جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

تربیت سیاسی (POLITICAL EDUCATION)، یکی از ابعاد مهم تعلیم و تربیت آدمی است که در طول تاریخ مورد توجه صاحب نظران تعلیم و تربیت و دست اندرکاران حکومت و سیاست بوده است. امر تربیت، به عنوان فرآیندی هدفمند، برای جلوگیری از انحراف و به هدر رفتن منابع انسانی و غیر انسانی نیازمند نظریه ای است که بتواند بر اساس آن آرمان ها، اصول و روش های خود را به خوبی تبیین و تربیت را در عمل هدایت نماید. پژوهش حاضر با توجه به احساس خلاء وجود چنین نظریه ای در تربیت و از جمله در بعد تربیت سیاسی انجام شده است، که متاثر بودن نظام آموزش و پرورش ما از آرا و اندیشه های دیگران، آن هم از ابتدای شکل گیری خود در دوران معاصر، تایید کننده این معناست. بنابراین، به منظور برداشتن گامی در این راه، تلاش گردید تا با بررسی مبانی فلسفی - سیاسی فیلسوف گرانقدر، ابونصر فارابی، به عنوان موسس فلسفه اسلامی و بنیان گذار فلسفه سیاسی و طراح «نظریه مدینه فاضله» (Ttheory of utopia) - که مبتنی بر آرا و اندیشه های اسلامی است - به استنباط رویکرد او در امر تربیت سیاسی، اهداف، اصول و روش های تربیت سیاسی را از سه اثر مهم سیاسی وی «السیاسه المدینه» و «اندیشه های اهل مدینه فاضله» و «تحصیل السعاده» و آثار دیگری که درباره آرای وی به قلم فرهیختگان نگاشته شده استف بپردازیم تا با تدوین آرای تربیتی آن فیلسوف شهیر، در امر مهم زمینه سازی، به منظور تحقق نظریه ای متناسب با فرهنگ ایرانی - اسلامی، برای آموزش و پرورش کشورمان ایران گامی برداشته شود. آن چه در این پژوهش مطرح می شود این است که فارابی، به عنوان یک فیلسوف مسلمان آرمان گرا، دارای رویکرد دینی در تربیت سیاسی است. از نظر او، تحقق کمال یعنی الهی شدن و خلود نفس انسان «هدف غایی» تربیت سیاسی است و تحقق حاکمیت الله و تشکیل مدینه فاضله و تربیت سیاستمداران فاضل، به عنوان «اهداف واسطه ای» برای تربیت سیاسی سیاسی مطرح هستند. همچنین، «اصول» و «روش های» تربیتی استنتاج شده از آرای وی در تربیت سیاسی عبارتند از: «اصل وحدت» و «روش تربیتی همکاری سیاسی»، «اصل حفظ امت و مدینه فاضله» و «روش های تربیتی جهاد، همدلی سیاسی، تشویق در قبال انجام وظیفه سیاسی و مواجهه با نتایج ترک وظایف سیاسی». «اصل آزادی در انتخاب» و «روش های تربیتی، تعمیق آگاهی های سیاسی و پرورش اراده سیاسی»، «اصل عدالت اجتماعی»، «روش های تربیتی بهره برداری متوازن از امکانات، اطاعت از قوانین بدون تبعیض، ایجاد زمینه رشد سیاسی بر اساس شایستگی ها»، «اصل هماهنگی اخلاق و سیاست» و روش های تربیتی «پرهیز از فریب دادن سیاسی افکار عمومی» و «پرهیز از سلطه جویی و انحصار طلبی».

اثربخشی سازمانی، به عنوان مهم ترین هدف هر سازمان، مقصدی است که تمام تلاش های سازمانی در راستای رسیدن به آن صورت گیرد. اندیشمندان حوزه رهبری و مدیریت معتقدند که عوامل متعددی (سازمانی، محیطی، فردی و ...) با اثربخشی سازمان رابطه دارند. در این راستا، ویژگی های رفتاری مدیر می تواند سهم مهمی در افزایش و یا کاهش اثربخشی سازمانی ایفا کند. بدین منظور، در پژوهش حاضر به بررسی ارتباط مولفه های رفتاری مدیران آموزشی با اثربخشی دبیرستان ها پرداخته شد. روش تحقیق از نوع تحقیقات توصیفی (همبستگی) و جامعه مورد مطالعه کلیه دبیرستان های رشته علوم انسانی شهر تهران و مدیران آن ها است که با استفاده از روش نمونه گیری طبقه ای دو مرحله ای، 50 دبیرستان و مدیران آنها انتخاب شدند. ابزار گردآوری داده ها، دو پرسشنامه محقق ساخته (پرسشنامه سنجش رفتار مدیران آموزشی و پرسشنامه سنجش اثربخشی دبیرستان) بوده است. در تجزیه و تحلیل داده ها، ضمن استفاده از شاخص های مرکزی و پراکندگی از همبستگی پیرسون و تحلیل رگرسیون استفاده شده است. یافته ها بیانگر ارتباط بین مولفه های رفتاری موفقیت مدار،‌ حمایتی و مشارکت جویانه با اثربخشی سازمانی و ارتباط نداشتن مولفه های رفتاری دستوری و موقعیت مدار با اثربخشی سازمانی است. رفتارهای مشارکت جویانه مدیر با مولفه های انطباق، سازگاری، یگانگی و حفظ تمامیت سازمانی ارتباط داشتند. همچنین، بین جنسیت مدیران آموزشی با میزان اثربخشی سازمانی رابطه معنی داری وجود نداشت.

