جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

هدف این پژوهش، ارائه الگوی ارتباط پیش از ازدواج و پیامدهای آن، در رابطه با نقش کارکرد خانواده و جهت گیری مذهبی در دانشجویان دانشگاه آزاد اسلامی واحد بیرجند در سال 90 می باشد. بدین منظور، 500 دانشجو انتخاب و مقیاس های جهت گیری مذهبی آلپورت، کارکرد خانواده اولسون، نگرش به ارتباط پیش از ازدواج کردلو و پیامد های ارتباط قبل از ازدواج را تکمیل کردند. نتایج تحلیل مسیر در راستای پیش بینی نگرش به ارتباط پیش از ازدواج، با ارتباط و بدون ارتباط با جنس مخالف نشان داد که پیوستگی اعضای خانواده به طور غیرمستقیم، از طریق کاهش جهت گیری بیرونی مذهبی و به طور مستقیم، از طریق افزایش جهت گیری درونی مذهبی، پیش بینی کننده نگرش منفی به ارتباط پیش از ازدواج است و به طور غیرمستقیم تنها از طریق افزایش جهت گیری مذهبی درونی، پیش بینی کننده نگرش مثبت به ارتباط پیش از ازدواج است. همچنین نتایج تحلیل مسیر در راستای پیش بینی پیامد های ارتباط پیش از ازدواج در دانشجویان دارای ارتباط با جنس مخالف، نشان داد پیوستگی اعضای خانواده به طور غیرمستقیم از طریق کاهش جهت گیری بیرونی مذهبی، پیش بینی کننده نمره بالا در ارتباط اضطرابی و نمره پایین در ارتباط با خداست. همچنین پیوستگی اعضای خانواده تنها به طور غیرمستقیم از طریق افزایش جهت گیری مذهبی درونی، پیش بینی کننده اضطراب ناشی از ارتباط پیش از ازدواج است. نتایج پژوهش نشان داد که جهت گیری مذهبی درونی و بیرونی موجب افزایش اضطراب ناشی از ارتباط با جنس مخالف می گردد. ماهیت این دو نوع اضطراب در اینجا مورد بحث قرار می گیرد.

لطفا برای مشاهده چکیده به متن کامل (PDF) مراجعه فرمایید.

لطفا برای مشاهده چکیده به متن کامل (PDF) مراجعه فرمایید.

چکیده فاسی:هدف این پژوهش ساخت و تعیین ویژگی های روان سنجی نقش تربیتی پدر از دیدگاه اسلام بود. بر این اساس، با استفاده از آیات و روایات اسلامی، به تبیین نقش تربیتی پدر پرداخته و با استخراج مولفه های نظری نقش پدری پرسش نامه ای 48 سوالی تدوین شد. روش تحقیق به دو شیوه توصیفی و پیمایشی می باشد.برای جمع آوری آموزه های دین اسلام، روش توصیفی مورد استفاده قرار گرفته است، و برای ارزیابی روایی و اعتبار مقیاس، روش پیمایشی در نمونه ای 382 نفری از دانش آموزان دبیرستانی منطقه 18 تهران به کار رفته است.در بررسی روایی محتوای پرسش نامه، ضریب تطابق کندال 0.2 با سطح معناداری 0.0001، نشان دهنده میزان توافق کارشناسان خبره در مورد موافقت گویه های طراحی شده می باشد. روایی ملاک با محاسبه ضریب همبستگی مقیاس حاضر و مقیاس دلبستگی به پدر (IPPA) 0.129 بود که در سطح 0.05 معنادار می باشد. نتیجه بررسی روایی سازه حاکی از همبستگی بالای سوالات با نمره کل بود. در بررسی اعتبار پرسش نامه آلفای کرونباخ برابر با 0.89 می باشد، و میزان همسانی درونی بر اساس ضریب دو نیمه سازی گاتمن 0.87 می باشد. در روش بازآزمایی با فاصله زمانی سه هفته، نتایج نشان از همبستگی 0.783 در سطح 0.01 بین اجرای اولیه و اجرای مجدد دارد. از این رو، با استفاده از منابع اسلامی امکان ساخت ابزاری برای سنجش نقش تربیتی پدر وجود دارد. این ابزار، جهت استفاده های پژوهشی از اعتبار و روایی مطلوبی برخوردار است.

