جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

در اندیشه دینی پایان تاریخ، دوران استقرار عدالت و حاکمیت مستضعفان است که این تحول جهانی به دست حضرت مهدی (عج) و یاران مخلص او انجام می گیرد. در روایات اسلامی از یاران مهدی (عج) با ویژگی هایی یاد شده است، که تا این یاران یافت نشوند و خداوند نخواهد، آن حرکت آغاز نخواهد شد. به جز امام که معصوم و دارای عنایت ویژه خداوندی است، یاران او از بین همین انسان ها برمی خیزند.نوشتار حاضر درباره موانع تربیت زمینه ساز چنین یارانی است که با تعریفی خاص از تربیت اسلامی و عوامل آن، از موانع تربیت زمینه ساز در حوزه افکار، گفتار و رفتار بحث می کند. همچنین با استناد به آیات و روایات اسلامی، در حوزه اندیشه و ارتباط با خداوند از کفر و شرک به عنوان دو مانع مهم، در حوزه ارتباط با امام عصر (عج) از نشناختن جایگاه حقوقی آن حضرت به عنوان مانعی مهم، و در ارتباط با خود از نداشتن بصیرت دینی به عنوان مانع مهم تربیت زمینه ساز یاد شده است.در حوزه گفتار از بین موانع متعدد، به ده مانع اشاره شده است و در حوزه رفتار از تبعیت از هوای نفس، دلبستگی به دنیا، ضعف بینش اسلامی، ضعف ولایت پذیری و ... به عنوان موانع تربیت زمینه ساز یادشده است.

مقاله پیش رو در تلاش است تا ابعاد جدیدی از نظریه هنجاری رسانه اسلامی را بگشاید. مولفه غایت شناسی یکی از تمایزات اساسی در میان نظریات محسوب می شود. البته هر چند یافتن و بحث پیرامون این مولفه سخت و مشکل می نماید، اما محقق با غور در میان منابع و متون اسلامی به ویژگی هایی دست یافته که در رویکردی همگرا به آینده رسانه، مناسب جهت سیاست گذاری رسانه به سوی الگوی آرمانی به شمار خواهد آمد و در نهایت، آن را به صورت نموداری جدید از ویژگی ها و تمایزات ارایه می دهد که تفاوت اساسی با سایر ویژگی های این مولفه نظریات هنجاری دارد.این مولفه ها را می توان در قالب عدالت رسانه ای، روش سیاست گذاری علوی در رسانه، تجلی وجه حضور امام، مالکان رسانه، متقین و مستضعفین، و در نهایت اهداف و جهت گیری بر اساس دانش و حکمت تبیین نمود.

مقاله پیش رو، با نگاهی به مفهوم حکومت جهانی واحد، به نقد و بررسی چنین حکومتی از دو منظر کاملا متمایز سکولار و الهی می پردازد. اردوگاه غرب در اندیشه سیاسی خود بر ساختار و محتوای لیبرال ـ دموکراسی پای می فشارد، در حالی که مکتب اسلام در به تصویر کشاندن حاکمیت جهانی، به نظریه عدالت جهانی در پرتو حکومت جهان گستر مهدوی می اندیشد. روی کرد این نوشتار، تحلیلی ـ انتقادی است تا با حفظ جنبه پویایی بحث، عرصه را برای مباحث جامع تر و دقیق تر بگستراند و زمینه بهتری را برای طرح موضوع نظام جهانی واحد در مراکز علمی و فرهنگی و در سطح داخلی و بین المللی، فراهم سازد.