با بررسی تاریخ تعلیم و تربیت قرن بیستم، می توان شاهد شکل گیری و نفوذ اندیشه های مربیان پیشرفت گرا در وادی تعلیم و تربیت بود. مکتب (لندن) را که خود مبتنی به آموزه های لیبرالیسم آموزشی و رویکردی تحلیلی در عرصه تعلیم و تربیت بوده است، می توان واکنشی به موج پیشرفت گرایی تلقی کرد بررسی مکتب «لندن» در این مقاله با تاکید بر دیدگاه های «پیترز» و «هرست» که از بنیان گذاران این مکتب به حساب می آیند، می باشد و در بحث های تربیتی نیز تنها به اهداف، محتوا و روش از دیدگاه این فیلسوفان پرداخته شده است. باید توجه داشت که مطالعه دیدگاه ها و مکاتب فکری دیگر، می تواند چالش های ارزشمند فکری ایجاد کند و زمینه ساز تهیه چارچوب فلسفی محکم و منسجم برای کشورمان باشد.

کندوکاو برای شناسایی مسایل نظام های آموزشی و انجام پژوهش جهت شناخت پدیده های آن بر پایه دیدگاه های فلسفی معرفت شناختی و انتخاب روش تحقیق انجام می شود برای این منظور پژوهشگران، به طور ضمنی یا آشکار، یک دیدگاه فلسفی را مفروض داشته و مبتنی بر آن، نحوه گردآوری داده ها، تنظیم، تلخیص و چگونگی تحلیل شواهد را تعیین می کنند. از این رو، انتخاب روش تحقیق برای پی بردن به ناشناخته ها، بر پایه دیدگاه های فلسفی به عمل می آید. روش های تحقیق کمی مبتنی بر دیدگاه اصالت تحصلی است و روش های تحقیق کیفی بر سه دیدگاه دیگر استوار است. از آنجا که روش های تحقیق کمی و کیفی به تنهایی نمی توانند پیچیدگی های مسایل و عناصر تشکیل دهنده نظام های آموزشی را بدون اریبی مورد مطالعه قرار دهند، ترکیب این روش ها مورد استفاده قرار گرفته و از آن تحت عنوان روش های تحقیق آمیخته یاد شده است. در دهه گذشته استفاده از روش های تحقیق آمیخته گسترش یافته است. براین اساس، در این مقاله، به سوال های زیر پاسخ داده شده است: (الف) تحقیق آمیخته چیست، ویژگی های آن کدام اند و چه کاربردی دارد؟ (ب) مراحل انجام یک طرح تحقیق با روش های تحقیق آمیخته کدامند؟

هدف پژوهش حاضر کشف عوامل موثر بر فرسودگی شغلی معلمان نابینا، ناشنوا، و عادی است. 176 معلم زن و مرد از مدارس عادی، نابینا، و ناشنوای مقطع راهنمایی انتخاب شدند و پرسشنامه های فرسودگی شغلی ماسلاچ و مقیاس درجه بندی تیپ A و تیپ B (بورتنر) را تکمیل کردند. برای تجزیه و تحلیل داده ها از ضریب همبستگی دو متغیره و رگرسیون چند متغیره (مدل همزمان) استفاده گردید. یافته ها نشان می دهد که اوقات فراغت، و سن پیش بینی های مناسبی برای متغیر ملاک (خستگی عاطفی) می باشند و جنسیت، پیش بینی مناسب برای متغیرهای ملاک (خستگی عاطفی، و دگرگونی شخصیت است. تیپ های شخصیتی، پیش بین مناسبی برای متغیر ملاک (خستگی عاطفی، دگرگونی شخصیت، و فقدان موفقیت فردی) است. متغیرهای نوع مدرسه، تحصیلات، وضعیت تاهل، تعداد فرزندان، وضعیت اجتماعی- اقتصادی، محیط روانشناختی- اجتماعی، و تعداد شغل در معادله رگرسیون وارد نشدند و پیش بین های مناسبی برای متغیر های ملاک (خستگی عاطفی، دگرگونی شخصیت، و فقدان موقعیت فردی) تلقی نگردیدند.

