جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

امروزه فضای مجازی مهم‎ترین ابزار و گسترده‎ترین بستر برای تبادل اندیشه‎هاست و با استفاده از آن می‌توان در کمترین زمان رخدادها را رسانه‎ای کرد. از جهتی جنبش‌های آزادی‎بخش به‎عنوان یک ایدئولوژی و فلسطین به‎عنوان نماد جنبش‌های آزادی‎بخش در عرصه بین‎الملل و به طور خاص در جهان اسلام مطرح است. پرسش این است که چه رابطه‎ای بین فلسطین، جنبش‌های آزادی‎بخش و فضای مجازی وجود دارد و این سه مؤلفه چه تأثیر و تأثراتی بر یکدیگر و از یکدیگر دارند یا می‌توانند داشته باشند؟ در این مقاله با اتکا بر اطلاعات موجود در فضای رسانه‎ای و ارتباطات جمعی و منابع کتابخانه‎ای، به روش تحلیلی، انواع و مصادیق مناسبات و تعاملات سازنده بین سه ضلع فلسطین، جنبش‌های آزادی‎بخش و فضای مجازی مورد بحث قرار گرفته است و این نتیجه به دست آمده است که علی‎رغم اینکه عمده ظرفیت‌های فضای مجازی در اختیار رقبای جنبش‌های آزادی‎بخش است، فضای مجازی تا حدود زیادی توانسته است، به انتقال آرمان ملت فلسطین و ارزش‌های آزادی‎خواهانه به جوامع و ملت‌های دیگر موفق شود؛ تا جایی که خالق پدیده‌های نوینی مانند امت واحده مجازی و آرایش جنگی مجازی گردد. همچنین محور مقاومت توانسته است در بستر فضای مجازی، مقاومت مردم فلسطین را به مثابه الگویی برای دیگر نهضت‌های آزادی‎خواه معرفی نماید.

تعامل ادیان به معنای ارتباطات علمی، فرهنگی، کلامی، فلسفی، فقهی، اجتماعی، هنری و سیاسی ادیان با همدیگر از طریق گفتگوهای حضوری و مجازی بین رهبران، روشنفکران، پژوهشگران، مبلغان و دین‎یاران، و تبادل کتاب‎ها، مقالات و نرم‎افزارها، دیربازی است که بیش از گذشته رونق پیدا کرده است. ظرفیت فضای مجازی برای تعامل و گفتگوهای ادیانی به‎منزله بستر و زمینه‎ای نو و برخوردار از توانمندی‎های بازنمود تعامل ادیانی در عصر کنونی مورد توجه نهادهای دینی، رهبران دینی، سیاستمداران (در جستجوی همزیستی مسالمت‎آمیز پیروان ادیان) و پژوهشگران دینی قرار گرفته است. در این مقاله سعی شده است با کاوش علمی در ماهیت تعاملات و گفتگوی ادیانی از منظر قرآن و سیره و اهمیت آن در جهان سکولار، به شیوه‎ها و الگوهای تعاملات و گفتگوهای دینی اشاره شود. همچنین فرصت‎ها و تهدیدات تعاملات ادیانی در فضای مجازی بیان شده و پیشنهادها و راهکارهای توسعه این تحقیق ارائه گردیده است. این تحقیق از روش رجوع به متون دینی و نیز تحلیل گفته‎های دانشمندان علوم اجتماعی در حوزه دین و اهمیت یافتن آن در جوامع امروزی بهره برده است.

پژوهش حاضر تحقیقی در عناصر ضددینی آخرالزمان و پساآخرالزمان در دو فیلم پرمخاطب «آخرالزمان» مردان ایکس و «جعبه پرنده» است. به این منظور سعی شده با تحلیل محتوای این دو فیلم و یافتن عناصر دینی و ضددینی آن، به اهداف پنهان روایات آخرالزمانی رسانه غرب در هدایت اذهان به ایدئولوژی مورد نظر تولیدکنندگان آن دست یافت. این دو فیلم با بهره گرفتن از عناصری دینی همچون ظهور دجال، جنگ­ها و فتنه­های آخرالزمانی و ظهور منجی موعود، مهم‎ترین تعلیم تمام ادیان الهی را که وعده ظهور منجی صالح در پایان جهان و گسترش صلح و عدالت و معرفت به‎وسیله اوست، به مبارزه طلبیده­اند. خداستیزی، ارائه تصویری متفاوت از منجی، تقابل علم و دین، و رواج پوچی و ناامیدی در مورد جهان پس از ظهور، از مهم‎ترین اهداف این دو فیلم است.

