جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

دین، روش ویژه‌ای در زندگی است که سعادت و صلاح دنیوی انسان را هماهنگ و همراه با کمال اخروی و حیات حقیقی و جاودانی او تامین می‌کند. معارف اسلام شامل اعتقادات، اخلاق و احکام عملی در سطوح مختلف فردی و اجتماعی می‌باشد و جامعیت خود را به همه این حوزه‌ها گسترش داده و برای هرکدام دارای برنامه‌ها‌ و فرامین ویژه است. انقلاب اسلامی با هدف تحقق جامعیت دین شکل گرفت و جمهوری اسلامی ایران به عنوان یکی از ثمرات آن، پایه‌های خود را بر این نگاه استوار نمود.با توجه به مبانی و معارف اسلامی و نیز بیانات حضرت امام خمینی(ره)، رهنمودهای مقام معظم رهبری و قوانین و مقررات مرتبط با سازمان صداوسیما، لزوم هماهنگی و انطباق برنامه‌های این رسانه تاثیرگذار و فراگیر با اندیشه و ارزش‌های اسلامی برکسی پوشیده نیست. زیرا از این نگاه، نسبت دین و رسانه نه تنها اشتراک و تلاقی در نقش وکارکردها نیست بلکه دارای نسبت همپوشانی بوده و به گونه ایست که دین سرپرستی رسانه را عهده دار است. بنابراین انطباق وهماهنگی عملکرد و برنامه‌های این رسانه تاثیرگذار با مبانی و ارزش‌های اسلامی در نهادی که بزرگترین دستگاه تبلیغی انقلاب‌اسلامی در بیان آرمانها و تحقق اهداف آن به شمار می‌رود بیش از پیش مشخص میگردد. اما اکنون دین‌شناسان از جمله مقام معظم رهبری و مراجع معظم تقلید، انتقادهای گوناگونی را به برنامه‌های صداوسیما وارد‌‌ می‌دانند و در مواردی آن را ناهمگون با مبانی و ارزشهای اسلامی قلمداد میکنند.این تحقیق به عنوان اقدامی اولیه و ضروری، به دنبال شناسایی و تحلیل ناهمگونی‌های برنامه‌های سیما با مبانی فرهنگ اسلامی در دو حوزه اخلاق و عقاید از منظر صاحب نظران حوزه دین و رسانه است. دراهداف تحقیق علاوه بر شناسایی این ناهمگونی‌ها و عامل اصلی آن، یافتن راهکارهای اصلاحی و توجه دادن به متولیان سازمان صداوسیما در اصلاح کج کارکردهای موجود مورد توجه قرار گرفته است.در چارچوب نظری این تحقیق از نظریه‌هایی در دو حوزه دین و رسانه، بهره‌گرفته شده و روش مورد استفاده، از فنون روش کیفی و از نوع مصاحبه عمیق میباشد. در این شیوه با 12 نفر از صاحب نظران حوزه دین و رسانه مصاحبه‌هایی صورت گرفته است که از نگاه ایشان، مجموعه‌ای از ناهمگونی‌ها و راهکارهای اصلاحی، در4 محور اصلی از کارکردهای ‌رسانه یعنی، 1-آموزش، 2-خبر و اطلاع‌ رسانی، 3-تفریح ‌و سرگرمی و 4-ارشاد و تبلیغ استخراج گردیده و علاوه بر آن، در مسیر تحقیق، در دو حوزه از علوم‌انسانی مرتبط با رسانه و مدیریت این عرصه، نتایجی به دست آمد، که بصورت جداگانه ارایه شده است.

