جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

در پایان نامه حاضر بخشی از کتاب «تاریخ فکرةاعجاز القرآن» نوشته نعیم حمصی که مربوط به نظریات دانشمندان اسلامی قرن ششم و هفتم درباره اعجاز قرآن است، ترجمه و تحقیق شده است. دانشمندان این دوقرن بر اعجاز همه جانبه قرآن تکیه داشته اند.

در این پایان نامه بخشی از کتاب دراسات قرآنیه که در خصوص تاریخ قرآن است، ترجمه و بررسی شده است . وحی قرآن، نزول قرآن و جمع قرآن عناوین بخش ترجمه شده را تشکیل می دهد.

این پایان نامه، ترجمه ای به زبان اردو از کتاب ارزشمند «مصونیت قرآن از تحریف» از دانشمند و محقق معاصر حضرت آیت الله محمد هادی معرفت(مدظله ) است. این کتاب برای رفع شبهات مهمّی پیرامون تحریف قرآن به رشته تحریر در آمده است. دانشمند محترم آیت الله معرفت در این کتاب با دقت فراوان، قلم سحر آمیز و بیان شیوا و روان و دور از هر گونه دراز گویی گوشه ای از مهم ترین اتهامات دشمنان اسلام درباره قرآن کریم را بررسی کرده، و هر کدام را با حوصله و مستندات فراوان از منابع مورد قبول اهل سنّت و شبهه افکنان پاسخ های قاطع و روشن داده است، مطالب این کتاب در سیزده فصل ذکر شده است: فصل اول: واژه تحریف در لغت و اصطلاح، فصل دوم: دلائل بطلان تحریف، فصل سوم: تصریحات برخی از تابناک ترین چهره های درخشان شیعه، فصل چهارم: گواهی های بزرگان اهل سنّت فصل پنجم: یاوه گویی های مستشرقان بیگانه، فصل ششم: وضع دانشمندان بزرگ شیعه در برابر اخباری های متأخر، فصل هفتم: تحریف در عهدین و منظور از تحریف در کتاب های عهدین، فصل هشتم: نگاهی گذرا به تاریخ عهدین، فصل نهم: بررسی روایاتی که منشأ شبهه تحریف هستند. فصل دهم: تحریف نزد اخباری های متأخر، فصل یازدهم: مهم ترین دستاویز معتقدان تحریف که نویسنده کتاب فصل الخطاب آنها را به عنوان دلیل یازدهم و دوازدهم قرار داده است، فصل دوازدهم: ذکر فضیلت های جانشینان پیامبر اکرم| که در قرآن بیان شدهاست، فصل سیزدهم: معرفی مهم ترین کتاب های که در زبان عربی و فارسی نوشته شده اند.

مترجم پس از ارائه مقدمه به طریقه و روش در تفسیر و تدریس سوره پرداخته است و سپس در بیان روش سور مختلف چون بقره و نساء و.... و هدفهای آن در بیان عنایت سوره ها و بطور مجمل به بیان مظهر صفت ربوبیت آفرینش در راهنمایی وارث سوره انعام، اعراف و طریقه سوره پنجگانه و روش سوره ها موازنه بین سور مختلف و در اینکه سوره انعام از روز قیامت و کمیت آن سخن می گوید و توجه عمومی به آیات این سوره درباره امرالوهیت و مسائلی دیگر مثل شبهه های قدیم قرآنی و در خاتمه سوره انعام را در بیان اسلوب تقریر سوره انعام و بیان فلسفه آمدن این سوره با دو روش و اسلوب پرداخته است. در غایت مولف از منابع و ماخذی هم چون لسان العرب، مجمع البحرین، المنجد، قاموس، صحاح اللغه جوهری، کنز اللغه، مهراخ اللغه، استفاده مطلوب را نموده است.

در این پایان نامه نوع های شانزدهم تا بیست و هفتم کتاب الاتقان فی علوم القرآن عبد الرحمن سیوطی ترجمه شده و به کمک کتب علوم قرآن شرح گردیده است. موضوعات این بخش از کتاب مذکور به این قرار است: کیفیت نزول قرآن، شناخت نام های قرآن و نام های سوره های آن، جمع و ترتیب قرآن، تعداد سوره های قرآن، شناخت حافظان و راویان قرآن، شناخت اسنادهای عالی و نازل قرائت قرآن، شناخت قرائات متواتر و مشهور و آحاد و شاذ و موضوع و مدرج.

فیض کاشانی از علمای شیعه در قرن یازدهم هجری قمری بوده است و تفسیر او روایی به شمار می آید. در این تحقیق نخست مقدمه ای مختصر درباره زندگی و آثار و معرفی مقدمه تفسیر فیض آمده؛ سپس تفسیر جزء سی از سوره نبأ تا پایان قرآن ترجمه شده و در پاورقی پاره ای توضیحات نظیر آدرس دقیق مآخذ فیض به دست داده شده است.

