جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

در این مقاله که به بررسی اندیشۀ سیاسی افلاطون در رسالۀ قوانین می­پردازد، تلاش می­شود با توجه بهنظر افلاطون به عقل، جایگاه قانون در تفکر افلاطون و وجوه تمایز آن از حاکمیت فیلسوف کانون بررسی قرار گیرد. به عبارت دیگر در این مقاله سیر تحول اندیشۀ سیاسی افلاطون و مبانی معرفتی آن از حاکمیت فیلسوف به حاکمیت قانون بررسی خواهد شد. از این جهت مقاله نشان می­دهد تغییر در صورت‎بندی معرفتی افلاطون بر محوریت عقل، موجب تغییر در محتوای تفکر او دربارۀ موضوعات مختلف از جمله اندیشۀ سیاسی و چگونگی سامان‎بخشی سیاسی شهر شده است؛ و سیر این تغییر در مکتوبات افلاطون، از همپرسۀ جمهور به قوانین است. نتیجه و حاصل همپرسه سیاستمدار و سپس قوانین با توجه به مشکلات فیلسوف در ادارۀ شهر، ضرورت قانون و سامان­دهی شهر بر اساس مجموعه قوانینی است که در آنها جزئیات ادارۀ شهر مشخص شده باشد. قانون کلیدواژه­ای است که افلاطون آن را راه‎ رفع مشکلات شهر و راه­حل بدیل حاکمیت فیلسوف در قوانین می­داند.

در پي پاسخگويي به پرسش از چگونگي اسناد قانون اخلاق به قانون طبيعت نزد كانت، اين مقاله پس از بيان پيشينه مساله نشان مي دهد كه بسياري از فلاسفه پيش و پس از كانت تخلف قانون اخلاق از قانون طبيعت را جايز ندانسته اند. سپس نشان داده مي شود كه كانت نيز در پي چنين رويكردي خواستار اسناد قانون اخلاق به قانون طبيعت است. كانت براي انجام اين كار ابتدا به نحوه شكل گيري مفهوم طبيعت در خرد ناب پرداخته و ترتيب دست يابي به آن را از پديدارهاي محسوس تا ايده هاي خرد محض پي مي گيرد. در ادامه نيز نحوه شكل گيري پديدار اخلاقي را از صورت معقول اختيار تا ساخت يك جهان اخلاقي بررسي مي كند. نزد وي اين هر دو مسير مستقل از هم، از قواعد وحدت بخش ايده هاي خرد و قواعد حاكم بر قوالب فاهمه بهره مند بوده و به اين ترتيب در عالم واقع نمي توانند از نظم و وحدت موجود در عالم و قوانين حاكم بر آن تبعيت نكنند.