توجه به بهره‌وری (کارایی + اثربخشی) رسانه‌ای، حوزه مطالعاتی ارتباطات و رسانه‌ها را به علم و هنر «مدیریت»، پیوند زده و از «مدیریت رسانه»، مفهومی پژوهش‌محور و هنری ساخته است. طرح مدیریت دینی (پیوند سیاست و دین)، در مکتب امام راحل، به جدایی علم از دین بعد رنسانس، پایان داد؛ و به رشد و گسترش الگوهای خوداتکایی-رهایی‌بخش، در کشورهای اسلامی و در حال رشد، انجامید؛ تا مفهوم رشد و توسعه پایدار، جهت نیل به استقلال (دستاوردهای سخت-افزاری و نرم‌افزاری در تمامی زمینه‌ها)، با رویکرد مدیریت علمی- دینی، دنبال گردد.نو‌بودن رشته مدیریت رسانه و عدم تدوین الگوی مدیریتی رسانه‌ای با رویکرد دینی- اسلامی، خلاء نظری و کاربردی این حوزه مطالعاتی است؛ در همین راستا، «چیستی رهیافت‌های الگویی مدیریت رسانه از دیدگاه امام خمینی«ره» و مقام معظم رهبری، آیت‌ا... خامنه‌ای» را سوال اصلی دانستیم؛ تا با یافتن پاسخ آن، چارچوب نظری- کاربردی این رشته را بومی‌سازی کرده باشیم.مطالعه کیفی- اسنادی و اکتشافی گسترده پیشینه تحقیقاتی و نظریه‌های مدیریتی، ارتباطاتی، رسانه‌ای، شناخت دقیقی از مبانی نظری ارائه داد؛ همچنین، مطالعه حدود 20هزار حدیث روایی منابع معتبر و دست اول شیعی، و کلیه بیانات سال‌های (1368-1340ش) امام خمینی «ره»، و سال-های (1391-1365ش) آیت‌ا... خامنه‌ای، پیرامون مفاهیم مدیریتی، ارتباطاتی، رسانه‌ای، معرّف روایی و پایایی تحقیق، جهت شناخت رهیافت‌های الگویی «مدیریت رسانه علمی- دینی»، گردید؛ و طراحی مدل‌های زیر، به عنوان بخشی از رهیافت‌های تدوین الگوهای مدیریت رسانه بومی، نتیجه تحقیق و پیشنهاد محقق می‌باشند:«معادله کمال مدیریت، مدل پیوند ارتباطی علم و دین (SRCLM)؛ مدل استقلال‌یابی ناقص؛ مدل دورانی نیازهای ارتباطی انسان‌ها (RMHCN)؛ مدل مدیریت ارتباطی-رسانه‌ای حاکم بر دنیا؛ مدل تصویری ظلم‌ستیزی (مبارزه با سوء مدیریت‌ها) مدیران و رهبران دینی- اسلامی؛ مدل حُسن تقدیر و تدبیر (HTTM)؛ مدل اهم وظایف مدیر ارشد (GRHM)؛ مدل چگونگی روابط مدیر و نیروی انسانی (HRMMM)؛ مدل بهترین روش مدیریت و برنامه‌ریزی(BMPM)؛ مدل مدیریت زمان در خانه (TMHW)؛ مدل مدیریت ارتباطی- زمانی (TCM)؛ مدل مکتب سیستم باز عدالت‌محوری / حق‌محوری اسلامی (IAHM)؛ مدل ترجمان خرد (TKM)؛ مدل چرخه‌ای نگاه اسلام به مدیریت رسانه (IPRM)؛ مدل اصول بلاغت (BTM)؛ مدل انتقال مفهوم پیام (TM)؛ مدل بهترین پیام و ارتباطات (BMCM)؛ مدل مراحل آغازین ارتباطات (PCM)؛ مدل اختصار پیام (EM)؛ مدل تجربی یافته‌های ارتباطاتی از نظر اسلام (IBM)؛ مدل چگونگی رابطه تساوی مدیریت و مدیریت رسانه (انسان) در اسلام؛ مدل منظومه‌ای چیستی، چگونگی، چرایی (فلسفه) رسانه‌ها؛ مدل واقع‌گرایی در مدیریت ارتباطات- تبلیغات؛ مدل دلایل بیشترین تأثیر بر روی ذهن مخاطب با اولویت گزینه 2≥1 ؛ مدل رویکردهای رسانه‌ای؛ مدل ویژگی‌های نظام رسانه‌ای دشمن (رسانه‌شناسی رقیب)؛ وظایف مدیریتی ارتباطاتی (رسانه‌ای) بومی؛ مدل مدیریت رسانه تبلیغ‌محورِ بلیغ / ترجمان خرد (BTHRM) ».

از آنجا که در همه سریال ها به صورت مستقیم یا غیر مستقیم برخی از ارزش های اخلاقی تبلیغ می شود در تولیدات صدا و سیمای جمهوری اسلامی ایران نیز به امر تبلیغ ارزش های اخلاقی از طریق برنامه های تلویزیونی بویژه سریال ها توجه می شود. در این پایان نامه به نشانه شناسی مقوله های اخلاقی در سریال پایتخت پرداخته شده است. سوالهای اصلی در این تحقیق عبارتند از:1-هر یک از شخصیت های مثبت و منفی سریال پایتخت چه رفتارهای اخلاقی و غیر اخلاقی انجام می دهد؟2- رفتارهای اخلاقی و غیر اخلاقی در سریال پایتخت دارای چه پیامدهای مطلوب یا نامطلوبی است؟3- جهت گیری اخلاقی کل سریال چیست؟پس از گردآوری داده ها برای تحلیل داده ها با استفاده از نظریات اخلاقی مطرح شده در چهارچوب نظری از روش نشانه شناسی پنج رمزگان بارت استفاده کردیم.چهارچوب نظری که به عنوان مبنای تحلیل استفاده کردیم عبارت از نظریه های اخلاقی شهید مطهری و ملا احمد نراقی بوده استنتایج تحقیق نشان می دهد که در سریال پایتخت شخصیت ها از نظر اخلاقی کاملاَ منفی یا کاملاَ مثبت نبوده اند. در تهران انجام برخی رفتارهای غیر اخلاقی موجب رسیدن به اهداف می شود و فضای حاکم بر شهر تهران به گونه ای است که فرد برای حل مشکلاتش دست به کارهای غیر اخلاقی می زند ارزش های حاکم بر تهران ارزش های اخلاقی نیستد در واقع محیط شهری ایجاب می کند که هر کسی به فکر منفعت شخصی خود باشد و از توجه به دیگران امتناع کند، زیرا نه فرصت آن را دارد و نه نفعی برای فرد به دنبال دارد تهران به عنوان پایتخت ایران فاصله زیادی از مدینه فاضله یا شهر اخلاقی دارد.