هدف این پژوهش، طراحی، ساخت و اعتباریابی مقیاس تکبر - تواضع بر اساس قرآن کریم و روایات پیامبر و اهل بیت (ع)، به منظور سنجش رذیله اخلاقی تکبر و فضیلت اخلاقی تواضع بود. بدین منظور، ابتدا آیات و روایات مرتبط مورد مطالعه، دسته بندی و مفهوم شناسی شد و پس از طی مراحل ساخت و اعتبارسنجی، پرسش نامه ای 31 گویه ای بین 475 دانشجو و طلبه، که به صورت تصادفی انتخاب شده بودند، اجرا شد. برای بررسی روایی مقیاس، از روش های روایی محتوا (نظر کارشناسان) و تحلیل عاملی (اکتشافی و تاییدی) استفاده شد. میزان 94.38 درصدی موافقت کارشناسان و معناداری ضریب تطابق کندال، گویای قوت روایی محتوای مقیاس بود. تحلیل یافته ها، بیانگر این است که مقیاس اسلامی تکبر- تواضع دارای چهار عامل (عدم پذیرش/ پذیرش دیگران، هیجان و معرفت دینی، احساس حقارت/ عزت نفس و نیاز به تایید اجتماعی/ خودبسندگی) بوده است. برای بررسی اعتبار مقیاس، از روش های ضریب بازآزمایی، اعتبار درونی به وسیله آلفای کرونباخ و دونیمه کردن استفاده شد. ضریب بازآزمایی 0.857، آلفای کرونباخ 0.837 و ضریب دونیمه سازی0.781  نشانگر اعتبار قوی این مقیاس است. بر اساس یافته های پژوهش می توان گفت: این پرسش نامه دارای اعتبار و روایی بالا بوده و عوامل منسجمی از آن به دست می آید که می توان با کاربرد آن، ویژگی های اخلاقی تکبر و تواضع افراد را مورد مطالعه قرار داد و در پژوهش های آتی از آن استفاده کرد.

توجه به سیاق حالیه با هدف دستیابی به فهمی جامع تر از عبارات قرآن، شباهت بسیار زیادی به مفهوم بافت برون زبانی (موقعیت) در زبان شناسی دارد از همین رو نگارنده سعی نموده، ابعاد مختلف سیاق حالیه با توجه به شباهت هدف با بافت برون زبانی و موقعیتی با نظر به دیدگاه های سه زبانشناس مطرح در این زمینه فرث، هایمز و لوئیس به صورت تطبیقی واکاوی کند. آنچه بیشتر در این پژوهش مورد توجه قرار گرفته، بررسی تطبیقی سیاق حالیه با مختصاتی است که هایمز و لویس به عنوان مختصات بافت برون زبانی یا بافت موقعیت مطرح کرده اند. این مختصات به شرح زیر است: جهان ممکن، زمان، مکان، گوینده، مخاطب، مورد اشاره، مطالب گذشته، تخصیص.

مسکن سنتی همواره بر اساس عقاید مذهبی ساکنین آن خلق می شد و معمار سنتی تا حد امکان به اصول، قواعد و رو ش های احداث خانه در آیات و احادیث توجه می نمود و لذا اثری که خلق می کرد بر مبنای آن الگوها شکل می گرفت و همواره روح دینی در مسکن سنتی جریان می‌ یافت. بر این اساس این مقاله در راستای پاسخگویی به سوال و تایید فرضیه زیر شکل گرفته است.سوال: مولفه های هویت اسلامی در مسکن سنتی چیست و چه رابط های با یکدیگر دارند؟فرضیه: بر اساس آیات قرآن و روایات معصومین (به طور مستقیم و غیر مستقیم) درباره مسکن و محل زندگی، الگوهای هویت اسلامی مشخص و رابطه میان آنها بر اساس بازشناسی مولفه های هویت اسلامی دریافت می شود.روش تحقیق از نوع تاریخی و توصیفی، تحلیلی و روش جمع آوری اطلاعات از نوع کتابخانه ای با مطالعه اسناد سخت و نرم و نیز مطالعه میدانی می باشد. همچنین در بخشی از پژوهش از مطالعه میدانی به روش مصاحبه نیمه سازمان یافته بهره گیری شده است. نتایج پژوهش نشان می دهد هویت دینی مسکن سنتی در 3 مولفه پیوند ساختاری، پیوند محیطی و پیوند معنایی قابل دسته بندی است که این سه با یکدیگر همپوشانی داشته و تفکیک ناپذیرند؛ بدین معنا که الگوهای هویت دینی ابتدا در ساختار شکل می گیرند، سپس در محیط قوام می یابند و در نهایت با پیوندهای معنایی متعالی می گردند. در انتهای مقاله نیز راهبردهای بازآفرینی هویت اسلامی در مسکن معاصر بر اساس مولفه های هویتی دریافتی از مسکن سنتی بیان می گردد.

