جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

عنوان :

بررسی تطبیقی رابطه علّی نفس و بدن از نگاه ملاصدرا و فاستر

نویسنده:

حمید رضا عبدلی مهرجردی ، فروغ السادات رحیم پور

نوع منبع :

مقاله , مطالعه تطبیقی

منابع دیجیتالی :

نسخه PDF مراجع

فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :

ملاصدرا شیرازی: صدرالمتألهین

چکیده :

تبیین چگونگی ارتباط نفس و بدن از بحث‌هایی است که پس از پذیرش دوگانگی آن دو مطرح می‌شود. یکی از انواع ارتباط بین نفس و بدن، پذیرش علیت بین آن دو و تاثیر و تاثر بین آنهاست. ملاصدرا بدن را علت مادی نفس می‌داند و پس از آن به اثرگذاری متقابل نفس و بدن اشاره می‌کند؛ در حالیکه فاستر فقط به جهت دوم می‌‌پردازد. فاستر، از حامیان دوگانه‌انگاری دکارتی، راهکاری برای مشکل اختصاص علّی ارائه می‌کند و وحدت ذهن و بدن را تبیین می‌نماید. مشکل اختصاص علی یک نفس خاص به بدن خاص، در فلسفه ملاصدرا با مبانی جسمانیه الحدوث و وحدت نفس و بدن، منتفی می‌شود و این وجه کارآمدی دیدگاه صدرایی است. از نگاه ملاصدرا، نفس و بدن دو روی یک وجود واحدند؛ اما فاستر آرایش‌های نفسانی را ضامن اتحاد آنها می‌داند. نحوه این ارتباط در فلسفه ملاصدرا به نوعی یگانگی می‌رسد که بهتر می‌تواند تاثیر و تاثر متقابل آن دو را توضیح دهد؛ اما این مسئله همچنان برای فاستر، بی‌پاسخ خواهد ماند. ملاصدرا مسئله را وجودشناسانه می‌کاود و فاستر به تبیین معرفت‌شناختی اکتفا می‌کند. از اهداف مقاله، بررسی میزان کارآمدی راهکارهای ارائه شده از سوی این دو فیلسوف است.

صفحات :

از صفحه 201 تا 222

مشخصات اثر

عنوان :

مقایسه تحلیلی و تطبیقی «نفس شناسی» ملاصدرا و «فلسفه ذهن» بر اساس آرای جان فاستر (با محوریت مباحث ماهیت و حقیقت نفس، اثبات تجرد نفس و رابطه نفس با بدن)

نویسنده:

پدیدآور: حمیدرضا عبدلی مهرجردی ؛ استاد راهنما: فروغ السادات رحیم پور ؛ استاد مشاور: امیراحسان کرباسی زاده

نوع منبع :

رساله تحصیلی

منابع دیجیتالی :

فهرست نوشته‌ها فهرست منابع فارسی فهرست منابع انگلیسی و زبان‌های دیگر

چکیده :

