بريده شدن سر امام حسين (ع) | کتابخانه مجازی الفبا

آيا روايت بريده شدن سر امام حسين (ع) توسط شمر و هم چنين روايت بوسه حضرت محمد (ص) و حضرت زينب (س) به جاي مادرش حضرت زهرا (س) و عمل نكردن خنجر از جلو و بريده شدن سر امام حسين (ع) از قفا صحت دارد؟لطفا تمامي روايت ها و صحت و قابل استناد بودنشون رو تشريح كنيد؟

پاسخ: در پاسخ به سوال شما بايد گفت: با توجّه به آن كه كهن‎ترين و معتبرترين منابع و نيز اكثر آنها، قاتل امام†را سنان دانسته‎اند، به نظر مي‎رسد كه بُرندة سر مطهّر امام†، سنان بن‌انس بوده است، امّا شمر در مقام فرمانده بخشي از لشكر، سنان را كه به تعبير گزارش‎هاي تاريخي، فردي احمق و جسور[1] بوده است، مأمور اين كار كرده است و او اين مأموريت را پذيرفته و اجرا كرده است. چنان كه يكي از مورخان مشهور به نام «ابن‌اثير» پس از نقل برخي اقوال در اين باره، گفته است: صحيح آن است كه حسين بن‌علي ‡را سنان بن‌انس، كشت. [2]

از اين‎رو اگر در زيارت عاشورا و امثال آن، شمر مورد لعن قرار گرفته است، مي‎تواند به اعتبار دستور مستقيم وي به سنان براي انجام اين كار و ساير خصومت‌هاي او، و نيز مخالفت وي با پيشنهاد مصالحه‎آميز عمر‌سعد به امام حسين ـ ع ـ و تحريك وي عبيدالله بن‌زياد را مبني بر عدم پذيرش پيشنهاد عمرسعد در بارة به پايان رساندن اين نزاع از طريق مذاكره و مصالحه، باشد.[3]در ادامه درباره «روايت بوسه حضرت محمد (ص) و حضرت زينب (س) به جاي مادرش حضرت زهرا (س) و عمل نكردن خنجر از جلو» پرسيده بوديد كه در اين‌باره بايد گفت: روايت يا منبع معتبري كه دلالت بر اين مطلب كند در ميان منابع كهن و معتبر وجود ندارد. به نظر مي رسد اولين كسي كه اين مطلب را نقل كرده است محمدمهدي حائري مازندراني (1300ـ 1385 ق) در كتابش به نام: معالي السِّبْطَيْن في احوال السِّبْطَيْن الامامَيْن الحسن و الحسين†، مي‌باشد و قبل از ايشان اين مطلب در كتاب ديگري وجود ندارد.[4]در باره بريدن سر از قفا نيز بايد گفت:

يكي از مسائلي كه در بارة چگونگي شهيد كردن امام حسين† مطرح است، بريدن سرِ امام† از قفا است. گرچه گزارشي در اين باره، در منابع اوليه وجود ندارد، اما در منابع قرن ششم به بعد اين مطلب تصريحاً يا تلويحاً بيان شده است: خوارزمي اگرچه تصريح به اين امر ندارد، اما بنابر نقل وي و برخي ديگر، وقتي نگاه حضرت زينبƒ به بدن مطهَّر برادرش امام حسين† افتاد، امام† را سربريده از قفا توصيف كرد[5]، و امام سجّاد† در خطبه‎اش در شام نزد يزيد، خود را فرزند كسي دانست كه سرش از قفا بريده شده است.[6][1] . طبري، تاريخ الامم و الملوك، ج5، ص454.

[2] . اسد الغابة في معرفة الصحابة، ج1، ص 498.

[3] . طبري، تاريخ الامم و الملوك، ج5، ص414.

[4] . محمّدمهدي حائري مازندراني، مَعَالِي السِّبْطَيْن في احوال السِّبْطَيْن، ج2، ص24.

[5] . ... و صاحت زينب يا محمداه صلي عليك مليك السماء ... هذا ابنك محزوز الرأس من القفا ... . (خوارزمي، مقتل‌الحسين، ج2، ص 39؛ ابن‌شهرآشوب، مناقب آل‌ابي‌طالب، ج 4، ص122؛ سيد‌بن‌طاووس، اَلْمَلْهُوف عَليٰ قَتْلَي الطُّفُوف، ص 181).

[6] . ... انا ابن‌المقتول ظلماً انا ابن‌مجزوز الرأس من القفا ... (ابن‌شهرآشوب، پيشين، ج4، ص182؛ مجلسي، بِحار الانوار، ج45، ص174).

پرسمان دانشجویی