چکیده :
فرهنگ اجتماعی مجموعۀ ارزش‌ها، باورها، آداب، نمادها و نهادهایی است که در طول زمان در یک جامعه شکل می‌گیرد و بر رفتار و نگرش و هویت افراد تأثیری عمیق دارد.
فرهنگ اجتماعی متأثر از تکامل جامعه و تغییرات اجتماعی است.
اراده‌ها در کنترل فرهنگ اجتماعی نقش قابل‌توجهی دارد که این تأثیرگذاری را می‌توان در قالب‌های مختلفی همچون شکل‌دهی به ارزش‌ها و باورها، تغییر در آداب‌ورسوم و تغییر رفتارها مشاهده کرد.
ازآنجاکه فرهنگ اجتماعی در شکل‌دهی هویت جمعی و فردی افراد و مقاوم‌سازی جامعه در برابر آسیب‌ها نقش بسزایی دارد، محقق درصدد تبیین نقش اراده‌ها، یعنی ارادۀ خداوند و انسان، در کنترل فرهنگ اجتماعی از منظر قرآن کریم است.
با بررسی آیات قرآن کریم، 154 آیه در ارتباط با اراده‌ها و 218 آیه در ارتباط با فرهنگ اجتماعی استخراج گردید.
هدف اصلی، تبیین نقش اراده‌ها در کنترل فرهنگ اجتماعی جامعه است.
این تحقیق با روش کیفی و بر اساس نظریۀ زمینه‌ای (گرندد تئوری) با کدگذاری نرم‌افزار مکس‌کیودا[1] و تحلیل آیات صورت گرفته و از نوع کاربردی است.
جامعۀ آماری مشتمل بر آیات و تفاسیر و 120 نفر از صاحب‌نظران علوم قرآنی و اساتید دانشگاه و حوزه بوده و سعی شده است در انتخاب آن‌ها مرتبطان واقعی انتخاب شوند.
روش‌های گردآوری داده‌ها کتابخانه‌ای و میدانی با تکیه بر پرسش‌نامه است.
برای تجزیه و تحلیل اطلاعات، از نرم‌افزارهای اس‌پی‌اس‌اس[2] و مکس‌کیودا بهره‌برداری شده است.
بر مبنای یافته‌های پژوهش، در زمینۀ کنترل و نظارت خداوند عواملی از قبیل هشدار او به انسان‌ها، نظاره‌گر بودن خداوند بر نهان انسان‌ها، آگاه شدن انسان از رفتارهای خود در روز قیامت، ثبت و ضبط اعمال آن‌ها، آگاهی خاص علمی خداوند از اعمال انسان‌ها و در زمینۀ امربه‌معروف و نهی‌ازمنکر عواملی از قبیل حق‌گویی آمران به معروف، تربیت و آموزش ایشان، تخلص به نیکوصفتی آن‌ها و عالم بودن آمران به معروف از اهمیت بیشتری برخوردار است.
social culture is a set of values, beliefs, customs, symbols, and institutions that develop in a society over time and deeply influence the behavior, attitudes, and identities of individuals.
social culture is influenced by the evolution of society and social changes.
wills play a significant role in controlling social culture, and this influence can be observed in various forms such as shaping values and beliefs, changing customs and traditions, and altering behaviors.
since social culture plays a crucial role in shaping the collective and individual identities of individuals and in society's resilience against damages, the researcher seeks to explain the role of wills, namely the will of god and humans, in controlling social culture from the perspective of the holy quran.
through the examination of verses from the holy quran, 154 verses related to wills and 218 verses related to social culture were extracted.
the main objective is to elucidate the role of wills in controlling social culture in society.
this research was conducted using a qualitative method and based on the grounded theory, with software coding in maxqda and analysis of verses.
the statistical community consisted of verses and interpretations and 120 experts in quranic sciences and university professors, and efforts were made to select real relevant individuals in their fields.
data collection methods included library research and fieldwork based on questionnaires.
spss and maxqda software were used for data analysis.
based on the research findings, in the realm of control and supervision, factors such as god's warning to humans, god's surveillance of hidden actions, human awareness of their behaviors on the day of judgment, recording and registering their deeds, god's specific knowledge of human actions, and in the realm of enjoining good and forbidding evil, factors such as the truthfulness of enjoiners of good, their upbringing and education, their truthfulness in enjoining good, their adherence to virtues, and the knowledge of enjoiners of good, hold greater importance.
نویسنده :
مجتبی قربانیان ، حمیدرضا نادی ، سمیه کرداری‌مرکید
منبع اصلی :
https://qcc.quran.ac.ir/article_183709_60764bb79d7059f14381ab73ab020bb0.pdf
پایگاه :
پایگاه مجلات 5
(قرآن، فرهنگ وتمدن- سال 1403- دوره 5- شماره 1- از صفحه 8 تا 43)
یادداشت :
کلیدواژه‌ها
قرآن کریم اراده کنترل فرهنگ اجتماع
کلیدواژه‌ها [English]
Holy Quran Wills Control Culture Society
نوع منبع :
مقاله
,
کتابخانه عمومی