آیا سالم تر بودن قرائت شیعه از مسئله مهدویت، دلیل می شود که شیعه آن انقلاب بزرگ را مصادره نماید، و گویی که اعتقاد به مهدی موعود عقیده ای شیعی است؟ | کتابخانه مجازی الفبا

آیا سالم تر بودن قرائت شیعه از مسئله مهدویت، دلیل می شود که شیعه آن انقلاب بزرگ را مصادره نماید، و گویی که اعتقاد به مهدی موعود عقیده ای شیعی است؟

انتظار ظهور یک مصلح بزرگ آسمانی، و امید به آینده و استقرار صلح و عدل جاویدان، امری فطری و طبیعی است که با ذات و وجود آدمی سروکار داشته و با آفرینش هر انسانی همراه است و زمان و مکان نمی شناسد و به هیچ قوم و ملّتی اختصاص ندارد. از این رو همة افراد طبق فطرت ذاتی خود مایلند روزی فرا رسد که جهان در پرتو ظهور رهبری الهی و آسمانی و با تأیید و عنایت پروردگار از ظلم ظالمان و ستم ستمگران نجات یافته، شور و بلوا در جهان پایان پذیرد و انسان ها از وضع فلاکت بار موجود نجات یابند و از نابسامانی و نا امنی و تیره روزی خلاص شوند و سرانجام به کمال مطلوب و زندگی شرافتمندانه نایل آیند. به همین دلیل در تمام ادیان و مذاهب مختلف جهان، از مصلحی که در آخر الزّمان ظهور خواهد نمود و به جنایت ها و خیانت های ضد انسانی خاتمه خواهد داد و شالودة حکومت واحد جهانی را بر اساس عدالت و آزادی واقعی بنیان خواهد نهاد ـ سخن به میان آمده و تمام پیامبران و سفیران الهی در این زمینه به مردم با ایمان جهان، نویدهایی را داده اند.
در این زمینه، یکی از نویسندگان معروف چنین می نویسد: «موضوع ظهور و علایم ظهور، موضوعی است که در همه مذاهب بزرگ جهان واجد اهمیّت خاصی است. صرف نظر از عقیده و ایمان که پایه این آرزو را تشکیل می دهد، هر فرد علاقه مند به سرنوشت بشریّت، و طالب تکامل معنوی وقتی که از همه ناامید می شود و می بیند که با وجود این همه ترقّیات فکری و علمی شگفت انگیز، باز متأسفانه، بشریت غافل و بی خبر، روز به روز خود را به سوی فساد و تباهی می کشاند و از خداوند بزرگ بیشتر دوری می جوید، و از اوامر او بیشتر سرپیچی می کند؛ بنا به فطرت ذاتی خود متوجّه درگاه خداوند بزرگ می شود و از او برای رفع ظلم و فساد یاری می جوید. از این رو در همه قرون و اعصار، آرزوی یک مصلح بزرگ جهانی در دل های خداپرستان وجود داشته است و این آرزو نه تنها در میان پیروان مذاهب بزرگ مانند: زرتشتی و یهودی و مسیحی و مسلمانان سابقه دارد، بلکه آثار آن را در کتاب های قدیم چینیان و در عقاید هندوان و در بین اهالی اسکاندیناوی و حتیّ در میان مصریان قدیم و بومیان مکزیک و نظایر آن ها نیز می توان یافت.»[1]
آری! عقیده به ظهور یک مصلح بزرگ آسمانی در پایان جهان، یکی از مسایل مهم و حساسی است که نه تنها در آیین مبین اسلام، بلکه در همه ادیان آسمانی، و نه تنها در میان پیروان ادیان و مذاهب بلکه در نزد بسیاری از مکاتب مختلف جهان سابقه دیرین دارد و تمامی پیروان ادیان بزرگ عالم از مسیحیان، کليمیان و زرتشتیان گرفته تا پیروان مکتب های گوناگون دیگر، همه و همه بدان عقیده دارند: ناگفته نماند که پیروان ادیان و