جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

عرفی کتاب انقلاب ایران اثر مهران کامروا: پرسش این پژوهش صریح و روشن است: چرا در سال 1357 در ایران انقلاب شد؟ نویسندۀ کتاب کوشیده است با اتخاذ رویکرد نظری متفاوت، و به‌تبع آن جمع‌آوری و تحلیل داده‌ها، پژوهش خود را از دیگر پژوهش‌های مرتبط متمایز کند. به‌لحاظ نظری، این پژوهش مبتنی بر دیدگاه ترکیبی بدیعی است. محقق کوشیده است از راه تلفیق نظریه‌های جامعه‌شناختی انقلاب (نظریۀ ارزش – نظام چالمرز جانسون) با نظریه‌های روان‌شناختی (نظریۀ روان‌شناسی توده‌ها تد گر و جیمز دیویس) و نظریه‌های سیاسی (نظریه‌های تدا اسکاچپول، ساموئل هانتینگتون، جرالد گرین و چارلز تیلی) نشان دهد بررسی علل یک انقلاب نیازمند رویکردی چندرشته‌ای است، به‌ویژه رویکردی که با تأکید بر جزئیات، به بررسی سیاست (دولت) و شرایط فرهنگی –اجتماعی (جامعه) پیش از انقلاب بپردازد. به باور نویسنده، تمایز مفهومی میان «دولت » و «جامعه» و بررسی تحولات شکل‌گرفته در این دو قلمرو – مسئله‌ای که بیشتر نظریه‌های انقلاب آن را نادیده انگاشته‌اند – برای فهم صحیح و کامل علل انقلاب اهمیتی اساسی دارد. مهران کامروا دکترای خود را از دانشگاه کمبریج گرفته و اکنون استادتمام و مدیر مرکز مطالعات بین‌المللی و منطقه‌ای، وابسته به دانشگاه جورجتاون، در قطر است. از او علاوه بر کتاب حاضر، در تحلیل علل شکل‌گیری انقلاب ایران، کتاب‌هایی دربارۀ امنیت در خلیج‌فارس، اوضاع داخلی کشورهای عربی، مسئلۀ فلسطین و تاریخ سیاسی خاورمیانه منتشر شده است.

هدف این پژوهش استخراج و شرح روایتی است که در گفتمان دینی حضرت زهرا(س)، بویژه خطبه فدکیه، از ماهیت « توحید،نبوت،ارث و حاکمیت بعد از پیامبر» ارایه شده است. از اینرو، مهمترین پرسش این پژوهش به این شیوه صورتبندی شده است : چه تصویری از توحید،نبوت، ارث و حاکمیت بعد از پیامبر در گفتمان دینی حضرت زهرا (س) ارائه شده است ؟ به عبارت دیگر، روایت گفتمان دینی حضرت زهرا(س) از توحید،نبوت، ، و ارث و حاکمیت بعد از پیامبر چه بوده ودر درون گفتمان دینی ایشان به ارائه چه تصویری از این پدیده پرداخته است ؟ به منظور پاسخ گفتن به پنج پرسش بالا، محقق نخست به مطالعه نظریه‌های مربوط به رابطه متن و واقعیت پرداخته و پس از بررسی انتقادی نظریه های مزبور و جای دادن آنها در قالب دو رویکرد کلی 1- نظریه بازتاب(گفتمان دینی تقلید واقعیت است) و 2- نظریه گفتمان ( گفتمان دینی به تولید واقعیت در قالب منطق درونی خود می پردازد) و استخراج مولفه‌های فرمی و مضمونی که تاکنون از آن‌ها به عنوان «مکانیسم های بازنمایی واقعیت در دنیای زبان» سخن گفته شده است، کوشیده است با استفاده از روش «تحلیل گفتمان» تئون ون دایک، جیمز پل جی و روث وداک نشان دهد که در گفتمان دینی حضرت زهرا (س) به چه شیوه یا شیوه هایی به بازنمایی چهار مساله « توحید،نبوت، ، و ارث و حاکمیت بعد از پیامبر» پرداخته شده است.