جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

یکی از نیک‌بختی‌های انسان‌های سده‌ی اخیر این بود که شاهد شکل‌گیری موج مواج بیداری دینی در سراسر دنیا بودیم؛ به ویژه در جهان اسلام و آن هم در منطقه‌ی خاورمیانه که برای ما ایرانیان این مسئله دو چندان اهمیت دارد. زیرا ما شاهد اولین موج برانگیزاننده بیداری اسلامی بودیم که به یکی از مهمترین انقلاب‌های جهان منتهی شد و عظمت و شکوهش دنیا را به حیرت و تحیر واداشت که در سایه ایدئولوژی شیعی و نظریه امامت و مهدویت شکل گرفت.دامنه‌ی این رویداد شگفت‌انگیز آنقدر گسترده بود که نظریه‌پردازان گوناگون در سراسر گیتی در پی چون و چرائی انقلاب اسلامی 1357 ایران برآمدند و دوست و دشمن به این نکته معترف بوده و هستند که عامل اصلی هم‌پیوندی و خیزش و قیام مردم ایران، ایدئولوژی شیعی بوده است. پس جا دارد که دانش‌پژوهان ایرانی برای شناخت این ایدئولوژی و ابعاد گوناگونش که بی‌گمان درون‌مایه‌ی اصلی آن «انتظار» است، هرچه بیشتر کوشا باشند.نیک می‌دانیم که در دنیای اسلام نخستین شکاف‌ها و شقاق‌ها خاستگاه سیاسی داشت و در پی آن پیامدهای سیاسی مهمی در بر داشت. به تعبیر اسلام‌شناسان فتنه‌ی کبری که موجب شکاف جامعه اسلامی گردید، بر سر جانشینی پیامبر اسلام (ص) پدیدآمد.به بیان دیگر «امامت» که در نظر شیعیان ادامه‌ی رسالت و نبوت بود و بر مبنای وصایت تعیین می‌گردید، در سقیفه شکل دیگری یافت و قدرت‌پرستان و دنیا دوستان، شکار حکام دینی شدند و زلال امامت را که به مهدویت منتهی می‌شد، با گِل طمع و با فریب دیو دنیا، تیره و تار کردند.مسأله‌ی امامت اساساً مسأله‌ای است تالی تلو نبوت، ولی نه به این معنی که مقامش از هر نبوتی پایین‌تر است، بلکه مقصود این است که چیزی است شبیه نبوت که انبیای بزرگ الهی این را هم داشته‌اند. یعنی نبوت را با امامت توأم داشته‌اند.در بینش شیعی، فلسفه اصلی ظهور و انتظار از دیدگاه سیاسی این است که عدالت در سراسر گیتی گسترش یابد و جور و بیداد از میان برود و مدینه کمال مطلوب و فاضله‌ای ایجاد شود که رهبری آن در دستان مهدی موعود (عج) است.از این‌روی می‌توان گفت جهان‌بینی سیاسی شیعه همراه با نوعی بینش مثبت روی به کمال دارد و هرچه که تاریخ پیش می‌رود، شیعه به آن کمال مطلوب نزدیکتر می‌گردد. حال آنکه در بینش غیرشیعی این رویکرد مثبت نسبت به تاریخ وجود ندارد، فرقه‌ها و مذاهب غیرشیعی اسلامی بر این اعتقادند که جامعه کمال مطلوب را پشت سرگذاشته است و هرچه که جلوتر می‌رویم فاصله‌ی ما از آن جامعه کمال مطلوب بیشتر می‌شود! این تفاوت میان دو گروه اسلامی مسأله‌ای بسیار مهم و بنیادین است که در این رساله به تبیین آن خواهیم پرداخت.