شیخ احمد احسایی (1166ق./1132ش./1753م. - 1242ق./1205ش./1826م.) | کتابخانه مجازی الفبا

شیخ احمد احسایی (1166ق./1132ش./1753م. - 1242ق./1205ش./1826م.) | کتابخانه مجازی الفبا

کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی

فارسی  |   العربیه  |   English  
telegram

در تلگرام به ما بپیوندید

public

کتابخانه مجازی الفبا
کتابخانه مجازی الفبا
header
headers
پایگاه جامع و تخصصی کلام و عقاید و اندیشه دینی
جستجو بر اساس ... همه موارد عنوان موضوع پدید آور جستجو در متن
: جستجو در الفبا در گوگل
...جستجوی هوشمند
شیخ احمد احسایی (1166ق./1132ش./1753م. - 1242ق./1205ش./1826م.)
کتابخانه مجازی الفبا
کتابخانه مجازی الفبا
فارسی
کتاب الکترونیکی
میانگین امتیازات:
امتیاز شما :
تعداد امتیازات :
0
شیخ احمد احسایی (1166ق./1132ش./1753م. - 1242ق./1205ش./1826م.)
ویرایش اثر
چکیده :
شیخ اَحْمَد بْن زَیْنُ الدّین بْن اِبْراهیم (رجب ۱۱۶۶-ذیقعده ۱۲۴۱ق معادل مه ۱۷۵۳-ژوئن ۱۸۲۶) معروف به احمد احسائی عالم، حکیم و فقیه معروف امامی که جماعت شیخیه به او منسوبند و اساس تعالیم خود را از او گرفته‎‎اند. مشرب و وقایع زندگی احسائی، دامنۀ تأثیر او را به پس از حیاتش رسانده و تحولاتی را در تاریخ امامیه به بار آورده است. عقاید احسایی: الف) وصف کلی: وصف کلی اندیشه احسایی را می‌توان در این خلاصه کرد که وی علوم و حقایق را به تمامی نزد پیامبران و امامان می‌داند و از دیدگاه او حکمت - که علم به حقایق اشیاء است- با باطن شریعت و نیز با ظاهر آن از هر جهت سازگاری دارد. او معتقد است که عقل آنگاه می‌تواند به ادراک امور نایل شود که از انوار اهل بیت روشنی گیرد و این شرط در شناختهای نظری و عملی یکسان وجود دارد. درست است که تعقل در اصول و معارف واجب است، اما از آنجا که حقیقت با اهل بیت همراهی دارد، صدق احکام عقل در گرو نوری است که از ایشان می‌گیرد. وی از یکسو موضع اهل ظاهر را در اکتفا به ظاهر شریعت نمی‌پذیرد و از سوی دیگر پرداختن به باطن شریعت و از پایبندی به ظاهر آن بازماندن را مردود می‌شمارد. در آثار وی معارضه‌هایی سخت با ابن عربی آمده است. و به ملاصدرا و فیض کاشانی ایراد می‌گیرد. احسایی می‌گوید تمسکش به اهل بیت در دریافت حقایق سبب شده است که در برخی مسائل با بسیاری از آراء حکما مبانی فلسفی را تا آنجا پذیرفته است که از دید او با باطن تعالیم شریعت در تعارض نباشد. / ب) معاد و اطوار جسم: معروف‌ترین نظریه احسایی در باب کیفیت معاد جسمانی است. او ظاهر شریعت را که می‌گوید معاد جسمانی با همین کالبد طبیعی است، نمی‌پذیرد و آن را ناساگار با تغییر و تباهی در کالبد ظاهری می‌داند. راه حلی که احسایی ارائه می‌دهد، جداسازی جسم و جسد است. بر این اساس می‌گوید آدمی دو جسم و دو جسد دارد. جسد اول کالبد ظاهری ماست که از عناصر زمانی تشکیل شده است. این جسد در قبر زوال می‌یابد. جسد دوم جسد هورقلیایی است که مثل جسد اول فناپذیر نیست و در قیامت برانگیخته می‌شود. این جسد مرکب از عناصر مثالی و لطیف زمین هورقلیا است که عناصری برتر از عناصر دنیاست. جسد دوم پیش از مرگ در باطن جسد اول نهفته است و پس از زوال آن در خاک، خلوص یافته و در قبر برجا می‌ماند، اما به سبب لطافتش قابل رؤیت نیست. مرگ آدمی مفارقت از این دو جسد است. جسم اول حامل روح در عالم برزخ است و مفارقت روح از دو جسد با جسم