جان هیک (1922 - 2012م.) | کتابخانه مجازی الفبا
کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی
کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی
کانال ارتباطی از طریق پست الکترونیک :
support@alefbalib.com
نام :
*
*
نام خانوادگی :
*
*
پست الکترونیک :
*
*
*
تلفن :
دورنگار :
آدرس :
بخش :
مدیریت کتابخانه
روابط عمومی
پشتیبانی و فنی
نظرات و پیشنهادات /شکایات
پیغام :
*
*
حروف تصویر :
*
*
ارسال
انصراف
از :
{0}
پست الکترونیک :
{1}
تلفن :
{2}
دورنگار :
{3}
Aaddress :
{4}
متن :
{5}
فارسی |
العربیه |
English
ورود
ثبت نام
در تلگرام به ما بپیوندید
پایگاه جامع و تخصصی کلام و عقاید و اندیشه دینی
جستجو بر اساس ...
همه موارد
عنوان
موضوع
پدید آور
جستجو در متن
: جستجو در الفبا
در گوگل
...جستجوی هوشمند
صفحه اصلی کتابخانه
پورتال جامع الفبا
مرور منابع
مرور الفبایی منابع
مرور کل منابع
مرور نوع منبع
آثار پر استناد
متون مرجع
مرور موضوعی
مرور نمودار درختی موضوعات
فهرست گزیده موضوعات
کلام اسلامی
امامت
توحید
نبوت
اسماء الهی
انسان شناسی
علم کلام
جبر و اختیار
خداشناسی
عدل الهی
فرق کلامی
معاد
علم نفس
وحی
براهین خدا شناسی
حیات اخروی
صفات الهی
معجزات
مسائل جدید کلامی
عقل و دین
زبان دین
عقل و ایمان
برهان تجربه دینی
علم و دین
تعلیم آموزه های دینی
معرفت شناسی
کثرت گرایی دینی
شرور(مسأله شر)
سایر موضوعات
اخلاق اسلامی
اخلاق دینی
تاریخ اسلام
تعلیم و تربیت
تفسیر قرآن
حدیث
دفاعیه، ردیه و پاسخ به شبهات
سیره ائمه اطهار علیهم السلام
شیعه-شناسی
عرفان
فلسفه اسلامی
مرور اشخاص
مرور پدیدآورندگان
مرور اعلام
مرور آثار مرتبط با شخصیت ها
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی
مرور مجلات
مرور الفبایی مجلات
مرور کل مجلات
مرور وضعیت انتشار
مرور درجه علمی
مرور زبان اصلی
مرور محل نشر
مرور دوره انتشار
گالری
عکس
فیلم
صوت
متن
چندرسانه ای
جستجو
جستجوی هوشمند در الفبا
جستجو در سایر پایگاهها
جستجو در کتابخانه دیجیتالی تبیان
جستجو در کتابخانه دیجیتالی قائمیه
جستجو در کنسرسیوم محتوای ملی
کتابخانه مجازی ادبیات
کتابخانه مجازی حکمت عرفانی
کتابخانه تخصصی تاریخ اسلام و ایران
کتابخانه تخصصی ادبیات
کتابخانه الکترونیکی شیعه
علم نت
کتابخانه شخصی
مدیریت علاقه مندیها
ارسال اثر
دانشنامه
راهنما
راهنما
جان هیک (1922 - 2012م.)
کتابخانه مجازی الفبا
کتابخانه مجازی الفبا
فارسی
کتاب الکترونیکی
میانگین امتیازات:
امتیاز شما :
تعداد امتیازات :
0
جان هیک (1922 - 2012م.)