مذاهب گوناگون، و دیگر ملل و اقوام گذشته و مکاتب مختلف جهان درباره نام آن بزرگوار با هم اختلاف نظر دارند، مسلمانان او را «مهدی موعود منتظر ـ علیه السلام ـ « و پیروان سایر ادیان و مکتب ها و ملّت ها و توده های محروم وی را «مصلح جهانی» یا «مصلح غیبی» یا «رهاننده بزرگ» یا «نجات بخش آسمانی» و یا «منجی اعظم»؛می نامند ولی درباره اوصاف کلّی ، برنامه های اصلاحی، تشکیل حکومت واحد جهانی بر اساس عدالت و آزادی و ظهور او در آخر الزمان اتفاق نظر دارند. جالب توجّه اینکه حتی در این اواخر نیز، این عقیده در بین گروهی از دانشمندان و فلاسفه بزرگ جهان به عنوان: «لزوم تشکیل حکومت واحد جهانی» در سطح وسیعی مطرح گردیده است: «در عصر اخیر دوشادوش پیشرفت همه جانبه ای که در تمام مسایل علمی نصیب بشریت شده، این ایده و عقیده نیز از مرز ادیان و مذاهب قدم فراتر نهاده و به عنوان یکی از مهمترین مسایل حیاتی مورد بحث و بررسی قرار گرفته است».[2] آری! امروز بسیاری از اندیشمندان و فلاسفه مشهور جهان نیز عقیده دارند که با پیشرفت سریع صنعت و تکنولوژی و زندگی ماشینی رقابت های ناسالم نظامی، بازی های خطرناک سیاسی، و احساس یأس و ناامیدی در بین جوامع بشری برای رهایی از اوضاع نابسامان کنونی، تشکیل حکومت واحد جهانی بر اساس عدالت و آزادی لازم و ضروری است.
بنابر این نباید تصوّر کرد و پنداشت که مسأله مهدویت و انتظار ظهور از یک رهبر بزرگ آسمانی در پایان جهان، از مختصات مسلمانان و یا از عقاید خاص شیعیان است و نباید آن را در یک مکتب خاص محصور نمود، زیرا این مسأله اختصاص به مسلمانان و شیعیان ندارد، بلکه یک اعتقاد عمومی مشترک است که همه امّت ها و ملّت ها و پیروان ادیان و حتّی مکاتب مختلف فلاسفه، دانشمندان و اندیشمندان واقع بین جهان نیز در این عقیده و مرام با هم شریکند.
تنها تفاوتی که شیعه با غیر شیعه دارد در این جهت است که: مسأله امامت و مهدویت و انتظار ظهور یکی از اصول مذهب آنان را تشکیل می دهد به گونه ای که نه تنها برای مسأله مهدویت و انتظار ظهور اهمیّت ویژه قایل است، بلکه اعتقاد و باور دارند که فراهم ساختن مقدّمات ظهور و بستر سازی برای آن از بهترین اعمال دوران غیبت است، بر این اساس مسأله امامت و مهدویّت و انتظار ظهور، در زندگی اجتماعی و باور مذهبی آنان، از جلوة خاص و شکوه و عظمت ویژه ای برخوردار است و این بدان معنا نیست که شیعه انقلاب بزرگ و تحوّل شگفت انگیز منجی عالم بشریّت را مصادره نموده و از آن به نفع خود بهره برداری می نماید، اگر از میان معتقدان به یک موضوع، گروهی خاص روی بعضی عوامل از خود عشق و علاقة بیشتر و شور اشتیاق و تحرک افزونتری، نسبت به آن موضوع نشان داد، آیا معنای این شور و عشق و تحرّک، مصادرة آن موضوع از سوی آن گروه به حساب می آید؟ هرگز! در مسأله مورد سؤال عیناً قضیه از این قراراست، بنابراین ادّعای مصادرة انقلاب بزرگ جهانی منجی عالم بشریّت، مهدی موعود، از سوی شیعه، به دور از انصاف خواهد بود.

مرکز مطالعات و پاسخگویی به شبهات حوزه علمیه (اندیشه قم)