اختلال افسردگی دو قطبی یکی از شایع ترین اختلالات روان شناختی و از جمله علل مهم خودکشی ها است. افراد مبتلا به این اختلال دوره های شدید شیدایی و افسردگی خواهند داشت. با توجه به ماهیت عود کننده اختلال افسردگی دوقطبی نه تنها بسیار مهم است که به درمان دوره های حاد پرداخت بلکه باید از عودت و بازگشت اختلال و شروع دوره های بعدی پیشگیری کرد. اگر چه استفاده از داروهای ضدافسردگی و درمان با تشنج برقی، منجر به درمان کوتاه مدت این اختلال می شود اما شواهد نشان می دهند که پس از قطع دارو، نشانه های اختلال مجددا بازگشت پیدا می کند. از طرفی درمان با تشنج برقی نیز دارای اثرات نامطلوبی روی حافظه و شناخت بیماران است. بنابراین متخصصان بالینی و پژوهشگران علاقمند به طراحی و توسعه شیوه های مختلف روان درمانگری برای درمان این اختلال شده اند. از طرفی نتایج مطالعات اخیر نشان داده اند که شناخت- رفتار درمانگری، درمان کارآمدی برای اختلالات خلقی از جمله اختلال افسردگی دوقطبی است که نه تنها ناراحتی های حاد را کاهش می دهد بلکه خطر بازگشت نشانگان اختلال را از بین می برد. بنابراین در پژوهش حاضر با هدف بررسی کارآیی فنون شناخت- رفتار درمانگری توام با دارودرمانی در درمان اختلال افسردگی دوقطبی، دو آزمودنی بزرگسال مبتلا به این اختلال (یک مرد و یک زن) با استفاده از روش شناخت- رفتار درمانگری توام با دارودرمانی مورد مطالعه و درمان قرار گرفتند. در این روش از فنونی چون خودبازبینی، سرمشق دهی، مثبت نگری، تنش زدایی، بازسازی شناختی، آموزش حل مساله و آموزش مهارت های اجتماعی، استفاده شده است. نتایج نشان دهنده کارآیی بالای این روش درمانی در درمان و پیشگیری از عودت نشانگان اختلال دوقطبی است. هم سویی این نتایج با نتایج پژوهش های قبلی نیز به تفصیل مورد بحث واقع شده است.

هدف پژوهش حاضر بررسی عوامل موثر بر استفاده دانشجویان کشاورزی از منابع کتابخانه است. جامعه آماری این تحقیق را 186 نفر از دانشجویان تحصیلات تکمیلی دانشکده کشاورزی دانشگاه تهران که در سال های 82-1383 مشغول به تحصیل بود اند تشکیل می دهند نتایج حاصل از آزمون F نشان می دهد که میزان استفاده دانشجویان از منابع کتابخانه مرکزی بر حسب معدل تفاوت معنی داری با یکدیگر دارد نیز نشان می دهد که میزان استفاده دانشجویان از کتابخانه مرکزی، تخصص گروه، و خارج از دانشکده از نظر تعداد ساعات مطالعه و تعداد کتاب های امانت گرفته شده دارای تفاوت معنی داری از نظر راهبردهای تدریس و یادگیری نیز بین سه کتابخانه فوق تفاوت معنی داری وجود دارد. تحلیل رگرسیون رضایت دانشجویان از کتابخانه نشان می دهد که 17.5 درصد از تغییرات استفاده دانشجویان از منابع کتابخانه مرکزی به متغیرهای ارایه خدمات، فراهم بودن پایان نامه و گزارش های علمی، روزآمد بودن مجلات داخلی و خارجی و سرعت و سهولت در دستیابی به منابع و 16.2 درصد از تغییرات در استفاده دانشجویان از منابع کتابخانه تخصصی به زمان مورد استفاده از کتابخانه و روزآمد بودن منابع تخصصی داخلی بستگی دارد.