ویرایش اثر
چکیده :
جان هاروود هیک (به انگلیسی: john harwood hick) (۱۹۲۲ در یورکشایر - ۹ فوریه ۲۰۱۲)فیلسوف دین و نظریه پرداز تکثرگرایی دینی است. او در اسفندماه ۱۳۸۳ سفری به ایران داشت. پلورالیسم برای اولین بار توسط جان هیک و ویلفرد کنت ول اسمیت مطرح شد. انتقاداتی به نظریه کثرت گرایی هیک: با وجود این که پلورالیسم دینی جان هیک از جذابیت برخوردار است ، انتقاداتی به آن ، چه از جانب مسیحیان و چه از جانب ادیان دیگر از جمله اسلام وارد است. یکی از انتقاداتی که به کثرت گرایانی چون جان هیک وارد است این که آنها بر سر یک دوراهی قرار دارند. از یک سو اگر ما هیچ تصور روشنی از خداوند یا حقیقت غایی نداشته باشیم ، یعنی اگر ما نتوانیم هیچ چیز درباره خداوند یا واقعیت غایی فی نفسه بگوییم ، در آن صورت اعتقاد دینی ما بیش از پیش به بی اعتقادی نزدیک و تقریبا غیرقابل تمییز از الحاد می شود. از سوی دیگر اگر ما بتوانیم از خداوند سخن بگوییم در نتیجه مجموعه سازگاری ازمحمول ها را برای توصیف اوصاف خداوند به کار گیریم. به این ترتیب ما با موضوعی سر و کار داریم که می توانیم درباره آن سخن بگوییم . از این رو در موقعیت کسانی که کاملا کور هستند، قرار نداریم و می توانیم دریابیم که ادعاهای کدامیک از مردان کور درست است. بنابراین اعتقاد به خداوند نباید اینقدر خطاآمیز باشد، چرا که دیگر نمی توان آن را به خدایی واقعی و زنده معطوف کرد. پس به طور خلاصه ، به نظر می رسد که در برابر پذیرش دیدگاه کثرت گرایی باید هزینه سنگینی بپردازیم یعنی به شکاکیت گردن نهیم. همچنین براساس تعالیم اسلام ، دینی که خداوند در این عصر و زمان به آن امر کرده است همان دینی است که به آخرین پیامبرش حضرت محمدص وحی کرده است و فقط پیروی از چنین دینی ، منحصرا مقبول واقع می شود، ولی خداوند به اطاعت از ادیان دیگر پیش ازاسلام نیز فرمان داده است. بنابراین مقبول نبودن دین حضرت موسی در این عصر به معنای نادرست بودن تعالیم ایشان نیست ، بلکه به آن دلیل است که خداوند تعالیم اسلام را به این دوره اختصاص داده است و در این دوران اسلام را بهترین دین برای انسان ها قرار داده است. قرآن ، قاطعانه ترین ، آمرانه ترین و آخرین حرف خداوند است که همه باید به آن گردن نهند. بنابراین پلورالیسم دینی جان هیک با اسلام سازگار نیست . جان هیک خود نیز به این مساله واقف است ، اما بیان می کند که عرفان اسلامی با پلورالیسم دینی وی در سازگاری به سر می برند، ولی باید بیان کرد که عرفای اسلام (به استثنای عرفا و فرقه های منحرف) به اولین چیزی که به آن و به رعایت آن معتقدند شریعت اسلامی است. معتقدند که «هیچ طریقتی بدون رعایت شریعت مجاز نیست» یعنی فقط از ظاهر دین می توان به باطن آن رسید و آن راه ظاهری در این عصر، ظاهر اسلام است. استاد شهيد مرتضي مطهري(ره) از جمله كساني است كه به نظريه پلوراليسم ديني- آن گونه كه جان هيك قرائت مي كند- انتقاد كرده است. وي گاه ريشه كثرت گرايي ديني را ناشي از بي توجهي افراد به شكل دستورها در اديان مختلف مي داند؛ به اين بيان كه: "برخي معتقدند اختلاف پيامبران در شكل دستورهاي آنها بوده است و