این پژوهش تحلیلی مختصر از ماهیت نظام اخلاق دینی ارایه می دهد و سپس دو بنیاد محوری آن در حکومت مهدوی یعنی اکمال اخلاقی و عدالت طلبی را به صورت موردپژوهانه بررسی می کند.اکمال اخلاقی توام با اتحاد عقول انسان هاست که از طریق فراهم آوردن بستر عمومی رشد و تعالی انسان ها پدیدار خواهد شد.در بعد عدالت طلبی پس از بررسی هویت معرفتی عدالت اثبات خواهد شد مراد از عدالت، طریق وسطی و تاویل آن به صراط مستقیم است.بررسی برخی از مهم ترین کارکردهای مترتب بر اکمال اخلاقی و عدالت طلبی عصر ظهور نیز در این پژوهش مورد توجه قرار می گیرد.

بی گمان سنت های اجتماعی به ویژه در فرهنگ دینی، بر پایه برخی آموزه ها شکل می گیرد. این آموزه ها آن گاه که برخاسته از آیات نورانی قرآن و روایات معصومان (ع) یا خرد انسانی باشد، دارای ارزش و اعتبار است، وگرنه اهمیت چندانی نخواهند داشت.از آن جا که گویاترین و گسترده ترین مستند در جزئیات معارف مهدویت روایات صادر شده از پیامبر (ص) و امامان معصوم (ع) است، پژوهش و پرداختن اساسی به محتوای آن ها بر فهم آموزه های موجود در آن افزوده، باورهای مهدوی را به ثبات و استواری می رساند.در این نوشتار کوتاه، تلاش شد تا یکی از رفتارهای رایج جامعه شیعی مربوط به حضرت مهدی (عج)، یعنی ایستادن هنگام شنیدن لقب قائم را با توجه به روایات موجود بررسی کنیم. از این رو، با ردیابی عبور روایت از گاه صدور تا امروز که فراز و فرودهایی را پشت سر نهاده می توان به حقایقی دست یافت.

شیعیان در دوره هایی از تاریخ، به ویژه از عصر صفویه به بعد، روز نهم ربیع الاول را روزی مبارک برشمرده و در این روز جشن هایی برگزار کرده اند. این نوشتار می کوشد دلیل این بزرگداشت و شادمانی را بیابد و با بهره بردن از منابع معتبر و کهن نشان دهد که حادثه اصلی این روز، آغاز امامت حضرت مهدی (ع) است، زیرا پدر آن بزرگوار در روز هشتم ربیع الاول به شهادت رسیده و آن چه درباره شادمانی به دلیل مرگ یکی از دشمنان اهل بیت (ع) گفته می شود، مربوط به این روز نیست و در زمانی دیگر رخ داده است.

بازخوانی مفهوم «فرجام شناسی» و «سرزمین موعود» به عنوان یکی از مولفه های اساسی در بحث آخرت شناسی ادیان ابراهیمی، از اهمیت ویژه ای برخوردار می باشد. دو دین هم خانواده یهودیت و مسیحیت به دلیل آن که یکی برآمده از آمال موعودباورانه دیگری است، به این موضوع چون اصلی مهم در الهیات خود نگریسته و در آثار کلاسیک کلامی و الهیاتی خود بخش ویژه ای را به آن اختصاص داده اند. این مفاهیم چون در کتاب مقدس ریشه دارند، باید ابتدا برای درک آنها به عهد قدیم و عهد جدید مراجعه نمود. در کتاب مقدس تصویر تاریخی مناسبی از روند تطور این مفاهیم ارایه گردیده که هر یک از دو سنت یهودی و مسیحی تفاسیر خاص خود را برداشت کرده اند. به هر تقدیر فرجام شناسی و اعتقاد به موعود آخرالزمان و مسایل پیرامون از مسلمات الهیاتی دو دین است.