در این پژوهش که به اثرات آموزش های اولیه تحولی خانواده محور، بر رشد حرکتی کودکان دارای نشانگان داون، از تولد تا 24 ماهگی پرداخته شده است، سوال اصل پژوهش بدین ترتیب مطرح گردید که آیا آموزش های اولیه تحولی خانواده محور، بر رشد حرکتی کودکان دارای نشانگان داون از تولد تا 24 ماهگی موثر است؟ لازم به ذکر است که سوال های فرعی پژوهش نیز بدین ترتیب مطرح گردید که آیا آموزش های اولیه تحولی خانواده محور، بر رشد حرکتی (خوابیدن، نشستن، چهار دست و پا و ایستادن) کودکان دارای نشانگان داون از تولد تا 24 ماهگی موثر است؟ طرح پژوهش حاضر تک آزمودنی بوده و در حیطه طرح های آزمایشی جای می گیرد. همچنین، جامعه پژوهش حاضر را تمامی کودکان دارای نشانگان داون زیر دو سال که برای دریافت خدمات توان بخشی به مرکز ظفر مراجعه داشته اند، تشکیل می دهند که از مراجعه کنندگان به مرکز مذکور، 8 کودک دارای نشانگان داون که بر اساس تشخیص پزشک متخصص، دچار ناهنجاری رشدی مربوط به ترایزومی 21 بودند، انتخاب شدند. این معیارها عبارت بودند از: دارا بودن نشانگان داون، نداشتن شکل حاد بیماری های مهم جسمی و حرکتی، از جمله نارسایی شدید قلبی، سن زیر دو سال و انتخاب بر اساس نمره پیش تست در مقیاس GMFM. سپس، مداخله بر اساس مجموعه آموزشی توسط والدین در گروه آزمایش، به مدت 6 ماه اجرا شد. ابزار مورد استفاده در این پژوهش عبارت است از: مقیاس GMFM-88 راسل و روزنبام (2002) که برای کودکان دارای نشانگان داون اعتباریابی شده است و دارای روایی و اعتبار (0.90) مقبولی نیز هست. در راستای استخراج و تحلیل داده ها، علاوه بر محاسبه میانگین های کودکان در چهار گروه حرکت خوابیدن، نشستن، چهار دست و پا و ایستادن و ترسیم نمودار ستونی و چند ضعلی، به منظور توصیف آماری داده های حاصله، از شدت اثر، به منظور اثربخشی آموزش استفاده به عمل آمده است. در نهایت، یافته های پژوهش حاضر نشان داد که بالاترین میانگین در گروه آزمایش و مربوط به حرکت خوابیدن در پس آزمون (2.29)، پس از آن بالاترین میانگین مربوط به حرکت چهار دست و پا در پس آزمون (2.28)، سپس بالاترین میانگین مربوط به حرکت ایستادن در پس آزمون (1.61) و در نهایت، بالاترین میانگین مربوط به حرکت نشستن در پس آزمون (1.55) است که این نشان دهنده اثربخشی آموزش بوده، به طوری که تمامی میانگین های پس آزمون، نسبت به میانگین های پیش آزمون افزایش داشته است.همچنین، بالاترین میزان شدت اثر در حرکت چهار دست و پا (0.95)، پس از آن حرکت نشستن (0.36)، سپس حرکت خوابیدن (0.35) و در نهایت، ایستادن (0.34) است و با توجه به این که در کل، میزان شدت اثر در گروه آزمایش 0.50 است، می توان مطرح نمود که از آموزش اولیه تحول خانواده محور بر رشد حرکتی کودکان نشانگان داون، از تولد تا 24 ماهگی اثربخش بوده است.

با اتخاذ رویکرد مدرن که نشانگر حرکت به سوی عقلانیت است و به منظور حفظ و تثبیت تفوق انسان بر طبیعت، دانش مدرن با ویژگی هایی همچون، عقلانیت، عینیت، واقع گرایی، آزمون پذیری، و اخیرا کاربردپذیری، صورت تحقق می پذیرد. دانش مدرن در مواجهه با خواسته های دقیق و سخت گیرانه عقلانیت مدرن و مطابق با معیارهایی که این نوع عقلانیت برای صحت تفکر مشخص می کند در روندی تقلیل گرایانه طی طریق می کند تا در عصر اطلاعات، در معادله ای جدید استقرار یابد. تحقیق حاضر، از رهگذر یکی از شناخته شده ترین نظریه ها و تاکید خاص بر تحلیل ژان فرانسوا لیوتار از وضعیت دانش در جوامع کنونی، به پیگیری اهداف خود در قلمرو تعلیم و تربیت پرداخته است. بر این اساس، تعلیم و تربیت برای مواجهه آگاهانه با چالش های پیش رو، نیازمند آن است که بازتاب پژوهش فلسفی در قالب «حرکت بازگشتی به مفروضات» را به منظور کاستن از دشواری های برخاسته از ذات حرکت های شتاب گونه و گاه انفجاری در حوزه تصمیم گیری؛ همچنین ارتقا بینش سیاسی معلمان و دانش آموزان، و تجهیز آنان به بینشی ژرف نگر در باب مسایل دانش و مناسبات ان با سایر حوزه ها را وجهه عمل خود قرار دهد.