اول صورت می‌گیرد. جسم اول جسمی لطیف و اثیری که صورت دهنده آثار و قوای روح در حیات برزخی انسان است. جسم دوم جسم اصلی و حقیقی انسان است و در همه این نشآت هویت شخص را ثابت می‌دارد. این جسم مرکب از هیولا و مثال و حامل طبیعت مجرد و نفس و عقل است و انسان حقیقی هموست. احسایی در جایی ازاین جسم به «‌نفس‌» نیز تعبیر کرده است. با دمیدن نفخه نخست جسم اول از روح جدا می‌گردد و از میان می‌رود و آنچه پس از نفخه دوم، حشر می‌یابد، جسم دوم به همراه جسد دوم است. سیری که احسایی برای جسم آدمی وصف می‌کند، سیری است دو سویه: جسم حقیقی همچنانکه در هبوط از عالم غیب به دنیا ناگزیر به شائبه جسم اول و جسد اول آمیخته شده است، باز در سفر اخروی خویش از آن دو عاری می‌گردد. احسایی شبهه انکار معاد جسمانی را در نظریه خود، بدین گونه پاسخ می‌دهد که مقصود از جسم دوم که معاد خواهد داشت، در واقع همین پیکر محسوس است، اما با ساختی خلوص یافته که بر خلاف جسد دنیوی تباهی در آن راه ندارد. او حکم تباهی کالبد در قبر دربارۀ پیامبر(ص) و امامان(ع) را نیز صادق می‌داند. اما این کالبد از جسم اصلی ایشان که در غایت لطافت است، جداست و امری است عارضی که دیدار و استفادۀ خلق را از ایشان امکان پذیر ساخته است. پس اگر در احادیث از بقای اجساد امامان(ع) در قبر سخن رفته است، مقصود جسدی است بدون صورت عنصری، یعنی همان جسد هورقلیایی که این جسد تنها برای امامان دیگر قابل مشاهده است. قول به جسد هورقلیایی که در تفکر احسایی تبیین کننده معاد جسمانی است، در نظام اعتقادی شیخیه مبنای تبیین مسأله معراج پیامبر(ع) و غیبت امام زمان(ع) نیز قرار گرفته است./ ج) امام در آفرینش: احسایی در آثار خود سهم شایانی به مباحث امامت داده است که نمونه آن را در شرح مبسوطی که بر زیارت جامعه کبیره نوشته است، می‌توان دید. شاخص اندیشه وی در این زمینه، توجه خاصی است که به جنبه‌های تکوینی مقامِ امام نشان می‌دهد. از جمله در بازگوکردن این عقیده که پیامبر و امامان برترین مخلوقات خداوند و واسطه فیض ویند، آنان را علل اربعه کائنات -یعنی علت‌های فاعلی، مادی، صوری و غایی - معرفی می‌کند. در فلسفه ارسطویی و حکمت اسلامی، هر یک از این اقسام چهارگانه گویایی جنبه‌ای از نیازمندی پدیده به علت است. احسایی به استناد مضامین حدیثی، کمال هر یک از چهار جنبه علیت را در وجود پیامبر و امامان نشان می‌دهد و نتیجه می‌گیرد که علل اربعه کائنات، ایشانند. د) وجود و ماهیت: احسایی در باب اصالت وجود و ماهیت قول خاصی دارد. او هر دو را اصیل می‌داند. هر یک از وجود و ماهیت بعدی واقعی از شیء را تشکیل می‌دهند. هستی یافتن شیء، یک جنبه‌اش فعل خداست که همان وجود است و جنبه دیگرش انفعال خود فعل یعنی ماهیت شیء، بنابراین هر ممکنی به معنی حقیقی زوجی ترکیبی است. او دیدگاهی انسان‌شناسانه در این باره دارد. از دوگانه اطاعت و معصیت در سرشت انسانی، به این نتیجه می‌رسد که نمی‌توان هر دو را به یک امر منتسب کرد. نحوه ترکیب وجود و ماهیت را می‌توان از راه شناخت گرایش ترکیبی انسان و فعل اختیاری او دریافت. این ترکیب به گونه‌ای است که که هیچ یک از دو جزء آثار خود را از دست نمی‌دهند. چنانچه اصالت دو جنبه گرایش انسان مانع آن نیست که فعل را به کل مجموعه نسبت دهیم، اصیل دانستن وجود و ماهیت به وحدت شی لطمه‌ای نمی‌زند. در این صورت وجود و ماهیت دو اعتبار برای شی