یکی از مسائل کشور پاکستان، بنیادگرایی است. در این مورد تحلیل­های مختلفی ارائه شده است که برخی از آنها دولت­محور است و برخی دیگر بر مباحث ایدئولوژیک تکیه دارد. لازمه ارائه تحلیل کامل از بنیادگرایی در پاکستان، توجه توأمان به مسائل ژئوپلتیک و ژئوکالچر است. حمله شوروی به افغانستان یکی از مهم­ترین مسائل ژئوپلتیک پاکستان بود که این کشور را به این جنگ وارد کرد تا بنیادگرایی راهی برای ورود به پاکستان پیدا کند. تأثیرگذاری این عامل ژئوپلتیک بر بنیادگرایی پاکستان، متأثر از یک عامل ژئوکالچر بود. قومیت مهم­ترین عامل ژئوکالچر در پاکستان بود که سبب پیوستگی فرهنگی بین بنیادگرایان در افغانستان و پاکستان شد.

تبشیر در رأس آموزه‌های مسیحیت قرار دارد و آنها در رسیدن به اهداف خویش، به فضای حقیقی بسنده نکرده و به شکل گسترده‎ای به فضای مجازی ورود کرده‌اند؛ فضایی که مجموعه فراوانی از ارتباطات درونی انسان‌ها بدون در نظر گرفتن جغرافیای فیزیکی و به دلیل دارا بودن دانش زیاد، نفوذ عمیقی در جامعه دارد. در این فضا از قوانین مرسوم مانند زمان، مکان و مسافت خبری نیست؛ در نتیجه سهل‌الوصول است و در آن با صراحت بیشتری می‌شود انتقاد کرد و پیام خود را به کاربران بی‎شمار و ناشناخته انتقال داد. برای به راه انداختن جنگ نرم در جامعه هدف، از پیشرفت و تکنیک‌های روز استفاده می‌شود و فضای مجازی و اینترنت مهم‎ترین ابزار برای ایجاد تردید و عملیات روانی در ذهن‌ها و دل‌هاست. مبلغین مسیحی در این جنگ نرم قصد دارند که قالب‌های ماهوی باورها و اعتقادات و ارزش‌های دینی جامعه منظور را تغییر داده تا مدل‌های رفتاری جدید به‎گونه‌ای شکل بگیرد که به جای رفتارهای حمایتی از ساختارهای درست سیاسی و دینی، رفتارهای چالشی جایگزین شده و به سمت ساختارشکنی پیش رود. ما در این پژوهش درصددیم که ماهیت، قلمرو، دیدگاه‌ها و آسیب‌های تبشیر در فضای مجازی را به شکل علمی و دقیق معرفی کنیم. با شناخت دقیق تبشیر در فضای مجازی می‌توان در مواجهه با تبلیغات ویرانگر مبلغان مسیحی به مقابله بهتری پرداخت تا به چالش‌های بزرگی مانند دین‎گریزی و تهاجم فرهنگی – اجتماعی دچار نشویم.

در تاریخ معاصر افغانستان، جریان‌های متنوعی در حوزه اجتماع و سیاست شکل گرفته است. اگر مذهب به عنوان شاخص در نظر گرفته شود، جریان‌های موجود را می‌توان به سنتی، سکولار و اسلام‌گرا تقسیم‌بندی کرد. طیف سنتی و محافظه‌کار، مذهب را در جایگاه سنتی خود می‌بیند و نسبت به عملکرد سیاسی آن کنشی ندارد که طرفداران نظام شاهی از آن جمله‌اند. طیف سکولار برآن است که مذهب را به عرصه فردی سوق دهد. گروه‌های وابسته به غرب و هواداران سیستم کمونیستی از این جمله‌اند. اسلام‌گرایان خواهان حضور اسلام در اجتماع و سیاست افغانستان‌اند؛ اما چگونگی کیفیت و هدف‌گذاری متفاوتی دارند. مجاهدین، طالبان و داعش در این جریان جای می‌گیرند. در حال حاضر طالبان و مجاهدین دو طیف عمده‌ی این جریان هستند. مجاهدین که عمدتا به اسلام‌گرایان رقیب طالبان گفته می‌شود به برخی از شاخص‌های مردم‌سالاری باورمندند؛ در حالیکه طالبان در این مسیر به دنبال احیای ساختار خلافت‌اند و مردم‌سالاری را آسیب جدی در حوزه اسلام‌گرایی قلمداد می‌کنند.