اين امر نيز در اعتقادات به دين چندان مهم نيست و اگر طبق شريعت هر پيامبري عمل كنيم درست است. مهم اين است كه انسان به خدا ايمان داشته و طبق يكي از “برنامه هاي خدايي” عمل كند نه آنكه از پيامبر خاصي اطاعت كند" (مطهري، 1370، ج20، 251.) مطهري در مقابل حقانيت اديان گوناگون و كثرت گرايي ديني موضع گيري مي كند. از نظر وي هر چند پيامبران بسيار مبعوث شده اند، اما اينگونه نيست كه در هر دوره اي همه آنها حقانيت داشته باشند بلكه در هر زماني آخرين دين نازل شده حق است. در واقع دين هر پيامبري در زمان خود وي حق است و فقط در همان زمان بايد به آن عمل شود (همو، 1376، ج1، .275) مطهري بر اين نكته تاكيد دارد كه ميان همه پيامبران اصل دين مشترك بوده و اسلام به عنوان يك دين مقصد و هدف اصلي آنها بوده است، مورد اختلاف پيامبران شريعت هاي آنها بوده است و اختلاف شرايع نيز به نقص و كمال است. اختلاف شرايع و قوانين جزيي در جوهره و ماهيت آنها تاثيري نداشته است. اينكه مطهري اسلام را ميان همه پيامبران، مشترك مي داند به جهت نگاه انسان شناسانه و فلسفه اجتماعي اوست كه از يك سوي به فطرت قائل است و فطريات انسان را هم امري غير قابل تغيير مي داند (همو، 1377، ج3، 160) و از سويي ديگر به وحدت نوعي جوامع بشري اعتقاد دارد و اساس تعاليم اديان را مبتني بر آن مي داند. به نظر وي اگر تعاليم اديان متعدد مي بودند “مقصد كمالي و راه وصول به آن مقصد، متعدد و متكثر بود و قهرا ماهيت اديان نيز مختلف و متعدد بود.”
اعلام و شخصیت ها :
هیک, جان (John Hick؛ فیلسوف تحلیلی دین و نظریه پرداز تکثرگرایی دینی، مسیحی پروتستان، ایمان گرای معتدل؛ فیلسوف نوکانتی) , ۱۹۲۲م.یورکشایر,انگلیس-2012م.بیرمنگام،انگلیس
متکلمان و سایر شخصیت ها :
جان هیک
زبان :
فارسی
منبع اصلی :
https://fa.wikipedia.org/wiki/%D8%AC%D8%A7%D9%86_%D9%87%DB%8C%DA%A9
جنس منبع:
متن
پایگاه :
ر:پایگاه موقت
یادداشت :
وبسایت رسمی جان هیک:
http://www.johnhick.org.uk/jsite/
درباره جان هیک:
http://www.telegraph.co.uk/news/obituaries/religion-obituaries/9087324/Professor-John-Hick.html
و:
http://www.katinkahesselink.net/science/john-hick.html
و:
http://www.famousphilosophers.org/john-hick/
و:
http://www1.jamejamonline.ir/newstext.aspx?newsnum=100004051685
توضیحات اضافی :
جان هیک: جان هاروود هیک (به انگلیسی: John Harwood Hick) (۱۹۲۲ در یورکشایر - ۹ فوریه ۲۰۱۲)فیلسوف دین و نظریه پرداز تکثرگرایی دینی است. او در اسفندماه ۱۳۸۳ سفری به ایران داشت. زندگی: در ۱۹۲۲ (میلادی) در یورکشایر به دنیا آمد و در ۱۹۴۰ به کلیسای پروتستان در انگلیس پیوست. وی ابتدا در دانشگاه هال حقوق خواند، پس از گذراندن مدتی از خدمت سربازی برای تحصیل فلسفه به دانشگاه ادینبورگ رفت و پس از آن از دانشگاه آکسفرد دکتری فلسفه گرفت. هیک بعداً سه سال به عنوان کشیش خدمت کرد. در ۱۹۶۷ به استادی دانشگاه بیرمنگام انتخاب شد و سپس در ۱۹۸۲ به مقام استادی تماموقت در مدرسهٔ کلارمونت منصوب شد. هیک در سال ۱۹۵۳ با جوا هازل باورز ازدواج کرد. هیک درسال ۲۰۰۹ به عضویت جامعهٔ دینی کوئیکرز در بریتانیا در آمد. وی در نهم فوریه ۲۰۱۲ در شهر بیرمنگام درگذشت. پلورالیسم: پلورالیسم برای اولین بار توسط جان هیک و ویلفرد کنت ول اسمیت مطرح شد. اختلاف با سید حسین نصر: میان جان هیک و دکتر سید حسین نصر در مورد پلورالیسم اختلاف نظرهایی وجود دارد. جان هیک معتقد است که به جای واژه «خدا» باید از «واقعیت نهایی» استفاده کرد، زیرا برخی ادیان خدا را نمیشناسند. این واقعیت نهایی، غیرقابل توصیف است، ولی انسان نسبت به آن واکنشی دارد و بر اساس این واکنش به احساس درونی، ادیان را میسازد. در مقابل، سید حسین نصر معتقد است خدا ادیان مختلف را برای انسان فرستادهاست و دین صرفاً ساخته ذهن انسان نیست. مباحثه با علیاکبر رشاد: در تاریخ 3/11/83 (ه.ش.)، بنا به دعوت قبلی، پروفسور جان هیک ، در جمع اعضای هیأت علمی پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی در تهران حضور یافت که علیاکبر رشاد، رئیس پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی، طی بحثی فشرده به نقد اجمالی نظریهی پلورالیسم دینی پرداخت. سپس جان هیک ضمن پاسخگویی به برخی نقدها، مقالهای را با عنوان «پلورالیسم دینی و اسلام» قرائت کرد که در شمارهی 37 فصلنامهی قبسات درج شده است. ابتنای نظریهی پلورالیسم دینی بر مدل معرفتشناختی کانت و طبعاً تسری نقد و نقضهای وارد بر ایمانوئل کانت به نظریه هیک؛ بیهودگی دغدغه حقیقت دین و دین حقیقی با فرض پذیرش تکثرگرایی دینی؛ ناسازگاری پلورالیسم دینی با مواضع انحصارگرایانه ادیان و ناروا بودن تمسک به شواهدی در ادیان برای توجیه نظریه؛ چالش معیار در دایرهی شمول پلورالیسم دینی؛ خلط سنت دینی و حقیقت دینی؛ ناکارآمدی تکثرگرایی دینی در تأمین دغدغه همزیستی مسالمتآمیز پیروان ادیان و... ازجملهی کاستیهای نظریه است که رشاد آنها را در نقد هیک، مورد تأکید قرار داد. در سال 1391 علیاکبر رشاد کتابی با عنوان «مباحثه با جان هیک» به چاپ رساند که متشکل است از مذاکرات و مکاتبات انتقادی دهسالهای که در فاصله سال های 2002/1381 تا 2012/1390، میان ایشان و جان هیک، صاحب نظریه پلورالیسم دینی جریان داشته است. آثار ترجمهشده به فارسی: مباحث پلورالیسم دینی، جان هیک، عبدالرحیم گواهی (مترجم)، ناشر: علم، ۱۳۸۷/ اثبات وجود خداوند، عبدالرحیم گواهی، جان هیک، ناشر: دفتر نشر فرهنگ اسلامی، ۱۳۸۲/ کلام فلسفی (مجموعه مقالات)، جان هیک، الوین پلنتینجا، جی.ال. مکی، احمدبن محمدمهدی نراقی (مترجم)، ابراهیم سلطانی (مترجم)، ناشر: صراط، ۱۳۸۴/ اسطوره تجسد خدا، جان هیک، محمدحسن محمدی مظفر (مترجم)، عبدالرحیم سلیمانی اردستانی (مترجم)، ناشر: حوزه علمیه قم، مرکز مطالعات و تحقیقات ادیان و مذاهب، ۱۳۸۶/ بعد پنجم، کاوش در قلمرو روحانی، جان هیک، بهزاد سالکی (مترجم)، ناشر: قصیده سرا، ۱۳۸۲/ فلسفه دین، جان هیک، بهزاد سالکی (مترجم)، ناشر: بینالمللی الهدی، ۱۳۹۰/. -------- پلورالیسم دینی یا کثرت گرایی ، دیدگاهی است که از سوی جان هیک در عرصه فلسفه دین مطرح شده است که در مقابل دیدگاه انحصارگرایی دینی قد علم کرده است. در این مطلب ابتدا به طرح دیدگاه جان هیک در این خصوص