جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

کرونا ویروسی طبیعی و جدید است که درباره منشأ پیدایش آن آگاهی چندانی وجود ندارد؛ اما زندگی بشر را در ابعاد وسیع تمدنی تحت تأثیر قرار داده است، تاکنون که تنها چند ماه از عمر آن گذشته میلونها نفر را مبتلا کرده، موجب مرگ صدها هزار نفر شده و جریان عادی حیات روی زمین را برای انسانها مختل کرده است. با توجه به تأثیرات گسترده ای که ویروس کرونا بر حیات و زندگی بشر گذاشته است، پژوهش پیرامون آن از منظر منشأ پیدایش، ابعاد اثرگذاری و آینده زیست محیطی از اهمیت زیاد برخوردار است. در این پژوهش ویروس کرونا به صورت توصیفی و کتابخانه ای مورد پژوهش قرار گرفته و به نکات زیر دست یافته است: - کرونا پدیده رازآلودی است که تاکنون باعث ابتلای میلیونها انسان و مرگ صدها هزار نفر شده، همه گیر شده و عنوان مهمترین رویداد قرن را به خود اختصاص داده است. - تاکنون سه نوع تمدن در مواجهه با کرونا واکنش داشته است؛ تمدن شرقی، تمدن اسلامی و تمدن غربی که دو تمدن نخست هر چند از لحاظ مبانی با هم تفاوت دارند؛ اما به دلیل تأکید بر اخلاق و معنویت در مواجهه با کرونا مسئولانه و موفقانه عمل کرده اند. - همه تمدن های کنونی بشری علیرغم تفاوتها و برتری هایی که یکی بر دیگری دارند؛ حتی تمدن اسلامی برای بهتر عمل کردن و هر چه انسانی تر بودن باید در مورد باورها، اندیشه ها و عملکردهایشان به پرسش های بیشتر جواب دهند و در زمینه های مختلف تمدنی لازم است تأمل و بازبینی هایی داشته باشند.

عدالت صحابه، یکی از اصول اعتقادی اهل سنت است که بر اساس آن، همه صحابه، عادل بوده، لذا هر گونه انتقادی نسبت به ایشان ممنوع است. عدالت صحابه، یک توثیق عمومی رجالی بود که بنا به ضرورت­هایی در علم حدیث اهل سنت، به وجود آمد، ولی در سده پنجم هجری، متکلمان اهل سنت، این قاعده رجالی را تبدیل به یک اصل کلامی کردند و آن را پیش­فرضی در فهم تاریخ اسلام قرار دادند و تاریخ را به شکلی تحلیل و تفسیر کردند که این اصل مخدوش نگردد. مسئله فتنه­انگاری قتل عثمان بن عفان، یکی از مصادیق این نوع تحلیل تاریخی است. در این پژوهش مراحل شکل­گیری انگاره فتنه قتل عثمان بن عفان، با روش پدیدارشناسانه مورد بررسی قرار گرفته و مراحل تطور تاریخی فتنه­انگاری قتل عثمان بن عفان، از سده نخست هجری تا قرن پنجم هجری تبیین شده است. همچنین، مطالعه­ای تطبیقی بین شاخص­های فتنه و واقعه قتل عثمان، صورت گرفته تا تبیین گردد، اساساً آیا می­توان ماهیت رویداد قتل عثمان بن عفان را فتنه دانست. این پژوهش نشان داد بخشی ­از شاخص­های فتنه در قتل بن عثمان بن عفان، وجود نداشت و یکی از دلایل مهمی که در این رویداد مؤثر بوده، بی­تردید مسئله قرآن‌سوزی عثمان بوده است. در قرن پنجم، باقلانی نخستین کسی است که با فتنه نامیدن قتل عثمان، سکوت صحابه بر قتل وی را توجیه نموده و به زعم خود، عدالت عثمان را اثبات می­کند.

راهپیمایی اربعین، به عنوان یکی از مؤلفه‌های قدرت نرم تشیع، در سال‌های اخیر مورد توجه جامعه‌المصطفی بوده است. این پژوهش بر آن است که با روش کیفی و رویکرد پدیدارشناسی، چگونگی رابطه تربیتی جامعه‌المصطفی با اربعین و دستاوردهای آن را بررسی کند. جامعه پژوهش شامل تمامی زائران کاروان جامعه‌المصطفی مشهد (اساتید، طلاب، مدیران، کارشناسان و خانواده‌ها) شرکت‌کننده در سفر اربعین حسینی در پنج سال اخیر است. نمونه پژوهش شامل پنج استاد، 27 طلبه، پنج مدیر، پنج کارشناس و سه نفر از اعضای خانواده‌های زائران مذکور است که بر اساس منطق نمونه‌گیری در پژوهش پدیدارشناسی به صورت هدفمند و قاعده اشباع نظری، انتخاب شدند. در این تحقیق، برای گردآوری اطلاعات از مصاحبه نیمه‌ساختار‌یافته و برای تحلیل داده‌ها از رویکرد توصیفی- تحلیلی با استفاده از کدگذاری در دو سطح باز و محوری استفاده شد. بر اساس یافته‌ها 60 مقوله جزئی از اطلاعات ارائه شده توسط مشارکت‌کنندگان استخراج شد که این زیر مقوله‌ها در چهار ساحت مهم تربیتی (تربیت اعتقادی، تربیت عبادی معنوی، تربیت عاطفی و اخلاقی، تربیت اجتماعی و سیاسی) طبقه‌بندی شدند. در مجموع نتایج نشان داد که پیاده‌روی اربعین حسینی حداقل در چهار ساحت تربیتی برای جامعه‌المصطفی، تأثیرگزار بوده است.

در عصر جاهلیت، اشخاص به پدرانشان منتسب می‌شدند و زنان، تنها ظرف پرورش فرزند، محسوب می‌شدند و هیچ نقشی در نسب فرزند خود نداشتند. خداوند متعال با نزول سوره کوثر، تصور جاهلی در مورد زنان را ابطال نمود و با انتساب حضرت عیسی; به حضرت ابراهیم; از جانب مادر، مقام زنان را همچون مردان، متعالی داشت. در این میان تصور می‌شود صدور برخی احکام در فقه امامیه، مانند حکم فقهی «عدم جواز اعطای خمس به کسانی که مادرشان سیده هستند» شائبه تحقیر شأن زنان را در پی داشته است. روش این پژوهش، تاریخی تحلیلی و جمع‌آوری اطلاعات، کتابخانه‌ای است. نویسنده با واکاوی شاخصه‌های سیادت در متون تاریخی و فقه امامیه، برخی وجوه تعامل و تناقض این حکم فقهی را با قرآن و سنت، مورد بحث و بررسی قرار داده است. یافته‌های پژوهش نشان می‌دهد آنچه که مبنای صدور حکم خمس سادات مادری قرار گرفته است با آیات قرآن و سیره اهل بیت= و موازین علمی امروزی سازگاری و توافق ندارد؛ مشهور فقهای امامیه در تخصیص خمس، مبتنی بر امری عرفی و قراردادی (بنونا بنو أبنائنا و بناتنا بنوهن أبناء الرجال الاباعد)، انتساب پدری به هاشم را معیار سیادت دانسته‌اند.