چکیده :
امام سجاد(ع) در پرخفقان‌ترین دوران امامت کردند؛ بااین‌حال از رشد جامعه و مبارزه با طاغوت غفلت نورزیدند.
درک چندانی از جهاد روشنگرانهٔ ایشان وجود ندارد، لذا انجام چنین پژوهش‌هایی ضرورت می‌یابد.
در واقع مسئلهٔ اساسی در این‌گونه پژوهش‌ها این است که با بهره‌گیری از نظریات جدیدِ حوزه‌های مختلف و با نگاهی برون‌دینی، به مباحث دینی و طرح مباحث جدید یا اثبات مطالب گذشته اهتمام ورزیده شود.
در این جستار نیز از نظریهٔ تحلیل گفتمان انتقادی فرکلاف بهره گرفته‌ایم.
فرکلاف در نظریهٔ خود قائل به سه مرحلهٔ توصیف، تفسیر و تبیین است.
به‌روش تحلیلی‌توصیفی برمبنای نظریهٔ فرکلاف در مرحلهٔ توصیف و تفسیر روشن می‌شود که این خطبه ازنظرِ روابط معنایی، عبارت‌بندی‌ها، بار ایدئولوژیک و ارزش استعاری واژگان، وجوه امری و خبری، معلوم و مجهولی افعال و تأکید و...
متناسب با بافت و هدف خطابه‌گویی است.
روابط بینامتنی آن با قرآن و مناظرات امیرمؤمنان(ع) و امام مجتبی(ع) با معاویه نیز مشهود است.
در بخش تبیین نیز تأثیرگذاری کلام امام بر جوّ حاکم و تغییر آن با شواهد تاریخی و مستند نشان داده شده است.
although imam sajjād's imamate occurred in the most dreadful situation, he never neglected the progress of the society as well as fighting against the illegitimate ruler (ṭāqūt).
still, there is not enough information about his explanatory jihad (holy struggle).
so, it is necessary to conduct more research in this way.
in such studies, the main object is proposing new issues or proving the earlier ones using modern theories of different fields, and through an extra-religious outlook on religious issues.
in the same way, this writing aims to apply norman fairclough's critical discourse analysis theory.
fairclough suggests three stages in his theory, namely description, interpretation, and explanation.
this study is done through a descriptive-analytical method based on fairclough's theory.
the results show that in the description and interpretation stages, regarding semantic relationships, phrases, ideological meaning and metaphorical value of the words, imperative and indicative moods, passive and active voices, emphasis, etc., this sermon conforms with the context and the aim of giving a sermon.
also, its intratextual relations with the quran as well as imam ali and imam mojtabā's (as) debates with moʿāwiyah is evident.
moreover, in the explanation stage, through historical and documentary evidence, the influence of imam's words on the governing atmosphere and its change has been shown.
نویسنده :
سیده زهرا مکی ، حسن عبدالهی ، سید حسین سیدی
منبع اصلی :
https://jquran.um.ac.ir/article_43834_5119f0bb3e0c48de1712d25d6f5b8574.pdf
پایگاه :
پایگاه مجلات 5
(رهيافت هايی در علوم قرآن و حديث- سال 1402- دوره 55- شماره 1- از صفحه 199 تا 221)
یادداشت :
کلیدواژه‌ها
تحلیل گفتمان انتقادی ایدئولوژی خطبهٔ دمشقیه امام سجاد فرکلاف
Keywords
Critical discourse analysis Ideology Damascene Sermon Imam Sajjād Fairclough