برخی از فلاسفه، انسان را موجودی صرفاً مادی و جسمانی می‌دانند و نفس و ذهن نیز از دیدگاه ایشان ماهیتی مادی دارد. در مقابل، دسته‌ای دیگر، به جوهری غیرمادی که در تعامل با بدن است باور دارند. تبیین چگونگی ارتباط نفس و بدن از بحث‌هایی است که پس از پذیرش دوگانگی آن دو مطرح می‌شود. یکی از انواع ارتباط بین نفس و بدن، پذیرش علیت بین آن دو و تاثیر و تاثر بین آنهاست. این جستار که به هدف مقایسه دیدگاه‌ها و ادله فلسفی صدرالمتألهین فیلسوف حکمت متعالیه و جان فاستر، فیلسوف ذهن معاصر بریتانیایی، سامان یافته است، می‌کوشد تا به بررسی، مقایسه و نقد براهین این دو فیلسوف در مباحث ماهیت و حقیقت نفس، اثبات تجرد نفس و رابطه نفس و بدن بپردازد. از مهمترین مبانی ملاصدرا در مباحث نفس‌شناختی، حدوث جسمانی نفس و حرکت جوهری است. فاستر نیز معتقد از هر یک از قلمرو ذهنی و فیزیکی وجود دارند و هر دو بنیادین هستند. همچنین این دو قلمرو وجودا از یک دیگر متمایزند. ملاصدرا نفس را امری مجرد می‌داند که اگر چه در بدو حدوثش جسمانی است؛ اما در پرتو حرکت اشتدادی جوهری به تکامل دست یافته و جنبه تجردی‌اش بیشتر و بیشتر شده تا در نهایت به صورت یک امر مجرد باقی خواهد ماند. هویت نفس در مسیر این تطورات ثابت می‌ماند. جان فاستر نیز اگرچه از تعبیر قلمرو ذهنی در مقابل قلمرو فیزیکی استفاده می‌کند؛ اما حکم به تجرد قلمرو ذهنی کرده و استمرار هویت انسانی را به بحث و بررسی می‌گذارد. ملاصدرا و فاستر هر دو با تکیه بر دلایلی، به اثبات تجرد نفس پرداخته‌اند. براهین فاستر عموماً در ضمن نقد دیدگاه‌های فیزیکالیستی معاصر مطرح شده که برای حیطه ذهنی، تجردی قایل نیستند و حتی برخی ذهن را این-همان با بدن مادی می‌دانند. فاستر برای اثبات تجرد نفس، عموماً از براهین درون‌نگرانه بهره می‌برد و ملاصدرا بیشتر از مقایسه نفس با بدن مادی کمک می‌گیرد. بررسی و تحلیل روش‌شناختی رابطه نفس و بدن از نگاه ملاصدرا و فاستر از جمله اهداف دیگر رساله است. با توجه به اینکه نفس، امری مجرد دانسته شده که با بدن مادی تعامل دارد، یک فیلسوف باید بتواند نحوه این تعامل را توضیح دهد و از پس اشکالات مهمی که در این راستا مطرح شده بر آید. سه اشکال اساسی به چگونگی این تعامل وارد شده است: لزوم تماس مکانی، اختصاص علّی و کامل بودن فیزیک. کسی که نفس را مجرد از ماده و اوصاف آن می‌داند، باید بتواند نحوه ارتباط آن با امر مادی را توضیح دهد؛ چرا که مثلا تماس مکانی، فقط در عالم ماده رخ می‌دهد و نمی‌توان برای امر مجرد، مکان خاصی در نظر گرفت یا آن را به بدن خاصی محدود کرد. فاستر این سه اشکال مهم را به نحو مستقل مطرح ساخته و کوشیده است با توجه به مبانی خود و با انتقادات علمی که دارد، گره این معما را باز کند. تامل در مبانی نفس‌شناختی ملاصدرا نشان می‌دهد که هر سه این مسائل که ظاهرا از مباحث جدید قلمداد شده‌اند؛ محل دقت فلسفی ملاصدرا نیز بوده‌اند. او اگر چه از این اصطلاحات بهره نبرده ولی برای هر سه مشکل، راه‌حل-های مناسبی دارد. برخی راه‌حل‌ها مستقیما محل بحث ملاصدرا بوده‌اند و برخی را باید از مبانی فلسفی و انسان‌شناختی او استخراج کرد و از لوازم آن مبانی بهره جست.

مشخصات اثر

عنوان :

بررسی تطبیقی براهین درون نگرانه ملاصدرا و جان فاستر بر تجرد نفس

نویسنده:

حمید رضا عبدلی مهرجردی ، فروغ السادات رحیم پور ، امیر احسان کرباسی زاده

نوع منبع :

مقاله , مطالعه تطبیقی

منابع دیجیتالی :

نسخه PDF مراجع

فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :

ملاصدرا شیرازی: صدرالمتألهین

چکیده :

برخی از فلاسفه، انسان را موجودی صرفاً مادی و جسمانی میدانند و نفس و ذهن نیز از دیدگاه ایشان ماهیتی مادی دارد. در مقابل، دستهای دیگر، به جوهری غیرمادی که در تعامل با بدن است باور دارند. ملاصدرا فیلسوف حکمت متعالیه و جان فاستر فیلسوف ذهن معاصر بریتانیایی در دسته اخیر قرار دارند و با تکیه بر دلایلی، به اثبات تجرد نفس پرداختهاند. در این مقاله به آن دسته از استدلالهای تجرد نفس میپردازیم که جنبه دروننگرانه دارند؛ یعنی برهانهایی که در آنها بر توجه مستقیم انسان به نفس خود یا بر خودآگاهی درونی و غیرمادی او تاکید میشود. روش این دو فیلسوف در ارائه براهین، متفاوت است؛ بدین معنا که فاستر مستقیماً به آگاهی درونی انسان از حالات ذهنیاش تمرکز کرده و ملاصدرا، استدلالها را بر مقایسه ویژگیهای نفس با بدن استوار نموده است. براهین دروننگرانه از این جهت کارآمد هستند که میتوانند در عین سادگی، بدون نیاز به مقدمات پیچیده، هر انسانی را به درون خویش ارجاع دهند؛ البته ملاصدرا و فاستر، به اشکالات وارد بر دروننگری توجهی نکردهاند. پیش از اقامه این سنخ براهین باید خطاناپذیری دسترسی به حالات ذهنی و صحت شهودهای اولیه اثبات شود. همچنین باید به دستآوردهای تجربی نافی صحت دروننگری، پاسخ داد.

