جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

از نشانه های فرهنگی هر قوم و جامعه ای نامگذاری و شیوه نامگذاری افراد است. در بین ساحل نشینان جنوب ایران و به ویژه ساکنان جزیره قشم، شیوه نامگذاری غیررسمی ازدواج زیادی دارد. در این شیوه، اسامی به صورت رسمی به کار نمی رود و معمولا با تخفیف و یا تغییر ساختار کلمه و یا اضافه کردن پسوندهایی که نشانه لقب است همراه می باشد. در این مقاله ضمن اشاره ای به برخی از این نام ها، دلایل به کارگیری این گونه نامگذاری غیررسمی و کارکرد اجتماعی این شیوه نامگذاری در بین اهالی قشم و ساحل نشینان جنوب ایران مورد بررسی و تحلیل قرار می گیرد.

نادر مردی بود مرد و قوی، نه فقط از نظر قد و قامت که از باب اخلاق و استقامت. افشار نادری می خواندندنش. از پشت اسماعیل میرزا می آمد (1305) که خود با شش پشت از نوادگان نادر شاه افشار بود. نادر ما کوچک ترین هفت فرزندش بود. پسر دیگرش داوود میرزا نام داشت و میان این دو پسر، شش دختر قطار شده بود. زادگاه او آرامگاه امام رضا (ع) بود، همان جایی که تحصیلات ابتدایی و متوسطه را به پایان آورده بود. دوران دانشجویی را با معلمی در وزارت فرهنگ دیروز و آموزش و پرورش امروز توام کرده بود. درس می داد و درس می خواند تا در رشته فلسفه و علوم تربیتی از دانشگاه تهران کارشناس شد (1337)...

استاد پیرنیا در شهر یزد از پدری نایینی و مادری اهل یزد به دنیا آمد. وی دوران دبستان و دبیرستان را در شهر یزد گذراند. در دوره ابتدایی نخست در دبستان «اسلام» و سپس در مدرسه ای دولتی به نام «مدرسه نمره دو» تحصیل کرد و تحصیلات دوره دبیرستان را در دبیرستان «ایرانشهر» گذراند و برای ادامه تحصیل در دانشگاه به تهران آمد و با وجود آن که در زمینه ادبیات تحصیل می کرد و موفقیت هایی نیز داشت اما ادبیات را رها کرد و در نخستین کنکور «دانشکده هنرهای زیبا» شرکت کرد و قبول شد.محل دانشکده هنرهای زیبا در ابتدا در مدرسه مروی و سپس مدتی در مدرسه سپهسالار بود، اما پس از سال 1320 به زیرزمین دانشکده فنی دانشگاه تهران و بعد از مدتی به محل کنونی دانشکده هنرهای زیبا منتقل شد ...

در این مقاله تلاش شده است بخشی از فرایند جذب و ادغام تاریخی گروهی از اقوام ترک و عرب تبار در تمامیت فرهنگی ایران تحلیل شود. این تمامیت، خود یک واحد تلفیقی و ترکیبی است که باید آن را حاصل ادغام اقوام و فرهنگ های گوناگون در یک حوزه یگانه دانست. فرهنگ ایرانی تا حد زیادی از این دو قوم به هر دو صورت مثبت و منفی تاثیر پذیرفته و به همین دلیل شناخت چگونگی این تأثیرها در بازشناسی فرهنگ ایرانی پر اهمیت است. اقوام ترک تبار از سده پنجم هجری تا آغاز عصر پهلوی به طور پیوسته بر حوزه فرهنگی- اجتماعی ایران تسلط نظامی و سیاسی داشته‌اند و در نتیجه بر تحولات این کشور مؤثر بوده اند. ورود اعراب نیز به حوزه فرهنگ ایرانی، با گسترش دین نوینی همراه بود که تاثیر عمیقی بر ذهنیت و رفتارها داشت و هم چنین از خلال زبان (واژگان، مفاهیم، خط) نیز در ایران تاثیرات زیادی برجای گذاشت که این امر به ویژه از عناصر تعیین کننده و تداوم بخش این فرهنگ به شمار می آید.

تلاش اصلی انسان شناسان در حوزه بهداشت و سلامت درک و توسعه خدمات بهداشتی در سطح جهان با تکیه برعلوم اجتماعی و زیستی در کنار علوم بالینی است (Brown & Timajchy, 1997:316) . هرچند انسان شناسی پزشکی را نمی توان به یک یا چند چارچوب نظری واحد محدود کرد اما انسان شناسان در نظریه پردازی های خود درباره بیماری، ناخوشی، محیط و نظام های فرهنگی بهداشتی و درمانی، 5 رویکرد اصلی را برگزیده اند : 1- رویکرد قوم پزشکی، 2- رویکرد زیست پزشکی، 3- رویکرد بوم شناسی، 4- رویکرد کاربردی و 5- رویکرد انتقادی.