هدف این پژوهش، تعیین سهم هر یک از متغیرهای امید، خوش بینی و منبع کنترل در پیش بینی میزان انتظار فرج در دانشجویان دانشگاه های پیام نور استان چهارمحال و بختیاری است. نمونه پژوهش، عبارت است از 362 نفر از دانشجویان دانشگاه های پیام نور استان یادشده در نیم سال دوم سال تحصیلی 91 - 92 که با روش تلفیق خوشه ای دومرحله ای و تصادفی ساده انتخاب شدند. برای اندازه گیری متغیرهای تحقیق، از مقالات برخی پژوهشگران استفاده شد و داده ها با استفاده از آمار توصیفی و تحلیل رگرسیون گام به گام مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت.یافته ها نشان داد میانگین انتظار فرج دانشجویان این دانشگاه ها 60.10 است. از نتایج تحلیل رگرسیون گام به گام نیز دریافتیم که امید به طور معناداری انتظار فرج دانشجویان را پیش بینی می کند (p=0.00) و افزودن متغیر منبع کنترل به متغیر امید قدرت پیش بینی انتظار فرج دانشجویان را افزایش می دهد (p=0.00)، اما اضافه شدن متغیر خوش بینی به معادله، باعث افزایش معنادار این قدرت پیش بینی دانشجویان نمی شود.از پژوهش حاضر نتیجه می گیریم از جمله راه های تقویت انتظار فرج در دانشجویان، افزایش امید و منبع کنترل درونی در آنان است.

ارتباط با رهبران و پیشوایان دینی که هدایت گر انسان ها به مقصد والای انسانی بوده اند، همواره مورد توجه همگان به ویژه شیعیان بوده و این رابطه از دیرباز از زمان رسول گرامی اسلام (ص) تا دوران ائمه هدی (ع) ادامه داشته است، حتی این ارتباط در روزگارانی که برخی از امامان معصوم (ع) در قید و بند حکومت ها اسیر بودند، گسسته نشده است.از میان این همه دیدارهای گروهی یا فردی که با ائمه (ع) رخ داده، برخی ویژگی هایی دارند که آنها را از ملاقات های دیگر ممتاز می نماید و سبب شده مورخان و روایت گران آن را به صورتی ویژه نقل کنند و در منابع به ثبت نمایند.سفر کاروان قمی ها و جمعی از بزرگان و شیعیان از شهر قم به مقصد سامرا که به قصد زیارت امام عسکری (ع) اتفاق افتاد و در این ماجرا به دیدار امام عصر (عج) نائل شدند، نمونه ای از این دست است. این رخ داد از آن جهت اهمیت دارد که آن را به منزله سندی گویا بر ولادت و وجود امام مهدی (عج) به کار می برند و در برخی از منابع معتبر به آن اشاره شده است. این مقاله، به شرح این واقعه تاریخی و اتفاقاتی می پردازد که در آن رخ داده است.

نوشتار پیش رو به یکی از مباحث مهم مهدویت پژوهی به نام «معرفت شناسی مهدویت پژوهی» می پردازد. رویکرد معرفت شناسی در حوزه مهدویت پژوهی رویکرد بیرونی و درجه دو است و در این نگرش، ابتدا واژگانی چون معرفت، معرفت شناسی، مهدویت پژوهی و معرفت شناسی مهدویت پژوهی، مفهوم شناسی شده و سپس به گونه های معرفت و چگونگی به کارگیری آن ها در حوزه مهدویت پژوهی پرداخته می شود. در فرایند بحث نیز به ساختار الگویی معرفت شناسی اشاره شده و الگوی مبناگرایی را به عنوان الگوی معرفت شناسی مهدویت پژوهی به خدمت خواهیم گرفت. در فرایند کار به قضایای بدیهی و نظری- که محور ساختار مبناگرایی است و نیز به ساز و کار تفریع قضایای نظری به بدیهی خواهیم پرداخت. در ادامه به قضایای بدیهی در حوزه مهدویت پژوهی همچون قضایای بدیهی عقلی، قضایای شهودی و قضایای برگرفته از نصوص دینی مانند آیات و روایات مبادرت می شود. در پایان نیز به گونه شناسی روایات مهدویت همچون روایات نمادین، سمبلیک، اخباری، ملاحمی، رمزی و... می پر دازیم.