درسگفتار جامعه شناسی نقد ادبی - هنری | کتابخانه مجازی الفبا

مصطفی مهرآیین

متن

ت:پایگاه درسگفتار،جزوه و تقریرات

فایل صوتی جلسه اول درسگفتار با عنوان "آیا از منظر جامعه شناختی، نقد، بویژه نقد ادبی - هنری، در ایران ممکن است؟" که به دعوت یکی از همکاران ارائه شده است.در این درسگفتار نشان داده ام برای فهم مساله نقد ادبی - هنری باید سه مساله را مورد بررسی قرار داد: جامعه شناسی نقد، ارزش ادبیات برای جامعه شناسی و بالاخره نقد جامعه شناختی ادبیات.در این جلسه به شرح مساله نخست یعنی جامعه شناسی نقد از منظر لوک بولتانسکی پرداخته ام.در زبان فارسی تنها در یک منبع یعنی کتاب "همبستگی اجتماعی و دشمنان آن" اثر دوست و همکارم دکتر آرمان ذاکری به آراء بولتانسکی پرداخته شده است.کوشیده ام مباحث ایشان با آنچه خود میدانستم را تا حدود طرح کنم.مهمترین نکته در اندیشه بولتانسکی آن است که نشان دهیم "واقعیت غیر قابل تحمل اصولا واقعیت نیست".
فایل صوتی جلسه دوم درسگفتار " جامعه شناسی نقد ادبی- هنری".در این جلسه پس از پاسخ به پرسش در خصوص جایگاه ادبیات در حیات انسانی و شیوه درست برخورد با دنیای ادبیات و هنر، به شرح نظریه لوک بولتانسکی در خصوص پیوند مساله نقد با مساله " عدالت" پرداخته ام و نشان داده ام که چگونه اصولا پروژه نقد ادبی چیزی جز پروژه عدالتخواهی نیست و نمیتوان جز در پیوند با یک فلسفه عدالت به نقد ادبی پرداخت.در ادامه به شرح سه شکل سرمایه داری یعنی سرمایه داری خانگی، صنعتی و شبکه ای و پیوند آن ها با نظام های توجیه و مشروعیت بخش خاص خود از نگاه بولتانسکی پرداخته ام و نشان داده ام در هر کدام از این سه شکل از سرمایه داری، نقد ادبی چه صورتی به خود گرفته است.مبتنی بر همین مباحث به شرح مسائل سیاسی - اجتماعی امروز ایران نیز پرداخته ام.
فایل صوتی جلسه سوم درسگفتار " جامعه شناسی نقد ادبی- هنری" که به بحث درباره ارزش ادبیات (رمان) از نگاه میلان کوندرا اختصاص یافته است.در این جلسه نشان داده ام کوندرا هدف رمان را صرف خلق یک متن ایدئولوژیک، یک متن سیاسی،یک متن روانشناختی و یا یک متن صرفا ادبی نمی داند و معتقد است وظیفه رمان " کاوش در هستی فراموش شده" انسانی و "امکانات انسان" در معنای هوسرلی- هایدگری آن است و نشان می دهد رمان در این معنا در یک جامعه توتالیتر(چکسلواکی) چه شکلی به خود می گیرد و چگونه می تواند مانع از نابودی هستی انسان بشود.در اول جلسه هم به زبان جامعه شناختی توضیح داده ام مساله حجاب در ایران یک مساله اجتماعی است یا توطئه دشمن.این بحث با بحث آخر جلسه درباره پیوند ادبیات و خشونت تکمیل شده است.توصیه میکنم بحث های کوندرا را بشنوید.

فایل صوتی جلسه چهارم درسگفتار "جامعه شناسی نقد ادبی- هنری" که به بحث در خصوص سه سنت نقد جامعه شناختی هنر و ادبیات اختصاص یافته است.در هر یک از این سنت ها ابتدا بحث می شود که ادبیات به چه کار می آید یا کارکرد آن چیست و دوم پرسیده می شود وظیفه نقد ادبی یا منتقد ادبی در برخورد با این کارکرد ادبیات چیست: سنت کلاسیک ها، سنت نئو کلاسیک ها و سنت پساختارگراها.در دو سنت اول گفته می شود ادبیات چیزی نیست جز نظام معنایی که یا در خدمت قدرت است یا علیه قدرت یا به توجیه بودن ما در این جهان می پردازد.در سنت سوم گفته می شود ادبیات حد و مرز رابطه ما با جهان، خودمان و دیگری را مشخص می سازد و مساله آن نه "خلق معنا" بلکه "ممکن ساختن ارتباط" است.

درس گفتار،جزوه وتقریرات

Mods Doblin core Marc xml MarcIran xml