آیا داستان نسبت دزدی خلیفه ی دوم به ابوهریرة و جعل حدیث از سوی وی درست می باشد؟ | کتابخانه مجازی الفبا

آیا داستان نسبت دزدی خلیفه ی دوم به ابوهریرة و جعل حدیث از سوی وی درست می باشد؟

یکی از موارد طعنه ی بر «ابوهریرة» داستان ملاقات وی با «عمر بن خطاب» بعد از امارت بر بحرین می باشد. «عمر» وی را در سال 21 بر حکومت بحرین گماشت و با رسیدن سال 23 هجری او را برکنار و معزول گردانید و به جای او «عثمان بن ابی العاص» را به آنجا فرستاد. او به عزل «ابوهریرة» اکتفا نکرد و ده هزار دینار را که معقتد بود او از بیت المال دزدیده است، از او بازپس گرفت.

«ابن عبد ربه مالکی» در ابتدای جلد اول کتاب «العقد الفرید» ابن ماجرا را اینگونه تعریف می نماید:

«عمر»، «ابوهریرة» را فرا خواند و گفت: تو خودت می دانی، وقتی تو را بر امارت بحرین گماشتم، از داشتن یک جفت نعلین هم محروم بودی ولی اکنون می شنوم که برای خودت اسبانی هزار و ششصد دیناری خریده ای.

«ابوهریرة» گفت: اسبانی بودند که با زاد و ولد زیاد شدند. مردم هم به من عطایایی می دادند. «عمر» گفت: قبلاً هزینه ی زندگی تو را پرداخته ام. و اینک هر چه در نزد تو است زیادی است و باید آنها را برگردانی.

«ابوهریرة» گفت: تو چنین نمی کنی. عمر گفت: به خدا سوگند این کار را می کنم و تو را تازیانه هم می زنم. آنگاه چنان بر او تازیانه زد که مجروح و خون آلود شد. «عمر» گفت: آن اموال را باز گردان. «ابوهریرة» گفت: نزد خدای به حساب آور. «عمر» گفت: اگر از حلال و بدون ستمکاری بود (آری). آیا این همه راه از بحرین آمده ای و گمان می کنی که مردم اموالشان را برای تو داده اند نه برای خدا و بندگانش؟! «امیمه» (مادر ابوهریره) تو را جز برای خر چرانیدن نیفکنده است. (ما رجعت بك أميمة إلا لرعية الحمر. وأميمة أم أبي هريرة).

«ابن عبدربة» از «ابوهریرة» نقل می کند: هنگامی که عمر مرا از ولایت بحرین به کنار نهاد و عزلم کرد به من گفت: ای دشمن خدا و قرآن! آیا اموال خدا را سرقت کردی؟ گفتم: من نه دشمن خدایم و نه کتاب او. تنها دشمن دشمنان شما هستم و مال خداوند را نیز ندزدیده ام. «عمر» گفت: پس این ده هزار چگونه برای تو گرد آمد؟ گفتم: اینها اسبانی بود که زاد و ولد کردند و هدایا و سهامی که همواره به من می داند. سپس همه را از من گرفت. من نیز هنگام نماز صبح برای امیر المؤمنین«عمر» از خداوند خواستار بخشایش شدم.[1]

داستان جیب ابوهریرة:

از موارد دیگری که موجب طعنه ی بر «ابوهریرة» است ساختن احادیث و نسبت دادن آنها به پیامبر(صلی الله علیه وآله) است:

وی روایت می کند: رسول خدا(صلی الله علیه وآله) فرمودند : بهترين صدقه آن است که سبب بي نيازي شود و دست بالاتر( دهنده ) بهتر از دست پايين تر است؛ و در ابتدا به کسي کمک نما که عيال وار باشد؛ زن مي گويد يا به من غذا بده يا من را طلاق بده و بنده مي گويد به من غذا بده و از من کار بخواه و فرزند مي گويد: به من غذا بده من را به که واگذار مي کنی ؟

گفتند : اي «ابو هريرة» اين را از رسول خدا (صلی الله علیه و آله) شنيدی؟ پاسخ داد : خير اين از جيب «ابو هريرة» است![2]

برخی از شارحین حدیث که خواسته اند وجهه ی «ابوهریرة» را حفظ نمایند در اینجا گفته اند این جمله در سیاق انکار است، یعنی منظور «ابو هریرة» در جواب سوال کننده این است که: پس این روایت را از جیب خودم نقل می کنم؟ که منظور این است این روایت را از پیامبر(صلی الله علیه وآله) شنیده ام که تکلف و خلاف ظاهر بودن چنین کلامی آشکار است.

موسسه آموزشی پژوهشی مذاهب اسلامی