پیشرفت دنیای غرب در عرصه های مختلف، مرهون تلاش های علمی اندیشمندان آن دیار در پایه ریزی و گسترش علوم مختلف بوده است. این واقعیت سبب شده است که از مدت ها پیش در جهان سوم و از جمله جوامع اسلامی، گروهی از روشنفکران به دنبال استفاده از علوم غربی برای ایجاد پیشرفت در جامعه خود باشند. حضور این علوم در جامعه ایران اثبات کرد که پذیرش بی چون و چرا و استفاده افسار گسیخته از این علوم نه تنها موجبات پیشرفت کشورمان را فراهم نمی کند بلکه به دلیل مغایرت مبانی این علوم با مبانی اسلامی، در دراز مدت تاثیرات سوء بی شماری در فرهنگ جامعه و ساختار نهادها و سازمان های اجتماعی خواهد گذاشت و به تدریج جامعه را به سوی سکولاریزه شدن سوق خواهد داد. این مساله باعث شد که پس از انقلاب اسلامی ایران، علی الخصوص در سال های اخیر، به بومی سازی علوم غربی، توجه جدی شود. دانش «مهندسی اجتماعی» به عنوان دانشی برای مدیریت، اصلاح و پیشرفت هر چه بهتر جوامع، از دهه های قبل در دنیای غرب مورد استفاده قرار می گیرد. دکتر سلیمان خاکبان مدتی پیش با طرح ایده «مهندسی اجتماعی با گرایش قرآنی» درصدد بومی سازی این دانش برآمده اند. جدی ترین اظهار نظر ایشان در این زمینه ارائه مقاله ای بوده است با عنوان «قرآن کریم و مهندسی اجتماعی». ولی به نظر می رسد آنچه در این مقاله آمده است دارای ابهاماتی است که بدون رفع آن ابهامات، این بومی سازی درست انجام نخواهد شد. این نوشتار به نقد و بررسی ابهامات آن مقاله پرداخته است تا در حد خود فرصتی فراهم آورد برای راه اندازی درست دانش «مهندسی اجتماعی با گرایش قرآنی».

در حالیکه جهان با شتاب توصیف ناپذیری به سوی صنعتی شدن و جهانی عاری از دشواری و سختی و تحولات عمیق فن آوری در حال حرکت است، همچنان موضوع بیماری ها و مشکلات روانی، موضوعی در خور توجه و نه چندان خشنود کننده به حساب می آید. از جمله بیماری روانی که دامنگیر جوامع گشته، بیماری دهشتناک اقتصادی است. این بیماری روح و روان جوامع را هدف قرار داده و آشفتگی روانی، اقتصادی و پریشان حالی را به دنبال خواهد داشت.قرآن کریم و روایات، در خصوص این موضوعات به لحاظ مبنایی و محتوایی از غنای والایی برخوردار است و نقش بسزایی در کاهش و از بین بردن فشارهای روانی و تقویت یا تامین بهداشت روانی در اجتماع، دارد. اسلام (قرآن و حدیث)، راهکارها و سفارش هایی در این بین دارد که زمینه ساز تقویت روحی و روانی افراد در اجتماع می باشد؛ آن سان که فشارهای روانی اقتصادی مردم را از بین می برد و بهداشت روانی اقتصادی آنان را در این زمینه تقویت و یا تامین می کند. از جمله مطالب یاد شده در این باره می توان از عمده ترین بیماری های روانی اقتصادی، پیامدهای آنان در اجتماع و راهکارهای قرآن و حدیث جهت درمان این بیماری نام برد.

یکی از انواع چهارگانه سلامت، سلامت معنوی است که ابزارهای مختلفی برای سنجش آن در مورد افراد و گروه های مختلف و بررسی ارتباط سلامت معنوی با دیگر انواع سلامت (جسمی، روانی و اجتماعی) ساخته شده است.علی رغم گستره عظیم پژوهش های انجام شده، مشکلات بسیاری همچون ابهام در تعریف سلامت معنوی، عدم توافق کلی بر مفاهیم اساسی مربوط به مساله، عدم تبیین مرز های سلامت معنوی و معنویت، عدم دستیابی به ابزار هایی مناسب جهت سنجش سلامت معنوی (عدم طراحی صحیح سوالات، سنجش دیگر حیطه های سلامت به جای سلامت معنوی، عدم اعتبار و پایایی برخی ابزارهای سنجش و...) و استفاده از نمونه های کوچک و غیر قابل تعمیم، همچنان به چشم می خورد.با توجه به نفس مساله، بنظر می رسد انجام پژوهش های متقن علمی مبتنی بر «منبع زلال معنویت»، از جمله اقداماتی است که ممکن است در پاسخگویی به مشکلات فوق کمک کند.