جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

فرهنگ اجتماعی مجموعۀ‌ ارزش‌ها، باورها، آداب، نمادها و نهادهایی است که در طول زمان در یک جامعه شکل می‌گیرد و بر رفتار و نگرش‌ و هویت افراد تأثیری عمیق دارد. فرهنگ اجتماعی متأثر از تکامل جامعه و تغییرات اجتماعی است. اراده‌ها‌ در کنترل فرهنگ اجتماعی نقش قابل‌توجهی دارد که این تأثیرگذاری را می‌توان در قالب‌های مختلفی همچون شکل‌دهی به ارزش‌ها و باورها، تغییر در آداب‌ورسوم و تغییر رفتارها مشاهده کرد. ازآنجاکه فرهنگ اجتماعی در شکل‌دهی هویت جمعی و فردی افراد و مقاوم‌سازی جامعه در برابر آسیب‌ها‌ نقش بسزایی دارد، محقق درصدد تبیین نقش اراده‌ها، یعنی ارادۀ خداوند و انسان، در کنترل فرهنگ اجتماعی از منظر قرآن کریم است. با بررسی آیات قرآن کریم، 154 آیه در ارتباط با اراده‌ها و 218 آیه در ارتباط با فرهنگ اجتماعی استخراج گردید. هدف اصلی، تبیین نقش اراده‌ها در کنترل فرهنگ اجتماعی جامعه است. این تحقیق با روش کیفی و بر اساس نظریۀ زمینه‌ای (گرندد تئوری) با کدگذاری نرم‌افزار مکس‌کیودا[1] و تحلیل آیات صورت گرفته و از نوع کاربردی است. جامعۀ‌ آماری‌ مشتمل‌ بر آیات و تفاسیر و 120‌ نفر از صاحب‌نظران علوم قرآنی‌ و اساتید دانشگاه و حوزه‌ بوده و سعی شده است در انتخاب آن‌ها مرتبطان واقعی انتخاب شوند. روش‌های‌ گردآوری‌ داده‌ها کتابخانه‌ای‌ و میدانی‌ با تکیه بر پرسش‌نامه‌ است‌. برای تجزیه ‌و تحلیل اطلاعات، از نرم‌افزارهای اس‌پی‌اس‌اس[2] و مکس‌کیودا بهره‌برداری شده است. بر مبنای‌ یافته‌های‌ پژوهش، در زمینۀ کنترل و نظارت خداوند عواملی از قبیل هشدار او به انسان‌ها، نظاره‌گر بودن خداوند بر نهان انسان‌ها، آگاه شدن انسان از رفتارهای خود در روز قیامت، ثبت و ضبط اعمال آن‌ها، آگاهی خاص علمی خداوند از اعمال انسان‌ها و در زمینۀ امربه‌معروف و نهی‌ازمنکر عواملی از قبیل حق‌گویی آمران به معروف، تربیت و آموزش ایشان، تخلص به نیکوصفتی آن‌ها و عالم بودن آمران به معروف از اهمیت بیشتری برخوردار است.