پرداخته سپس به پاره ای از انتقادات وارده به وی نظر می کنیم. در جهان پیچیده ما که متشکل از مردمانی با نژادهای متفاوت ، فرهنگ و آداب و ادیانی متفاوت است ، مساله اینجاست که در برابر تنوع ادیان چه باید گفت؛ در واقع این تنوع ادیان را چگونه باید توجیه کرد؛ جان هیک معتقد است که در برابر تنوع ادیان و در برابر پرسش از رابطه نجات با ادیان مختلف 3 نگرش متفاوت وجود دارد: اولین نگرش ، انحصارگرایی است. انحصارگرایان معتقدند که رستگاری و نجات ، کمال و رهایی یا هر چیز دیگری که هدف نهایی دین قلمداد می شود، منحصرا در یک دین خاص وجود دارد و بقیه ابنای بشر یا از معرکه بیرون می مانند یا این که بصراحت از قلمرو نجات و رستگاری جدا می شوند. پراحساس ترین و تاثیربخش ترین بیان چنین اعتقادی را در این باور جزمی کاتولیک می بینیم که می گوید: «در بیرون از قلمروی کلیسا، نجات و رستگاری وجود ندارد» و در کنار آن نیز حرکت میسیونری قرن نوزدهم پروتستان که می گفت: «بیرون از مسیحیت ، هیچ نجاتی متصور نیست». اساسا مفهوم نجات از بنیادی ترین مفاهیم کلام مسیحی است و بر این اساس نجات صرفا شامل حال مسیحیان می شود؛ چراکه تنها از مجرای عمل فداکارانه عیسی مسیح نجات محقق خواهد شد؛ زیرا با عمل و ایثار او بود که گناه نخستین انسان پاک شد و رستگاری برای انسان امکانپذیر شد. بنابراین فقط مسیحیان و کسانی که به او و عمل او ایمان آورده اند، نجات یافته خواهند بود. پیروان دیگر ادیان ، حتی اگر دیندارانی اصیل و به لحاظ اخلاقی دستکار باشند، نمی توانند از طریق دین خود رستگار شوند و برای نجات باید این افراد را به یگانه راه رستگاری یعنی مسیحیت هدایت کرد. جان هیک ، دیدگاه انحصارگرایی را به چالش می کشد، بر این اساس که اگر تنها راه نجات مسیحیت باشد، پس تکلیف انسان هایی که پیش از مسیح می زیستند چه می شود؛ آیا آنها اهل دوزخ هستند و رستگار نشده اند. همچنین درباره هم عصران با حضرت مسیح و همین طور آیندگانی که حتی نام ایشان را نشنیده اند، چه می توان گفت؛ اگر اینچنین باشد بیشتر انسان ها نجات نیافته خواهند بود. از طرف دیگر هر انسانی بنا به مکان و ملیتی که در آن متولد می شود دین خود را انتخاب می کند. درواقع شاید واژه انتخاب هم درست نباشد، باید گفت که دین خود را به ارث می برد. به عنوان مثال یک نفر انگلیسی که در اروپا متولد شده است ، به طور طبیعی مسیحی می شود. یک نفر هندی به دین بودا معتقد می شود و یک نفر ایرانی ، مسلمان می شود و افراد بسیار معدودی دین سنتی خود را تغییر می دهند. بنابراین اگر فقط یک دین خاص بر حق باشد که تنها در دسترس عده ای خاص باشد، پس مردم دیگر در فرهنگ های دیگر چه می شوند؛ آیا صرفا به دلیل این که در یک فرهنگ خاص به دنیا نیامده اند، رستگار نخواهند شد. در حالی که تولد آنها در دست خودشان نبوده است ، پس این با عدالت خداوند سازگار نخواهد بود. نگرش دوم در برابر تنوع ادیان شمول گرایی است. این دیدگاه را می توان انحصارگرایی تعدیل شده نیز نامید؛ چراکه شمول گرایان نیز مانند انحصارگرایان معتقدند که تنها یک راه برای رستگاری وجود دارد و فقط در یک دین خاص قابل شناسایی