واحدند. با این همه ماهیت جدای از وجود عدمی است. جعل شیء ابتداً به وجود تعلق می‌گیرد، اما وجود در تحقق و ظهور خویش محتاج ماهیت است. احسایی می‌گوید خدا نیازی به ماهیت ندارد؛ زیرا سنخیتی میان او و مخلوقاتش نیست. چه اگر وجود او از سنخ وجود آنها دانسته شود، ترکب در آن راه خواهد داشت. از این رو وحدت وجود نفی می‌شود. احسایی در مواضع گوناگون بر ابطال هرگونه‌اندیشه متمایل به وحدت وجود اصرار ورزیده، و آن را منافی توحید شمرده است. ه) زندگی امام مهدی در عالم هورقلیا: احسائی همانند دیگر عالمان شیعه، وجود و ظهور امام زمان را از اصول مسلم و ضروری دین می‌داند؛ اما بر خلاف آنان، معتقد است كه زندگی و بقای امام نه در این جهان، بلكه در عالم هورقلیا تحقق دارد. آثار: احسایی آثار فراوانی در زمینه‌های گوناگون دارد. فهرست تفصیلی آنها را در دو کتاب شناسی مستقل می‌توان دید. ۱. فهرست تصانیف تالیف ریاض طاهر ۲. فصلی از فهرست کتب مشایخ عظام تالیف ابوالقاسم ابراهیمی که دقت و تفصیل بیشتری دارد. بخش زیادی از نوشته‌های احسایی را رسائلی تشکیل می‌دهد که وی در پاسخ استفتائات و سوالهایی که در موضوعات مختلف بدو می‌رسیده، نگاشته است و برخی از آنها اهمیت و عنوان مستقل یافته‌اند. شمار رسائلی که از وی به جا مانده است به بیش از ۱۰۰ می‌رسد و بیشتر آنها را در مجموعه‌های چاپی و خطی که در شمار آثار او می‌آید می‌توان یافت. / شرح الزیارة الجامعة الکبیرة، بزرگترین و معروف‌ترین اثر احسایی است./ جوامع الکلم، مجموعه‌ای از ۹۲ رساله که بیشتر آنها در پاسخ نامه هاست. بیشتر رساله‌های احسایی که نسخه‌های فروانی از آنها در مجموعه‌های خطی کتابخانه‌ها پراکنده است، در این کتاب یافت می‌شود. جلد دوم این کتاب همچنین مشتمل بر ۱۲ قصیده بلند از احسایی در رثای امام حسین(ع) است./ حیاة النفس فی حظیرة القدس، کتابی مختصر در اصول عقاید که هم در جوامع الکلم و هم جداگانه چاپ شده است. از این کتاب دو ترجمه فارسی توسط سید کاظم رشتی و شیخ محمدحسین عظیم آبادی حاری منتشر شده است./ شرح العرشیة شرحی بر العرشیة صدرالدین شیرازی./ شرح المشاعر، شرحی بر المشاعر صدرالدین شیرازی/ العصمة و الرجعة در پاسخ محمدعلی میرزا دولتشاه در دو موضوع عصمت و رجعت نگارش شده است./ الفوائد شامل ۱۲ فائده در مباحث عام وجود، آفرینش الهی و افعال انسان. احسایی خود بر این کتاب شرح نوشته و چس از آن ۷ فائده دیگر را با شرح بدان افزوده است./ مجموعة الرسائل شامل ۳۳ رساله از رسائل مشهورتر او در پاسخ اشخاص/ مجموعة الرسائل در علوم قرانی. بیشتر رساله‌های این کجموعه چاپ شده، تالیف حاج محمدکریم خان کرمانی است و دو اثر از احسایی را در بردارد با عنوان رسالة فی رسم الفاظ القرآن الشریف و رسالة فی بعض اسرار التجوید./ مختصر الرسالة الحیدریه فی فقه الصلوات الیومیه./ أفضليّة بعض الأئمّة على بعض‏./ از احسایی دست نوشته‌های زیادی در کتابخانه سعادت کرمان نگهداری میشود که مجموعه هایی از آنها با عناوین کشکول و رسائل در خور ذکرند و بخشهایی از آنها هنوز به چاپ نرسیده است.
منابع دیجیتالی مرتبط :
نسخه PDF متن
متکلمان و سایر شخصیت ها :
شیخ احمد احسائی
زبان :
فارسی
منبع اصلی :
http://fa.wikishia.net/view/%D8%A7%D8%AD%D9%85%D8%AF_%D8%A7%D8%AD%D8%B3%D8%A7%D8%A6%DB%8C
جنس منبع:
متن
پایگاه :
ر:پایگاه موقت
یادداشت :
آدرس فایل رزومه: goo.gl/CV2oxF

