چکیده :
باروخ اسپینوزا، فیلسوف عقل‌گرای قرن هفدهم، توجه ویژه‌ای به شناخت و معرفت‌شناسی دارد.
بر اساس نظر اسپینوزا، شناخت انواع و مراتبی دارد که معتبرترین آن‌ها شناخت شهودی است و از همین رهگذر، او به بحث از شهود، متعلق آن و ویژگی‌هایش می‌پردازد.
جستار حاضر، ضمن بررسی اقسام شناخت در اندیشه اسپینوزا، به واکاوی مفهوم و متعلق شهود در نظر او خواهد پرداخت.
همچنین مقاله پیش رو، بر اساس دو دسته از تفاسیر، نشان خواهد داد که در سیر تفکر اسپینوزا، تغییری در متعلق معرفت شهودی صورت می‌پذیرد که ناشی از گذر اندیشه اسپینوزا از تقسیم معرفت بر مبنای صورت شناسایی به تقسیم آن بر اساس محتوای شناسایی است.
این تغییر در انتقال اسپینوزا از رساله اصلاح فاهمه به کتاب اخلاق نمایان می‌شود و مفسران بر سر آن اختلافاتی دارند؛ بنابراین شهود موردنظر اسپینوزا در هر دو اثر، امری استنتاجی، بی‌واسطه و بی‌قاعده است؛ اما متعلق آن در رساله اصلاح فاهمه صفت و حالت و در اخلاق تنها حالت -یا ذوات اشیاء جزئی- است.
baruch spinoza, the rationalist philosopher of the seventeenth century, devoted special attention to knowledge and epistemology.
in his philosophy, knowledge has types and classes, the most valid of which is intuitive knowledge, and from this point of view, he focused on intuition, its objects, and its features.
this paper, studying the types of cognition in spinoza’s thought, attempts to explain its meaning and the object.
furthermore, the article, based on two sorts of interpretations, shows that, in the development of spinoza’s philosophy, the object of intuition changes.
this variation is caused by passing spinoza’s thought from the division of knowledge, based on the form in the tre, to that division, based on content in ethics and there are serious debates among interpreters about that.
in both works, spinoza’s intuition is inferential, immediate, and irregular.
although, in tre, its object is attribute and mode, while in ethics, it is only mode or the essence of a particular thing.
finally, we show that the realization of intuitive knowledge guarantees credible and efficient knowledge and leads to liberty and happiness as the main purpose of spinoza's philosophy.
نویسنده :
محمد عنبرسوز ، یوسف نوظهور
منبع اصلی :
https://wph.atu.ac.ir/article_13397_8b9227d38a2c325af84229e66eb65aa9.pdf
پایگاه :
پایگاه مجلات 5
(حكمت و فلسفه - سال 1400- دوره 17- شماره 68- از صفحه 153 تا 174)
یادداشت :
کلیدواژه‌ها
اسپینوزا شناخت شهود صفت حالت
کلیدواژه‌ها [English]
Spinoza Knowledge Intuition Attribute Mode