است ؛ اما در عین حال از انحصارگرایی فراتر می رود بر این اساس که معتقد است پیروان دیگر ادیان دیگر نیز می توانند رستگار شوند. براساس مفهوم نجات این دیدگاه یعنی مغفرت الهی و پذیرش انسان ها با مرگ عیسی مسیح ممکن شده است ؛ ولی آثار و منافع این ایثار هرگز محدود به مسیحیان نیست. کفاره خون عیسی مسیح «تمام» گناهان اولاد بشر را می پوشاند، به گونه ای که همه در معرض لطف و رحمت الهی قرار دارند؛ هرچند هرگز نام عیسی مسیح را نشنیده باشند یا این که ندانند چرا وی روی صلیب جان باخته است . شمول گرای معروف دیگر کارل راهنر است. وی معتقد است که مسیحیت یک دین مطلق است و از راه هیچ دین دیگری نمی توان رستگار شد؛ البته این نیز درست است که خداوند مایل است همه انسان ها نجات یابند به این ترتیب که خداوند برکات فعل رستگاری بخش عیسی مسیح را شامل حال همه انسان ها کرده است. بر این مبنا راهنر مفهوم «مسیحی ناشناس» یا «مسیحی بدون عنوان» را مطرح می کند که شامل افرادی است که به صورت ظاهری و رسمی به سنت دینی مسیحیت تعلق ندارند؛ اما از آنجایی که آگاهانه یا ناآگاهانه در جستجوی حکم و اراده الهی هستند می توانند به اصطلاح «اعضای افتخاری» مسیحیت محسوب شوند. این می تواند در حالی باشد که آنها اصلا خود را مسیحی نمی دانند یا در صورتی باشد که آنان بر غیرمسیحی بودن خویش و این که مثلا مسلمان ، یهودی ، هندو یا هر دین دیگری هستند، اصرار می ورزند. جان هیک معتقد است که این بیان راهنر، اقدامی شجاعانه برای اتخاذ موضعی فراگیر و شمول گرایانه است ، هر چند که به طرد افکار و عقیده جزمی انحصارگرایانه قدیمی نمی پردازد؛ اما اگر نجات و رستگاری را بدون هیچ گونه پیوند ظاهری و رسمی با کلیسای مسیحی یا انجیل در نظر بگیریم در این صورت چرا اصرار می کنیم که حتما به افراد برچسبی مسیحی بزنیم؛ اگر پذیرفتیم که رستگاری و نجات انسان ها به این موضوع بستگی ندارد و این که همه مردم را یا مسیحی بدانیم یا مسیحیان بدون عنوان ، کاری بیهوده است. انتقاد دیگر این است که هواداران شمول انگار دیگر ادیان نیز می توانند به طور دقیق همین تحلیل را درباره دین خود ارائه کنند. همان طور که یک مسیحی ، مسیحیت را یگانه دین برحق برمی شمارد و پیروان دیگر ادیان را مسیحیان بدون عنوان تلقی می کند، یک مسلمان نیز می تواند اسلام را یگانه دین برحق و مسیحیان و یهودیان را مسلمانان بدون عنوان بنامد و به همین ترتیب یک یهودی و یک هندو نیز می توانند چنین کنند. سومین نگرش درخصوص تنوع ادیان یا پرسش از رابطه نجات و رستگاری و سنتهای دینی ، پلورالیسم دینی است که از نظر جان هیک بهترین نگرش و پاسخ موجود در بین 3 دیدگاه مطرح شده است. از نظر وی پلورالیسم را می توان نتیجه منطقی نظریه شمول گرایی دانست. بنابراین پلورالیسم عبارت است از «قبول و پذیرش این دیدگاه که تحویل و تبدیل وجود انسانی از حالت خودمحوری به خدا (حقیقت) محوری به طرق گوناگون ، در درون همه سنتهای دینی بزرگ عالم صورت می گیرد. به عبارت دیگر، تنها یک راه و شیوه نجات و رستگاری وجود ندارد؛ بلکه راههای متعددی در این خصوص وجود دارد. در واقع انواع پیامهای وحیانی الهی