کتاب تاریخ قرآن تألیف آیت الله محمد هادی معرفت دامت برکاته یکی از کتاب های ارزشمند درباره علوم قرآن است. این کتاب طی شش فصل، مسائل ضروری در شناخت قرآن را مطرح کرده است: فصل اول پدیده وحی را که پایه شناخت کلام خدا به شمار می رود، بررسی کرده است. در فصل دوم به مسائلی همچون: مدت نزول قرآن، نزول دفعی و تدریجی آن و آرای بزرگان در زمینه نزول دفعی قرآن پرداخته شده است. همچنین ترتیب نزول سوره ها، مکی و مدنی بودن آن ها، معیار تشخیص سوره های مکی از مدنی و این که آیا استثنایی در آیات هر سوره وجود دارد یا نه، بحث شده است. در فصل سوم از نظم و تألیف قرآن، نظم آیه ها در هر سوره و توقیفی بودن نظم آیات سخن گفته شده است. در فصل چهارم، قاریان قرآن، قرائت های هفتگانه، عوامل اختلاف در قرائت ها و راه تشخیص قرائت صحیح مورد بررسی قرار گرفته است. فصل پنجم به مسئله تحریف اختصاص یافته است. در فصل ششم، اسلوب ترجمه، فتوای فقها و دانشمندان شیعی و سنی، سابقه ترجمه در اسلام و نمونه هایی از ترجمه های قرآنی مورد بررسی قرار گرفته است.

در این پایان نامه بخشی از کتاب مذاهب التفسیرالاسلامی نوشته گلدزیهر ترجمه و بررسی شده است.مباحث این بخش عبارتند از: مبهمات قرآن، نمونه های از تفسیر شیعی آیات، تفسیر قرآن در پرتو تمدن اسلامی، گرایش مذهبی هندی، نهضت مذهبی مصر وسیدجمال الدین افغانی و محمد عبده و مدرسه المنار.

کتاب «خود سازی، تزکیه و تهذیب نفس» نوشته آیت الله ابراهیم امینی از کتاب های ارزشمندی است که در زمینه اخلاق به رشته تحریر در آمده است. انسان باید خود را بشناسد که چه بوده و چه هست و آخر به کجا می رود. نویسنده در اهمیت خود سازی می فرماید: تزکیه و پرورش انسان ها بزرگ ترین هدف پیامبران است و پیامبران آمدند تا نفوس انسان ها را از رذایل اخلاقی و حیوانی، پاک ومنزه سازند و فضائل و مکارم اخلاق را پرورش دهند. مطالب این کتاب در سه بخش بیان شده است. بخش اول: تهذیب و تکمیل نفس ( تخلیه ) این بخش شامل سه قسمت است و تهذیب نفس از عقاید باطل، تهذیب نفس از رذائل و اخلاق زشت و ترک معاصی و گناهان را مورد بررسی قرار داده است. بخش دوم: پرورش و تکمیل نفس (تحلیه) از آن جا که نفس انسان با تحصیل علوم و معارف و آراسته شدن به فضائل و مکارم اخلاق، پرورش می یابد از این رو این مرحله را «تحلیه» نامیده اند. در این بخش، اسباب تکامل و تقرب به طور جامع و مستدل بیان شده است. آنچه به زیبایی این کتاب می افزاید این است که بعضی از مصادیق تحلیه یا پرورش و تکمیل نفس در زیر مجموعه دستورالعمل ها قرار گرفته است. بخش سوم: دستور العمل ها این بخش از کتاب به بیان دستور العمل هایی از حضرت امیرالمؤمنین و امام صادق‘، مرحوم مجلسی، آخوند ملا حسینقلی همدانی، میرزا جواد آقا تبریزی و... اختصاص یافته است.

این پژوهش در ترجمه و تحقیق یکی از آثار دکتر محمدحسین ذهبی و شامل یک مقدمه و سه فصل با این مباحث است: مقدمه: معنای لغوی و اصطلاحی تفسیر، کلمه ی تفسیر در قرآن و حدیث، معنای لغوی و اصطلاحی تأویل، تفاوت میان تفسیر و تأویل، استعمال تأویل در قرآن و روایات؛ فصل اول، سرگذشت تفسیر فی دو مرحله: مرحله ی روایت: تفسیر پیامبراکرم(ص)، تفسیر در عصر صحابه، مشخصات تفسیر در عهد صحابه، منابع صحابیان در تفسیر قرآن کریم، امیرالمؤمنین علی(ع) باب علم نبی، عبدالله بن عبّاس(ت68ق)، عبدالله بن مسعود (ت32ق)، اُبی بن کعب(ت1932ق)، زید بن ثابت ضحاک انصاری(ت40ق)، جابربن عبدالله انصاری، مفسّران معروف مکه و مدینه در دوره ی تابعین، مدرسه ی تفسیر قرآن در عراق، مرحله ی تدوین، قول ارجح درباره ی اولین مدون تفسیر؛ بخش دوم، مبدأ ظهور گرایش های انحرافی(باطنیان، محیی الدّین بن عربی، موضع معتزله در تفسیر قرآن، اهمّ کتب تفسیر معتزله، تفسیر مورخان و داستان سرایان، الکشف و البیان عن تفسیر القرآن ثعلبی، عامل مهم ضعف تفسیر مأثور، شخصیت هایی که در ورود اسرائیلیات به تفسیر مؤثر بوده اند: عبدالله بن سلام(ت42ق)، کعب الاخبار (ت32ق)، وهب بن منبّه(ت110ق) عبدالملک بن عبدالعزیز بن جُریح(ت150159ق)، ابن عباس ناقل اسرائیلیات، رفع اتهام از ابن عباس، تفسیر برخی از صاحبان مذاهب نحوی؛ بخش سوم، تحقیقی درباره ی تفسیر شیعه امامی: پیدایش شیعه، اقلیت شیعه جدای از مسلمین چرا؟، موضع شیعه در تفسیر قرآن کریم، فهم ظواهر آیات قرآن، مصادر تبیین ظواهر آیات، سنّت، عترت، احادیث صحابه، روش پیامبر و اهل بیت(ع) در تفسیر قرآن، فهم عقل یا تدبّر در عمق قرآن، فهم معنوی و بواطن قرآن کریم.