چکیده :
خواندن و نوشتن پیامبر(ص) ازجمله مباحث موردتوجه دانشمندان مسلمان بوده و ذیل آیاتی از قرآن به‌ویژه آیه 48 سوره عنکبوت، محور بحث قرار گرفته است.
اینکه محدوده‌ی زمانی (قبل و بعد از بعثت) و مکانی (قبل و پس از هجرت) و دیدگاه‌ها در خصوص خواندن و نوشتن پیامبر(ص) کدام است؟ از پرسش‌های اصلی این پژوهش محسوب می‌گردد.
لذا در این جستار با روش توصیفی-تحلیلی و رویکرد کتابخانه‌ای به بررسی، نقد و تحلیل دیدگاه 35 تن از مفسران و اندیشمندان اسلامی ذیل این آیه پرداخته‌ایم.
نتایج نشان می‌دهد که دیدگاه‌های مطرح‌شده دراین‌باره در 11 عنوان متنوع و به دو دوره قبل و بعد از بعثت قابل‌تقسیم است.
دیدگاه‌های مربوط به قبل از بعثت عبارت‌اند از: 1-عدم عادت پیامبر بر خواندن و نوشتن.
2-تنها نخواندن کتاب‌های آسمانی.
3-تسلط بر خواندن و نوشتن.
4-خوب نخواندن و خوب ننوشتن.
5-نخواندن و ننوشتن نه عدم توانایی بر آن.
6-عدم توانایی بر خواندن و نوشتن.
دیدگاه‌های مربوط به پس از بعثت نیز عبارت‌اند از: 1-خواندن و نوشتن پیامبر.
2-امکان خواندن و نوشتن.
3-جواز و بلااشکال بودن هر دو وَجه (خواندن و نوشتن، نخواندن و ننوشتن).
4-نوشتن.
5-نخواندن و ننوشتن.
ارائه گزارشی نسبتاً جامع و تکمیل نقایص گزارش‌های دیگران در این خصوص، از دیگر نتایج پژوهش حاضر است.
نویسندگان بر پایه دلایل قرآنی، تاریخی و عقلی، از میان دیدگاه‌های مطرح‌شده، به این گزاره متمایل شده‌اند که: پیامبر قبل از بعثت نمی‌خواند و نمی‌نوشت و این با توانایی ایشان بر خواندن و نوشتن منافات ندارد، اما پس از بعثت خواندن و نوشتن ایشان امری دور از ذهن نیست.
reading and writing of the prophet of islam (pbuh) is one of the topics that has been discussed for a long time and has been considered by muslim commentators and thinkers, and the following verses from the qur'an, especially verse 48 of surah ankabut, are the focus of discussion.
in this article, with a descriptive and analytical method and a library approach, we have examined the views of 35 islamic commentators and thinkers under this verse.
the results show that the views expressed in this regard are diverse and it can be divided into two periods before and after the resurrection.
the views of the pre-besat period are: the prophet (pbuh) is not accustomed to reading and writing, not reading heavenly books, mastery of reading and writing, not reading well and not writing well, not to read and not to write, not to be unable to, inability to read and write.
post-resurrection views are also: reading and writing of the prophet (pbuh), ability to read and write, permission and ease of both aspects (reading and writing, not reading and not writing), write, not read and do not write.
finally, the authors of this study, based on quranic, historical, and rational reasons, have tended to the statement that: the prophet (pbuh) did not read or write before the resurrection and this does not contradict their ability to read and write, but after his resurrection, reading and writing is not unlikely and irrational.
نویسنده :
مهدی آذری فرد ، مصطفی عباسی مقدم
منبع اصلی :
https://ajsm.atu.ac.ir/article_16728_036e12ebbf47e514dccaa2e56b560043.pdf
پایگاه :
پایگاه مجلات 5
(سراج منیر (دانشگاه علامه طباطبایی)- سال 1402- دوره 14- شماره 46- از صفحه 145 تا 172)
یادداشت :
کلیدواژه‌ها
امیّت پیامبر(ص) مفسران مسلمان بازپژوهی نقد و تحلیل سوره عنکبوت
کلیدواژه‌ها [English]
Reading and Writing of the Prophet Muslim Commentators The Investigation A Study and Analysis Surah Ankabut