وجود دارند که بستر انواع بازتاب های انسانی نجات بخش را فراهم می کنند.» اما پذیرش پلورالیسم برای مسیحیان آسان نیست. امروزه انحصارگرایی مسیحی از کلیساهای مهم رخت بربسته است و بیشتر موضع شمول گرایی را اتخاذ کرده اند؛ اما آنچه حرکت از موضع شمول گرایی به پلورالیسم را مشکل می سازد و بیشتر متکلمین مسیحی معاصر را مجبور می کند که با وجود نااستواری منطقی آشکار نظریه شمول همچنان بر حفظ آن اصرار ورزند، وجود همان نظریه سننتی حلول و تجسد خداوند در وجود عیسی مسیح به همراه پوشش حفاظتی آن یعنی نظریه تثلیث است که عیسی مسیح شخص دوم در آیین تثلیث (3 خدایی) است. این مساله ، مسیحیت را از این جهت که تنها دینی است که از سوی شخص خداوند بنا نهاده شده است ، منحصر به فرد می کند. این انحصار مستلزم انحصارگرایی مسیحیت است ، اما از آنجایی که خداوند طبیعتا باید بخواهد که همه ابنای بشر نجات یابند بر این مبنا، انحصارگرایی مسیحی غیرواقعی به نظر می رسد. بنابراین بسیاری از حکمای الهی و متکلمین مسیحی موضع شمول گرایی را پیش گرفته اند؛ اما اکنون آمادگی جلوتر رفتن و پذیرش پلورالیسم دینی را ندارند. برای پذیرش این موضع باید نظریه تجسد به نوعی توجیه و تعدیل شود. جان هیک این نظریه را این چنین توجیه می کند که آموزه های دینی ، گوهر دین نیستند، پس نظریه تجسد نیز گوهر دین مسیحیت نیست ، بلکه گوهر دین متحول کردن شخصیت انسان هاست. بنابراین او هشدار می دهد که آموزه های دینی (نظیر تجسد) را نباید بیش از حد مورد تاکید قرار داد. آموزه های دینی را نباید همچون نظریه های علمی ، صادق یا کاذب دانست ؛ بلکه این عقاید و آموزه ها تا زمانی که بتوانند دیدگاه ها و الگوهای ما برای زیستن را متحول کنند، صادق هستند. در واقع یعنی این اعتقادات اهمیت ذاتی ندارند و آنچه مهم است تحول انسان از فردی خود محور به فردی خدا محور است. به عبارت دیگر به نظر می رسد که جان هیک بیش از آن که به حقایق کلامی که در قالب قضایا مطرح می شوند تعلق خاطر داشته باشد به جنبه های وجودی و تحول آفرین دین تعلق خاطر دارد. بنابراین آنچه مهم است فقط اعتقادات فرد نیست ، بلکه مهم آن است که واقعیت غایی ما را چنان تحت تاثیر قرار دهد که متحول شویم. بنابراین ممکن است 2 گروه از دینداران بر سر مجموعه ای از عقاید و اعمال توافق نداشته باشند؛ اما این توافق نداشتن تاثیری در تحول آفرینی آن اعتقادات و اعمال ندارد. داخل هر یک از سنتهای دینی ، تبدیل و تحویل وجود انسان ها از حالت خودمحوری به حقیقت محوری به طور آشکار صورت می گیرد و این صورت گرفتن تا جایی که مشاهده بشری می تواند بیان کند، تا حدود زیادی مشابه هم هستند. بنابراین سنتهای دینی بزرگ را می توان به عنوان یک عده «فضاهای» جایگزین یکدیگر دانست که در درون آن فضاها راههایی وجود دارند که از طریق آن راهها مردان و زنان عالم می توانند نجات و رستگاری ، آزادی روحی و تکامل معنوی پیدا کنند. اما اگر آنچه را که جان هیک می گوید بپذیریم ، چگونه می توان جمیع تصوراتی که ادیان گوناگون از خداوند یا واقعیت غایی ارائه می کنند را صادق دانست؛ هیک می پذیرد که بعضی ادیان ، دیدگاه