صفحات :

از صفحه 103 تا 119

مشخصات اثر

عنوان :

مثلث خدا، انسان، جهان: گفتمانی بین علم و دین

نویسنده:

رابرت کروفورد؛ ترجمه حمیدرضا عبدلی‌مهرجردی.

نوع منبع :

کتابشناسی(نمایه کتاب) , ترجمه اثر , کتابخانه عمومی

مشخصات اثر

عنوان :

ماهیت ایمان دینی از دیدگاه علامه طباطبایی و پل تیلیخ

نویسنده:

مجید صادقی حسن آبادی، حمیدرضا عبدلی مهرجردی

نوع منبع :

مقاله , مدخل مفاهیم(دانشنامه مفاهیم) , مطالعه تطبیقی

منابع دیجیتالی :

نسخه PDF

مشخصات اثر

عنوان :

بررسی تطبیقی برهان فطرت و برهان اجماع عام در اثبات وجود خدا

نویسنده:

حمیدرضا عبدلی مهرجردی، محمدحسین دهقانی محمود آبادی

نوع منبع :

مقاله , مطالعه تطبیقی

منابع دیجیتالی :

نسخه PDF

وضعیت نشر :

اصفهان: حوزه معاونت پژوهش و فناوری دانشگاه اصفهان,

کلیدواژه‌های اصلی :

برهان فطرت در اثبات وجود خدا , برهان اجماع عام در اثبات وجود خدا

کلیدواژه‌های فرعی :

علیت , عشق , فقر وجودی , فطرت(کلام) , فقر وجودی انسان , قرآن , فطرت , زیست شناسی , علیت , قرآن کریم , گرایش های الهی همگانی , اصل تضایف مفهومی , اصل دارای اضافه بودن برخی حقایق , امامان معصوم علیهم السلام ,

فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :

ملاصدرا شیرازی: صدرالمتألهین , علامه طباطبایی: سید محمدحسین طباطبایی , مرتضی مطهری , عبدالله جوادی آملی , ناصر مکارم شیرازی , امام خمینی

چکیده :

به گواه تاریخ، انسان ها همیشه به گونه ای «خداجو» و «خداگرا» بوده اند. برخی معتقدند این در سرشت انسان ها قرار دارد و هر انسانی با این تمایل الهی زاده می شود. از این ویژگی همه زمانی و همه مکانی انسان ها به فطرت الهی تعبیر می شود. بسیاری از دانشمندان کوشیده اند با استفاده از این ویژگی مشترک در انسان ها به اثبات خداوند بپردازند. در اندیشه اسلامی از این تلاش به برهان فطرت یاد شده و در تفکر فلسفی و کلامی غرب به نام برهان اجماع عام شناخته می شود. اگر چه این دو برهان تفاوت هایی در شکل تقریر و رویکرد دارند ولی ویژگی مشترک آنها استفاده از گرایش الهی همگانی انسان ها برای اثبات وجود خداوند است. تامل در شکل کلی تقریرها نشان می دهد که تقریرهای برهان فطرت و برهان اجماع عام نمی توانند به تنهایی و بدون اتکا به اصل علیت یا فقر وجودی، وجود خداوند را اثبات کنند. در این مقاله ضمن بررسی تطبیقی این دو برهان، نقد های وارد شده به هر کدام را بررسی نموده و به وجوه اشتراک و افتراق آن دو پرداخته ایم.

