جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

مسأله نفس و بدن از مسائل قدیم فلسفیِ مطرح درباره انسان است و با تحلیل های متنوعی از سوی فیلسوفان مورد بررسی قرار گرفته و تا کنون درباره آن نظریات متعددی ارائه گردیده است. از این میان صدرا و سرل نیز، هر یک بنابر نگرشِ هستی شناسانه ی خویش، تلاش نموده اند تا راه حلی به زعم خود، به واقع نزدیک تر، منطقی تر و بی اشکال تر را نسبت به آراء پیشین، ارائه نموده تا با تبیین آن بر معضلات مسأله فوق فائق آیند. صدرا با دیدگاهی «وحدت گرایانه، در عین حال غیر تحویل گرایانه» که بنابر آن انسان را در یک کلیت واحد و یک پارچه تعریف می کند؛ بدین صورت که اگر مادی است یا مجرد است، تنها یک حقیقت ذو مراتب است نه ترکیبی از دو وجود مجرد و مادی. سرل نیز با دیدگاهی که بر سرشت زیست شناختیِ حالات ذهنی تأکید دارد و خود آن را «طبیعی باوریِ زیست شناختی» نامیده است؛ به نحوی که نه موافق با انکار مدعیات مسلم از سوی مـادی باوران است و نه می پذیرد که ذهن، در عین این که جوهری مجـزاست، با بقیه عـالمی که می شناسیم در تلائم باشد. با این شباهت که هر دو متفکر را نه می توان از دوگانه انگاران جوهری قلمداد کرد و نه در زمره یگانه انگاران یا فیزیکالیست های رایج و مادی باور محسوب نمود و هر یک به نحوی راه حل پیشنهادی خود را موفق تر از دیگر آراء مطرح شده در این زمینه بر می شمرد و برای تبیین مدل پیشنهادی خود، به سراغ نگرشِ هستی شناسانه ی موجود زمانِ خود می رود و به اصلاحاتی بنیادین در آن ها می پردازد و با این تفاوت که هر یک، بر اساس مبانیِ هستی شناسانه ی مورد باور خویش، رویکردی را در حل مسأله در پیش گرفته است که به اختلافاتی اساسی، مانند تفاوت مبنایی در تبیین حقیقتِ ویژگیِ پدیده هایی ذهنی چون کیفی بودن و علیت، انجامیده است. به طوری که با وجود تمامی تشریح و تفصیلاتی که هر دو فیلسوف در حل مسأله نفس و بدن ارائه می دهند؛ آرای هر کدام از ایشان خالی از ابهامات نیست. ابهاماتی جدی که همچنان مسأله نفس و بدن را در استدلالی که هر دو بر مدعای خویش آورده اند، ناتمام باقی نهاده است.