علی رغم نیاز روز افزون جوامع روستایی به کاربرد تکنولوژی جدید، پذیرش تکنولوژی در روستاها بسیار اندک است. بررسی ها نشان می دهد که علت این عدم پذیرش عدم تناسب تکنولوژی با شرایط محیطی روستاهاست. صاحب نظران توسعه معتقدند برای پذیرش این فنآوری استفاده از دانش بومی راهگشاست. این مقاله سعی دارد تا یک جنبه از دانش بومی را در شهرستان ممسنی بررسی کند. این مقاله ضمن برشمردن انواع بلوط، پراکندگی جغرافیایی و بررسی آن از نظر گیاه شناسی به اهمیت و ابعاد مختلف کاربرد بلوط ایرانی در دانش بومی مردم ممسنی می پردازد. این مقاله نشان می دهد که از اجزای مختلف بلوط مانند جفت، پوست، مغز و برگ در دانش بومی مردم استفاده های فراوان می شود. بنابراین، مصلحان روستایی، به عنوان کسانی که در امر توسعه روستایی نقش دارند، و قادرند در فرآیند برنامه ریزی روستایی جهت توسعه آن شرکت کنند، اگر به این دانش که بومی است و با ساختارهای روستا هماهنگ است توجه کنند، با انطباق آن با شرایط جدید می توانند گام های موثری در توسعه روستایی بردارند. علاقه مندان به بررسی فرهنگ جوامع هم می توانند با استفاده از چنین اطلاعاتی، شناخت بیشتری از فرهنگ جامعه مورد نظر پیدا کنند.

همی گفتم که خاقانی دریغاگوی من باشد                       دریغا من شدم آخر دریغاگوی خاقانیعلی محمد کاردان مردی بود کاردان، معلمی هوشیار، پیری بیدار، انسانی پرکار و پربار، ... او راه دانش را پیش گرفته بود و علم تربیت را برگزیده بود. ابتدا آموزش و پرورش را با فرزندان خود در خانه تجربه کرد و سپس در بیرون خانه با فرزندان میهن به کار برد.

استاد چراغعلی اعظمی سنگسری در سال 1303 شمسی در یکی از خانواده های اصیل خیلخون سنگسری به دنیا آمد و در دامان پدر و مادری فرهنگ دوست و در ییلاق های سرسبز و دامنه کوه های البرز مرکزی، میان مردمان غیور ایل سنگسری رشد و نمو پیدا کرد و توانست با تلاش های خود به مدارج بالایی در مجامع بین المللی علمی دست یابد. او با خط و زبان فارسی میانه (پهلوی) آشنایی کامل داشت و با زبان فارسی کهن و خط میخی مربوط به زمان هخامنشیان نیز آشنا بود و واژه نامه خط میخی را به عنوان راه گشای خط میخی به صورت زیراکس منتشر کرد. او هم چنین خط کوفی را نیز به سهولت می خواند. به ایران شناسی و ایران و به خصوص خود، سنگسر به معنای واقعی کلمه عشق می ورزید و در این زمینه ها مطالعات و تحقیقات بسیار وسیعی انجام داده بود که گواه این مدعا، آثار بزرگی است که از خود بر جای گذاشته است ...

این نوشتار حاصل پژوهشی میدانی در میان دراویش طریقت قادریه در مناطق مختلف استان کردستان است که با روش و فنون متداول انسان شناسی - مصاحبه، مشاهده مشارکتی و منابع کتابخانه ای - صورت گرفته است. برای گردآوری اطلاعات، محققان به مدت یک سال در تکیه های دراویش طریقت قادریه در ایام مختلف سال و در مواقع برگزاری مراسم خاص دراویش شرکت نموده اند. در این مقاله کل دین ورزی دراویش قادریه با موقعیت های متفاوت مورد بررسی قرار گرفته است. مشایخ طریقت قادریه نفس و خلق را دو مانع مشاهده حق دانسته و یگانه راه وصول به حق را در ترک خویش می دانند. با توجه به این که حوزه دینداری افراد بسته به موقعیت اجتماعی آن ها متفاوت است و می توان گفت که شرایط زمانی - مکانی و شرایط اجتماعی - فرهنگی در نوع دین ورزی تاثیر غیرقابل انکاری دارد. بنابراین شرایط و موقعیت های مختلف اجتماعی اقتضای نوعی خاص از دین ورزی را دارد و همین شرایط و موقعیت اجتماعی، گونه خاصی از دین ورزی را چه در سطح جمعی و چه در سطح فردی تشویق می کند. در این مقاله سعی شده تا با مطالعه میدانی این مراتب به طور دقیق مورد بررسی قرار گیرند.

روستای خاوه در حاشیه کویر سیاه کوه در منطقه بهنام غرب که در جنوب شرقی ورامین واقع شده، در زمان ناصرالدین شاه قاجار (سلطنت 1264-1313 ه.ق.) یکی از معتبرترین روستاهای خالصه ورامین به شمار میرفت.