات مطابقت دارد.
صفحات :
از صفحه 74 تا 100
نویسنده:
شهریار نیازی ، معصومه تقی زاده
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
چکیده :
استدلال یکی از کاربردهای زبان است که به منظور تأثیرگذاری بر دیگری و در جهت اقناع مخاطب به کار می‌روند.اهمیت موضوع استدلال در پژوهش‌های معاصر به جایگاه آن در بلاغت جدید باز می‌گردد؛ به گونه‌ای که این حوزه علمی در دو بعد اصلی بیان و استدلال به عنوان ابزاری در جهت اقناع دیگری متمرکز شده‌است.استفن ای.تولمین با وارد کردن انتقاد بر منطق ارسطویی آن را از قالب خشک و از پیش تعیین شده بیرون کشیده و به سمت استدلال زبانی سوق داده و جنبه کاربردی به آن بخشیده است.مدل استدلالی تولمین شش بخش دارد که هر استدلال متقن و قانع کننده‌ای حداقل سه بخش نخستین آن را در بردارد.قرآن با محوریت عقاید و تغییر وضع موجود و پاسخ گویی به گفتمان‌های شرک و کفر محور در بردارندة گفتمان‌های استدلالی است.استدلال‌های حضرت ابراهیم(ع) در مواجهه با کفار و مشرکین در بردارنده بخش‌های شش گانه مدل تولیمن است.در این مقاله برآنیم با روش توصیفی-تحلیلی، آیاتی که مربوط به استدلال‌های زبانی ایشان با مخاطبین مختلف است را طبق نظریه تولیمن مورد بررسی قرار دهیم. نتایج پژوهش نشان می‌دهد که استدلال‌های حضرت ابراهیم(ع) در مواجهه با کفار و مشرکین در بردارندة بخش‌های شش گانه مدل تولیمن است و براهین ایشان از قدرت اقناع مخاطب برخوردار است.
صفحات :
از صفحه 23 تا 38
نویسنده:
حمیدرضا فاضلی ، بمانعلی دهقان منگابادی ، محمدعلی حیدری مزرعه آخوند ، احمد زارع زردینی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
کلیدواژه‌های اصلی :
چکیده :
سخن از انسجام و پیوستگی متن قرآن به گذشته های دور در اندیشه قرآن پژوهان مسـلمان برمی گردد. به رغم باور عموم قرآن پژوهان غربی به پراکنـدگی مـتن قـرآن، در دوران معاصـر دسته ای از ایشان با اتکا به دانش های ادبی و زبانی، در پی اثبات انسجام و پیوسـتگی ایـن متن مقدس در قالب نظریه نظم متقارن بر آمده اند. مقاله حاضر با در پیش گرفتن روش توصیفی ـ تحلیلی، به بررسی رویکرد «ریموند فرین»، قرآن پژوه معاصر خواهد پرداخت. وی با رویکردی ادبی به اثبات انسجام ساختاری سوره بقره می پردازد. این مقاله، نخست به معرفی مفهوم نظم متقارن پرداخته و پس از آن دیدگاه ریموند فرین در نظم سوره بقره را بیان کرده و به نقد و بررسی آن می پردازد. ریموند فرین سوره بقره را به نُه بخش تقسیم می نماید و به صورت معکوس میان بخش‌های سوره ارتباط برقرار کرده و یک مدل کلی و فراگیر را از ارتباط بخش‌های سوره ارائه می کند. از جمله نقدهایی که بر کار وی وارد است؛ می توان به عدم ذکر مبانی تقسیم بندی ارائه تفاسیر اشتباه از سوره بقره، معیوب بودن برخی از ساختارهای درون بخشی سوره بقره، عدم توانایی قرار دادن یازده آیه پایانی بخش C’ در ساختار کلی سوره، ناکافی بودن شواهد تقارن میان بخش‌ها اشاره نمود. از نتایج این پژوهش اثبات ساختار منظم سوره بقره در قالب نظریه نظم متقارن می باشد که نشان می دهد سوره بقره منسجم است و هر آیه درست همانجایی از متن که باید قرار گرفته است.
صفحات :
از صفحه 1 تا 22
  • تعداد رکورد ها : 6