های متفاوتی درباره خداوند دارند. برخی ، واقعیت غایی را موضوعی غیرثنوی ، نامتشخص ، فراسوی همه چیز و هیچ چیز می دانند و در دیگر ادیان واقعیت غایی متشخص ، خدایی خالق که بالذات در امور انسانی تصرف می کند، است. به نظر می رسد که این 2 تصویر از واقعیت غایی با یکدیگر قابل جمع نیستند. جان هیک برای توجیه این مساله از نومن و فنومن کانت کمک می گیرد. به این ترتیب هنگامی که دینداران می کوشند تا از واقعیت غایی فی نفسه سخن بگویند، فقط می توانند توضیح بدهند که آن واقعیت ، چگونه برایشان پدیدار شده است و چگونگی توصیف آنها از واقعیت فی نفسه ، بستگی به مفاهیمی دارد که آنها به کار می گیرند، مفاهیمی که برای فهمیدن و ساختن جهان خوش و نیز معنا بخشیدن به وجود خود استفاده می کنند. واقعیت غایی موضوعی نامتناهی است ، موضوعی است که ما به نومن آن و به کنه آن راهی نداریم ، آنچه از آن می دانیم فقط فنومن و شکل پدیدار شدن آن بر ماست. از این رو، هر 2 تصویر از خداوند تا حدی درست هستند؛ هر چند که ما نمی توانیم به این موضوع یقین داشته باشیم چون کاملا بر نومن آن دسترسی نداریم. جان هیک برای درک این موضوع داستان معروف مردان کور و فیل را مثل می زند: برای گروهی از مردان کور که هرگز با فیل مواجه نشده بودند، فیلی آوردند. یکی از ایشان پای فیل را لمس کرد و گفت فیل ، یک ستون بزرگ و زنده است . دیگری خرطوم حیوان را لمس کرد و اظهار کرد فیل ، ماری عظیم الجثه است . سومی عاج فیل را لمس کرد و گفت فیل ، شبیه به تیغه گاوآهن است و.... البته همه آنها درست می گفتند؛ اما هر کدام صرفا به یک جنبه از کل واقعیت اشاره می کردند و مقصود خود را در قالب تمثیل های بسیار ناقص بیان می داشتند. در واقع ما نیز این چنین هستیم ، همه ما انسان های کوری هستیم که در قید و بند مفاهیم شخصی و فرهنگی خود گرفتار هستیم ، بنابراین ما نمی توانیم بگوییم کدام منظر و دیدگاه صحیح است ، چراکه ما حقیقت غایی فی نفسه یا نومن حقیقت غایی را به طور کامل نمی شناسیم. حقیقت غایی در ذات خویش یک چیز بیشتر نیست ، بالقوه می تواند در تجربه های مختلف بشری به گونه های مختلف مورد تجربه قرار گیرد. این فکر را جان هیک در کانون نظریه پلورالیستی پیشنهاد شده اش قرار می دهد. خلاصه آن که پلورالیسم دینی واکنشی است در برابر باورهای ویژه مسیحی درباره نجات و رستگاری. به این معنا که انسان صرفا به واسطه دین مسیحی می تواند از نتایج فداکاری حضرت مسیح برخوردار شود و نجات یابد. پلورالیسم موضعی است در برابر این که فقط مسیحیان اهل نجات خواهند بود. پلورالیسم درصدد آن است که همه انسان ها را مشمول لطف و رحمت الهی در نظر بگیرد و در نهایت همه را اهل نجات قلمداد کند.
نوع منبع :
مدخل آثار(دانشنامه آثار) , مدخل اعلام(دانشنامه اعلام)
خروجی ها :
Mods
Doblin core
Marc xml
MarcIran xml
مشخصات مختصر فراداده
مشخصات کامل اثر
منابع مرتبط :
ثبت نظر
ارسال
×
درخواست مدرک
کاربر گرامی : برای در خواست مدرک ابتدا باید وارد سایت شوید
چنانچه قبلا عضو سایت شدهاید
ورود به سایت
در غیر اینصورت
عضویت در سایت
را انتخاب نمایید
ورود به سایت
عضویت در سایت