آثار: http://m-kermani.ir/shaykh-ahsai/
توضیحات اضافی :
آثار: شرح الزیارة الجامعة الکبیرة/ جوامع‌الکلم/ حیاةالنفس فی حظیرة القدس/ شرح العرشیه/ شرح المشاعر/ العصمة و الرجعة/ الفوائد/ مختصر الرسالة الحیدریة فی فقه الصلوات الیومیة/ الرسالة الجعفریة فی جواب المیرزا جعفر النواب/ الرسالة الخطابیة فی جواب بعض العارفین/ الفائدة فی الوجودات الثلاثة/ الفائدة فی کیفیة تنعم اهل الجنة و تألم اهل النار/ دیوان مراثی شیخ احمد احسائی با ترجمه، در رثاء حضرت سیدالشهداء صلوات الله علیه/ رسالة فی اثبات المعاد الجسمانی/ رسالة فی المعاد الجسمانی/ رسالة فی جواب السید ابی‌الحسن الجیلانی/ رسالة فی جواب السید ابی‌الحسن الجیلانی فی العلم/ رسالة فی جواب السید ابی‌القاسم اللاهیجانی/ رسالة فی جواب السید شریف/ رسالة فی جواب السید محمد البکاء/ رسالة فی جواب الشاهزاده محمود میرزا/ رسالة فی جواب الشیخ جعفر قراگوزلوی الهمدانی/ رسالة فی جواب الشیخ رمضان بن ابرهیم/ رسالة فی جواب الملا کاظم بن علی‌نقی السمنانی/ رسالة فی جواب الملا محمد الدامغانی/ رسالة فی جواب الملا محمدحسین الاناری/ رسالة فی جواب الملا محمدطاهر المسمی بالطاهریة/ رسالة فی جواب المیرزا محمدعلی المدرس/ رسالة فی جواب بعض الاجلاء/ رسالة فی جواب بعض الاخوان عن مسألتین/ رسالة فی جواب بعض الاخوان فی الرؤیا/ رسالة فی جواب بعض الاخوان من اصفهان/ رسالة فی جواب بعض السادات فی الرؤیا/ رسالة فی شرح حدیث حدوث الاسماء/ مراسله شیخ احمد احسائی در شرح حال خودشان در جواب ملا علی رشتی/.
نوع منبع :
مدخل اعلام(دانشنامه اعلام) , مدخل آثار(دانشنامه آثار)
مشخصات کامل اثر
منابع مرتبط :
ثبت نظر
ارسال