صفحات :

از صفحه 169 تا 188

مشخصات اثر

عنوان :

بررسی ماهیت ایمان دینی ازدیدگاه علامه طباطبایی (ره) و پل تیلیخ

نویسنده:

حمید رضا عبدلی مهرجردی

نوع منبع :

رساله تحصیلی

منابع دیجیتالی :

چکیده

وضعیت نشر :

پایگاه اطلاع رسانی حوزه: ,

کلیدواژه‌های اصلی :

درباره علامه طباطبایی

فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :

علامه طباطبایی: سید محمدحسین طباطبایی

چکیده :

از جمله مفاهیم مهمی که زمینه ساز بسیاری از مباحثات و مجادلات فلسفی و کلامی در عالم اسلام، مسیحیت و یهودیت شده است، تعیین و تبیین مفهوم و ماهیت «ایمان» است. امروزه نیز بحث از «ایمان دینی» و جایگاه آن در شکل گیری «باور دینی» و همچنین ارتباط آن با عقلانیت، محور مباحث نوین در حوزه فلسفه دین و کلام جدید قرار گرفته است. اینها همه بر اهمیت، ارزش و جایگاه بحث از «ماهیت ایمان دینی» می افزاید. هدف از این رساله تحلیل و تبیین «ماهیت ایمان دینی» از نظر دو فیلسوف و متکلم بزرگ معاصر؛ یعنی «علامه طباطبایی» (ره) در عالم اسلام و «پل تیلیخ» در عالم مسیحیت می باشد. امیدواریم بتوانیم با بررسی دو رای مختلف که یکی از شرق و دیگری از غرب است، هر چه بیشتر به حقیقت و قول صواب نزدیک تر گردیم. در این رساله پس از طرح اجمالی و تعیین جایگاه بحث «ایمان» در گذشته و در منظر امروز جهان فلسفه، ابتدا دیدگاه «علامه طباطبایی» (ره) را با محوریت «تفسیر المیزان» درباره مسئله «ایمان دینی» جویا می شویم و سپس به بررسی و تبیین همین موضوع در اندیشه «پل تیلیخ» با محوریت کتاب ایمانی او یعنی «پویایی های ایمان» می پردازیم. بررسی تطبیقی این دو اندیشه درباره مسئله «ایمان دینی» دغدغه آخرین بخش از این جستار را تشکیل می دهد. ما در این گفتار بر روش توصیفی و اسنادی همراه با تحلیل محتوا تکیه داریم. نتایج حاصله از این رساله اینکه، بین اندیشه «علامه طباطبایی» (ره) و «پل تیلیخ» درباره «ماهیت ایمان دینی» تفاوت های اساسی وجود دراد که این تفاوت ها بیشتر ناظر به مباحث «تعریف ایمان» و «سنخ ایمان» از نظر هر کدام می باشند. البته بین اندیشه این دو فیلسوف- متکلم شباهت هایی هم وجود دارد. امید است طرح این رساله، یعنی بررسی تطبیقی مسئله «ماهیت ایمان دینی» از دیدگاه «علامه طباطبایی» (ره) و «پل تیلیخ» زمینه ای برای تحقیقات بیشتر در این حوزه را فراهم آورده و بتواند رهنمونی باشد برای تعیین جایگاه «ایمان دینی» در معرفت شناسی «باور دینی».

مشخصات اثر

عنوان :

ماهیت ایمان دینی از دیدگاه پل تیلیخ

نویسنده:

مجید صادقی حسن آبادی,حمیدرضا عبدلی مهرجردی

نوع منبع :

مقاله

منابع دیجیتالی :

نسخه PDF

کلیدواژه‌های اصلی :

ایمان , تحریف , اراده , پل تیلیخ , دلبستگی نهایی , اراده

چکیده :

از میان متالهان مسیحی، «پل تیلیخ» تعریف منحصر به فردی از ایمان ارایه کرده است. به نظر او، ایمان حالت دلبستگی نهایی شخص است که می تواند به امور متناهی یا نامتناهی تعلق یابد و سعادت یا شقاوت او را رقم بزند. متعلق دلبستگی نهایی انسان نیز شی مادی یا امری معنوی است و مومن حاضر است تمام دارایی خود را نثار آن نماید. به نظر او، ایمان با هیچ یک از عقل و اراده، تعارض و تضادی ندارد. در ایمان مورد نظر «پل تیلیخ» شجاعت نیز نقش مهمی دارد و باعث می شود انسان به شک ها و ترس های احتمالی پیش رو غلبه کند

مشخصات اثر

از :	{0}
پست الکترونیک :	{1}
تلفن :	{2}
دورنگار :	{3}
Aaddress :	{4}
متن :	{5}

جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

ورود

ثبت نام

در تلگرام به ما بپیوندید